Καταφύκι
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 40°24′22″N 20°51′54″E / 40.40611°N 20.86500°E
| Καταφύκι Καστοριάς | |
|---|---|
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 40°24′22″N 20°51′54″E |
| δεδομένα () | |
Το Φαράγγι Καταφύκι είναι στενό πέρασμα στην Ερμιονίδα Αργολίδας που σχηματίζεται από ορεινές βουνοπλαγιές περίπου πέντε χιλιόμετρα στα βορειοδυτικά της κωμόπολης Ερμιόνη. Το φαράγγι καταλήγει προς τα βόρεια στην τοποθεσία Παπούλια έξω από το χωριό Φούρνοι, μετά από πεζοπορία περίπου 45 λεπτών.
Ονομασία - Γενικά χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ονομασία του θεωρείται ότι προέρχεται από τη λέξη καταφύγιο, με παραφθορά καταφύγι - καταφύκι.
Το φαράγγι, που διασχίζεται από τον ομώνυμο χείμαρρο από τα βόρεια, μεταφέρει σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων μεγάλες ποσότητες νερού. Στη διαδρομή του, προς τα νότια, σε περιόδους ανομβρίας, είναι ορατή η έντονα πετρώδης κοίτη του, η οποία γίνεται μερικώς προσβάσιμη. Ένα μονοπάτι, για τον περιπατητή που έρχεται από την Ερμιόνη, περνάει από το εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου, τη μεγάλη σπηλιά και τους ορεινούς όγκους και το ιστορικό γεφύρι. Ακολουθεί την πορεία του χείμαρρου μέχρι τη τοποθεσία Παπούλια και το εξωκκλήσι των Αγίων Αναργύρων, όπου υπάρχει πηγή με τρεχούμενο νερό. Η διαδρομή απαιτεί περίπου 45 λεπτά πεζοπορίας.
Μυθολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη μυθολογία και τις πληροφορίες που μας παραθέτει ο Παυσανίας, στο φαράγγι ήταν μία από τις εισόδους προς τον Άδη. Στον απότομο, ορεινό όγκο του φαραγγιού υπάρχουν μικρές σπηλιές και μία μεγάλη, από την οποία θεωρούνταν πως ο Ηρακλής έβγαλε τον Κέρβερο και ο θεός Πλούτωνας οδήγησε την Περσεφόνη, κόρη της θεάς Δήμητρας, στον Κάτω Κόσμο. Η μεγάλη σπηλιά λέγεται πως επικοινωνούσε δυτικά με το σπήλαιο Φράγχθι που βρίσκεται κοντά στον παραθαλάσσιο οικισμό Κοιλάδα.
Αρχαιότητα - Ιερά της Δήμητρας και της Περσεφόνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι κάτοικοι της αρχαίας Ερμιόνης αναφέρεται πως έχτισαν δύο ιερά για να εξευμενιστούν στη θεά Δήμητρα. Το ένα ήταν αφιερωμένο στη θεά Δήμητρα Θερμασία (στο σημερινό χωριό Θερμησία) (Παυσανίας, 2.34, 6 και 12) και το άλλο στην κόρη της, Περσεφόνη, στους Ειλεούς (στο σημερινό χωριό Ηλιόκαστρο).
Στην Ερμιόνη, στο σημερινό ναό των Ταξιαρχών, βρέθηκαν τα θεμέλια του ναού της Χθόνιας Δήμητρας, όπου τελούνταν τα Χθόνια, εορτή προς τιμήν της. («Όπισθεν του ναού της Δήμητρος υπήρχον θέσεις ας οι Ερμιονείς εκάλουν του Κλυμένου, του Πλούτωνος και λίμνην Αχερουσίαν περιφραγμέναι μετά θριγκών. Εν τη θέσει δε του Κλυμένου υπήρχε χάσμα γης,εξ ου εμυθολόγουν ότι ο Ηρακλής ανήγαγεν εξ Άδου Κέρβερον». (Παυσανίας, Κορινθιακά, 2.34,6).
Λαϊκές δοξασίες - Χρήση - Θρησκεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι ντόπιοι θεωρούσαν το φαράγγι δαιμονικό τόπο. Ο αποξηραμένος κορμός ενός δέντρου, που διακρίνεται στο πιο ψηλό σημείο του, ονομάζεται «Φούρκα του Διαβόλου». Εκεί λεγόταν ότι οι διαβόλοι κρεμούν τα τουφέκια τους.
Κατά τον βυζαντινό Μεσαίωνα επικρατούσε η αντίληψη, παρόμοια με την αρχαιότητα, ότι η μεγάλη σπηλιά του Καταφυκιού οδηγούσε στην Κόλαση και από αυτή περνούσαν κάθε λογής δαιμόνια και ξωτικά που δυσκόλευαν τη ζωή των περαστικών. Την ίδια περίοδο, οι κάτοικοι της Ερμιόνης, σε περιόδους ταραχών, κατέφευγαν στη σπηλιά για να προφυλαχτούν.
Στα χρόνια της δεύτερης Τουρκοκρατίας, χτίστηκε το 1740 το εκκλησάκι του οσιομάρτυρα Αγίου Νικολάου του εν Βουνένοις, που γιορτάζει στις 9 Μαϊου. Στο εσωτερικό του υπάρχουν αγιογραφίες που έχουν διατηρηθεί.
Το φυσικό περιβάλλον του φαραγγιού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το φαράγγι περιέχει βράχια κατάλληλα για αναρρίχηση, σπηλιές, πλούσια βλάστηση κατά μήκος του ομώνυμου χείμαρρου από Χαλέπιο πεύκη, ελιές, κουμαριές, σκίνα, αρωματικά φυτά, δείγματα της σπάνιας αυτοφυούς ορχιδέας Ophrys Argolica. Τα σπάνια είδη πουλιών που μετοικούν το χειμώνα καθιστούν το φαράγγι ένα ποικίλο οικοσύστημα και ασφαλές καταφύγιο για θηράματα. Κατά την πορεία του χειμάρρου προς την εκβολή του, στο νότιο όρμο της Ερμιόνης (περιοχή Αλώνια), κάνει εύφορο τον κάμπο της, όπου ευδοκιμούν τα εσπεριδοειδή και οι ροδιές με τα ονομαστά ρόδια Ερμιόνης.
Προστατευόμενη περιοχή φυσικού κάλλους
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά από προσπάθειες και δράσεις οικολογικών και τοπικών συλλόγων και πολιτών και σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το φαράγγι κατοχυρώθηκε «ως προστατευόμενη περιοχή με ιδιαίτερο κάλλος και καταφύγιο άγριας ζωής». (Απόφαση του ΣτΕ, Ε 772/1992)[1]
To μονοπάτι της Περσεφόνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το «μονοπάτι της Περσεφόνης»[2] διασχίζει τη βουνοσειρά δυτικά του φαραγγιού, την τοποθεσία Πόρτες και φθάνει στα Παπούλια, όπου συναντά την απόληξη του μονοπατιού που οδηγεί προς στο Καταφύκι. Εκεί βρίσκεται το εξωκκλήσι των Αγίων Αναργύρων. Τα δύο αυτά μονοπάτια συνδέονται κατά αυτό τον τρόπο και προσφέρονται για ορειβασία και πεζοπορία.
Σε αυτό το μονοπάτι διεξάγεται ένα μέρος από τα «Διονύσια Ερμιόνης», των οποίων η αναβίωση πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2015. Τα τοπικά Διονύσια της αρχαιότητας επρόκειτο για αθλοθετημένους αγώνες μουσικής, κολύμβησης και ναυσιπλοΐας, κατά την μαρτυρία του Παυσανία: «πλησίον δὲ [ἦν] Διονύσου ναός Μελαναίγιδος: τούτῳ μουσικῆς ἀγῶνα κατὰ ἔτος ἕκαστον ἄγουσι [Ἑρμιονεῖς], καὶ ἀμίλλης κολύμβου καὶ πλοίων τιθέασιν ἇθλα» (Κορινθιακά, 2,35)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Πώς σώθηκε το καταφύκι 3». Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2023.
- ↑ «Homepage». Terrabook (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2023.
