Κοτέλνι
Η νήσος Κοτέλνι (ρωσ. Остров Котельный, γιακουτιανά Олгуйдаах арыы) είναι ένα μεγάλο, σχεδόν ακατοίκητο νησί, το μεγαλύτερο των Νήσων Ανζού στο αρχιπέλαγος της Νέας Σιβηρίας, ανάμεσα στη Θάλασσα Λάπτεφ και στην Ανατολική Σιβηρική Θάλασσα, στον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό. Διοικητικά ανήκει στο Διαμέρισμα Μπουλούνσκι της Γιακουτίας, στην Ασιατική Ρωσία.
Η νήσος Κοτέλνι χωρίζεται σε τρία διακριτά τμήματα, που στους περισσότερους χάρτες του 20ού αιώνα σημειώνονται ως ξεχωριστά νησιά: την καθαυτό Κοτέλνι στα δυτικά, τη Χερσόνησο Φαντεγιέφσκι στα ανατολικά και ανάμεσά τους την επίπεδη Γη Μπούνγκε (Земля Бунге). Στους πιο πρόσφατους χάρτες όμως το όνομα «Κοτέλνι» αποδίδεται και στα τρία μέρη.
Η συνολική έκταση της νήσου Κοτέλνι είναι 23.165 τετρ. χιλμ.[1], είναι δηλαδή λίγο μεγαλύτερη της Πελοποννήσου: Η Κοτέλνι είναι το τεσσαρακοστό έβδομο σε έκταση νησί της Γης[2]. Σύμφωνα με την απογραφή του του 2012 όμως έχει μόνο 1 κάτοικο.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η νήσος Κοτέλνι ανακαλύφθηκε επισήμως από τον Ρώσο έμπορο και κυνηγό Ιβάν Λιαχόφ, που συνοδευόταν από τον έμπορο Προτοντγιακόνοφ, το έτος 1773. Από το 1770 ο Λιαχόφ είχε παρατηρήσει ίχνη από ταράνδους που κατευθύνονταν προς τα ανοιχτά πάνω στην παγωμένη θάλασσα. Το 1773, από κοινού με τον Προτοντγιακόνοφ, ανακάλυψαν τις Νήσους Λιαχόφσκι με ένα πλοιάριο, ακολουθώντας τα ίχνη των ταράνδων. Συνεχίζοντας προς τα ανοικτά, μετά από 60 χιλιόμετρα ακόμα ανακάλυψαν το Κοτέλνι και το ονόμασαν «νησί της χύτρας» από μία χάλκινη τσαγιέρα, που βρήκαν εκεί ενώ το εξερευνούσαν. Ο άνθρωπος ή οι άνθρωποι που είχαν επισκεφθεί το νησί και άφησαν εκεί το σκεύος παραμένουν άγνωστοι[3]. Στους πρώτους χάρτες που το σημειώνουν ωστόσο, φέρει το όνομα «Νήσος (ή Νήσοι) του Θαδδαίου».
Με οργάνωση και χρηματοδότηση των Σεμέν και Λεβ Συροβάτσκι, ο Γιακόβ Σανίκοφ πραγματοποίησε πολυάριθμες κυνηγετικές και χαρτογραφικές εξορμήσεις στην περιοχή ανάμεσα στο 1800 και το 1810. Σε μία από αυτές, το 1805, ανεκάλυψε τη «νήσο» Φαντεγιέφσκι. Το 1809 και το 1810 ο Σανίκοφ και ο Ματβέι Γκέντενστρομ αποβιβάσθηκε στις νήσους του αρχιπελάγους της Νέας Σιβηρίας σε μία χαρτογραφική αποστολή. Ο Σανίκοφ ανέφερε ότι είχε δει μία «νέα γη» στα βόρεια του Κοτέλνι το 1811. Αυτή η αναφορά δημιούργησε τον μύθο της «Γης του Σανίκοφ» (Ζεμλιά Σανίκοβα)[3].
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το δυτικό τμήμα της νήσου Κοτέλνι είναι το «νησί της χύτρας»[3], το μεγαλύτερο από τα τρία τμήματα, με έκταση 11.665 τ.χλμ. Είναι βραχώδες και λοφώδες, με μέγιστο υψόμετρο τα 374 μέτρα (λόφος Μαλακατίν-τας), σε γεωγραφικές συντεταγμένες 74°52΄18΄΄ βόρειο πλάτος και 138°45΄26΄΄ ανατολικό μήκος. Ο μεγαλύτερος ποταμός, ο Τσουκότσια, ρέει προς τα δυτικά και εκβάλλει στη Θάλασσα Λάπτεφ. Το Ακρωτήριο Ανισίι (συντεταγμένες 76°12΄ Β 139°07΄ Α) είναι το βορειότερο σημείο του Κοτέλνι και σημαντικό ορόσημο, καθώς αποτελεί το βορειοανατολικό όριο της Θάλασσας Λάπτεφ.
Η Γη Μπούνγκε είναι μία μεγάλη, επίπεδη και σχεδόν γυμνή, ενδιάμεση ζώνη, ανάμεσα στη δυτική νήσο Κοτέλνι και στη Φαντεγιέφσκι, οι οποίες θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν «κανονικά νησιά», καθώς η αμμώδης Γη Μπούνγκε, εκτάσεως 6200 τετραγωνικών χιλιομέτρων, υψώνεται μόνο μέχρι 8 μέτρα πάνω από τη μέση στάθμη της θάλασσας και για τον λόγο αυτό πλημμυρίζει σε βαθιά βαρομετρικά χαμηλά, εκτός από μία πολύ μικρή περιοχή στα νοτιοανατολικά που υψώνεται 11 ως 21 μέτρα πάνω από τη μέση στάθμη της θάλασσας. Η Γη Μπούνγκε πήρε το όνομά της προς τιμή του Γερμανορώσου ζωολόγου και εξερευνητή Αλεξάνδρου Α. Μπούνγκε[4].
Η Χερσόνησος Φαντεγιέφσκι (полуостров Фаддеевский) είναι χερσόνησος που εκτείνεται από το βόρειο άκρο της Γης Μπούνγκε προς τα ανατολικά, με τον ισθμό της στα βόρεια. Υπάρχει ένας βαθύς όρμος ανάμεσα στη δυτική ακτή της χερσονήσου και στη Γη Μπούνγκε. Αντίθετα από το Κοτέλνι, η Χερσόνησος Φαντεγιέφσκι είναι σχετικώς επίπεδη, με το υψηλότερο σημείο της να βρίσκεται μόνο 65 μέτρα πάνω από τη μέση στάθμη της θάλασσας. Η έκτασή της είναι 5300 τ.χλμ. Η χερσόνησος καλύπτεται από βλάστηση της τούνδρας και είναι διάστικτη από μικρές λίμνες. Πήρε το όνομά της από έναν έμπορο γουναρικών, τον Φαντέγιεφ, ο οποίος έκτισε την πρώτη κατοικία σε αυτή.
| Τα μέρη της νήσου Κοτέλνι | |||||||||
| |||||||||
Γεωλογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Κοτέλνι αποτελείται από ιζηματογενή πετρώματα και απλά ιζήματα, που χρονολογούνται από τις αρχές του Παλαιοζωικού Αιώνα μέχρι τον ύστερο Καινοζωικό. Τα αρχαιότερα πετρώματα είναι ασβεστόλιθοι, δολομίτες και ψαμμίτες. Διάσπαρτα απολιθώματα βρίσκονται σε όλων των ηλικιών τα πετρώματα, που είναι παντού πτυχωμένα και ρηγματωμένα, με λεπτές εισβολές δολερίτη[5][6].
Το μεγαλύτερο μέρος της Γης Μπούνγκε καλύπτεται από θαλάσσια ιζήματα της πρώιμης ολοκαίνου εποχής σε αρκετά μεγάλο πάχος[7].
Βλάστηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολύ χαμηλή χλόη, άλλα ποώδη φυτά και κρυπτόγαμα της τούνδρας καλύπτουν όλη τη Χερσόνησο Φαντεγιέφσκι και το μεγαλύτερο μέρος της κυρίως (δυτικής) νήσου Κοτέλνι. Τα εδάφη είναι υγρά και λεπτόκοκκα[8].
Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η νήσος Κοτέλνι έχει δριμύ αρκτικό κλίμα, με θερμοκρασίες που ανεβαίνουν πάνω από το 0 κατά το σύντομο αρκτικό καλοκαίρι. Η μέγιστη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ είναι +25,1 °C και η ελάχιστη -49,9 °C.
Στρατηγική σημασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1933 μέχρι το 1993 η νήσος Κοτέλνι φιλοξένησε μία σημαντική σοβιετική ναυτική βάση του στόλου της Αρκτικής, ενώ υπήρχε και ένας επιστημονικός σταθμός αρκτικών ερευνών. Σήμερα (2013) γίνονται βήματα για την επανενεργοποίηση αυτής της βάσεως, με μικρό προσωρινό αεροδρόμιο για την τροφοδοσία[9].
Η νήσος στη λογοτεχνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μία σκηνή στο μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν Καίσαρ Κασκαμπέλ (1890) λαβαίνει χώρα πάνω στη νήσο Κοτέλνι. Εκεί οι πρωταγωνιστές συναντούν 350 ως 400 μέλη μιας «φιννικής φυλής», που ζουν από το κυνήγι της φάλαινας και της φώκιας[10].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια
- ↑ anonymous, 1911, New Siberia Archipelago Αρχειοθετήθηκε 2007-12-22 στο Wayback Machine.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Mills, W.J., 2003: Exploring polar frontiers: a historical encyclopedia. ABC CLIO Publishers, Οξφόρδη.
- ↑ «Бунге Земля» Αρχειοθετήθηκε 2012-07-13 at Archive.is — Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια — slovari.yandex.ru
- ↑ Kos’ko, M.K., B.G. Lopatin, and V.G. Ganelin, 1990, Major geological features of the islands of the East Siberian and Chukchi Seas and the Northern Coast of Chukotka. Marine Geology. τόμ. 93, σσ. 349–367.
- ↑ Fujita, K. & D.B. Cook, 1990, The Arctic continental margin of eastern Siberia, in A. Grantz, L. Johnson, and J. F. Sweeney, eds., σσ. 289-304, The Arctic Ocean Region. Geology of North America, τόμος L, Geological Society of America, Boulder, Colorado.
- ↑ Schirrmeister L., G. Grosse, V. V. Kunitsky, M. C. Fuchs, M. Krbetschek, A. A. Andreev, U. Herzschuh, O. Babyi, C. Siegert, H. Meyer, A. Y. Derevyagin, S. Wetterich, in press, The mystery of Bunge Land (New Siberian Archipelago) – Implications for its formation based on palaeo-environmental records, geomorphology and remote sensing. Quaternary Science Reviews. doi:10.1016/j.quascirev.2009.11.017
- ↑ CAVM Team, 2003, Circumpolar Arctic Vegetation Map. Scale 1:7,500,000. Conservation of Arctic Flora and Fauna (CAFF) Map No. 1. U.S. Fish and Wildlife Service, Anchorage, Alaska
- ↑ Atle Staalesen. «In remotest Russian Arctic, a new Navy base». Barents Observer, 17 Σεπτεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2013.
- ↑ Verne, Jules (1890). «Part 2, Chapter V: Liakhov Islands». Caesar Cascabel. trans. by A. Estoclet. Νέα Υόρκη: Cassell Publishing Company.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Andreev, A.A., και D.M. Peteet, 1999: Climate and Diet of Mammoths in the East Siberian Arctic Αρχειοθετήθηκε 2019-08-13 στο Wayback Machine. Science Briefs (Αύγουστος 1999). Goddard Institute for Space Studies, Νέα Υόρκη. (ανακτήθηκε το 2008.
- Anisimov, M.A., και V.E. Tumskoy, 2002: Environmental History of the Novosibirskie Islands for the last 12 ka. 32nd International Arctic Workshop, Program and Abstracts 2002. Institute of Arctic and Alpine Research, University of Colorado at Boulder, σσ. 23–25.
- Kuznetsova, T.V., L.D. Sulerzhitsky και Ch. Siegert, 2001: New data on the "Mammoth" fauna of the Laptev Shelf Land (East Siberian Arctic), αρχείο PDF 144 KB, διεθνές συνέδριο «Ο κόσμος των ελεφάντων», Ρώμη 2001. Consiglio Nazionale delle Ricerche, Centro di Studio per il Quaternario e l'Evoluzione Ambientale, Università di Roma.
- Schirrmeister, L., H.-W. Hubberten, V. Rachold και V.G. Grosse, 2005: Lost world - Late Quaternary environment of periglacial Arctic shelves and coastal lowlands in NE-Siberia. 2ο Διεθνές Συμπόσιο Alfred Wegener, Bremerhaven, 30 Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου 2005.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Kotelny Island της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |