Ημέρα του Συντάγματος της 3ης Μαΐου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ημέρα του Συντάγματος της 3ης Μαΐου
TypeΕθνική εορτή
Ημερομηνία3 Μαΐου

Η Ημέρα του Συντάγματος της 3ης Μαΐου (επίσης: Αργία του Συντάγματος της 3ης Μαΐου, πολωνικά: Święto Konstytucji 3 Maja) είναι πολωνική εθνική και δημόσια αργία που λαμβάνει χώρα στις 3 Μαΐου. Η εορτή εορτάζει τη διακήρυξη του Συντάγματος της 3ης Μαΐου 1791. Οι εορτασμοί πάνε πίσω στο Δουκάτο της Βαρσοβίας στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά έγινε επίσημη αργία μόλις το 1919 στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία. Διαγράφηκε κατά την εποχή της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας και αποκαταστάθηκε μετά την πτώση του κομμουνισμού στη σύγχρονη Πολωνία.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρέλαση της 3ης Μαΐου στο Μπίντγκοστς, 2014

Το Σύνταγμα της 3ης Μαΐου 1791 θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στην ιστορία της Πολωνίας, παρά το γεγονός ότι ίσχυε μόνο για ένα χρόνο, μέχρι τον Πόλεμο Πολωνίας-Ρωσίας του 1792. Ο ιστορικός Νόρμαν Ντέιβις το αποκαλεί «το πρώτο σύνταγμα του είδους του στην Ευρώπη». Άλλοι μελετητές αναφέρονται επίσης σε αυτό ως το δεύτερο παλαιότερο σύνταγμα στον κόσμο.[1][2][3]

Το Σύνταγμα της 3ης Μαΐου σχεδιάστηκε για να αποκαταστήσει τα μακροχρόνια πολιτικά ελαττώματα της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας. Το Σύνταγμα προσπάθησε να αντικαταστήσει την υπάρχουσα αναρχία που προωθήθηκε από μερικούς άρχοντες της χώρας με μια πιο δημοκρατική συνταγματική μοναρχία. Η υιοθέτηση του Συντάγματος της 3ης Μαΐου προκάλεσε την ενεργή εχθρότητα των γειτόνων της Κοινοπολιτείας, που οδήγησε στον δεύτερο διαμελισμό της Πολωνίας το 1792, στην Εξέγερση του Κοστσιούσκο του 1794 και στον τελικό τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας το 1795. Σύμφωνα με τα λόγια δύο εκ των συν-συγγραφέων του, του Ιγκνάτσι Ποτότσκι και του Χούγκο Κοουόνταϊ, ήταν «η τελευταία επιθυμία και διαθήκη της εκπνέουσας πατρίδας».[4]

Η μνήμη του Συντάγματος της 3ης Μαΐου - αναγνωρισμένη από τους πολιτικούς επιστήμονες ως ένα πολύ προοδευτικό έγγραφο για την εποχή της - για γενιές βοήθησε να κρατηθούν ζωντανές οι πολωνικές φιλοδοξίες για μια ανεξάρτητη και δίκαιη κοινωνία και συνέχισε να ενημερώνει τις προσπάθειες των απογόνων των συγγραφέων της.[5] Στην Πολωνία θεωρείται ως εθνικό σύμβολο και το αποκορύφωμα όλων όσων ήταν καλά και διαφωτισμένα στην πολωνική ιστορία και πολιτισμό.[5]

Η επέτειος της 3ης Μαΐου από την υιοθέτησή της έχει θεωρηθεί ως η πιο σημαντική αργία της Πολωνίας από τότε που η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της το 1918.[6] Η σημασία της για τον πολωνικό λαό συγκρίθηκε με εκείνη των 4 Ιουλίου για τους Αμερικανούς.[7]

Εορτασμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολωνός ιππέας με παραδοσιακή ενδυμασία κατά τη διάρκεια των εορτασμών της 3ης Μαΐου 2007

Η 3η Μαΐου ανακηρύχθηκε για πρώτη φορά αργία στις 5 Μαΐου 1791 και εορτάστηκε ένα χρόνο αργότερα, στις 3 Μαΐου 1792.[8][9] Απαγορεύτηκε κατά τους διαμελισμούς της Πολωνίας, εορτάστηκε στο Δουκάτο της Βαρσοβίας το 1807 και ανεπίσημα στην Πολωνία του Συνεδρίου από διάφορους ακτιβιστές υπέρ της ανεξαρτησίας, πιο ανοιχτά κατά τη διάρκεια των εξεγέρσεων, όπως η Νοεμβριανή Εξέγερση.[8][10][9] Έγινε και πάλι επίσημη πολωνική αργία τον Απρίλιο του 1919 υπό τη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία - η πρώτη αργία που εισήχθη επίσημα στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία.[8][6] Η αργία της 3ης Μαΐου απαγορεύτηκε για άλλη μια φορά κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τους ναζιστές και σοβιετικούς κατακτητές. Εορτάστηκε στις πολωνικές πόλεις τον Μάιο του 1945, αν και με έναν κατά κύριο λόγο αυθόρμητο τρόπο.[6] Οι εορτασμοί ακυρώθηκαν επίσημα λίγο πριν τις 3 Μαΐου 1946 και οι αντικομμουνιστικές διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν αργότερα εκείνη την ημέρα. Αυτό, καθώς και ο διαγωνισμός που δημιουργήθηκε με τους εορτασμούς της 1ης Μαΐου για την Εργατική Πρωτομαγιά από τους κομμουνιστές, σήμαινε ότι η Ημέρα του Συντάγματος της 3ης Μαΐου έχασε την υποστήριξη των αρχών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας.[6][9] Το 1947 μετονομάστηκε επίσημα στην Ημέρα του Δημοκρατικού Κόμματος και αφαιρέθηκε από τον κατάλογο των εθνικών εορτών είτε τότε είτε το 1951 (οι πηγές ποικίλλουν).[8][6] Μέχρι το 1989, η 3η Μαΐου ήταν μια κοινή ημέρα για αντικυβερνητικές και αντικομμουνιστικές διαδηλώσεις.[6] Η 3η Μαΐου αποκαταστάθηκε ως επίσημη πολωνική αργία τον Απρίλιο του 1990, μετά την πτώση του κομμουνισμού.[8] Το 2007, η 3η Μαΐου ανακηρύχθηκε επίσης εθνική αργία της Λιθουανίας. Ο πρώτος κοινός εορτασμός από το πολωνικό Σέιμ και το Λιθουανικό Σέιμας πραγματοποιήθηκε στις 3 Μαΐου 2007.[11]

Στη σύγχρονη Πολωνία, αυτή τη μέρα, χωρίς δουλειά, πραγματοποιούνται πολλές παρελάσεις, εκθέσεις, συναυλίες και ομιλίες δημόσιων προσώπων.[12] Οι σημαντικότεροι Πολωνοί πολιτικοί συμμετέχουν σε αυτές τις γιορτές. Για παράδειγμα, το 2011 ο Πρόεδρος της Πολωνίας, Μπρονίσλαφ Κομορόφσκι, ο Πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, ο Διευθύνων του Σέιμ, Γκζέγκος Σετίνα, ο Διευθύνων της Γερουσίας, Μπόγκνταν Μπορουσέβιτς και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Μπόγκνταν Κλιχ, συμμετείχαν στις εορταστικές εκδηλώσεις στη Βαρσοβία.[12] Οι επίσημες εορταστικές εκδηλώσεις στη Βαρσοβία και σε άλλες πόλεις της Πολωνίας με την παρουσία του Προέδρου και σημαντικές προσωπικότητες περιλαμβάνουν σημαίες, ομοβροντίες κανονιών, την ανάγνωση της εισαγωγής του συντάγματος, τραγουδώντας ένα πατριωτικό τραγούδι από τη Νοεμβριανή Εξέγερση, το Witaj, majowa jutrzenko (Καλώς ορίσατε, Αυγή Μαΐου), καθώς και παραστάσεις ασκήσεων και την ετήσια στρατιωτική παρέλαση.[12]

Η εορτή έχει υπάρξει το επίκεντρο των εθνοτικών εορτασμών της Πολωνοαμερικανικής υπερηφάνειας στην περιοχή του Σικάγο, όπου είναι γνωστή ως Ημέρα του Πολωνικού Συντάγματος, από το 1892.[13] Οι Πολωνοί στο Σικάγο συνεχίζουν αυτήν την παράδοση μέχρι σήμερα, σηματοδοτώντας την με εορτασμούς και την ετήσια Παρέλαση για την Ημέρα του Πολωνικού Συντάγματος. Προσκεκλημένοι εθνικού μεγέθους, με κυριότερο τον Ρόμπερτ Κέννεντυ, την έχουν παρακολουθήσει όλα αυτά τα χρόνια ως έναν τρόπο να γίνουν αρεστοί στους Πολωνούς του Σικάγο.[14][13] Στη Μινεσότα, οι πρώτοι εορτασμοί χρονολογούνται στη δεκαετία του 1870.[15] Στο Σαν Φρανσίσκο, η επέτειος του Συντάγματος της 3ης Μαΐου εορτάζεται κάθε χρόνο εδώ και δεκαετίες στο Music Concourse στο Πάρκο Χρυσής Πύλης.[16] Στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης υπάρχει μια πολωνική εκδήλωση Happy Hour Buffalo που πραγματοποιείται κάθε 3 Μαΐου στη Βιβλιοθήκη Άνταμ Μιτσκιέβιτς. Υπάρχει δωρεάν είσοδος, δωρεάν πολωνικό φαγητό, πολωνική μουσική και ανάγνωση της εισαγωγής του Πολωνικού Συντάγματος στα αγγλικά και στα πολωνικά.[17]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Άλμπερτ Π. Μπλάουσταϊν (1993). Constitutions of the world. Wm. S. Hein Publishing. σελ. 15. ISBN 978-0-8377-0362-6. 
  2. ↑ Σάντρα Λαπόιντ· Γιαν Βολένσκι· Μάθιου Μαριόν (2009). The Golden Age of Polish Philosophy: Kazimierz Twardowski's Philosophical Legacy. Springer. σελ. 4. ISBN 978-90-481-2400-8. 
  3. ↑ Μπιλ Μόγιερς (2009). Moyers on Democracy. Random House Digital, Inc. σελ. 68. ISBN 978-0-307-38773-8. 
  4. ↑ Μαχονόφσκι (2010). Contract Law in Poland. Kluwer Law International. σελ. 20. ISBN 978-90-411-3396-0. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Τζορτζ Σάνφορντ (2002). Democratic government in Poland: constitutional politics since 1989. Palgrave Macmillan. σελ. 11. ISBN 978-0-333-77475-5. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Ράφαου Κοβάλτσικ και Γούκας Καμίνσκι, Zakazane święta PRLu, Polskie Radio Online, 3 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2011 (από το Internet Archive) (πολωνικά)
  7. ↑ Βίκτορ Ζανρόβιτς (Αύγουστος 2008). Fleeing the Nazis, surviving the Gulag, and arriving in the free world: my life and times. ABC-CLIO. σελ. 6. ISBN 978-0-313-35778-7. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 «historyczny.pdf Konstytucja 3 Maja – rys historyczny» (στα Πολωνικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2011. , Πανεπιστήμιο της Κρακοβίας. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2011 (από το Internet Archive)
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Άνταμ Κοζουχόφσκι, Testament konającej republiki: Jak to było z Konstytucją 3 Maja, Polityka, 3 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2011 (πολωνικά)
  10. ↑ Ιβόνα Πογκοζέλσκα, «Prezentacja na podstawie artykułu Romany Guldon "Pamiątki Konstytucji 3 Maja przechowywane w zasobie Archiwum Państwowego w Kielcach."» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Μαρτίου 2009.  (4.14 MB) Almanach Historyczny, T. 4, Κιέλτσε 2002. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2011 (πολωνικά)
  11. ↑ Rok 2007: Przegląd wydarzeń, Tygnodnik Wileńszczyzny. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2011 (πολωνικά)
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Święto Konstytucji 3 Maja: „Nikt nie ma Polski na wyłączną własność” Αρχειοθετήθηκε 2012-03-27 στο Wayback Machine., TVP.pl, 3 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2011 (πολωνικά)
  13. ↑ 13,0 13,1 Polish Constitution Day – Chicago 2011 – Mayor Daley's Last Parade, Polonia Music. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2011.
  14. ↑ Thousands Attend Polish Constitution Day Parade. CBS. 7 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2011
  15. ↑ Τζον Ραντζιλόφσκι (2005). Poles in Minnesota. Minnesota Historical Society. σελ. 41. ISBN 978-0-87351-516-0. 
  16. ↑ «Annual Polish Constitution Day Celebration at Golden Gate Park». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2011. 
  17. ↑ «May 3 Polish Constitution». ampoleagle.com. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ημέρα_του_Συντάγματος_της_3ης_Μαΐου&oldid=10217848"