Ιωάννης Λυκούδης

Ιωάννης Λυκούδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1910 Μεσολόγγι
Θάνατος	1980
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιατρός πολιτικός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	δήμαρχος

Ο Ιωάννης Λυκούδης (1910 - 1980) ήταν σημαντικός Έλληνας ιατρός του 20ου αιώνα. Είχε διατελέσει και δήμαρχος της πόλης του Μεσολογγίου.

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1910 καταγόμενος από πολύτεκνη αγροτική οικογένεια.

Σε ηλικία τεσσάρων ετών μένει ορφανός και αναγκάζεται από μικρός να εργαστεί σε τσαγκαράδικο και καπνοκοπτήριο, παράλληλα με το σχολείο, όπου μελετώντας τα βράδια με λάμπα πετρελαίου διακρίνεται για την ευφυΐα και τις επιδόσεις του. Το 1926 εισάγεται από τους πρώτους στη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή Αθηνών. Χτυπημένος από την αρρώστια της εποχής, την φυματίωση, αποστρατεύεται με τον βαθμό του υπιάτρου και επιστρέφει στο Μεσολόγγι όπου ασκεί πλέον την ιατρική, σε δύσκολους χρόνους, με αίσθημα ευθύνης, δείχνοντας ιδιαίτερη αγάπη και φροντίδα στους φτωχούς συμπατριώτες του. Πολλοί Μεσολογγίτες θυμούνται ότι ο ιατρός Ιωάννης Λυκούδης, όχι μόνο δεν έπαιρνε χρήματα από τους φτωχούς ασθενείς του αλλά με δικό του σημείωμα οι ασθενείς αυτοί έπαιρναν τα φάρμακα τους από το φαρμακείο, πληρώνοντας αργότερα ο ίδιος τον λογαριασμό. Αλλά και οι συμπατριώτες του τον τίμησαν εκλέγοντάς τον δύο φορές στην θέση του Δημάρχου του Μεσολογγίου, από το 1952 έως το 1959.

Ψηφοδέλτιο των εκλογών του 1946, στις οποίες ο Λυκούδης ήταν υποψήφιος με το Κόμμα Φιλελευθέρων.

Ανάπτυξη φαρμάκου

Υπήρξε ανήσυχο πνεύμα στην ιατρική και είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι την δεκαετία του '30, όταν η ελονοσία είχε ενδημική μορφή στην περιοχή, εκείνος είχε βρει τρόπο με τα πενιχρά μέσα που διέθετε να μετατρέψει τα ανθελονοσιακά φάρμακα από δισκία σε ενέσιμη μορφή αυξάνοντας σημαντικά την δραστικότητα και την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου έναντι της κινίνης.

Το 1957, πάσχοντας ο ίδιος από έλκος με πολλά επεισόδια γαστρορραγίας, παρατήρησε ότι όταν πήρε αντιβιοτικά φάρμακα για ένα επεισόδιο αιμορραγικής γαστρίτιδας, υποχώρησαν τα συμπτώματα και αραίωσαν οι κρίσεις από το έλκος. Το γεγονός αυτό τον οδήγησε να χορηγήσει την ίδια αντιμικροβιακή αγωγή και σε άλλους ελκοπαθείς με τα ίδια θετικά αποτελέσματα. Τότε άρχισε να πιστεύει ότι το έλκος του στομάχου οφείλεται σε μικροβιακό παράγοντα, και μέσα από συνεχείς δικές του δοκιμές ανέπτυξε ένα φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα στο οποίο έδωσε ο ίδιος την ονομασία, Elgaco.

Το 1960 έχοντας πλέον βοηθήσει χιλιάδες ελκοπαθείς να ανακουφιστούν από τα συμπτώματα τους, έρχεται στην Αθήνα και προσπαθεί απευθυνόμενος σε επιστημονικούς φορείς και την πολιτεία να πείσει για το βάσιμο της παρατήρησης του και να λάβει έγκριση για την κυκλοφορία του ιδιοσκευάσματος που ο ίδιος κατασκεύαζε με την ανάμειξη διαφόρων αντιβιοτικών. Αντί αυτού όμως αντιμετώπισε τα ειρωνικά σχόλια των υπευθύνων φορέων και την απόρριψη της αίτησης του με την απόφαση του Ανωτάτου Υγειονομικού Συμβουλίου της εποχής ότι « …ως γνωστόν τα αντιμικροβιακά φάρμακα όχι μόνον δεν ωφελούν αλλά βλάπτουν το έλκος του στομάχου». Παρά τις απορριπτικές αποφάσεις όλων των αρμοδίων φορέων ο Ιωάννης Λυκούδης, σίγουρος ότι έχει δίκιο, συνεχίζει στο ιατρείο του στην Αθήνα πλέον να παρασκευάζει και να χορηγεί το ιδιοσκεύασμα του σε ελκοπαθείς, φτάνοντας να παρασκευάζει και να χορηγεί καθημερινά 100–150 κουτιά του σκευάσματος. Είναι εντυπωσιακό ότι στο αρχείο του που διαφύλαξε ο γιος του, επίσης ιατρός Νίκος Λυκούδης, περιλαμβάνονται 50.000 ασθενείς που έλαβαν το σκεύασμα.

Παράλληλα στρέφει πλέον τις προσπάθειες του να πείσει μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, να προχωρήσουν την έρευνα που ο ίδιος στερούμενος των αναγκαίων μέσων δεν μπορούσε να πραγματοποιήσει. Μάλιστα με την γερμανική πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία Bayer έφθασε στο σημείο να υπογράψει συμβόλαιο για την έρευνα και την παρασκευή του σκευάσματος, αλλά την τελευταία στιγμή ματαιώθηκε η συμφωνία, γιατί σύμφωνα με τους υπεύθυνους της εταιρείας, η υπόθεση του άλλαζε άρδην την παθογένεια του έλκους και η εταιρεία δίσταζε να αναλάβει τα έξοδα για την έρευνα και την παγκόσμια κυκλοφορία του σκευάσματος. Επειδή μάλιστα τυπικά απαγορεύεται η διακίνηση φαρμάκων από τους ιατρούς, διώχτηκε από τα τακτικά δικαστήρια και του επιβλήθηκε πρόστιμο από τον τότε Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών.

Τελευταία χρόνια

Ο Ιωάννης Λυκούδης πέθανε στο Μεσολόγγι το 1980, πικραμένος για την αντιμετώπιση που είχε από την πολιτεία και τους συναδέλφους του. Ήταν όμως σίγουρος ότι αργά ή γρήγορα θα αποδειχτεί ότι είχε δίκιο.

Όντως λίγα χρόνια αργότερα, με την πρώτη παγκόσμια ανακοίνωση των Αυστραλών γιατρών Τζον Ρόμπιν Ουόρεν και Μπάρι Μάρσαλ -οι οποίοι τιμήθηκαν με την ανώτατη διάκριση, το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής το 2005- αποδείχτηκε ότι το πεπτικό έλκος οφείλεται σε μικρόβιο, το οποίο οι εν λόγω γιατροί - ερευνητές κατάφεραν να απομονώσουν στο εργαστήριο και το ονόμασαν ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori).

Λίγο πριν πεθάνει με το παράπονο, απευθυνόμενος στους δικούς του ανθρώπους είπε: «…να μου το φέρετε στον τάφο μου όταν ανακαλυφθεί ότι είχα δίκιο».