Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εύδωρος ο Αλεξανδρεύς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εύδωρος ο Αλεξανδρεύς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος1ος αιώνας π.Χ.
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο των Πτολεμαίων
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος

Ο Εύδωρος ο Αλεξανδρεύς (1ος αιώνας π.Χ.) ήταν Έλληνας φιλόσοφος, εκπρόσωπος του μεσοπλατωνισμού με καταγωγή από την Αλεξάνδρεια.[1] Προσπάθησε να αναδημιουργήσει τη φιλοσοφία του Πλάτωνα με όρους των Πυθαγορείων.[2]

Ανέπτυξε μια τελεολογική αρχή για τον Πλατωνισμό, εμπνεόμενος από τον Θεαίτητο του Πλάτωνα, όπου στον διάλογο αναφέρεται όσο μπορούμε δυνατόν, ας γίνουμε σαν τον Θεό (φυγὴ δὲ ὁμοίωσις θεῷ κατὰ τὸ δυνατόν)[3][1] Ο Εύδωρος θεώρησε πως η πρόταση αυτή όριζε καλά τον κοινό στόχο του Πυθαγόρα, Σωκράτη, και του Πλάτωνα.[4] Οι μεταφυσικές και κοσμολογικές θεωρίες του, αναμείγνυαν στοιχεία των πλατωνικών, πυθαγόρειων, και στωικιστικών ιδεών.[4]

Ο φιλόσοφος του 3ου αιώνα μ.Χ. Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς αναφέρει πως ο Εύδωρος υπήρξε σχολιαστής των έργων του Αριστοτέλη και συγκεκριμένα στα Μεταφυσικά,[5] έργο στο οποίο άσκησε κριτική και απέρριψε την ιδέα του σχετικά με την ύπαρξη του πέμπτου στοιχείου του αιθέρα. Ακολουθούσε τα στωικά ιδανικά σε ότι αφορούσε τα κοσμολογικά φαινόμενα, όπου θεωρούσε τα ουράνια σώματα όπως τους αστέρες και τους πλανήτες θεϊκά, καθώς και πως το σύμπαν ήταν αιώνιο.

Η αναθεώρηση που έκανε στις Κατηγορίες του Αριστοτέλη ορίζοντας τες καθαρά ως μέρος της ύλης και όχι ως πλατωνικά ιδεατά, άσκησε σημαντική επιρροή στους μετέπειτα πλατωνιστές όπως ο Πορφύριος του 3ου αιώνα μ.Χ.. Ο νεοπλατινιστής του 6ου αιώνα Σιμπλίκιος, χαρακτηρίζει τον Εύδωρο ως φιλόσοφο της Περιπατητικής σχολής ως αποτέλεσμα του σχολιασμού του Ευδώρου στα έργα του Αριστοτέλη.

Το μόνο που διασώζεται από τα έργα του είναι διάφορα αποσπάσματα, ενώ αρκετές από τις ιδέες του είναι γνωστές μόνο μέσω των αναφορών από άλλους συγγραφείς:

  • έργο περί της ταξινόμησης της διδασκαλίας της φιλοσοφίας, όπου παρέθεσε μια συστηματική και συνοπτική επισκόπηση της φιλοσοφίας, ταξινομημένης ανά ερώτημα (πρόβλημα) καθώς και με την ταξινόμηση των θεμάτων της ηθικής[6]
  • σχολιασμό στον Τιμαίο του Πλάτωνα
  • πραγματεία σχετικά με τις κατηγορίες του Αριστοτέλη, αποτελεί περισσότερο κριτική παρά κανονικό σχολιασμό[7]
  • έκθεση σχετικά με τα μεταφυσικά θέματα, δεν είναι ξεκάθαρο το αν το θέμα της είναι η πλατωνική οντολογία ή αποτελεί σχολιασμό στα Μεταφυσικά του Αριστοτέλη[8]
  • ένα κοσμολογικό και αστρονομικό σύγγραμμα, το οποίο πιθανώς αποτελεί σχολιασμό σε αντίστοιχο διδακτικό ποίημα αστρονομίας του Άρατου του Σολέα
  • Περί του Νείλου, υπάρχει αναφορά του Στράβωνα πως ο Εύδωρος και ο Αρίστων (ο οποίος ήταν περιπατητικός φιλόσοφος) έγραψαν και οι 2 πραγματείες με θέμα τον ποταμό Νείλο, και πως και οι 2 περιείχαν τις ίδιες πληροφορίες γραμμένες διαφορετικά, με τον Εύδωρο να κατηγορεί τον Αρίστων πως τον αντέγραψε, ωστόσο το κείμενο να μοιάζει περισσότερο με τη μορφή που έγραφε ο Αρίστων.[9][10]
  • ο σχολιασμός του Ευδώρου στον Θεαίτητο του Πλάτωνα σύμφωνα με τον Tarrant θεωρείται πολύ πιθανός, αν και έχει αμφισβητηθεί από τον Mansfeld (1991) πως αυτός είναι ο Ανώνυμος σχολιαστής του Θεαίτητου[11] όπως αναφέρει ο Sedley[12]
  1. 1,0 1,1 «Platonism, Middle | Internet Encyclopedia of Philosophy». www.iep.utm.edu. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2016. 
  2. George E. Karamanolis, 2006, Plato and Aristotle in agreement?, pages 82-4. Oxford University Press
  3. Πλάτων, Θεαίτητος, 176β
  4. 4,0 4,1 Eduard Zeller, Outlines of the History of Greek Philosophy, 13th edition, page 306
  5. Alexander of Aphrodisias, ad Arist. Metaph. p. 26
  6. Griechischer Text und deutsche Übersetzung des Fragments bei Heinrich Dörrie, Matthias Baltes: Der Platonismus in der Antike, Bd. 4, Stuttgart-Bad Cannstatt 1996, S. 4–11 (und Kommentar S. 209–214).
  7. Heinrich Dörrie, Matthias Baltes: Der Platonismus in der Antike, Bd. 3, Stuttgart-Bad Cannstatt 1993, S. 256.
  8. Mauro Bonazzi: Eudoro di Alessandria alle origini del platonismo imperiale. - Mauro Bonazzi, Vincenza Celluprica (Hrsg.): L’eredità platonica. Studi sul platonismo da Arcesilao a Proclo, Napoli 2005, σελ. 115−160, σελ: 144–152 / Paul Moraux: Eine Korrektur des Mittelplatonikers Eudoros zum Text der Metaphysik des Aristoteles. - Ruth Stiehl, Hans Erich Stier (Hrsg.): Beiträge zur Alten Geschichte und deren Nachleben, Berlin 1969, σελ. 492–504; Giorgio Iaksetich: Eudoro e la Metafisica di Aristotele. - Quaderni di Filologia Classica 4, 1983, σελ. 25–30.
  9. Stefan Radt, Strabons Geographika, Bd. 8, Göttingen 2009, S. 408f.
  10. «Στράβων, Γεωγραφικά, 17.1». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2016. 
  11. John Dillon: Eudore d’Alexandrie. / Richard Goulet (Hrsg.): Dictionnaire des philosophes antiques, Bd. 3, Paris 2000, S. 290–293, / 292. Paul Moraux: Der Aristotelismus bei den Griechen, Bd. 2, Berlin 1984, σελ. 512 τ. 10
  12. Sedley, David (1995). Corpus Dei Papiri Filosofici Greci e Latini, Parte III: Commentari. Firenze: Leo S. Olschki Editore. σελ. 254. 

Σχετική βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Bonazzi, Mauro, "Eudorus and early Imperial Platonism", in R.W. Sharples-R. Sorabji (eds.), Greek and Roman Philosophy 100 BC-200 AD, London, Bulletin of the Institute of Classical Studies Supplement 2007, Vol. II, pp. 365–378.
  • Mazzarelli, Claudio. Raccolta e interpretazione delle testimonianze e dei frammenti del medioplatonico Eudoro di Alessandria, in Rivista di Filosofia Neoscolastica, 77 (1985), pp. 197–209 e 535-555 (Greek text of the extant fragments with Italian transltion).
  • J. Dillon, The Middle Platonists, Cornell University Press, 1977, σ. 115-135.
  • Eric Dodds, "The 'Parmenides' of Plato and the Origin of the Neoplatonic One", Classical Philology, 22 (1928), σ. 129-142.
  • H. Dorrie, "Der Platoniker Eudorus von Alexandreia", Hermès, 79 (1944), σ. 25-38 (réédité in Platonica minora, Munich, 1976, σ. 297-309).
  • Charles H. Kahn, Pythagoras and the Pythagoreans, Hackett Publishing, 2001, σ. 94-99.
  • P. T. Keyser, "Orreries, the Date of [Plato's] Letter II, and Eudorus of Alexandria", Archiv für Geschichte der Philosophie, 80, 1998, σ. 241-267.
  • H. Tarrant, "Eudorus and the Early Platonist Interpretation of the Categories", dans M. Achard et F. Renaud (éds.), Le commentaire philosophique (II), Laval théologique et philosophique, 64.3, 2008, σ. 583-595.