Κάστρο της Μπούκας

Συντεταγμένες: 38°57′04″N 20°45′22″E / 38.95113°N 20.75610°E / 38.95113; 20.75610

Σχέδιο του κάστρου της Μπούκας.
Ξυλογραφία του Τζιοβάννι Ορλάντι, 1605

Χάρτης του Κορονέλλι με το Κάστρο της Μπούκας

Κάτοψη του Κάστρου της Μπούκας

Το κάστρο της Μπούκας (1478-1701) ήταν η πρώτη σημαντική οθωμανική οχύρωση της πόλης της Πρέβεζας. Χτίστηκε το 1478 από τους Οθωμανούς και ήλεγχε τα στενά της εισόδου του Αμβρακικού κόλπου.^[1] Ανατινάχθηκε το 1701 από τους Ενετούς πριν την αποχώρησή τους από την Πρέβεζα, βάσει των όρων της συμφωνίας του Κάρλοβιτς με τους Οθωμανούς. Βρισκόταν στη θέση που σήμερα ονομάζεται «Παλιοσάραγα». Στα ερείπιά του ο Αλή πασάς της Ηπείρου έχτισε ανάκτορο στις αρχές της δεκαετίας του 1810.^[2] Μετά την απελευθέρωση της Πρέβεζας, το 1912, στη θέση του κάστρου δημιουργήθηκε στρατόπεδο μονάδας εφοδιασμού.^[3] Σήμερα, αν και ο χώρος που καταλάμβανε το κάστρο δεν είναι οικοδομημένος, δεν υπάρχουν, παρά ελάχιστα, εμφανή ερείπιά του.

Ιστορική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χτίστηκε από τους Οθωμανούς το 1478 λίγα χρόνια μετά την κατάληψη της πόλης από αυτούς,^[1] ^[4] όπως αναφέρεται στο Βραχύ Χρονικό 71.7 (ἔκτισεν τὴν Πρέβεζαν ἐπὶ ἔτους ‚ςϡπς΄), αλλά και σε επιστολή του Λεονάρδου Γ΄ Τόκκο της 31ης Μαρτίου 1478. Η οικοδόμηση του οχυρού στην είσοδο του Αμβρακικού κόλπου θεωρήθηκε από τον Τόκκο επικίνδυνη και ως εκ τούτου έστειλε συγγενή του στη Βενετία για να ζητήσει τη συνδρομή της Γαληνοτάτης. Στην επιστολή του το κάστρο ονομάζεται «castello ala bucca delo gulfo» (κάστρο στο στόμιο/μπούκα του κόλπου).^[5]

Βελτιώθηκε και επισκευάστηκε το 1495 –σε προετοιμασία εναντίον των επεκτατικών σχεδίων του Γάλλου βασιλιά Καρόλου Η΄, τα οποία δεν υλοποιήθηκαν– στη συνέχεια το 1530, το 1553 επί του Σουλεϊμάν Α΄ Μεγαλοπρεπούς και το 1684 από τους Ενετούς μετά την κατάληψή του από αυτούς.

Με βάση τους όρους της συνθήκης του Κάρλοβιτς, οι Ενετοί αποχώρησαν από την Πρέβεζα το 1701, έχοντας πρώτα ανατινάξει το κάστρο, το οποίο κατεδαφίστηκε με την επίβλεψη Ενετών και Τούρκων.

Μετά την επανεγκατάσταση των Τούρκων στην Πρέβεζα, το 1701, αυτοί την οχύρωσαν ξανά, χτίζοντας το Κάστρο που σήμερα είναι γνωστό με το όνομα του Αγίου Ανδρέα (παλαιότερη ονομασία Ιτς Καλέ - İç Kale), βορειότερα από το κάστρο της Μπούκας.^[6]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καράμπελας, 2010: Το κάστρο της Μπούκας (1478-1701), Η οχυρωμένη Πρέβεζα μέσα από τις πηγές, Νίκος Δ. Καράμπελας, Πρέβεζα Β΄: Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας (16-20 Σεπτεμβρίου 2009), Πρέβεζα 2010, σελ. 395-433. Επιμέλεια: Μαρίνα Βρέλλη-Ζάχου, Χρήστος Σταυράκος, έκδ. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Δήμος Πρέβεζας, Ίδρυμα Ακτία Νικόπολις. ISBN 978-960-99475-0-3 / ISBN 978-960-99475-1-0

Καράμπελας, 2015α: Η οθωμανική κατάκτηση της Πρέβεζας και το πρώτο της κάστρο, Νίκος Δ. Καράμπελας, Πρακτικά του XVI Συνεδρίου Τουρκικής Ιστορίας (20-24 Σεπτεμβρίου 2010), Άγκυρα 2015, σελ. 967-998. Έκδοση Εταιρείας Τουρκικής Ιστορίας (Türk Tarih Kurumu). ISBN 978-975-16-2982-1 / ISBN 978-975-16-2988-3

Καράμπελας, 2015β: Η κατάκτηση της "Πρέβεζας" από τον Μωάμεθ β΄, Νίκος Δ. Καράμπελας, στο: Ιστορία-Λογιοσύνη: Η Ήπειρος και τα Ιωάννινα από το 1430 έως το 1913, Πρακτικά Α΄ Πανηπειρωτικού Συνεδρίου (28 Φεβρουαρίου - 3 Μαρτίου 2013), Ιωάννινα 2015, σελ. 103-130. Έκδοση Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών, Ιδρύματος Μελετών Ιονίου & Αδριατικού Χώρου, Ιδρύματος Ιωσήφ & Εσθήρ Γκανή.

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 Καράμπελας, 2010, Το κάστρο της Μπούκας (1478-1701)
↑ Καράμπελας, 2009, Ο Henry Holland στην Πρέβεζα, σελ. 155-156, υποσημ. 34
↑ Kάστρο Μπούκας, Περιφερειακή ενότητα Πρέβεζας, preveza.gr, ανακτήθηκε στις 18/11/2013
↑ Καράμπελας, 2015β, Η κατάκτηση της Πρέβεζας από τον Μωάμεθ β΄
↑ Σύμφωνα με την υποσημείωση 40 στην πηγή Καράμπελας, 2010: Eπιστολή του Λεονάρδου Γ΄ Τόκκο προς τον Φίλιππο Φόσκαρι, μέλος ισχυρής βενετικής οικογένειας, γραμμένη στη Λευκάδα την 31η Μαρτίου 1478, σωζόμενη στο Archivio di Stato di Venezia, Scuola di Santa Maria del Rosario, b. 29, Processo X, φ. 25r. Το έγγραφο έχει δημοσιευθεί στις μελέτες: Χρύσα Μαλτέζου, Προσωπογραφικά βυζαντινής Πελοποννήσου και ξενοκρατούμενου ελληνικού χώρου (με αφορμή τον φάκελο Foscari της Βενετίας), Βυζαντινά Σύμμεικτα 5, 1983, σελ. 1-27 και Σπύρος Ασωνίτης, Το Νότιο Ιόνιο κατά τον Όψιμο Μεσαίωνα. Κομητεία Κεφαλληνίας, Δουκάτο Λευκάδας, Αιτωλοακαρνανία, Αθήνα, 1985, σελ. 212, υποσημ. 152.
↑ Καράμπελας, 2012, Η πρώτη οθωμανική φάση του κάστρου του Αγίου Αντρέα στην Πρέβεζα