Κατάπλασμα

Μαθήτριες στη Βρετανία το 1942 μαθαίνουν πώς να παρασκευάζουν ένα κατάπλασμα.

Το κατάπλασμα είναι μαλακός υγρός πολτός, συχνά θερμασμένος και με προσθήκη φαρμακευτικών ουσιών, που απλώνεται πάνω σε ένα κομμάτι ύφασμα και τοποθετείται πάνω στο δέρμα για τη θεραπεία ενός μέρους του σώματος που πονά ή φλεγμαίνει. Μπορεί να εφαρμοσθεί και σε τραύματα.

Η αγγλική λέξη poultice για το κατάπλασμα προέρχεται από την ελληνική λέξη πολτός, δια της λατινικής (puls, pultes).

Παραδείγματα

• Μερικοί Ινδιάνοι των ΗΠΑ χρησιμοποιούσαν πολτό νεροκολοκύθας ή του φυτού που είναι γνωστό ως «ρόπαλο του διαβόλου» σε καταπλάσματα.
• Γενικότερα οι Ινδιάνοι παρασκεύαζαν καταπλάσματα από χιλιάδες διαφορετικά είδη φυτών ως μέρος της παραδοσιακής ιατρικής τους. Φυλές που αποδεδειγμένα έφτιαχναν ή και φτιάχνουν ακόμα καταπλάσματα από φυτά είναι μεταξύ άλλων οι Αμπενάκι, οι Αλεούτοι, οι Αντικοστιανοί, μερικές ομάδες των Απάτσι, οι Μαυροπόδαροι, οι Τσερόκι, μερικές ομάδες των Τσεγιέν,, οι Τσίκασω, οι Τσιπέγουα, οι Τσόκτω και οι Κομάντσι.
• Το ψωμί, τα δημητριακά, ακόμα και το πίτουρο, μπορούν να χρησιμεύσουν ως βάση καταπλασμάτων σε τραύματα, εξαιτίας της απορροφητικής τους ικανότητας.
• Υπάρχουν επίσης πολλά έτοιμα καταπλάσματα που πωλούνται.
• Τα καταπλάσματα που περιέχουν στάχτη μπορεί να προκαλέσουν χημικό έγκαυμα.

Στην κτηνιατρική

Οι αλεσμένοι σπόροι λιναριού (Linum usitatissimum) χρησιμοποιούνται σε κατάπλασμα για φλεγμονές και τραύματα.

Καταπλάσματα εφαρμόζονται συχνά σε άλογα για την ανακούφισή τους από φλεγμονές. Τοποθετούνται συνήθως στο κάτω μέρος των ποδιών, τυλιγμένα με έναν σταβλικό επίδεσμο, προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι συχνοί τραυματισμοί των τενόντων της περιοχής αυτής. Κάποιες φορές εφαρμόζονται καταπλάσματα προληπτικά, μετά από μεγάλη καταπόνηση του αλόγου, όπως μετά από ιπποδρομία ή υπερπήδηση εμποδίων, ώστε να αποτραπεί το πρήξιμο. Επίσης, σε περιπτώσεις αποστημάτων πληγών, όπου χρειάζεται να απορροφήσουν μια συσσώρευση πύου.

Θερμά καταπλάσματα μπορούν να εφαρμοσθούν σε περιοχή όπου επιθυμούμε μεγαλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Συχνότερα ωστόσο καταπλάσματα χρησιμεύουν ως ψυκτικά μέσα σε αθλητικά άλογα, καθώς είναι συχνά ευκολότερα στη χρήση και φθηνότερα από ό,τι πολλά άλλα προϊόντα με τον ίδιο σκοπό. Το ψυκτικό κατάπλασμα εφαρμόζεται στα πόδια μετά την άσκηση, επί 9 έως 12 ώρες. Το σκοπούμενο αποτέλεσμα είναι ο μακροπρόθεσμος δροσισμός των ποδιών του αλόγου με την απαγωγή θερμότητας από το μέλος δια της εξατμίσεως. Μεταξύ καταπλάσματος και επιδέσμου τοποθετείται συνήθως μια υγρή εφημερίδα ή σελοφάν. Επίσης, το αποξηραμένο κατάπλασμα αποθηκεύει θερμότητα.