Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ετιέν Μωρίς Φαλκονέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ετιέν Μωρίς Φαλκονέ
Ετιέν Μωρίς Φαλκονέ, πορτρέτο του Ζαν-Μπατίστ Λεμουάν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Étienne Maurice Falconet (Γαλλικά)
Γέννηση1  Δεκεμβρίου 1716[1][2][3]
Παρίσι[4]
Θάνατος24  Ιανουαρίου 1791[5][6][7]
Παρίσι[8]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία[9]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[10]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγλύπτης[11]
εγκυκλοπαιδιστής
ΕργοδότηςΣχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού
Αξιοσημείωτο έργοPygmalion and Galatea
Χάλκινος Καβαλάρης
Περίοδος ακμής1731[12] - 1791[12]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ετιέν Μωρίς Φαλκονέ (γαλλικά: Étienne Maurice Falconet), 1716-1791, ήταν Γάλλος γλύπτης με έργα μπαρόκ, ροκοκό και νεοκλασικής τεχνοτροπίας, γνωστός για το έφιππο άγαλμα του Μεγάλου Πέτρου (1782), γνωστό ως Χάλκινος Καβαλάρης στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας και για τα μικρά αγάλματα που φιλοτέχνησε για το εργοστάσιο πορσελάνης των Σεβρών.[13]

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φαλκονέ γεννήθηκε την 1η Δεκεμβρίου 1716 σε φτωχή οικογένεια στο Παρίσι. Αρχικά μαθήτευσε σε εργαστήριο ξυλουργού, αλλά μερικές από τις πήλινες φιγούρες του, με την κατασκευή των οποίων ασχολούνταν στις ελεύθερες ώρες του, τράβηξαν την προσοχή του γλύπτη Ζαν-Μπατίστ Λεμουάν, που τον πήρε για μαθητή του. Ένα από τα πιο επιτυχημένα πρώιμα γλυπτά του ήταν ο Μίλων ο Κροτωνιάτης, με το οποίο το 1754 εξασφάλισε την είσοδό του ως μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών.[14]

Η φιλία του με τον ζωγράφο Φρανσουά Μπουσέ του επέτρεψε να πλησιάσει τη μαντάμ ντε Πομπαντούρ, μεγάλη προστάτρια των τεχνών και ερωμένη του Λουδοβίκου ΙΕ΄, η οποία του ανέθεσε πολλά έργα.

Ο Μίλων ο Κροτωνιάτης κατασπαράσσεται από το λιοντάρι, 1754, Λούβρο

Εξέθεσε έργα του στα Σαλόν του 1755 και του 1757 και είχε μεγάλη επιτυχία με τα αγάλματα Έρωτας, παραγγελία της μαντάμ ντε Πομπαντούρ, και Λουόμενη Νύμφη. Το 1757 ο Φαλκονέ διορίστηκε διευθυντής του εργαστηρίου γλυπτικής του νέου εργοστασίου πορσελάνης των Σεβρών, όπου έδωσε νέα πνοή στην κατασκευή μικρών γλυπτών σε ειδώλια από μαλακή πάστα πορσελάνης.

Στις Σέβρες, ο Φαλκονέ δημιούργησε μια σειρά 70 επιτραπέζιων αγαλμάτων που απεικονίζουν τις Τέχνες, με σκοπό να συμπληρώσουν τα μεγάλα σερβίτσια δείπνου του εργοστασίου. Η μόδα για παρόμοια μικρά επιτραπέζια γλυπτά εξαπλώθηκε στις περισσότερες πορσελάνες της Ευρώπης.[15]

Ο Χάλκινος Καβαλάρης, μεταξύ 1768 και 1782, Αγία Πετρούπολη

Παρέμεινε στη θέση των Σεβρών έως ότου προσκλήθηκε στη Ρωσία από τη Μεγάλη Αικατερίνη τον Σεπτέμβριο του 1766. Στην Αγία Πετρούπολη φιλοτέχνησε ένα κολοσσιαίο άγαλμα του Μεγάλου Πέτρου σε μπρούντζο, γνωστό ως Χάλκινος Καβαλάρης, μαζί με τη μαθήτρια και βοηθό του Μαρί-Αν Κολό, η οποία αργότερα παντρεύτηκε τον γιο του, ζωγράφο Πιέρ-Ετιέν Φαλκονέ. [16]

Το 1788 επέστρεψε στο Παρίσι, όπου έγινε διευθυντής της Ακαδημίας Καλών Τεχνών. Πολλά από τα θρησκευτικά έργα του Φαλκονέ, παραγγελίες εκκλησιών, καταστράφηκαν την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης αλλά έχουν διασωθεί έργα του από παραγγελίες ιδιωτών.

Στα θέματα του Φαλκονέ και στο γοητευτικό, κομψά ερωτικό ύφος του είναι ορατή η επίδραση του ζωγράφου Φρανσουά Μπουσέ και του σύγχρονου θεάτρου και μπαλέτου. Στα έργα του χρησιμοποίησε ποικιλία υλικών, όπως μπρούτζο, μάρμαρο και πορσελάνη.[17]

Ο Ετιέν Μωρίς Φαλκονέ πέθανε στο Παρίσι στις 24 Ιανουαρίου 1791.

Οι Τρεις Χάριτες, Σέβρες

Το 2001/2002, το Μουσείο κεραμικής στις Σέβρες διοργάνωσε έκθεση για τα έργα πορσελάνης του Φαλκονέ κατά τη διάρκεια εργασίας του στο εργοστάσιο (1757-1766), με υπότιτλο Η τέχνη της ευχαρίστησης.

Μελέτες-συγγράμματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φαλκονέ ήταν επίσης θεωρητικός που στοχάστηκε και έγραψε για την τέχνη. Βρήκε χρόνο να μελετήσει ελληνικά και λατινικά, μετέφρασε από τη Φυσική Ιστορία του Πλίνιου του Πρεσβύτερου αποσπάσματα που αφορούν τη ζωγραφική και τη γλυπτική, τα οποία σχολιάζει με παρατηρήσεις του. Έγραψε επίσης πολλά άρθρα για την τέχνη στην Αρχαιότητα και στους σύγχρονους λαούς.

Ο Ντενί Ντιντερό του εμπιστεύτηκε το κεφάλαιο για τη «Γλυπτική» στην Εγκυκλοπαίδεια, που ο Φαλκονέ το 1768 το εξέδωσε και χωριστά ως Σκέψεις πάνω στη γλυπτική (Réflexions sur la sculpture). Τρία χρόνια αργότερα, δημοσίευσε το έργο Παρατηρήσεις για το άγαλμα του Μάρκου-Αυρηλίου (Observations sur la statue de Marc-Aurèle), το οποίο μπορεί να ερμηνευτεί ως το καλλιτεχνικό πρόγραμμα για το άγαλμά του του Μεγάλου Πέτρου. Τα γραπτά του Φαλκονέ για την τέχνη, τα Λογοτεχνικά έργα του, έφτασαν τους έξι τόμους όταν δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά στη Λωζάνη, το 1781-1782.[18]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12081743j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 «Étienne-Maurice Falconet». (Ολλανδικά) RKDartists. 255051.
  3. 3,0 3,1 «Étienne Maurice Falconet». (Αγγλικά) Falconet, Étienne Maurice. 19  Ιανουαρίου 2018.
  4. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 2  Νοεμβρίου 2017. 500115285. Ανακτήθηκε στις 11  Οκτωβρίου 2018.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/en/12081743/etienne-maurice_falconet/. Ανακτήθηκε στις 20  Ιανουαρίου 2020.
  6. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/en/explore/artists/255051. Ανακτήθηκε στις 20  Ιανουαρίου 2020.
  7. «Falconet, Étienne Maurice». (Αγγλικά) Falconet, Étienne Maurice. 19  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20  Ιανουαρίου 2020.
  8. «Фальконет, Этиен-Морис» (Ρωσικά)
  9. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/255051. Ανακτήθηκε στις 30  Ιουνίου 2020.
  10. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12081743j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  11. collection.nationalmuseum.se:443/eMP/eMuseumPlus?service=ExternalInterface&module=artist&objectId=27229&viewType=detailView. Ανακτήθηκε στις 31  Οκτωβρίου 2023.
  12. 12,0 12,1 12,2 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/255051. Ανακτήθηκε στις 22  Σεπτεμβρίου 2022.
  13. . «artnet.com/artists/etienne-maurice-falconet/». 
  14. . «britannica.com/biography/Etienne-Maurice-Falconet». 
  15. . «victorian-era.org/achievements-of-etienne-maurice-falconet». 
  16. . «saint-petersburg.com/famous-people/etienne-maurice-falconet/». 
  17. . «artsandculture.google.com/entity/Εtienne-maurice-falconet». 
  18. . «britishmuseum.org/collection/Etienne Maurice Falconet».