Η μύτη (Γκόγκολ)
.jpg) Εικονογράφηση του 1935 | |
| Συγγραφέας | Νικολάι Γκόγκολ |
|---|---|
| Τίτλος | Нос |
| Γλώσσα | Ρωσικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1832 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1836 |
| Μορφή | διήγημα |
| Δημοσιεύθηκε στο | Ιστορίες της Πετρούπολης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η μύτη (ρωσικός τίτλος: Нос) είναι σατιρικό διήγημα του Νικολάι Γκόγκολ που γράφτηκε μεταξύ 1835 και 1836, την εποχή που ο συγγραφέας ζούσε στην Αγία Πετρούπολη. Το έργο δημοσιεύτηκε αρχικά σε συνέχειες στο λογοτεχνικό περιοδικό Ο Σύγχρονος του Αλεξάντερ Πούσκιν. Περιλαμβάνεται στη συλλογή Ιστορίες της Πετρούπολης.[1]
Το διήγημα χωρίζεται σε τρία μέρη και αφηγείται την ιστορία ενός Ρώσου υψηλόβαθμου αξιωματούχου, ο οποίος ξυπνά ένα πρωί χωρίς μύτη. Αργότερα ανακαλύπτει ότι η μύτη του έχει αναπτύξει τη δική της ζωή και μάλιστα τον έχει ξεπεράσει φτάνοντας τον βαθμό του Κρατικού συμβούλου. Ο Γκόγκολ έκανε αρκετές τροποποιήσεις στο γκροτέσκο και παράλογο κείμενο λόγω των συνεχών παρεμβάσεων της τσαρικής λογοκρισίας. Η χρήση εμβληματικών τοποθεσιών της Αγίας Πετρούπολης, καθώς και ο απόλυτος παραλογισμός της ιστορίας, έχουν κάνει το έργο σημαντικό μέρος της λογοτεχνικής παράδοσης της πόλης. [2]
Ο Γκόγκολ σατιρίζει την τσαρική γραφειοκρατία και την εμμονή με την κοινωνική κατάταξη που ταλαιπώρησε την Αυτοκρατορική Ρωσία μετά την εισαγωγή από τον Μέγα Πέτρο του επίσημου πίνακα θέσεων και βαθμών στη διοίκηση, στον στρατό και στην τσαρική αυλή. Στον αγώνα του κατά της υπάρχουσας κληρονομικής αριστοκρατίας και των βογιάρων, ο Μέγας Πέτρος το 1722 επέτρεψε σε απλούς ανθρώπους να αποκτήσουν κληρονομική ευγένεια μέσω της υπηρεσίας τους στο κράτος, έτσι δόθηκε σε πολλούς η ευκαιρία να ανέλθουν κοινωνικά. Αυτή η ευκαιρία, ωστόσο, έδωσε τη θέση της σε τεράστια γραφειοκρατία και άπειρα αξιώματα, που ο Γκόγκολ συχνά αναφέρει στα έργα του. [3]
Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μέρος πρώτο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 25 Μαρτίου, ο κουρέας Ιβάν Γιακόβλεβιτς, κατά τη διάρκεια του πρωινού, κόβει ένα καρβέλι ψωμί και βρίσκει μέσα μια μύτη. Με τρόμο, αναγνωρίζει ότι ανήκει σε έναν από τους τακτικούς πελάτες του, τον Συλλογικό αξιολογητή - ταγματάρχη Κοβαλιόφ. Η σύζυγος του Ιβάν απαιτεί από τον Ιβάν να βγάλει τη μύτη από το σπίτι της, έτσι την τυλίγει με ύφασμα και προσπαθεί να την πετάξει από μια γέφυρα του ποταμού Νέβα. Οι προσπάθειές του αποτυγχάνουν η μία μετά την άλλη και, ακόμη χειρότερα, καταλήγει να συλληφθεί από έναν χωροφύλακα, τον οποίο μάταια προσπάθησε να δωροδοκήσει.[4]
Μέρος δεύτερο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την ίδια στιγμή, ένας άλλος κάτοικος της Αγίας Πετρούπολης, ο ταγματάρχης Κοβαλιόφ ξυπνά και ανακαλύπτει ότι λείπει η μύτη του. Αρπάζει έναν καθρέφτη για να δει το πρόσωπό του και υπάρχει μόνο ένα λείο, επίπεδο κομμάτι δέρματος στη θέση του. Φεύγει από το σπίτι για να αναφέρει το περιστατικό στον αρχηγό της αστυνομίας. Καθ' οδόν, συναντά απροσδόκητα τη μύτη του να υποδύεται τον άνθρωπο, είναι ντυμένη με χρυσοκεντημένη στολή υψηλόβαθμου αξιωματούχου, είναι Κρατικός σύμβουλος με καπέλο και σπαθί. Ο κατάπληκτος Κοβαλιόφ την ακολουθεί. Δειλά-δειλά, ζητά από τη μύτη του να επιστρέψει, αλλά αυτή, με όλη την αυστηρότητα και τον στόμφο ενός ανώτερου που απευθύνεται προς κατώτερο τιτλούχο, δηλώνει ότι δεν καταλαβαίνει τι της λέει και ξεφεύγει. Ο αρχηγός της αστυνομίας δεν είναι στο σπίτι του. Επισκέπτεται τότε τα γραφεία μιας εφημερίδας για να δημοσιεύσει την απώλεια της μύτης του, αλλά αρνούνται. Στη συνέχεια μιλά με έναν επιθεωρητή της αστυνομίας που αρνείται επίσης να βοηθήσει. Τελικά, επιστρέφει στο σπίτι του αποκαρδιωμένος. Εκεί, τον περιμένει μια απροσδόκητη χαρά: ο αστυνομικός που συνέλαβε τον Ιβάν του επιστρέφει τη μύτη του (η οποία συνελήφθη σε άμαξα, προσπαθώντας να φύγει από την πόλη με πλαστά χαρτιά). Η χαρά του Κοβαλιόφ εξαφανίζεται όταν ανακαλύπτει ότι δεν μπορεί να την ξανακολλήσει, ούτε και με τη βοήθεια γιατρού. Την επόμενη μέρα, ο Κοβαλιόφ γράφει ένα γράμμα σε μια κυρία, την κόρη της οποίας επιθυμεί να παντρευτεί, και την κατηγορεί ότι του έκλεψε τη μύτη και τον καταράστηκε. Η απάντησή της τον πείθει ότι είναι αθώα. Στην πόλη, οι φήμες για τις δραστηριότητες της μύτης έχουν εξαπλωθεί και πλήθη συγκεντρώνονται για να την αναζητήσουν.[5]
Μέρος τρίτο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 7 Απριλίου, η μύτη εμφανίζεται ξανά στο πρόσωπο του Κοβαλιόφ, το ίδιο ανεξήγητα όπως εξαφανίστηκε. Ξυρίζεται προσεκτικά στον κουρέα Ιβάν και επιστρέφει στις παλιές του συνήθειες να κάνει βόλτες και να φλερτάρει με κορίτσια.
Διασκευές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η μύτη, όπερα σε τρεις πράξεις του Ντμίτρι Σοστακόβιτς (οπ. 15, 1928)
- Η μύτη, ταινία του 1977 σε σκηνοθεσία Ρόλαν Αντόνοβιτς Μπίκοφ. Η ταινία ακολουθεί πολύ προσεκτικά το περιεχόμενο του βιβλίου.[6]
- Το διήγημα έχει διασκευαστεί για το θέατρο.[7]
Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η μύτη
- μτφ. Κίρα Σίνου (στον τόμο Νύχτα Χριστουγέννων και άλλα διηγήματα, εκδ. Άγκυρα, 1976
- μτφ. Μήτσος Αλεξανδρόπουλος, εκδ. Κέδρος, 1994
- μτφ. Παναγιώτης Λούτας, εκδ. Ερατώ, 2015 [8]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Μύτη - Νικολάι Γκόγκολ -Ηχητικό βιβλίο
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ . «culturenow.gr/h-myth-nikolai-gkogkol-kritikh-vivlioy/».
- ↑ . «protagon.gr/epikairotita/i-nikolai-gkogkol-o-koronoios-kai-i-simasia-tis-mytis».
- ↑ . «supersummary.com/the-nose/summary/».
- ↑ . «litcharts.com/lit/the-nose/summary».
- ↑ . «study.com/academy/lesson/the-nose-by-nikolai-gogol-summary-analysis».
- ↑ . «imdb.com/title/Nos/TV Movie/1977».
- ↑ . «ertnews.gr/eidiseis/politismos/«Η μύτη» του Νικολάι Γκόγκολ από το ΚΕΘΕΑ, το 18ΑΝΩ και το Εθνικό Θέατρο».
- ↑ . «politeianet.gr/books/gogol-nikolai-erato-i-muti».
|