Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κουίνσλαντ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Κουΐνσλαντ)
Κουίνσλαντ

Σημαία

Έμβλημα
ΧώραΑυστραλία
ΠρωτεύουσαΜπρίσμπεϊν
Ίδρυση1859
Ονομάστηκε απόΒασίλισσα Βικτωρία
Διοίκηση
 • ΣώμαQueensland Government
 • Premier of QueenslandSteven Miles (από 2023)
Έκταση1.729.742 km²[1]
Υψόμετρο744 μέτρα
Πληθυσμός5.160.023 (31  Μαρτίου 2020)[2]
Γεωγραφικές συντεταγμένες20°0′0″S 143°0′0″E
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Κουίνσλαντ (αγγλικά: Queensland‎‎, που σημαίνει «Γη της Βασίλισσας»), μερικές φορές αναφέρεται και ως Κουινσλάνδη, είναι πολιτεία της Αυστραλίας, στο βορειοανατολικό άκρο της ηπείρου. Έχει έκταση 1.729.742 τ.χλμ.[3] και πληθυσμό 5.052.800 κατοίκους (εκτίμηση 2018).[4] Συνορεύει με τη Βόρεια Επικράτεια στα δυτικά, με τη Νότια Αυστραλία στα νοτιοδυτικά και τη Νέα Νότια Ουαλία στα νότια. Στα ανατολικά βρέχεται από τη Θάλασσα των Κοραλλίων και τον Ειρηνικό Ωκεανό. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτεία σε έκταση, μετά τη Δυτική Αυστραλία, και η τρίτη σε πληθυσμό, μετά τη Νέα Νότια Ουαλία και τη Βικτώρια.

Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν ιθαγενείς της Αυστραλίας και των κοντινών νησιών του Πορθμού Τόρες (Torres Strait). Τον 19ο αιώνα αποικίστηκε από τους Βρετανούς, αρχικά με σκοπό τον εγκλεισμό υπότροπων καταδίκων από τη Νέα Νότια Ουαλία. Ιδρύθηκε επίσημα ως ξεχωριστή από τη Νέα Νότια Ουαλία αποικία στις 6 Ιουνίου 1859, ημέρα που σήμερα γιορτάζεται ως «Μέρα του Κουίνσλαντ».

Σήμερα η οικονομία της βασίζεται στους τομείς της γεωργίας, του τουρισμού και της εκμετάλλευσης φυσικών πόρων. Ο πληθυσμός συγκεντρώνεται κυρίως στο νοτιοανατολικό τμήμα της πολιτείας, όπου βρίσκεται και η πρωτεύουσα Μπρίσμπεϊν. Η πολιτεία συχνά αναφέρεται με το προσωνύμιο «Ηλιόλουστη Πολιτεία» ("Sunshine State"), λόγω του ζεστού καιρού αλλά και επειδή μεγάλο μέρος της βρίσκεται στην τροπική ζώνη.

Ο εξερευνητής Τζέιμς Κουκ διεκδικεί την ανατολική ακτή της Αυστραλίας για το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας στη νήσο Ποζέσιον (1770).

Ελάχιστα είναι γνωστά για την κατοίκηση του Κουίνσλαντ πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων αποίκων. Πιστεύεται ότι Αβορίγινες κατοικούσαν στην περιοχή για πολλούς αιώνες, όμως δεν είναι γνωστά στοιχεία για τον πολιτισμό και τα πληθυσμιακά τους στοιχεία.[5][6]

Τον Φεβρουάριο του 1606, ο Ολλανδός θαλασσοπόρος Βίλεμ Γιάνσον αποβιβάστηκε κοντά στο σημερινό Γουίπα, στη δυτική ακτή του Ακρωτηρίου της Υόρκης. Αυτή ήταν η πρώτη καταγεγραμμένη άφιξη Ευρωπαίου πολίτη στην Αυστραλία και αποτέλεσε την πρώτη γνωστή επαφή μεταξύ Ευρωπαίων και Αβορίγινων Αυστραλών.[6] Πριν από την άφιξη του υπολοχαγού Τζέιμς Κουκ το 1770, η περιοχή εξερευνήθηκε επίσης από Γάλλους και Ισπανούς εξερευνητές (με επικεφαλής τον Λουί-Αντουάν ντε Μπουγκαινβίλ και τον Λουίς Βαθ ντε Τόρες αντίστοιχα). Ο Κουκ διεκδίκησε την ανατολική ακτή της Αυστραλίας στο όνομα του Βασιλιά Γεώργιου Γ΄ της Μεγάλης Βρετανίας. Στις 22 Αυγούστου 1770, βρισκόμενος στο νησί Ποζέσιον, ονόμασε την ανατολική Αυστραλία, συμπεριλαμβανομένου του Κουίνσλαντ, «Νέα Νότια Ουαλία».[7]

Ο πληθυσμός των Αβορίγινων μειώθηκε σημαντικά μετά από μια επιδημία ευλογιάς κατά τα τέλη του 18ου αιώνα.[8] Η προέλευση της ευλογιάς στην Αυστραλία δεν είναι εξακριβωμένη. Ενώ πολλές πηγές έχουν υποστηρίξει ότι προήλθε εξαιτίας του ευρωπαϊκού αποικισμού, αυτή η θεωρία έχει αντικρουστεί από επιστημονικά στοιχεία.[9][10][11] Υπάρχουν αντίθετα έμμεσες αποδείξεις ότι Μακασάροι ναυτικοί που επισκέφθηκαν τη Γη του Άρνεμ μετέδωσαν την ευλογιά στην Αυστραλία.[10]

Το 1823, ο Βρετανός εξερευνητής Τζον Όξλεϊ έπλευσε βόρεια από το σημερινό Σίδνεϊ για να εντοπίσει πιθανές θέσεις σωφρονιστικού αποικισμού στο Γκλάντστοουν (τότε Πορτ Κέρτις) και στον Κόλπο του Μόρετον. Στον Κόλπο του Μόρετον ανακάλυψε τον ποταμό Μπρίσμπεϊν. Επέστρεψε στην περιοχή το 1824 και ίδρυσε μία σωφρονιστική εγκατάσταση στη σημερινή Χερσόνησο Ρέντκλιφ. Η εγκατάσταση, που αρχικά ήταν γνωστή ως Ιντενγκλάσι, μεταφέρθηκε στη συνέχεια στο σημερινό κέντρο του Μπρίσμπεϊν. Ο εξερευνητής Έντμουντ Λόκιερ ανακάλυψε αποθέματα άνθρακα κατά μήκος των όχθεων του ποταμού Μπρίσμπεϊν το 1825.[12] Το 1839 η μεταφορά καταδίκων σταμάτησε και σύντομα ο σωφρονιστικός οικισμός του Μπρίσμπεϊν έκλεισε. Το 1842 επιτράπηκε επίσημα η ελεύθερη εγκατάσταση, η οποία είχε ξεκινήσει ανεπίσημα. Το 1847, το λιμάνι του Μέριμποροου επιτράπηκε επίσημα για την εξυπηρέτηση του εμπορίου μαλλιού. Oι περισσότεροι πρώτοι κάτοικοι προέρχονταν από τη Νέα Νότια Ουαλία, ενώ το πρώτο ελεύθερο πλοίο μεταναστών που έφτασε το 1848 στον Κόλπο του Μόρετον από την Ευρώπη ήταν το Αρτεμισία. Το 1857 κατασκευάστηκε ο πρώτος φάρος του Κουίνσλαντ στο Ακρωτήριο του Μόρετον.

Πριν την άφιξη των πρώτων πλοίων μεταναστών στο Κουίνσλαντ, είχαν φθάσει εκεί ορφανά κορίτσια από την Ιρλανδία. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζορτζ Γκρέι δημιούργησε ένα ειδικό πρόγραμμα μετανάστευσης για τη μετεγκατάσταση άπορων κοριτσιών από τα πτωχοκομεία της Ιρλανδίας κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Λιμού. Αυτό το πρόγραμμα συνεχίστηκε μέχρι το 1852.[13]

Το 1848 οργανώθηκε το Αστυνομικό Σώμα Ιθαγενών, στο οποίο υπηρετούσαν κυρίως Αβορίγινες, με σκοπό την καταστολή των αντιδράσεων και των παραβατικών συμπεριφορών των αυτόχθονων πληθυσμών μπροστά στον ευρωπαϊκό αποικισμό (Μεθωριακοί Πόλεμοι της Αυστραλίας).[14] Η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη σφαγή αποίκων από Αβορίγινες έγινε το 1861 στον ποταμό Νογκόα, όταν δολοφονήθηκαν 19 άνθρωποι.[15]

Από τον Διαχωρισμό από τη Νέα Νότια Ουαλία έως την Ομοσπονδία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στρατιωτική παρέλαση στο Μπρίσμπεϊν (1900).

Το 1851 πραγματοποιήθηκε μια δημόσια συνεδρίαση για να εξεταστεί το ενδεχόμενο του διαχωρισμού του Κουίνσλαντ από τη Νέα Νότια Ουαλία. Στις 6 Ιουνίου 1859, η Βασίλισσα Βικτώρια υπέγραψε το Βασιλικό Διάταγμα με το οποίο σχηματίστηκε η Αποικία του Κουίνσλαντ ως αυτοδιοικούμενη αποικία του Στέμματος με υπεύθυνη κυβέρνηση.[16] Η Μπρίσμπεϊν επιλέχθηκε ως πρωτεύουσα της αποικίας. Στις 10 Δεκεμβρίου του 1859, ο Τζορτζ Μπάουεν, ο πρώτος Κυβερνήτης του Κουίνσλαντ, εκφώνησε τη διακήρυξη με την οποία καθιερώθηκε επίσημα το Κουίνσλαντ ως ξεχωριστή αποικία.[17] Στις 22 Μαΐου 1860 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες εκλογές στο Κουίνσλαντ και ο Ρόμπερτ Χέρμπερτ, ο ιδιωτικός γραμματέας του Μπάουεν, διορίστηκε στη θέση του Προέδρου του Κουίνσλαντ.

Το 1865, εγκαινιάστηκε η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή της αποικίας, συνδέοντας το Ίπσουιτς με το Γκράντσεστερ. Η οικονομία του Κουίνσλαντ αναπτύχθηκε γρήγορα μετά το 1867, όταν ο Τζέιμς Νας ανακάλυψε κοιτάσματα χρυσού στον ποταμό Μέρι, κοντά στην πόλη Γκίμπι.

Εργάτες φυτείας ζαχαροκάλαμου κατά τα τέλη του 19ου αιώνα.

Η οργανωμένη μετανάστευση στο Κουίνσλαντ ξεκίνησε τη δεκαετία του 1850 με σκοπό τη στήριξη της τοπικής οικονομίας. Από τη δεκαετία του 1860 έως τις αρχές του 20ού αιώνα, πολλοί εργάτες, γνωστοί εκείνη την εποχή ως Κανάκας, μεταφέρθηκαν στο Κουίνσλαντ από γειτονικά νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού για να εργαστούν στις φυτείες ζαχαροκάλαμου. Μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους είχαν φθάσει στην Αυστραλία χωρίς τη θέλησή τους και απασχολούνταν συχνά με μία μορφή εξαρτημένης εργασίας. Ιταλοί μετανάστες εισήλθαν στη βιομηχανία του ζαχαροκάλαμου από τη δεκαετία του 1890.[18]

Κατά τη δεκαετία του 1890, οι έξι αυστραλιανές αποικίες, συμπεριλαμβανομένου του Κουίνσλαντ, διεξήγαγαν μια σειρά δημοψηφισμάτων που κατέληξαν στον σχηματισμό της Ομοσπονδίας της Αυστραλίας (1 Ιανουαρίου 1901). Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το Κουίνσλαντ είχε πληθυσμό μισού εκατομμυρίου ανθρώπων. Από τότε το Κουίνσλαντ παρέμεινε ομόσπονδη πολιτεία της Αυστραλίας.[19]

Κυβερνήτης είναι ο Πολ ντε Τζέρσεϊ από τις 29 Ιουλίου 2014 και πρωθυπουργός (Premier) η Αναστασία Παλασέι, από τις 14 Φεβρουαρίου 2015.

Πρωθυπουργοί (Premiers)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όνομα (γέννηση-θάνατος) Ανέλαβε καθήκοντα Κόμμα
1ος Ρόμπερτ Χέρμπερτ (1831-1905) 10 Δεκεμβρίου 1859 Κανένα
2ος Άρθουρ Μακάλιστερ (1818-1883) 1 Φεβρουαρίου 1866 Κανένα
_ Ρόμπερτ Χέρμπερτ (2η φορά) 20 Ιουλίου 1866 Κανένα
_ Άρθουρ Μακάλιστερ (2η φορά) 7 Αυγούστου 1866 Κανένα
3ος Ρόμπερτ Μακένζι (1811-1873) 15 Αυγούστου 1867 Κανένα
4ος Τσαρλς Λίλεϊ (1827-1897) 25 Νοεμβρίου 1868 Κανένα
5ος Άρθουρ Πάλμερ (1819-1898) 3 Μαΐου 1870 Κανένα
_ Άρθουρ Μακάλιστερ (3η φορά) 8 Ιανουαρίου 1874 Κανένα
6ος Τζορτζ Θορν (1838-1905) 5 Ιουνίου 1876 Κανένα
7ος Τζον Ντάγκλας (1828-1904) 8 Μαρτίου 1877 Κανένα
8ος Τόμας Μακιλρέιθ (1835-1900) 21 Ιανουαρίου 1879 Συντηρητικός
9ος Σάμιουελ Γκρίφιθ (1845-1920) 13 Νοεμβρίου 1883 Φιλελεύθερος
_ Τόμας Μακιλρέιθ (2η φορά) 13 Ιουνίου 1888 Συντηρητικός
10ος Μπόιντ Ντάνλοπ Μόρχεντ (1843-1905) 30 Νοεμβρίου 1888 Συντηρητικός
_ Σάμιουελ Γκρίφιθ (2η φορά) 12 Αυγούστου 1890 Υπουργικός
_ Τόμας Μακιλρέιθ (3η φορά) 27 Μαρτίου 1893 Υπουργικός
11ος Χιου Νέλσον (1833-1906) 27 Οκτωβρίου 1893 Υπουργικός
12ος Τόμας Τζόζεφ Μπερνς (1860-1898) 13 Απριλίου 1898 Υπουργικός. Πέθανε εν ενεργεία στις 27 Σεπτ. 1898.
13ος Τζέιμς Ντίκσον (1832-1901) 1 Οκτωβρίου 1898 Υπουργικός
14ος Άντερσον Ντόσον (1863-1910) 1 Δεκεμβρίου 1899 Εργατικός
15ος Ρόμπερτ Φιλπ (1851-1922) 7 Δεκεμβρίου 1899 Υπουργικός
16ος Άρθουρ Μόργκαν (1856-1916) 17 Σεπτεμβρίου 1903 Φιλελεύθερος
17ος Ουίλιαμ Κίντστον (1849-1919) 19 Ιανουαρίου 1906 Εργατικός, Kidston
_ Ρόμπερτ Φιλπ (2η φορά) 19 Νοεμβρίου 1907 Συντηρητικός
_ Ουίλιαμ Κίντστον (2η φορά) 18 Φεβρουαρίου 1908 Kidston, Υπουργικός
18ος Ντίγκμπαϊ Ντέναμ (1859-1944) 7 Φεβρουαρίου 1911 Υπουργικός
19ος Τόμας Τζόζεφ Ράιαν (1876-1921) 1 Ιουνίου 1915 Εργατικός
20ος Τεντ Θίοντορ (1884-1950) 22 Οκτωβρίου 1919 Εργατικός
21ος Ουίλιαμ Γκίλις (1868-1928) 26 Φεβρουαρίου 1925 Εργατικός
22ος Ουίλιαμ Μακ Κόρμακ (1879-1947) 22 Οκτωβρίου 1925 Εργατικός
23ος Άρθουρ Έντουαρντ Μουρ (1876-1963) 21 Μαΐου 1929 CPNP
24ος Ουίλιαμ Φόργκαν Σμιθ (1887-1953) 17 Ιουνίου 1932 Εργατικός
25ος Φρανκ Κούπερ (1872-1949) 16 Σεπτεμβρίου 1942 Εργατικός
26ος Νεντ Χάνλον (1887-1952) 7 Μαρτίου 1946 Εργατικός
27ος Βινς Γκέιρ (1901-1980) 17 Ιανουαρίου 1952 Εργατικός, QLP
28ος Φρανκ Νίκλιν (1895-1978) 12 Αυγούστου 1957 Εθνικός
29ος Τζακ Πίτσεϊ (1911-1968) 17 Ιανουαρίου 1968 (πέθανε εν ενεργεία από καρδιακή προσβολή στις 31 Ιουλίου 1968) Εθνικός
30ος Γκόρντον Τσοκ (1913-1991) 1 Αυγούστου 1968 Φιλελεύθερος
31ος Τζο Μπιέλκε-Πίτερσεν (1911-2005) 8 Αυγούστου 1968 (ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία του Κουίνσλαντ, σε διάρκεια θητείας αλλά και σε χρόνια ζωής) Εθνικός
32ος Μάικ Αχέρν (γ. 1942) 1 Δεκεμβρίου 1987 Εθνικός
33ος Ράσελ Κούπερ (γ. 1941) 25 Σεπτεμβρίου 1989 Εθνικός
34ος Γουέιν Γκος 7 Δεκεμβρίου 1989 Εργατικός
35ος Ρομπ Μπόρμπιτζ (γ. 1954) 19 Φεβρουαρίου 1996 Εθνικός
36ος Πίτερ Μπίτι (γ. 1952) 20 Ιουνίου 1998 Εργατικός
37ος Άννα Μπλάι (γ. 1960) 13 Σεπτεμβρίου 2007 Εργατικός (η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός του Κουίνσλαντ)
38ος Κάμπελ Νιούμαν (γ. 1963) 26 Μαρτίου 2012 Φιλελεύθερος Εθνικός
39η Αναστασία Παλασέι (γ. 1969) 14 Φεβρουαρίου 2015 Εργατική
40ός Στίβεν Μάιλς (γ. 1977) 15 Δεκεμβρίου 2023 Εργατικός

Στις βουλευτικές εκλογές στην πολιτεία στις 25 Νοεμβρίου 2017, το Αυστραλιανό Εργατικό Κόμμα κέρδισε ποσοστό 35,4% (48 επί συνόλου 93 εδρών) και το Φιλελεύθερο Εθνικό Κόμμα 33,7% (39). Η συμμετοχή διαμορφώθηκε στο 87,5%.

Σε δημοψήφισμα που διεξήχθη στην πολιτεία στις 19 Μαρτίου 2016, ταυτόχρονα με τις τοπικές εκλογές, οι ψηφοφόροι σε ποσοστό σχεδόν 53% υπερψήφισαν την πρόταση να αναθεωρηθεί το σύνταγμα του Κουίνσλαντ του 2001 και η Πράξη του 1934, έτσι ώστε η θητεία της νομοθετικής συνέλευσης να είναι τετραετής και η πρώτη συνεδρίαση να διεξάγεται την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου.[20]

  1. www.ga.gov.au/scientific-topics/national-location-information/dimensions/area-of-australia-states-and-territories.
  2. www.abs.gov.au/statistics/people/population/national-state-and-territory-population/mar-2020. Ανακτήθηκε στις 30  Σεπτεμβρίου 2020.
  3. Στατιστική Υπηρεσία Αυστραλίας
  4. Στατιστική Υπηρεσία Αυστραλίας Επίσημη εκτίμηση πληθυσμού
  5. The Canberra Times, 20 Oct 1985, p.20 "Looking Through The Windows Of History"https://trove.nla.gov.au/newspaper/article/132372761 Αρχειοθετήθηκε 24 November 2021 στο Wayback Machine.
  6. 6,0 6,1 A History of Queensland by Raymond Evans, Cambridge University Press, 2007 ((ISBN 978-0-521-87692-6))
  7. «European discovery and the colonisation of Australia». culture.gov.au. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2014. 
  8. Cumpston, JHL (1914). The History of Small-Pox in Australia 1788–1908. Melbourne: Australian Government Printer. 
  9. Fenner, F.· Henderson, D.A.· Arita, I.· Jezek, Z.· Ladnyi, I.D. (1988). Smallpox and Its Eradication (History of International Public Health, No. 6) (PDF). Geneva: World Health Organization. ISBN 978-92-4-156110-5. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007.  Unknown parameter |name-list-style= ignored (βοήθεια)
  10. 10,0 10,1 Campbell, Judy; 2002, Invisible Invaders: Smallpox and Other Diseases in Aboriginal Australia 1780–1880, Carlton, Melbourne University Press, pp60–2, 80–1, 194–6, 201, 216–7
  11. Willis, H. A. (2011). «Bringing Smallpox with the First Fleet». Quadrant 55 (7–8): 2. ISSN 0033-5002. 
  12. «New Hope Group». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2014. 
  13. Harrison, Jennifer (4 July 2014), The Forty-Niners: Brisbane : schemes and dreams nineteenth century arrivals, Brisbane History Group ; Salisbury Qld. : Boolarong Press (δημοσιεύθηκε 2014), σελ. 47, ISBN 978-1-925046-99-1 
  14. «Welcome to Frontier». Abc.net.au. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2006. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2010. 
  15. «The Massacre by the Blacks at Nogoa». The Maitland Mercury And Hunter River General Advertiser (New South Wales, Australia) XVIII (2106): σελ. 2. 19 November 1861. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 December 2020. https://web.archive.org/web/20201222045234/https://trove.nla.gov.au/newspaper/article/18685136. Ανακτήθηκε στις 12 September 2017. 
  16. «Documenting Democracy». Museum of Australian Democracy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2021. 
  17. «Q150 Timeline». Queensland Treasury. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2011. 
  18. Rickard, John (2017). Australia: A Cultural History. σελ. 173. ISBN 978-1-921867-60-6. 
  19. https://digital-classroom.nma.gov.au/defining-moments/federation-australian-colonies
  20. «Commission declares State Referendum result: Four-year parliamentary terms approved» (PDF). Electoral Commission of Queensland. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 28 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]