Αράλη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 91.140.1.144 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό InternetArchiveBot Ετικέτες: Επαναφορά Αναιρέθηκε |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: Αναιρέθηκε Οπτική επεξεργασία |
||
| Γραμμή 13: | Γραμμή 13: | ||
|ύψος_επιφάνειας= Βόρεια: 42 μ.,<br> Νότια: 29 μ. |
|ύψος_επιφάνειας= Βόρεια: 42 μ.,<br> Νότια: 29 μ. |
||
|μήκος_όχθης= |
|μήκος_όχθης= |
||
|τύπος= [[endorheic]], [[Λίμνη]], |
|τύπος= [[endorheic]], [[Λίμνη]], (Βόρεια λίμνη) |
||
|εισροή= |
|εισροή= |
||
|εκροή= |
|εκροή= |
||
Έκδοση από την 12:28, 13 Μαΐου 2021
Συντεταγμένες: 44°48′47″N 59°36′55″E / 44.81306°N 59.61528°E
| Αράλη | |
|---|---|
 Η Αράλη από το διάστημα, το 1989 (αριστερά) και το 2014 (δεξιά). | |
| Τύπος λίμνης | endorheic, Λίμνη, (Βόρεια λίμνη) |
| Λεκάνη Απορροής | 1.549.000 χλμ² |
| Χώρες Λεκάνης | Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Τουρκμενιστάν, Τατζικιστάν, Αφγανιστάν |
| Έκταση | 17.160 χλμ² |
| Μέσο Βάθος | Βόρεια: 8,7 μ., Νότια: 14-15 μ. |
| Μέγιστο Βάθος | Βόρεια: 42 μ., Νότια: 40 μ. |
| Όγκος Νερού | 27 χλμ³ |
| Ύψος Επιφάνειας | Βόρεια: 42 μ., Νότια: 29 μ. |
| Νησιά | νήσος Νικόλαος (τσάρος) |
| Πόλεις | Αράλ |
Η Αράλη, ή Αράλ, ή Οξειανή λίμνη ήταν μια ηπειρωτική λίμνη, σχεδόν «εσωτερική θάλασσα» στην Κεντρική Ασία. Μοιραζόταν μεταξύ του Καζακστάν στα βόρεια και του Καρακαλπακστάν, μιας αυτόνομης περιοχής του Ουζμπεκιστάν, στα νότια και ανάμεσα στις στέπες του Κιργκίς και του Τουρκεστάν, σε υψόμετρο 49 μ. υπέρ την επιφάνεια του Ευξείνου Πόντου και 79 μ. υπέρ της Κασπίας από την οποία απέχει περίπου 250 χλμ. Το όνομά της σήμαινε κατά προσέγγιση Θάλασσα-νησί λίμνη του κόσμου, μετά την Κασπία και την Σουπίριορ της Αμερικής, με έκταση 68.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, περίπου τη μισή έκταση της Ελλάδας, με μέγιστο βάθος 70 μ.(1930). Από τη δεκαετία του 1960 συρρικνώθηκε σταθερά, καθώς τα δύο ποτάμια που την τροφοδοτούσαν, ο Συρ Ντάρια και ο Αμού Ντάρια, εκτράπηκαν επί Σοβιετικής Ένωσης προς την έρημο για να τροφοδοτήσουν έργα άρδευσης. Αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές του πλανήτη.[1] Το 2004 η λίμνη είχε συρρικνωθεί στο 24% του αρχικού της μεγέθους, και ο πενταπλασιασμός της αλμυρότητάς της σκότωσε σχεδόν το σύνολο της χλωρίδας και πανίδας που φιλοξενούσε. Το 2007 είχε το 10% της αρχικής της έκτασης και διαχωρίστηκε σε τρεις ξεχωριστές λίμνες, δύο από τις οποίες είναι υπερβολικά αλμυρές για να φιλοξενήσουν ψάρια.[2] Τα ψαροχώρια που κάποτε άκμαζαν στις όχθες της σήμερα απλά φιλοξενούν πλοία στη στεριά, και πλήττονται από την ανεργία και την οικονομική ύφεση. Το 2014 εξαφανίστηκε το νότιο τμήμα της.
Η περιοχή της Αράλης είναι επίσης σοβαρότατα μολυσμένη, κυρίως ως αποτέλεσμα της βιομηχανίας βιολογικών όπλων που λειτουργούσε σε ένα από τα νησιά της, των βιομηχανιών και της απορροής λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Το αλάτι που παρασύρει ο άνεμος από τον πυθμένα της αποξηραμένης λίμνης καταστρέφει τις σοδειές, και ο μολυσμένος αέρας και νερό προκαλούν σοβαρά προβλήματα στη δημόσια υγεία στην περιοχή. Η εξαφάνιση της λίμνης έχει προκαλέσει και αλλαγές στο μικροκλίμα της περιοχής, φέρνοντας θερμότερα καλοκαίρια και ψυχρότερους χειμώνες.[3] Η εξαφάνιση της Αράλης συχνά περιγράφεται ως η μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή που έγινε από τον άνθρωπο. Το Καζακστάν καταβάλλει σήμερα προσπάθειες να διασώσει ότι απέμεινε από το βόρειο τμήμα της Αράλης (τη Μικρή Αράλη) κατασκευάζοντας το 2005 ένα φράγμα που ανύψωσε τη στάθμη των υδάτων κατά δύο μέτρα και μείωσε κάπως την αλμυρότητα, επιτρέποντας την επανεμφάνιση. Τέλος καταστράφηκε λόγω της πολλής ξηρασίας που υπήρχε σε αυτήν την περιοχή
Παραπομπές
- ↑ Η λίμνη που είχε έκταση όσο η μισή Ελλάδα μετατράπηκε σε νεκροταφείο πλοίων. Το σοβιετικό πείραμα που απέτυχε και προκάλεσε μια τεράστια οικολογική καταστροφή[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Philip Micklin; Nikolay V. Aladin (Μάρτιος 2008). «Reclaiming the Aral Sea». Scientific American. http://www.sciam.com/article.cfm?id=reclaiming-the-aral-sea&sc=rss. Ανακτήθηκε στις 2008-08-30.
- ↑ U.S. Geological Survey (1 Μαΐου 2007). «Earthshots: Aral Sea». Υπουργείο Εσωτερικών των ΗΠΑ. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2008.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Επιχείρηση σωτηρίας της Αράλης[νεκρός σύνδεσμος], Σημερινή 14/9/2003
- Τα νερά, γάργαρα, ρέουν πάλι στην Αράλη, New York Times, 8/4/2006
- Η καταστροφή της λίμνης Αράλης στο πέρασμα των χρόνων, Φωτογραφίες από τα ναυάγια που άφησε πίσω της η συρρίκνωση της λίμνης.
|
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Aral Sea της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |