Κονστάντσια Σκίρμουντ
| Κονστάντσια Σκίρμουντ | |
|---|---|
.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1851 Kalodnaje |
| Θάνατος | 23 Ιανουαρίου 1934 ή 1934 Πινσκ[1] |
| Τόπος ταφής | Κοιμητήριο του Πινσκ |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιστορικός δημοσιογράφος άποψης[3] πολιτική ακτιβίστρια[3] |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Καζίμιες Σκίρμουντ και Χελένα Σκίρμουντ |
| Οικογένεια | Οικογένεια Σκίρμουντ |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Προ Εκκλέσια ετ Ποντίφιτσε |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Κονστάντσια Σκίρμουντ (πολωνικά: Konstancja Skirmuntt, λιθουανικά: Konstancija Skirmuntaitė) (1851–1934) ήταν Πολωνή-Λιθουανή ερασιτέχνης ιστορικός, μέλος του κινήματος Κραγιόφτσι (Krajowcy), το οποίο ήθελε να διατηρήσει τη διπλή Πολωνική-Λιθουανική ταυτότητα.[4] Γεννημένη σε μια ευγενή οικογένεια με βαθιές ρίζες στο πρώην Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας, η Σκίρμουντ πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της μέσα ή κοντά στο Πινσκ. Χωρίς καμία επίσημη εκπαίδευση στην ιστορία, έγραψε τέσσερα σημαντικά ιστορικά έργα που ρομαντικοποίησαν και εξιδανικεύσαν το παρελθόν. Γραπτά σε εύκολη και προσιτή γλώσσα, τα οποία έγιναν δημοφιλή. Δημοσίευσε επίσης άρθρα στον πολωνικό και λιθουανικό τύπο συζητώντας τα ζητήματα της πολωνικής-λιθουανικής ταυτότητας. Υποστήριξε τη Λιθουανική Εθνική Αναγέννηση, αλλά αντιτάχθηκε τόσο στον λιθουανικό όσο και στον πολωνικό εθνικισμό. Μετά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο, δημοσίευσε κριτική για τη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία και τις πολιτικές και συμπεριφορές της απέναντι στις εθνοτικές της μειονότητες.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Σκίρμουντ γεννήθηκε το 1851 στο Καλοντνάγε, στο Κυβερνείο Μινσκ της Ρωσικής Αυτοκρατορίας (σημερινή Περιφέρεια Στόλιν της Λευκορωσίας). Η οικογένειά της των ντόπιων ευγενών ανήγαγε την καταγωγή της στον 13ο αιώνα.[5] Η μητέρα της, Χελένα Σκίρμουντ, ήταν ζωγράφος και γλύπτρια. Όπως πολλά άλλα παιδιά ευγενών, η Σκίρμουντ εκπαιδεύτηκε στο σπίτι από δασκάλους. Και οι δύο γονείς της υποστήριξαν την Ιανουαριανή Εξέγερση του 1863, συνελήφθησαν και εξορίστηκαν στη Ρωσία. Τα παιδιά αφέθηκαν στη φροντίδα της ηλικιωμένης γιαγιάς τους, η οποία έστειλε τη Σκίρμουντ να σπουδάσει στο Κάλις.[5] Το 1869, όταν οι γονείς της απελευθερώθηκαν από την εξορία, η Σκίρμουντ τους συνόδευσε στην Κριμαία. Άφησε μια ζωντανή και εντυπωσιακή περιγραφή των ταξιδιών της στην Κριμαία, με ιδιαίτερη έμφαση στα τοπικά σπήλαια και στις λεγόμενες «σπηλιές και μοναστήρια».[6] Επέστρεψε μετά το θάνατο της μητέρας της το 1874 και συνέχισε να ζει στο Πινσκ, μέχρι τον θάνατό της το 1934. Δεν παντρεύτηκε ποτέ και δεν έκανε παιδιά.[7]
Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πρώτο της έργο για την ιστορία της Λιθουανίας δημοσιεύτηκε με το ψευδώνυμο Πογιάτα το 1886. Το 1897-1909, δημοσίευσε ένα τρίτομο έργο για την προϊστορία και την πρώιμη ιστορία της Λιθουανίας. Ρομαντικοποίησε και εξιδανίκευσε το παρελθόν, επαίνεσε και δόξασε διάφορους Μεγάλους Δούκες (ιδιαίτερα τον Μεγάλο Δούκα Βυτάουτας), επέκρινε τον Βλαδίσλαο Β΄ Γιαγκέλο και δυσφημούσε το Τευτονικό Τάγμα.[5] Τα βιβλία της γράφτηκαν σε εύκολα προσβάσιμη γλώσσα και μεταφράστηκαν στα λιθουανικά και έγιναν πολύ δημοφιλή μεταξύ των ακτιβιστών της Λιθουανικής Εθνικής Αναγέννησης. Έγραψε επίσης πολλά άρθρα για πολιτικά και εθνοτικά θέματα στον πολωνικό και λιθουανικό τύπο, συμπεριλαμβανομένων των Kraj, Przegląd Wileński, Kurier Wileński, Litwa, χρησιμοποιώντας συχνά το ψευδώνυμο Φουτούρους. Δύο συλλογές άρθρων της εκδόθηκαν το 1907 και το 1913.[7] Έκανε αλληλογραφία με την Ελίζα Οζεσκόβα, Πολωνή θετικίστρια συγγραφέα.[8]
Κατά τη διάρκεια της θητείας του πρωθυπουργού Πιότρ Στολίπιν, κατάφερε να προστατεύσει μια καθολική εκκλησία από την καταστροφή στη Χαραντζίστσα, ένα χωριό κοντά στο Πινσκ.[7] Το 1910, μαζί με τον Μάριαν Ζντζιεχόφσκι, εργάστηκε ανεπιτυχώς για να φέρει μια λιθουανική αντιπροσωπεία στους εορτασμούς της 500ης επετείου της Μάχης του Γκρούνβαλντ στην Κρακοβία. Το 1911-1912, έκανε ανεπιτυχώς εκστρατεία για μια Λιθουανική Σχολή στο Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο. Για τα έργα και τις προσπάθειές της, τιμήθηκε με το Pro Ecclesia et Pontifice από το Βατικανό και με επίτιμο διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο Βυτάουτας Μάγκνους.[7]
Πολιτικές απόψεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Σκίρμουντ υποστήριξε τη Λιθουανική Εθνική Αναγέννηση και αλληλογραφούσε με Λιθουανούς ακτιβιστές όπως Γιόνας Μπασαναβίτσιους και ο Αντόμας Γιάκστας, αλλά δεν υποστήριξε ούτε τον λιθουανικό ούτε τον πολωνικό εθνικισμό.[5][7] Ταυτίστηκε ως Λιθουανή, αλλά μιλούσε πολωνικά και υποστήριξε μια ένωση μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας στις ιστορικές παραδόσεις της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας (βλέπε: Κραγιόφτσι). Το 1914, δημοσίευσε ένα 10σέλιδο φυλλάδιο στη λιθουανική γλώσσα, Nosce te ipsum, στο οποίο επέκρινε τη διαίρεση σε «εμείς» και «αυτούς» αποκλειστικά με βάση τη γλώσσα – λυπήθηκε για το γεγονός ότι οι Λιθουανοί απέρριψαν τον ποιητή Άνταμ Μιτσκιέβιτς ή τον συνθέτη Στανίσουαφ Μονιούσκο μόνο και μόνο επειδή έγραφαν στα πολωνικά.[4] Ενώ τα ιστορικά της έργα ήταν δημοφιλή, αντιμετώπισε κριτική και την απέφευγαν τόσο οι Πολωνοί (που τη θεωρούσαν «αποσχιστική») όσο και οι Λιθουανοί (που δεν τη θεωρούσαν αληθινή Λιθουανή).[5] Βλέποντας την αναπόφευκτη άνοδο του εθνικισμού, αναφέρθηκε στον εαυτό της ως ο «τελευταίος των Μοϊκανών» σε μια επιστολή της προς τον Μπασαναβίτσιους.[8]
Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Πινσκ έγινε μέρος της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας. Επέκρινε την Ανταρσία του Ζελιγκόφσκι (με την οποία η Πολωνία κατέλαβε το Βίλνιους από τη Λιθουανία) και τις πολωνικές πολιτικές έναντι των εθνοτικών μειονοτήτων.[9] Προέτρεψε την Πολωνία να κατανοήσει και να σεβαστεί τους ανθρώπους που ζούσαν στο Κρέσι και ήταν διαφορετικής εθνικότητας και κουλτούρας από τον πολωνικό λαό. Εξέφρασε αυτές τις απόψεις στο Idea jagiellońska a polityka kresowa που δημοσιεύτηκε το 1925 και στο φυλλάδιο Kwestja zasad που δημοσιεύτηκε το 1933.[7][9] Ταυτόχρονα, επέκρινε τη λιθουανική κυβέρνηση για την υπογραφή της Σοβιετικής-Λιθουανικής Συνθήκης Ειρήνης το 1920 ή τη Συντακτική Συνέλευση της Λιθουανίας για την έναρξη μιας αγροτικής μεταρρύθμισης που εθνικοποίησε τη γη που ανήκε στους ευγενείς.[8]
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα κυριότερα έργα της ήταν:[7][5]
- Dzieje Litwy opowiedziane w zarysie (Ιστορία της Λιθουανίας σε περίγραμμα, 1886· μεταφράστηκε στα λιθουανικά το 1887–1888 και στα γαλλικά το 1901)
- Z najstarszych czasów plemienia litewskiego (Από τους παλαιότερους χρόνους των Λιθουανών· 1892· αναδημοσιεύτηκε το 1897 ως ο πρώτος τόμος της σειράς Nad Niemnem i nad Bałtykiem)
- Nad Niemnem i nad Bałtykiem (Κατά μήκος του Νέμαν και της Βαλτικής), τρεις τόμοι:
- W zaraniu dziejów (Η Αυγή της Ιστορίας, 1897)
- Ποδανία; Czasy przed-Mendogowe; Dzieje starożytnych Prus (Θρύλοι, Εποχή προ του Μιντάουγκας, Ιστορία της Αρχαίας Πρωσίας, 1903. Μεταφράστηκε στα λιθουανικά το 1922)
- Mindog, król Litwy (Μιντάουγκας, Βασιλιάς της Λιθουανίας, 1909, πρώτη φορά που δημοσιεύτηκε στα λιθουανικά το 1908)
- Idea jagiellońska a polityka kresowa (1925)
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ psb.30112.1.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2015854148. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ 3,0 3,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2015854148. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ 4,0 4,1 Krapauskas, Virgil (2000). Nationalism and Historiography: The Case of Nineteenth-Century Lithuanian Historicism. Νέα Υόρκη: Columbia University Press. σελίδες 38–40. ISBN 0-88033-457-6.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Butkuvienė, Anelė (2007). Garsios Lietuvos moterys (στα Λιθουανικά). Baltos lankos. σελίδες 191, 196–198. ISBN 978-9955-23-065-6.
- ↑ Кизилов, Михаил (2002). «Крымские пещерные города по описанию Е. Скирмунт (Поята)». МАИЭТ Вып. IX.: С. 543-548. http://dspace.nbuv.gov.ua/bitstream/handle/123456789/170114/20-Kizilov.pdf?sequence=1.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Łossowski, Piotr (1997–1998). «Konstancja Skirmunttówna (Skirmuntt)» (στα πολωνικά). Πολωνικό Βιογραφικό Λεξικό. XXXVIII. PAS Institute of History. https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/konstancja-skirmunttowna-skirmuntt. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Pukšto, Andžej (2010). «Gente Lithuana, Natione Lithuana": užmirštoji Konstancija Skirmuntaitė (1851–1934)» (στα λιθουανικά). Darbai ir dienos 53: 261–264. ISSN 1392-0588. https://eltalpykla.vdu.lt/bitstream/handle/1/32937/ISSN2335-8769_2010_N_53.PG_259-264.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
- ↑ 9,0 9,1 Tomaševič, Andžej (2011). J. Pilsudskio ir Lenkijos vyriausybės politikos kritika Vilniaus lenkų publicistų veikaluose 1926 - 1939 metais (PDF) (Master's thesis) (στα Λιθουανικά). Vilnius University. σελίδες 5, 43, 50.
|