Ερυσίπελας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ερυσίπελας
Ερυσίπελας στο πρόσωπο
Ειδικότηταλοιμωξιολογία
Συμπτώματαπυρετός, ρίγος, πονοκέφαλος, ερύθημα, αδενοπάθεια και lymphangitis
Ταξινόμηση
ICD-10A46.x
ICD-9035
DiseasesDB4428
MedlinePlus000618
eMedicinederm/129
MeSHD004886

Το ερυσίπελας είναι σχετικά συχνή βακτηριακή λοίμωξη της επιφανειακής στιβάδας του δέρματος (ανώτερη δερμίδα) που εκτείνεται στα επιφανειακά λεμφικά αγγεία μέσα στο δέρμα και χαρακτηρίζεται από ανυψωμένο, καλά καθορισμένο, έντονα κόκκινο εξάνθημα, συνήθως στο πρόσωπο ή στα πόδια, αλλά που μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο δέρμα. Είναι μια μορφή κυτταρίτιδας και είναι δυνητικά σοβαρό.[1][2][3]

Το ερυσίπελας προκαλείται συνήθως από το βακτήριο Στρεπτόκοκκος ο πυογενής, γνωστός και ως β-αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α, μέσω λύσης της συνέχειας του δέρματος, όπως από γρατσουνιές ή από τσίμπημα εντόμου. Είναι πιο επιφανειακό από την κυτταρίτιδα και είναι συνήθως πιο ανυψωμένο και οριοθετημένο.[4] Ο όρος προέρχεται από τα ελληνικά ἐρυσίπελας, που σημαίνει «κόκκινο δέρμα».[5]

Στα ζώα, το ερυσίπελας είναι μια ασθένεια που προκαλείται από μόλυνση με το βακτήριο Erysipelothrix rhusiopathiae και επηρεάζονται οι καρδιακές βαλβίδες και το δέρμα. Το Erysipelothrix rhusiopathiae μπορεί επίσης να μολύνει τον άνθρωπο, αλλά σε αυτή την περίπτωση, η μόλυνση είναι γνωστή ως ερυσιπελοειδές.

Σημεία και συμπτώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά ξαφνικά. Τα προσβεβλημένα άτομα μπορεί να αναπτύξουν πυρετό, ρίγη, κόπωση, πονοκεφάλους, έμετο και γενικά αδιαθεσία εντός 48 ωρών από την αρχική μόλυνση.[1][2] Η κόκκινη πλάκα μεγαλώνει γρήγορα και έχει μια έντονα οριοθετημένη, ανυψωμένη άκρη.[4][6] Μπορεί να φαίνεται πρησμένη, να έχει σφιχτή, ζεστή και τρυφερή αίσθηση κατά την αφή και μπορεί να έχει συνοχή παρόμοια με τη φλούδα πορτοκαλιού.[2] Ο πόνος μπορεί να είναι ακραίος.[6]

Πιο σοβαρές λοιμώξεις μπορεί να δημιουργήσουν φυσαλίδες (σημάδια που μοιάζουν με ευλογιά ή δάγκωμα εντόμου), φουσκάλες και πετέχειες (μικρές μοβ ή κόκκινες κηλίδες), με πιθανή νέκρωση του δέρματος.[6] Οι λεμφαδένες μπορεί να είναι διογκωμένοι και μπορεί να εμφανιστεί λεμφοίδημα. Περιστασιακά, μπορεί να παρατηρηθεί μια κόκκινη λωρίδα που εκτείνεται προς τον λεμφαδένα.[7]

Η μόλυνση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του δέρματος, συμπεριλαμβανομένου του προσώπου, των χεριών, των δακτύλων και των ποδιών. Τείνει να είναι συχνότερη στα άκρα.[1] Το ομφαλικό κολόβωμα και τα σημεία του λεμφοιδήματος είναι επίσης συνηθισμένα μέρη που επηρεάζονται.[6]

Ο λιπώδης ιστός και οι περιοχές του προσώπου, συνήθως γύρω από τα μάτια, τα αυτιά και τα μάγουλα, είναι πιο ευαίσθητα στη μόλυνση.[8] Η επαναλαμβανόμενη μόλυνση των άκρων μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο οίδημα (λεμφοίδημα).[2]

  • Ερυσίπελας (αυτί)
    Ερυσίπελας (αυτί)
  • Ερυσίπελας (βραχίονας)
    Ερυσίπελας (βραχίονας)
  • Ερυσίπελας (πόδι)
    Ερυσίπελας (πόδι)
  • Υποτροπιάζον ερυσίπελας
    Υποτροπιάζον ερυσίπελας

Αιτία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στρεπτόκοκκος ο πυογενής

Οι περισσότερες περιπτώσεις ερυσιπέλατος οφείλονται στον Στρεπτόκοκκο τον πυογενή, γνωστό και ως β-αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α, σπανιότερα στους στρεπτόκοκκους της ομάδας C ή G και σπάνια στον Σταφυλόκοκκο τον χρυσίζοντα. Τα νεογνά μπορεί να κολλήσουν ερυσίπελας λόγω του Streptococcus agalactiae, γνωστό και ως στρεπτόκοκκος της ομάδας Β ή GBS.[6]

Τα μολυσματικά βακτήρια μπορούν να εισέλθουν στο δέρμα μέσω μικροτραυμάτων, δαγκωμάτων εντόμων, ζώων ή ανθρώπων, χειρουργικών τομών, ελκών, εγκαυμάτων και εκδορών. Μπορεί να υπάρχει υποκείμενο έκζεμα ή πόδι του αθλητή (tinea pedis) και μπορεί να προέρχεται από στρεπτοκόκκους που βρίσκονται στη μύτη ή στο αυτί του ίδιου του ατόμου.[6]

Το εξάνθημα οφείλεται σε μια εξωτοξίνη, όχι στο βακτήριο Στρεπτόκοκκος, και βρίσκεται σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν συμπτώματα π.χ. η μόλυνση μπορεί να είναι στο ρινοφάρυγγα, αλλά το εξάνθημα εντοπίζεται συνήθως στην επιδερμίδα και στα επιφανειακά λεμφαγγεία.[9]

Διάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ερυσίπελας συνήθως διαγιγνώσκεται από τον κλινικό ιατρό κοιτάζοντας το χαρακτηριστικό καλά οριοθετημένο εξάνθημα μετά από ιστορικό τραυματισμού ή αναγνώριση ενός από τους παράγοντες κινδύνου.[2]

Οι εξετάσεις, εάν πραγματοποιηθούν, μπορεί να δείξουν υψηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, αυξημένη CRP ή θετική καλλιέργεια αίματος που ταυτοποιεί τον οργανισμό.[2]

Το ερυσίπελας πρέπει να διαφοροποιείται από έρπητα ζωστήρα, αγγειοοίδημα, δερματίτιδα εξ επαφής, χρόνιο μεταναστευτικό ερύθημα της πρώιμης νόσου του Λάιμ, ουρική αρθρίτιδα, σηπτική αρθρίτιδα, σηπτική θυλακίτιδα, αγγειίτιδα, αλλεργική αντίδραση σε τσίμπημα εντόμου, οξεία φαρμακευτική αντίδραση, εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και διάχυτο φλεγμονώδες καρκίνου του μαστού.[10]

Διαφοροποίηση από κυτταρίτιδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ερυσίπελας μπορεί να διακριθεί από την κυτταρίτιδα από δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: την ανυψωμένη προπορευόμενη άκρη του και τα καλά καθορισμένα όριά του. Η ερυθρότητα στην κυτταρίτιδα δεν είναι ανυψωμένη και τα όρια της είναι σχετικά δυσδιάκριτα.[6] Η έντονη ερυθρότητα του ερυσιπέλατος έχει περιγραφεί ως ένα τρίτο διαφοροποιητικό χαρακτηριστικό. [11]

Το ερυσίπελας δεν επηρεάζει τον υποδόριο ιστό. Δεν απελευθερώνει πύον, μόνο ορό ή ορώδες υγρό. Το υποδόριο οίδημα μπορεί να οδηγήσει τον γιατρό να το διαγνώσει εσφαλμένα ως κυτταρίτιδα.[12] 

Θεραπευτική αγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανάλογα με τη σοβαρότητα, η θεραπεία περιλαμβάνει είτε από του στόματος είτε ενδοφλέβια αντιβιοτικά, χρησιμοποιώντας πενικιλίνες, κλινδαμυκίνη ή ερυθρομυκίνη. Ενώ τα συμπτώματα της ασθένειας υποχωρούν σε μία ή δύο ημέρες, το δέρμα μπορεί να χρειαστe;i εβδομάδες για να επανέλθει στο φυσιολογικό. Λόγω του κινδύνου επαναμόλυνσης, μερικές φορές χρησιμοποιούνται προφυλακτικά αντιβιοτικά μετά την επίλυση της αρχικής κατάστασης.[2]

Πρόγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρόγνωση της νόσου περιλαμβάνει:

  • Η εξάπλωση της μόλυνσης σε άλλες περιοχές του σώματος μπορεί να συμβεί μέσω της κυκλοφορίας του αίματος (βακτηριαιμία), συμπεριλαμβανομένης της σηπτικής αρθρίτιδας. Η σπειραματονεφρίτιδα μπορεί να ακολουθήσει επεισόδιο στρεπτοκοκκικού ερυσιπέλατος ή άλλης δερματικής λοίμωξης, αλλά όχι ρευματικό πυρετό.
  • Υποτροπή της λοίμωξης: Το ερυσίπελας μπορεί να υποτροπιάσει στο 18-30% των περιπτώσεων ακόμη και μετά από θεραπεία με αντιβιοτικά. Μια χρόνια κατάσταση επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων από ερυσίπελας μπορεί να εμφανιστεί με διάφορους προδιαθεσικούς παράγοντες όπως ο αλκοολισμός, ο διαβήτης και το πόδι του αθλητή.[13] Ένας άλλος προδιαθεσικός παράγοντας είναι το χρόνιο δερματικό οίδημα, το οποίο μπορεί με τη σειρά του να προκληθεί από φλεβική ανεπάρκεια ή καρδιακή ανεπάρκεια.[14]
  • Λεμφική βλάβη
  • Η νεκρωτική απονευρωσίτιδα είναι μια δυνητικά θανατηφόρα έξαρση της λοίμωξης εάν εξαπλωθεί σε βαθύτερους ιστούς.

Επιδημιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επί του παρόντος δεν υπάρχουν επικυρωμένα πρόσφατα δεδομένα για την παγκόσμια συχνότητα εμφάνισης του ερυσιπέλατος.[15] Από το 2004 έως το 2005, τα νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφεραν 69.576 περιπτώσεις κυτταρίτιδας και 516 περιπτώσεις ερυσιπέλατος.[15] Ένα βιβλίο ανέφερε ότι αρκετές μελέτες έχουν τοποθετήσει τον επιπολασμό μεταξύ ενός και 250 σε κάθε 10.000 άτομα.[16] Η ανάπτυξη αντιβιοτικών, καθώς και τα αυξημένα πρότυπα υγιεινής, συνέβαλαν στη μείωση του ποσοστού εμφάνισης.[17] Το ερυσίπελας προκάλεσε συστηματική ασθένεια σε έως και 40% των περιπτώσεων που αναφέρθηκαν από νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου και το 29% των ανθρώπων είχαν υποτροπιάζοντα επεισόδια μέσα σε τρία χρόνια.[15] Οποιοσδήποτε μπορεί να μολυνθεί, αν και τα ποσοστά εμφάνισης είναι υψηλότερα σε βρέφη και ηλικιωμένους.[17] Αρκετές μελέτες ανέφεραν επίσης υψηλότερο επιπολασμό στις γυναίκες.[17] Τέσσερα στα πέντε περιστατικά εμφανίζονται στα πόδια, αν και ιστορικά το πρόσωπο ήταν πιο συχνό σημείο.[3]

Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου περιλαμβάνουν:[16][15][17][18]

  • Αρτηριοφλεβικό συρίγγιο
  • Χρόνιες δερματικές παθήσεις όπως η ψωρίαση, το πόδι του αθλητή και το έκζεμα
  • Εκτομή της σαφηνούς φλέβας
  • Ανοσολογική ανεπάρκεια ή συμβιβασμός, όπως π.χ.
  • Στα νεογνά, έκθεση του ομφάλιου λώρου και τραυματισμός της θέσης εμβολιασμού
  • Προβλήματα στην κυκλοφορία της λέμφου ή του αίματος
  • Έλκη ποδιών
  • Λεμφικό οίδημα
  • Λεμφική απόφραξη
  • Λεμφοίδημα
  • Ρινοφαρυγγική λοίμωξη
  • Νεφρωσικό σύνδρομο
  • Εγκυμοσύνη
  • Προηγούμενο(α) επεισόδιο(α) ερυσιπέλατος
  • Παράτρημα δακτύλων
  • Τραυματικές πληγές
  • Φλεβική ανεπάρκεια ή νόσος

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 O'Brian, Gail M. (2019). «Section 1. Diseases and Disorders; Erysipelas». Στο: Fred F. Ferri. Ferri's Clinical Advisor 2019: 5 Books in 1. Philadelphia: Elsevier. σελ. 523. ISBN 978-0-323-53042-2. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Stanway, Amy· Oakley, Amanda· Gomez, Jannet (2016). «Erysipelas | DermNet NZ». dermnetnz.org. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2020. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Davis, Loretta S. (9 November 2019). «Erysipelas: Background, Pathophysiology and Etiology, Epidemiology». Medscape. https://emedicine.medscape.com/article/1052445-overview#a4. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Wanat, Karolyn A.· Norton, Scott A. «Skin & Soft Tissue Infections – Chapter 11 – 2020 Yellow Book | Travelers' Health | CDC». Centres for Disease Control and Prevention. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2020. 
  5. ↑ Bhat M, Sriram (2019). SRB's Clinical Methods in Surgery (στα Αγγλικά). New Delhi: Jaypee Brothers Medical Publishers. σελ. 141. ISBN 978-93-5270-545-0. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Wolff, Klaus· Johnson, Richard (2009). «Part III; Diseases due to microbial agents». Fitzpatrick's Color Atlas and Synopsis of Clinical Dermatology: Sixth Edition (στα Αγγλικά). McGraw Hill Professional. σελ. 609. ISBN 978-0-07-163342-0. 
  7. ↑ «Cellulitis». The Lecturio Medical Concept Library. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2021. 
  8. ↑ «Erysipelas». The Lecturio Medical Concept Library. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2021. 
  9. ↑ «Erysipelas». The Lecturio Medical Concept Library. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2021. 
  10. ↑ «Erysipelas». National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2021. 
  11. ↑ Stevens, Dennis L.; Bryant, Amy E. (2016), Ferretti, Joseph J.; Stevens, Dennis L.; Fischetti, Vincent A., επιμ., «Impetigo, Erysipelas and Cellulitis», Streptococcus pyogenes: Basic Biology to Clinical Manifestations (University of Oklahoma Health Sciences Center), PMID 26866211, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK333408/, ανακτήθηκε στις 8 June 2020 
  12. ↑ Spelman, Denis. «Cellulitis and skin abscess: Clinical manifestations and diagnosis». UpToDate. UpToDate. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2019. 
  13. ↑ Jorup-Rönström, Christina; Britton, S. (1 March 1987). «Recurrent erysipelas: Predisposing factors and costs of prophylaxis» (στα αγγλικά). Infection 15 (2): 105–106. doi:10.1007/BF01650206. ISSN 0300-8126. PMID 3110071. 
  14. ↑ Nigar Kirmani· Keith F. Woeltje (2012). The Washington Manual of Infectious Disease Subspecialty Consult. Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 9781451113648.  Page 194
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Morris, Andrew D (2 January 2008). «Cellulitis and erysipelas». BMJ Clinical Evidence 2008. ISSN 1752-8526. PMID 19450336. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Erysipelas and cellulitis: Overview (στα Αγγλικά). Institute for Quality and Efficiency in Health Care. 22 Φεβρουαρίου 2018. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Michael, Youstina; Shaukat, Nadia M. (2020), «Erysipelas», StatPearls (Treasure Island (FL): StatPearls Publishing), PMID 30335280, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK532247/, ανακτήθηκε στις 2020-11-13 
  18. ↑ «Erysipelas | DermNet NZ». dermnetnz.org. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Erysipelas στο Wikimedia Commons
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ερυσίπελας&oldid=9760686"