Καθεδρικός Ναός του Σάμταβισι

Καθεδρικός Ναός του Σάμταβισι
	სამთავისის ტაძარი
Είδος	καθεδρικός ναός και ορθόδοξη εκκλησία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	42°0′22″N 44°24′33″E
Θρήσκευμα	Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία
Θρησκευτική υπαγωγή	Samtavisi and Gori Eparchy
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Κάσπι
Τοποθεσία	Samtavisi
Χώρα	Γεωργία
Έναρξη κατασκευής	11ος αιώνας
Προστασία	Πολιτισμικά Μνημεία Εθνικής Σημασίας της Γεωργίας και ενδεικτικός κατάλογος Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς (από 2007)
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Συντεταγμένες: 42°0′22″N 44°24′33″E / 42.00611°N 44.40917°E / 42.00611; 44.40917

Ο Καθεδρικός Ναός του Σάμταβισι (γεωργιανά: სამთავისი) είναι γεωργιανός ορθόδοξος καθεδρικός ναός του 11ου αιώνα που βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού Λεχούρα, στο μχάρε Σίντα Κάρτλι στην ανατολική Γεωργία, περίπου 11 χλμ. από το Κάσπι και 45 χλμ. από την Τιφλίδα, σε υψόμετρο 680 μ. από το επίπεδο της θάλασσας.^[1]^[2] Είναι αναγνωρισμένο Ακίνητο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Γεωργίας και έχει συμπεριληφθεί στον Ενδεικτικό Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Η ανατολική πρόσοψη του καθεδρικού ναού

Η βόρεια πρόσοψη

Το εσωτερικό με το θόλο του

Σχέδιο του ναού. Ο θόλος στηρίζεται σε 4 κολόνες

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεταξύ των παραδόσεων της Γεωργίας υπάρχουν δύο θεωρίες για την τοποθεσία στην οποία χτίστηκε ο Καθεδρικός Ναός του Σάμταβισι. Στην πρώτη, εκεί υπήρχε ένα μοναστήρι που ιδρύθηκε από τον Ασσύριο ιεραπόστολο Ισίδωρο τον 6ο αιώνα, και αργότερα κατά τον 10ο αιώνα ανακατασκευάστηκε. Στην άλλη, εκεί υπήρχε η αρχική εκκλησία του Σάμταβισι που χτίστηκε το 472 από τον Βαχτάνγκ Γκοργκασάλι. Ωστόσο, κανένα από αυτά τα αρχικά κτίρια δεν έχει διασωθεί.^[3]

Ο θολωτός καθεδρικός ναός του Σάμταβισι χτίστηκε το 1030 από τον αρχιτέκτονα Ιλαρίων. Είναι αξιοσημείωτος για την ομορφιά των αναλογιών του και την τελειότητα των

Σχέδιο του συγκροτήματος κτιρίων του Καθεδρικού Ναού. 1: Οχυρωματικό τείχος, 2: Καμπαναριό 3: Μεγάλος καθεδρικός 4: Επισκοπικό ανάκτορο 5: Μικρή εκκλησία

Σχέδιο του Γκριμ (1864). Αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες

σκαλισμάτων στις προσόψεις. Το 1050 κατασκεύασε ένα κελάρι και ένα πιεστήριο κρασιού.^[3]

Κατά τον 15ο αιώνα ανακατασκευάστηκαν ο θόλος και ο δυτικός τοίχος που είχαν καταρρεύσει από σεισμούς.^[1]

Κατά τον 16ο-18ο αιώνα, ο ναός ήταν πολιτιστικό και εκπαιδευτικό κέντρο όπου εργάστηκαν καλλιγράφοι, αντιγραφείς και μεταφραστές.^[2] Το 1679 περατώθηκαν οι εργασίες τοιχογράφησης του εσωτερικού της εκκλησίας, από τους Γκίβι Αμιλαχβάρι και τη σύζυγό του, Ταμάρ.^[4]

Το 1847 έγιναν έργα αποκατάστασης στο κτίριο από τον αρχιτέκτονα Ριπάρντ, επειδή είχε υποστεί ζημιές από σεισμούς.^[4]

Κατά τον 19ο-20ο αιώνα το κτίριο έχει δεχτεί πολλούς επισκέπτες και μελετητές που έχουν δημοσιεύσει υλικό, φωτογραφίες και σχέδια για το μνημείο. Το 2007 συμπεριλήφθηκε στον ενδεικτικό κατάλογο με Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το συγκρότημα κτιρίων της εκκλησίας περιλαμβάνει τον καθεδρικό ναό, ένα διώροφο οίκημα για την επισκοπή που έχει υποστεί σοβαρές ζημιές, μια μικρή εκκλησία (5,8 x 3,2 μ.) και ένα τριώροφο καμπαναριό (5,7 x 7,3 μ.) που συνδέεται με το ψηλό τείχος από πέτρες και τούβλα των 3-5 μέτρων. Όλες αυτές οι δομές χρονολογούνται του 17ου-18ου αιώνα.

Κύριος ναός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχιτεκτονική: Ο Καθεδρικός Ναός του Σάμταβισι είναι ένας σταυροειδής θολωτός ναός με ορθογώνια βάση διαστάσεων 25 x 18 μ. και ύψος από 20 μ. έως 37 μ. στην κορυφή του θόλου. Έχει δύο εισόδους, στα δυτικά και στα βόρεια. Στο κεντρικό κομμάτι του κτιρίου υπάρχουν 4 κολόνες. Το εσωτερικό του ναού φωτίζεται από 14 παράθυρα, από τα οποία τα 7 είναι στο τύμπανο του θόλου και τα 3 είναι στο Ιερό Βήμα.

Θόλος: Το ψηλό τύμπανο του θόλου στηρίζει μία κωνική οροφή.^[4] Το τύμπανο έχει διάμετρο και ύψος 8 μ. Διαθέτει 7 παράθυρα και 6 ψευδοπαράθυρα.

Εικόνα για την εισβολή του Τζέγκις Χαν το 1225

Ο Βασιλιάς Μίριαν Γ', και η βασίλισσα

Η σταύρωση του Χριστού

Τοιχογραφία

Τοιχογραφίες: Οι τοίχοι του εσωτερικού αρχικά ήταν σοβαντισμένοι. Οι τοιχογραφίες είναι του 1679 και έχουν υποβληθεί σε εργασίες συντήρησης το 1964. Απεικονίζονται ο Χριστός, η Θεία Ευχαριστία με τους 12 αποστόλους, ο Απόστολος Πέτρος, ο Σίμων ο Κανανίτης, ο Απόστολος Βαρθολομαίος, ο Απόστολος Ματθαίος, ο Απόστολος Θωμάς, ο Απόστολος Ιάκωβος. Επίσης, ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ο πρωτομάρτυρας Στέφανος, οι προφήτες Ιεζεκιήλ, Δανιήλ, Αββακούμ, και άλλοι. Αρχάγγελοι, χερουβείμ και διακοσμητικά στοιχεία.^[4]

Επιγραφές: Οι τοιχογραφίες συνοδεύονται από επιγραφές στα Γεωργιανά ασομταβρούλι, στα Ελληνικά και στα Αραβικά, που εξιστορούν την ιστορία του ναού.^[4]

Η εκκλησία περί το 1900, και ο γρύπας στην ανατολική πρόσοψη

Εξωτερικό: Το εξωτερικό του ναού χαρακτηρίζεται από την ελεύθερη χρήση διακοσμητικών τυφλών τοξοτών στοών. Το κτίριο έχει υποστεί ζημιές από σεισμούς, ανακατασκευάστηκε μερικά τον 15ο και τον 19ο αιώνα. Από την αρχική εκκλησία έχει διασωθεί μόνο η αριστοτεχνικά διακοσμημένη ανατολική πρόσοψη.

Προσόψεις: Το πιο καμπυλωτό τμήμα της εκκλησίας είναι η ανατολική πρόσοψη με τις πέντε αψίδες, που ξεχωρίζει από τις δύο κόγχες και φωτίζεται από έναν τολμηρό διακοσμημένο σταυρό. Στη νότια πρόσοψη υπάρχουν πολλές διακοσμητικές αψίδες και είχε μία είσοδο που κλείστηκε, Η δυτική πρόσοψη είναι ανακατασκευασμένη κατά τον 19ο αιώνα. Η βόρεια πρόσοψη μοιάζει με τη νότια.^[4]

Οχυρωματικό τείχος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τείχος είναι πολυπλευρικού σχήματος, διαστάσεων 200 x 70 μ., ύψους 3-5 μ. και χρονολογείται του 17ου-18ου αιώνα. Είναι χτισμένο με στρογγυλές πέτρες και τούβλα. Είχε 2 πύλες, στα δυτικά και στα βόρεια. Έχει 2 πύργους, στα βορειοανατολικά και στα βορειοδυτικά. Το μικρό παρατηρητήριο στα βορειοδυτικά έχει εσωτερική διάμετρο 1 μ.^[4]

Επισκοπικό ανάκτορο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το οίκημα είναι ενσωματωμένο στο βορειοανατολικό τμήμα του οχυρωματικού τείχους. Έχει διαστάσεις 8,4 x 15,2 μ. και είναι χτισμένο με πέτρες και τούβλα. Είχε 2 ορόφους, εκ των οποίων ο πρώτος χτίστηκε κατά την φεουδαρχική περίοδο και ο δεύτερος κατά τον 18ο αιώνα. Τώρα είναι ερειπωμένο.^[4]

Μικρή εκκλησία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι ενσωματωμένη στο νότιο κεντρικό τμήμα του οχυρωματικού τείχους. Είναι πέτρινη, διαστάσεων 5,8 x 3,2 μ. και ύψους 1,5 μ. Έχει μία είσοδο στα βόρεια και μακρόστενα παράθυρα.^[4]

Καμπαναριό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι ενσωματωμένο στο βόρειο τμήμα του οχυρωματικού τείχους, στην αψίδα της πύλης. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο τριώροφο κτίριο διαστάσεων 5,7 x 7,3 μ. που χρονολογείται του 18ου αιώνα. Είναι χτισμένο με τούβλα και άμμο. Η είσοδος γίνεται από μία σκάλα στα ανατολικά. Το εσωτερικό είναι οκταεδρικό και καταλήγει σε σφαιρική οροφή.^[4]

Συλλογή φωτογραφιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πανόραμα: αρχαιολογικές ανασκαφές στο Σάμταβισι

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 Centre, UNESCO World Heritage. «Samtavisi Cathedral». UNESCO World Heritage Centre (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019.
↑ ^2,0 ^2,1 «სამთავისი». saunje.ge. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019.
↑ ^3,0 ^3,1 «bu.org.ge - "უსინათლოები საზღვრებს გარეშე». www.bu.org.ge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2019.
↑ ^4,00 ^4,01 ^4,02 ^4,03 ^4,04 ^4,05 ^4,06 ^4,07 ^4,08 ^4,09 «სამთავისი - საქართველოს ძეგლთა აღწერილობა». saunje.ge. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2019.

[:1-1] 1,0 ^1,1 Centre, UNESCO World Heritage. «Samtavisi Cathedral». UNESCO World Heritage Centre (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019.

[:2-2] 2,0 ^2,1 «სამთავისი». saunje.ge. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2019.

[:0-3] 3,0 ^3,1 «bu.org.ge - "უსინათლოები საზღვრებს გარეშე». www.bu.org.ge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2019.

[:3-4] 4,00 ^4,01 ^4,02 ^4,03 ^4,04 ^4,05 ^4,06 ^4,07 ^4,08 ^4,09 «სამთავისი - საქართველოს ძეგლთა აღწერილობა». saunje.ge. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]