Βακτήριο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 11:50, 24 Αυγούστου 2018

Τα βακτηριόφυτα^[1] , λεγόμενα και σχιζομύκητες, ευρύτερα γνωστά ως βακτήρια^[2] είναι μικροσκοπικοί, μονοκύτταροι (σπάνια πολυκύτταροι), προκαρυωτικοί οργανισμοί, που συναντούνται σε κάθε είδους βιότοπο και σε πολύ μεγάλους αριθμούς, όπως σε δισεκατομμύρια ανά γραμμάριο γόνιμου κηποχώματος ή σε εκατομμύρια σε μια σταγόνα σάλιου. Μερικά εξ αυτών είναι αυτότροφα και περιέχουν βακτηριοχλωροφύλλες και βακτηριοβιριδίνη εκτελώντας αναεροβική φωτοσύνθεση. Τη μορφή και τη δράση των βακτηρίων μελετά η Βακτηριολογία.

Το όνομα «βακτήρια» (λιγότερο ορθά βακτηρίδια), που έχει καταστεί διεθνής όρος, προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη βακτηρία (δηλαδή ράβδος, μπαστούνι), λόγω του σχήματος που είχαν οι πρώτοι εξ αυτών παρατηρηθέντες μικροοργανισμοί. Στην νεότερη ελληνική γραμματεία ο όρος αυτός εισήχθηκε ως «βακτηρίδια» το 1879 από τον Γεώργιο Καραμήτσα.

Μορφολογία

Τα βακτήρια αποτελούνται κατά μονάδα από ένα κύτταρο και μπορεί να εμφανίζονται με διάφορα σχήματα όπως:

Σφαιρικό (χαρακτηρίζονται ως κόκκοι)
Ραβδοειδές (χαρακτηρίζονται ως βάκιλλοι)
Σπειροειδές (χαρακτηρίζονται ως σπειρίλια)
Καμπυλόγραμμες ράβδοι (χαρακτηρίζονται ως δονάκια).

Σε μερικά είδη τα κύτταρα διακλαδίζονται ενώ σε άλλα ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας νήματα. Πολλά βακτήρια παραμένουν ακίνητα ενώ άλλα σε ορισμένα στάδια της εξέλιξής τους βγάζουν τρυφερά μαστίγια με τα οποία πλέουν γρήγορα μέσα στο νερό. Τα μαστίγια αυτά είτε είναι μεμονωμένα, πολικά τοποθετημένα στο άκρο του βακτηρίου, οπότε τα βακτήρια αυτά ονομάζονται μονότριχα, είτε καλύπτουν όλη την επιφάνειά τους οπότε και καλούνται περίτριχα, μπορεί ακόμα και να σχηματίζονται σ΄ ένα μέρος της επιφάνειας ως θύσανος καλούμενα εξ αυτού λοφότριχα.

Μέγεθος

Οι διαστάσεις των βακτηρίων μετριούνται σε μικρόμετρα, (μm), (εκατομμυριοστά του μέτρου, ή χιλιοστά του χιλιοστομέτρου), κατά συνέπεια είναι ορατά μόνο με μικροσκόπιο. Πρόκειται για τους μικρότερους μονοκύτταρους οργανισμούς μεταξύ των εμβίων όντων της Φύσης, μετά από τους ιούς και τις συγγενικές ρικέτσιες. Απαντώνται σε οποιοδήποτε περιβάλλον, από τους πάγους των πολικών περιοχών μέχρι τις ερήμους των τροπικών περιοχών και από τις κορυφές των υψηλότερων βουνών μέχρι τα βάθη των ωκεανών. Εντοπίζονται πάνω στα σώματα ζώων και φυτών καθώς και στο έδαφος.

Τα περισσότερα βακτήρια χαρακτηρίζονται ενεργά όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι μεγαλύτερη των +5 °C, με εξαίρεση κάποια θαλάσσια και εδαφικά που παραμένουν ενεργά γύρω στους 0 °C, ή λίγο χαμηλότερα. Τα βακτήρια, γενικά, εμφανίζουν αξιοσημείωτο εύρος ιδανικής θερμοκρασίας ανάπτυξης, ανάλογα με το φύλο τους. Το γένος Aquifex (υποχρεωτικώς χημειολιθοτροφικό), για παράδειγμα, εμφανίζει άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης τους 85 °C, ενώ μπορεί να αναπτυχθεί μέχρι και τους 95 °C.^[3]

Σε ακραίες θερμοκρασίες ή υπό την επίδραση ακτινοβολιών και άλλων ιδιαίτερα βλαβερών περιβαλλοντικών παραγόντων ορισμένα γένη βακτηρίων σχηματίζουν ανθεκτικές, μη αναπαραγωγικές δομές, τα ενδοσπόρια.

Κυτταρική δομή

Τα βακτήρια έχουν πολύ απλή κυτταρική δομή. Η κυτταρική μεμβράνη τους αποτελείται από ημικυτταρίνες ή πηκτινοειδείς ουσίες, συνεπώς δεν υφίσταται τυπικά κυτταρικός πυρήνας καθώς και σύνθετα οργανίδια. Αυτή η κυτταρική μεμβράνη των βακτηρίων περιβάλλεται από το κυτταρικό τοίχωμα, που είναι το κοινό χαρακτηριστικό όλων των βακτηρίων, εκτός των εκπροσώπων της τάξης Mollucutes (Bacteria > Firmicutes > Mollucutes).
Το DNA τους οργανώνεται σε πυρηνοειδές, χωρίς πυρηνική μεμβράνη και χωρίς σχηματισμό χρωμοσωμάτων. Πολλά βακτήρια περιέχουν επιπλέον πλασμίδια, δηλαδή μικρά, αυτόνομα κυκλικά μόρια DNA. Η ικανότητα των πλασμιδίων να μεταφέρονται από το ένα βακτήριο στο άλλο, προσθέτοντάς του έτσι νέες ιδιότητες, έχει τεράστια σημασία στην ανάπτυξη παθογονικότητας και ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά από βακτηριακά στελέχη· έχει επίσης βρει θεαματικές εφαρμογές στην «Τεχνολογία του Ανασυνδυασμένου DNA» (γενετική μηχανική).

Ταξινόμηση βακτηρίων

Για την ταξινόμηση των βακτηρίων λαμβάνονται υπόψη διάφορα χαρακτηριστικά τους όπως: το σχήμα, το μέγεθος, η δυνατότητα σχηματισμού αποικίας, το είδος της τροφής, τα προϊόντα του μεταβολισμού, οι αντιδράσεις, η αντιγονική σύνθεσή τους καθώς και ο βαθμός ανοχής στην περιβαλλοντική αλλαγή. Ένας κλασικός, πλέον, τρόπος χαρακτηρισμού των βακτηρίων βασίζεται στη δομή του κυτταρικού τους τοιχώματος και περιλαμβάνει την χρήση της τεχνικής της χρώσης κατά Γκραμ, οπότε τα βακτήρια χαρακτηρίζονται ως αρνητικά ή θετικά κατά Γκραμ. Το πλέον διαφοροποιημένο και μεγαλύτερο φύλο αρνητικών κατά Γκραμ βακτηρίων είναι αυτό των πρωτεοβακτηρίων, που παρουσιάζουν ευρύτατη μεταβολική ποικιλομορφία και περιλαμβάνουν πέντε ομάδες που προσδιορίζονται με τα γράμματα α, β, γ, δ και ε.^[3]

Στο βασίλειο των φυτών

Αρχικά, τα βακτήρια κατατάσσονταν στο βασίλειο των φυτών, στην ομοταξία των Σχιζομυκήτων, σε δέκα τάξεις με βασικά κριτήρια το σχήμα και την ακαμψία του βακτηριακού κυττάρου, την ικανότητά του προς κίνηση και την ικανότητα αυτών να συναθροίζονται σε αλυσίδες (ή βότρυς) ειδικού σχήματος, παράλληλα με τα φυσιολογικά χαρακτηριστικά τους. Οι τάξεις των βακτηρίων, το 1957 ^[4], ήταν:

Σημειώνεται ότι η ταξινόμηση των δέκα παραπάνω κατηγοριών, όπως και σ΄ άλλες περιπτώσεις π.χ. φύκη, παραμένει προβληματική. Τα βακτήρια είναι πολύ πρωτόγονοι οργανισμοί. Πολλοί βιολόγοι τα κατατάσσουν με τις ρικέτσιες και τους ιούς σε ξεχωριστή ομώνυμη ομοταξία. Για πολλά χρόνια οι ακτινομύκητες, τα μυξοβακτήρια και τα μυκητοπλάσματα κατατάσσονταν ως βακτήρια, αν και έχουν ασυνήθιστο κύκλο ζωής και διαφορετική δομή. Σήμερα περιλαμβάνονται όλα στην ομοταξία σχιζομύκητες, ενώ οι ρικέτσιες που άλλοτε κατατάσσονταν στα βακτήρια, σήμερα θεωρούνται ιδιαίτερη τάξη της ομοταξίας μικροτατόβια.

Στο βασίλειο των βακτηρίων

Η κατηγορία των προκαρυωτικών μπορεί να διακριθεί σε δύο επικράτειες: τα ευβακτήρια (eubacteria) και τα αρχαιοβακτήρια ή «αρχαία» (archaebacteria). Σε μοριακό επίπεδο, τα μέλη των δύο επικρατειών διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους.^[5]

Σήμερα τα βακτήρια ταξινομούνται στο δικό τους βασίλειο, που περιλαμβάνει πάνω από 20 συνομοταξίες-φύλα, συμπεριλαμβανομένων των ακτινοβακτηρίων, πρωτεοβακτηρίων, κυανοβακτηρίων, και σπειροχαίτων.

Χρησιμότητα

Δείτε επίσης

Σημειώσεις - Παραπομπές

↑ Στην αρχική ταξινόμηση φυτών κατά τον K. Λινναίο τα βακτηριόφυτα αποτελούσαν το πρώτο γένος του Βασιλείου των Φυτών. Στην κλασική ταξινόμηση, κατά τον Γουίτακερ (1969), τα βακτηριόφυτα ή βακτήρια, ταξινομούνταν στο βασίλειο των μονήρων του υπερβασιλείου των προκαρυωτικών. Στη σύγχρονη εναλλακτική ταξινόμηση, που έγινε με βάση τη γενετική δομή κατά τον Woese, το 1994, τα βακτήρια αποτελούν ομώνυμο υπερβασίλειο.
↑ Το άρθρο αναπτύσσεται ως προς το βακτήριο (bacterium). Ειδικότερα στον πληθυντικό βακτήρια ή ευβακτήρια (bacteria ή eubacteria) χαρακτηρίζεται μία από τις κύριες ομάδες οργανισμών σύμφωνα με πρόσφατες ταξινομήσεις με βάση τις γενετικές δομές και αλληλουχίες. Δείτε σχετικά την ενότητα «ταξινόμηση βακτηρίων».
↑ ^3,0 ^3,1 Madigan, Michael· Martinko, John (2005). Brock Βιολογία των Μικροοργανισμών (Biology of Microorganisms). Ι. Επιστημονική επιμέλεια Ελληνικής έκδοσης: Οικονόμου Τάσος. Pearson Education (Ελληνική: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). ISBN 978-960-524-200-8.
↑ Bergey, David Hendricks (1957). Manual of Determinative Bacteriology (7th ed έκδοση). Bailliére. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (βοήθεια)CS1 maint: Extra text (link)
↑ Alberts B et al.: Βασικές Αρχές Κυτταρικής Βιολογίας (τόμος 1). σελ. 18. Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.

Βιβλιογραφία

Holt J.C., Bergey D.H.: Bergey's manual of determinative bacteriology (9η έκδ.). Williams & Wilkins, Βαλτιμόρη 1994. ISBN 0-683-00603-7.
Βουτσινάς, Γεράσιμος: «Βακτήρια: Ενας κόσμος με πολλά πρόσωπα», Περισκόπιο της Επιστήμης, τεύχος 206 (Μάιος 1997), σελ. 38
Alcamo IE (2001). Fundamentals of microbiology. Boston: Jones and Bartlett. ISBN 0-7637-1067-9.
Atlas RM (1995). Principles of microbiology. St. Louis: Mosby. ISBN 0-8016-7790-4.
Martinko JM, Madigan MT (2005). Brock Biology of Microorganisms (11th έκδοση). Englewood Cliffs, N.J: Prentice Hall. ISBN 0-13-144329-1.
Holt JC, Bergey DH (1994). Bergey's manual of determinative bacteriology (9th έκδοση). Baltimore: Williams & Wilkins. ISBN 0-683-00603-7.
«Impact of culture-independent studies on the emerging phylogenetic view of bacterial diversity». J Bacteriol 180 (18): 4765–74. 15 September 1998. PMID 9733676. PMC 107498. http://jb.asm.org/cgi/content/full/180/18/4765?view=full&pmid=9733676.
Funke BR, Tortora GJ, Case CL (2004). Microbiology: an introduction (8th έκδοση). San Francisco: Benjamin Cummings. ISBN 0-8053-7614-3.
Ogunseitan OA (2005). Microbial Diversity: Form and Function in Prokaryotes. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-4448-3.
Shively JM (2006). Complex Intracellular Structures in Prokaryotes (Microbiology Monographs). Berlin: Springer. ISBN 3-540-32524-7.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

wiktionary logo

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:
βακτήριο

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Βακτήρια

Wikispecies logo

Τα Βικιείδη έχουν πληροφορίες για το θέμα:
Βακτήρια

Αυτό το λήμμα σχετικά με τη Βιολογία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] Στην αρχική ταξινόμηση φυτών κατά τον K. Λινναίο τα βακτηριόφυτα αποτελούσαν το πρώτο γένος του Βασιλείου των Φυτών. Στην κλασική ταξινόμηση, κατά τον Γουίτακερ (1969), τα βακτηριόφυτα ή βακτήρια, ταξινομούνταν στο βασίλειο των μονήρων του υπερβασιλείου των προκαρυωτικών. Στη σύγχρονη εναλλακτική ταξινόμηση, που έγινε με βάση τη γενετική δομή κατά τον Woese, το 1994, τα βακτήρια αποτελούν ομώνυμο υπερβασίλειο.

[2] Το άρθρο αναπτύσσεται ως προς το βακτήριο (bacterium). Ειδικότερα στον πληθυντικό βακτήρια ή ευβακτήρια (bacteria ή eubacteria) χαρακτηρίζεται μία από τις κύριες ομάδες οργανισμών σύμφωνα με πρόσφατες ταξινομήσεις με βάση τις γενετικές δομές και αλληλουχίες. Δείτε σχετικά την ενότητα «ταξινόμηση βακτηρίων».

[:0-3] 3,0 ^3,1 Madigan, Michael· Martinko, John (2005). Brock Βιολογία των Μικροοργανισμών (Biology of Microorganisms). Ι. Επιστημονική επιμέλεια Ελληνικής έκδοσης: Οικονόμου Τάσος. Pearson Education (Ελληνική: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). ISBN 978-960-524-200-8.

[4] Bergey, David Hendricks (1957). Manual of Determinative Bacteriology (7th ed έκδοση). Bailliére. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (βοήθεια)CS1 maint: Extra text (link)

[5] Alberts B et al.: Βασικές Αρχές Κυτταρικής Βιολογίας (τόμος 1). σελ. 18. Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Γραμμή 1: / Γραμμή 1: @@
-[[Αρχείο:Pseudomonas aeruginosa SEM.jpg|thumb|270px|right|Το βακτηρίδιο ''Pseudomonas aeruginosa'' σε [[ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης]].]]
+[[Αρχείο:Pseudomonas aeruginosa SEM.jpg|thumb|270px|right|Το βακτήριο ''Pseudomonas aeruginosa'' σε [[ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης]].]]
-Τα '''βακτηριόφυτα'''<ref> Στην αρχική [[ταξινόμηση φυτών]] κατά τον [[Κάρολος Λινναίος|K. Λινναίο]] τα βακτηριόφυτα αποτελούσαν το πρώτο γένος του [[Βασίλειο των Φυτών|Βασιλείου των Φυτών]]. Στην κλασική ταξινόμηση, κατά τον Γουίτακερ (1969), τα βακτηριόφυτα ή βακτήρια, ταξινομούνταν στο βασίλειο των μονήρων του υπερβασιλείου των προκαρυωτικών. Στη σύγχρονη εναλλακτική ταξινόμηση, που έγινε με βάση τη γενετική δομή κατά τον Woese, το 1994, τα βακτήρια αποτελούν ομώνυμο υπερβασίλειο. </ref> , λεγόμενα και '''σχιζομύκητες''', ευρύτερα γνωστά ως '''βακτηρίδια'''<ref>Το άρθρο αναπτύσσεται ως προς το ''βακτήριο'' (bacterium). Ειδικότερα στον πληθυντικό ''βακτήρια'' ή '''ευβακτήρια''' (bacteria ή eubacteria) χαρακτηρίζεται μία από τις κύριες ομάδες οργανισμών σύμφωνα με πρόσφατες ταξινομήσεις με βάση τις γενετικές δομές και αλληλουχίες. Δείτε σχετικά την ενότητα «ταξινόμηση βακτηρίων».</ref> (και όχι βακτήρια, bacterium είναι υποκοριστικό του bacter και σημαίνει μικρή βακτηρία, ραβδί, άρα βακτηρίδιο) είναι μικροσκοπικοί, [[κύτταρο|μονοκύτταροι]] (σπάνια [[Πολυκύτταρος οργανισμός|πολυκύτταροι]]), [[Προκαρυωτικά κύτταρα|προκαρυωτικοί]] [[Οργανισμός (βιολογία)|οργανισμοί]], που συναντούνται σε κάθε είδους [[Βιότοπος|βιότοπο]] και σε πολύ μεγάλους αριθμούς, όπως σε δισεκατομμύρια ανά γραμμάριο γόνιμου κηποχώματος ή σε εκατομμύρια σε μια σταγόνα [[σάλιο]]υ. Μερικά εξ αυτών είναι [[αυτότροφος|αυτότροφα]] και περιέχουν [[βακτηριοχλωροφύλλη|βακτηριοχλωροφύλλες]] και [[βακτηριοβιριδίνη]] εκτελώντας αναεροβική [[φωτοσύνθεση]]. Τη μορφή και τη δράση των βακτηρίων μελετά η [[Βακτηριολογία]].
+Τα '''βακτηριόφυτα'''<ref> Στην αρχική [[ταξινόμηση φυτών]] κατά τον [[Κάρολος Λινναίος|K. Λινναίο]] τα βακτηριόφυτα αποτελούσαν το πρώτο γένος του [[Βασίλειο των Φυτών|Βασιλείου των Φυτών]]. Στην κλασική ταξινόμηση, κατά τον Γουίτακερ (1969), τα βακτηριόφυτα ή βακτήρια, ταξινομούνταν στο βασίλειο των μονήρων του υπερβασιλείου των προκαρυωτικών. Στη σύγχρονη εναλλακτική ταξινόμηση, που έγινε με βάση τη γενετική δομή κατά τον Woese, το 1994, τα βακτήρια αποτελούν ομώνυμο υπερβασίλειο. </ref> , λεγόμενα και '''σχιζομύκητες''', ευρύτερα γνωστά ως '''βακτήρια'''<ref>Το άρθρο αναπτύσσεται ως προς το ''βακτήριο'' (bacterium). Ειδικότερα στον πληθυντικό ''βακτήρια'' ή '''ευβακτήρια''' (bacteria ή eubacteria) χαρακτηρίζεται μία από τις κύριες ομάδες οργανισμών σύμφωνα με πρόσφατες ταξινομήσεις με βάση τις γενετικές δομές και αλληλουχίες. Δείτε σχετικά την ενότητα «ταξινόμηση βακτηρίων».</ref> είναι μικροσκοπικοί, [[κύτταρο|μονοκύτταροι]] (σπάνια [[Πολυκύτταρος οργανισμός|πολυκύτταροι]]), [[Προκαρυωτικά κύτταρα|προκαρυωτικοί]] [[Οργανισμός (βιολογία)|οργανισμοί]], που συναντούνται σε κάθε είδους [[Βιότοπος|βιότοπο]] και σε πολύ μεγάλους αριθμούς, όπως σε δισεκατομμύρια ανά γραμμάριο γόνιμου κηποχώματος ή σε εκατομμύρια σε μια σταγόνα [[σάλιο]]υ. Μερικά εξ αυτών είναι [[αυτότροφος|αυτότροφα]] και περιέχουν [[βακτηριοχλωροφύλλη|βακτηριοχλωροφύλλες]] και [[βακτηριοβιριδίνη]] εκτελώντας αναεροβική [[φωτοσύνθεση]]. Τη μορφή και τη δράση των βακτηρίων μελετά η [[Βακτηριολογία]].
-Το όνομα «βακτήρια» (πιο σωστά '''βακτηρίδια'''), που έχει καταστεί διεθνής όρος, προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη ''βακτηρία'' (δηλαδή ράβδος, μπαστούνι), λόγω του σχήματος που είχαν οι πρώτοι εξ αυτών παρατηρηθέντες μικροοργανισμοί. Στην νεότερη ελληνική γραμματεία ο όρος αυτός εισήχθηκε ως «βακτηρίδια» το [[1879]] από τον Γεώργιο Καραμήτσα. Γενικότερα, τα  "βακτηρίδια" ταυτίζονται με τα "μικρόβια".
+Το όνομα «βακτήρια» (λιγότερο ορθά '''βακτηρίδια'''), που έχει καταστεί διεθνής όρος, προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη ''βακτηρία'' (δηλαδή ράβδος, μπαστούνι), λόγω του σχήματος που είχαν οι πρώτοι εξ αυτών παρατηρηθέντες μικροοργανισμοί. Στην νεότερη ελληνική γραμματεία ο όρος αυτός εισήχθηκε ως «βακτηρίδια» το [[1879]] από τον Γεώργιο Καραμήτσα.
 == Μορφολογία ==
 [[File:Bacterial_morphology_diagram.svg|σύνδεσμος=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Bacterial_morphology_diagram.svg|εναλλ.=a diagram showing bacteria morphology|μικρογραφία|350x350εσ|Διάφοροι τύποι μορφολογίας βακτηρίων]]
-Τα βακτηρίδια αποτελούνται κατά μονάδα από ένα κύτταρο και μπορεί να εμφανίζονται με διάφορα σχήματα όπως:
+Τα βακτήρια αποτελούνται κατά μονάδα από ένα κύτταρο και μπορεί να εμφανίζονται με διάφορα σχήματα όπως:
 * [[Σφαίρα|Σφαιρικό]] (χαρακτηρίζονται ως [[κόκκος|κόκκοι]])
 * Ραβδοειδές (χαρακτηρίζονται ως [[βάκιλλος|βάκιλλοι]])
 * [[Σπείρα|Σπειροειδές]] (χαρακτηρίζονται ως [[σπειρίλιο|σπειρίλια]])
 * Καμπυλόγραμμες ράβδοι (χαρακτηρίζονται ως [[δονάκιο|δονάκια]]).
+Σε μερικά είδη τα κύτταρα διακλαδίζονται ενώ σε άλλα ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας νήματα. Πολλά βακτήρια παραμένουν ακίνητα ενώ άλλα σε ορισμένα στάδια της εξέλιξής τους βγάζουν τρυφερά μαστίγια με τα οποία πλέουν γρήγορα μέσα στο νερό. Τα μαστίγια αυτά είτε είναι μεμονωμένα, πολικά τοποθετημένα στο άκρο του βακτηρίου, οπότε τα βακτήρια αυτά ονομάζονται ''μονότριχα'', είτε καλύπτουν όλη την επιφάνειά τους οπότε και καλούνται ''περίτριχα'', μπορεί ακόμα και να σχηματίζονται σ΄ ένα μέρος της επιφάνειας ως θύσανος καλούμενα εξ αυτού ''λοφότριχα''.
-Σε μερικά είδη τα κύτταρα διακλαδίζονται ενώ σε άλλα ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας νήματα. Πολλά βακτηρίδια παραμένουν ακίνητα ενώ άλλα σε ορισμένα στάδια της εξέλιξής τους βγάζουν τρυφερά μαστίγια με τα οποία πλέουν γρήγορα μέσα στο νερό. Τα μαστίγια αυτά είτε είναι μεμονωμένα, πολικά τοποθετημένα στο άκρο του βακτηριδίου, οπότε τα βακτηρίδια αυτά ονομάζονται ''μονότριχα'', είτε καλύπτουν όλη την επιφάνειά τους οπότε και καλούνται ''περίτριχα'', μπορεί ακόμα και να σχηματίζονται σ΄ ένα μέρος της επιφάνειας ως θύσανος καλούμενα εξ αυτού ''λοφότριχα''.
 == Μέγεθος ==
-Οι διαστάσεις των βακτηριδίων μετριούνται σε [[μικρόμετρο|μικρόμετρα]], ('''μm'''), (εκατομμυριοστά του μέτρου, ή χιλιοστά του χιλιοστομέτρου), κατά συνέπεια είναι ορατά μόνο με [[μικροσκόπιο]]. Πρόκειται για τους μικρότερους μονοκύτταρους οργανισμούς μεταξύ των εμβίων όντων της [[Φύση]]ς, μετά από τους [[ιός|ιούς]] και τις συγγενικές [[ρικέτσιες]]. Απαντώνται σε οποιοδήποτε [[περιβάλλον]], από τους πάγους των πολικών περιοχών μέχρι τις ερήμους των τροπικών περιοχών και από τις κορυφές των υψηλότερων βουνών μέχρι τα βάθη των ωκεανών. Εντοπίζονται πάνω στα σώματα ζώων και φυτών καθώς και στο έδαφος.
+Οι διαστάσεις των βακτηρίων μετριούνται σε [[μικρόμετρο|μικρόμετρα]], ('''μm'''), (εκατομμυριοστά του μέτρου, ή χιλιοστά του χιλιοστομέτρου), κατά συνέπεια είναι ορατά μόνο με [[μικροσκόπιο]]. Πρόκειται για τους μικρότερους μονοκύτταρους οργανισμούς μεταξύ των εμβίων όντων της [[Φύση]]ς, μετά από τους [[ιός|ιούς]] και τις συγγενικές [[ρικέτσιες]]. Απαντώνται σε οποιοδήποτε [[περιβάλλον]], από τους πάγους των πολικών περιοχών μέχρι τις ερήμους των τροπικών περιοχών και από τις κορυφές των υψηλότερων βουνών μέχρι τα βάθη των ωκεανών. Εντοπίζονται πάνω στα σώματα ζώων και φυτών καθώς και στο έδαφος.
-Τα περισσότερα βακτηρίδια χαρακτηρίζονται ''ενεργά'' όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι μεγαλύτερη των +5&nbsp;°C, με εξαίρεση κάποια θαλάσσια και εδαφικά που παραμένουν ενεργά γύρω στους 0&nbsp;°C, ή λίγο χαμηλότερα. Τα βακτηρίδια γενικά, εμφανίζουν αξιοσημείωτο εύρος ιδανικής θερμοκρασίας ανάπτυξης, ανάλογα με το φύλο τους. Το γένος ''Aquifex'' (υποχρεωτικώς χημειολιθοτροφικό), για παράδειγμα, εμφανίζει άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης τους 85 °C, ενώ μπορεί να αναπτυχθεί μέχρι και τους 95 °C.<ref name=":0">{{Cite book|title=Brock Βιολογία των Μικροοργανισμών (Biology of Microorganisms)|last=Madigan|first=Michael|last2=Martinko|first2=John|publisher=Pearson Education (Ελληνική: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)|others=Επιστημονική επιμέλεια Ελληνικής έκδοσης: Οικονόμου Τάσος|year=2005|isbn=978-960-524-200-8|volume=Ι|location=|page=|pages=}}</ref>
+Τα περισσότερα βακτήρια χαρακτηρίζονται ''ενεργά'' όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι μεγαλύτερη των +5&nbsp;°C, με εξαίρεση κάποια θαλάσσια και εδαφικά που παραμένουν ενεργά γύρω στους 0&nbsp;°C, ή λίγο χαμηλότερα. Τα βακτήρια, γενικά, εμφανίζουν αξιοσημείωτο εύρος ιδανικής θερμοκρασίας ανάπτυξης, ανάλογα με το φύλο τους. Το γένος ''Aquifex'' (υποχρεωτικώς χημειολιθοτροφικό), για παράδειγμα, εμφανίζει άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης τους 85 °C, ενώ μπορεί να αναπτυχθεί μέχρι και τους 95 °C.<ref name=":0">{{Cite book|title=Brock Βιολογία των Μικροοργανισμών (Biology of Microorganisms)|last=Madigan|first=Michael|last2=Martinko|first2=John|publisher=Pearson Education (Ελληνική: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)|others=Επιστημονική επιμέλεια Ελληνικής έκδοσης: Οικονόμου Τάσος|year=2005|isbn=978-960-524-200-8|volume=Ι|location=|page=|pages=}}</ref>
-Σε ακραίες θερμοκρασίες ή υπό την επίδραση ακτινοβολιών και άλλων ιδιαίτερα βλαβερών περιβαλλοντικών παραγόντων ορισμένα γένη βακτηριδίων σχηματίζουν ανθεκτικές, μη αναπαραγωγικές δομές, τα ενδοσπόρια.
+Σε ακραίες θερμοκρασίες ή υπό την επίδραση ακτινοβολιών και άλλων ιδιαίτερα βλαβερών περιβαλλοντικών παραγόντων ορισμένα γένη βακτηρίων σχηματίζουν ανθεκτικές, μη αναπαραγωγικές δομές, τα ενδοσπόρια.
 == Κυτταρική δομή ==
 [[File:Prokaryote_cell.svg|σύνδεσμος=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Prokaryote_cell.svg|εναλλ.=Prokaryote cell with structure and parts|μικρογραφία|Δομή ενός τυπικού βακτηριδίου]]
-Τα βακτηρίδια έχουν πολύ απλή κυτταρική δομή. Η κυτταρική μεμβράνη τους αποτελείται από ''ημικυτταρίνες'' ή ''πηκτινοειδείς'' ουσίες, συνεπώς δεν υφίσταται τυπικά [[κυτταρικός πυρήνας]] καθώς και σύνθετα [[οργανίδια]]. Αυτή η κυτταρική μεμβράνη των βακτηριδίων περιβάλλεται από το κυτταρικό τοίχωμα, που είναι το κοινό χαρακτηριστικό όλων των βακτηριδίων, εκτός των εκπροσώπων της τάξης Mollucutes (Bacteria > [[Firmicutes]] > [[Mollucutes]]).<br />
+Τα βακτήρια έχουν πολύ απλή κυτταρική δομή. Η κυτταρική μεμβράνη τους αποτελείται από ''ημικυτταρίνες'' ή ''πηκτινοειδείς'' ουσίες, συνεπώς δεν υφίσταται τυπικά [[κυτταρικός πυρήνας]] καθώς και σύνθετα [[οργανίδια]]. Αυτή η κυτταρική μεμβράνη των βακτηρίων περιβάλλεται από το κυτταρικό τοίχωμα, που είναι το κοινό χαρακτηριστικό όλων των βακτηρίων, εκτός των εκπροσώπων της τάξης Mollucutes (Bacteria > [[Firmicutes]] > [[Mollucutes]]).<br />
-Το [[DNA]] τους οργανώνεται σε πυρηνοειδές, χωρίς [[πυρηνική μεμβράνη]] και χωρίς σχηματισμό [[Χρωμόσωμα|χρωμοσωμάτων]]. Πολλά βακτηρίδια περιέχουν επιπλέον [[Πλασμίδιο|πλασμίδια]], δηλαδή μικρά, αυτόνομα κυκλικά μόρια [[DNA]]. Η ικανότητα των πλασμιδίων να μεταφέρονται από το ένα βακτηρίδιο στο άλλο, προσθέτοντάς του έτσι νέες ιδιότητες, έχει τεράστια σημασία στην ανάπτυξη παθογονικότητας και ανθεκτικότητας σε [[αντιβιοτικό|αντιβιοτικά]] από βακτηριδιακά στελέχη· έχει επίσης βρει θεαματικές εφαρμογές στην «Τεχνολογία του [[Ανασυνδυασμένο DNA|Ανασυνδυασμένου DNA]]» ([[γενετική μηχανική]]).
+Το [[DNA]] τους οργανώνεται σε πυρηνοειδές, χωρίς [[πυρηνική μεμβράνη]] και χωρίς σχηματισμό [[Χρωμόσωμα|χρωμοσωμάτων]]. Πολλά βακτήρια περιέχουν επιπλέον [[Πλασμίδιο|πλασμίδια]], δηλαδή μικρά, αυτόνομα κυκλικά μόρια [[DNA]]. Η ικανότητα των πλασμιδίων να μεταφέρονται από το ένα βακτήριο στο άλλο, προσθέτοντάς του έτσι νέες ιδιότητες, έχει τεράστια σημασία στην ανάπτυξη παθογονικότητας και ανθεκτικότητας σε [[αντιβιοτικό|αντιβιοτικά]] από βακτηριακά στελέχη· έχει επίσης βρει θεαματικές εφαρμογές στην «Τεχνολογία του [[Ανασυνδυασμένο DNA|Ανασυνδυασμένου DNA]]» ([[γενετική μηχανική]]).
-== Ταξινόμηση βακτηριδίων ==
+== Ταξινόμηση βακτηρίων ==
-Για την ταξινόμηση των βακτηριδίων λαμβάνονται υπόψη διάφορα χαρακτηριστικά τους όπως: το σχήμα, το μέγεθος, η δυνατότητα σχηματισμού αποικίας, το είδος της τροφής, τα προϊόντα του μεταβολισμού, οι αντιδράσεις, η αντιγονική σύνθεσή τους καθώς και ο βαθμός ανοχής στην περιβαλλοντική αλλαγή. Ένας κλασικός, πλέον, τρόπος χαρακτηρισμού των βακτηριδίων βασίζεται στη δομή του κυτταρικού τους τοιχώματος και περιλαμβάνει την χρήση της τεχνικής της χρώσης κατά Gram, οπότε τα βακτηρίδια χαρακτηρίζονται ως αρνητικά ή θετικά κατά Gram. Το πλέον διαφοροποιημένο και μεγαλύτερο φύλο αρνητικών κατά Gram βακτηριδίων είναι αυτό των πρωτεοβακτηριδίων, που παρουσιάζουν ευρύτατη μεταβολική ποικιλομορφία και περιλαμβάνουν πέντε ομάδες που προσδιορίζονται με τα γράμματα α, β, γ, δ και ε.<ref name=":0" />
+Για την ταξινόμηση των βακτηρίων λαμβάνονται υπόψη διάφορα χαρακτηριστικά τους όπως: το σχήμα, το μέγεθος, η δυνατότητα σχηματισμού αποικίας, το είδος της τροφής, τα προϊόντα του μεταβολισμού, οι αντιδράσεις, η αντιγονική σύνθεσή τους καθώς και ο βαθμός ανοχής στην περιβαλλοντική αλλαγή. Ένας κλασικός, πλέον, τρόπος χαρακτηρισμού των βακτηρίων βασίζεται στη δομή του κυτταρικού τους τοιχώματος και περιλαμβάνει την χρήση της τεχνικής της [[Χρώση κατά Γκραμ|χρώσης κατά Γκραμ]], οπότε τα βακτήρια χαρακτηρίζονται ως αρνητικά ή θετικά κατά Γκραμ. Το πλέον διαφοροποιημένο και μεγαλύτερο φύλο αρνητικών κατά Γκραμ βακτηρίων είναι αυτό των πρωτεοβακτηρίων, που παρουσιάζουν ευρύτατη μεταβολική ποικιλομορφία και περιλαμβάνουν πέντε ομάδες που προσδιορίζονται με τα γράμματα α, β, γ, δ και ε.<ref name=":0" />
 === Στο βασίλειο των φυτών ===
-Αρχικά, τα βακτηρίδια κατατάσσονταν στο βασίλειο των [[Φυτά|φυτών]], στην ομοταξία των [[Σχιζομύκητες|Σχιζομυκήτων]], σε δέκα [[τάξη (βιολογία)|τάξεις]] με βασικά κριτήρια το σχήμα και την ακαμψία του βακτηριδιακού κυττάρου, την ικανότητά του προς κίνηση και την ικανότητα αυτών να συναθροίζονται σε αλυσίδες (ή βότρυς) ειδικού σχήματος, παράλληλα με τα φυσιολογικά χαρακτηριστικά τους. Οι τάξεις των βακτηριδίων, το 1957 <ref>{{Cite book
+Αρχικά, τα βακτήρια κατατάσσονταν στο βασίλειο των [[Φυτά|φυτών]], στην ομοταξία των [[Σχιζομύκητες|Σχιζομυκήτων]], σε δέκα [[τάξη (βιολογία)|τάξεις]] με βασικά κριτήρια το σχήμα και την ακαμψία του βακτηριακού κυττάρου, την ικανότητά του προς κίνηση και την ικανότητα αυτών να συναθροίζονται σε αλυσίδες (ή βότρυς) ειδικού σχήματος, παράλληλα με τα φυσιολογικά χαρακτηριστικά τους. Οι τάξεις των βακτηρίων, το 1957 <ref>{{Cite book
 | edition = 7th ed
 | publisher = Bailliére
@@ Γραμμή 57: / Γραμμή 56: @@
 </table>
-Σημειώνεται ότι η ταξινόμηση των δέκα παραπάνω κατηγοριών, όπως και σ΄ άλλες περιπτώσεις π.χ. [[φύκη]], παραμένει προβληματική. Τα βακτηρίδα είναι πολύ πρωτόγονοι οργανισμοί. Πολλοί βιολόγοι τα κατατάσσουν με τις ρικέτσιες και τους ιούς σε ξεχωριστή ομώνυμη ομοταξία. Για πολλά χρόνια οι ακτινομύκητες, τα μυξοβακτήρίδια και τα μυκητοπλάσματα κατατάσσονταν ως βακτηρίδια, αν και έχουν ασυνήθιστο κύκλο ζωής και διαφορετική δομή. Σήμερα περιλαμβάνονται όλα στην ομοταξία σχιζομύκητες, ενώ οι ρικέτσιες που άλλοτε κατατάσσονταν στα βακτηρίδια, σήμερα θεωρούνται ιδιαίτερη τάξη της ομοταξίας [[μικροτατόβια]].
+Σημειώνεται ότι η ταξινόμηση των δέκα παραπάνω κατηγοριών, όπως και σ΄ άλλες περιπτώσεις π.χ. [[φύκη]], παραμένει προβληματική. Τα βακτήρια είναι πολύ πρωτόγονοι οργανισμοί. Πολλοί βιολόγοι τα κατατάσσουν με τις ρικέτσιες και τους ιούς σε ξεχωριστή ομώνυμη ομοταξία. Για πολλά χρόνια οι ακτινομύκητες, τα μυξοβακτήρια και τα μυκητοπλάσματα κατατάσσονταν ως βακτήρια, αν και έχουν ασυνήθιστο κύκλο ζωής και διαφορετική δομή. Σήμερα περιλαμβάνονται όλα στην ομοταξία σχιζομύκητες, ενώ οι ρικέτσιες που άλλοτε κατατάσσονταν στα βακτήρια, σήμερα θεωρούνται ιδιαίτερη τάξη της ομοταξίας [[μικροτατόβια]].
-=== Στο βασίλειο των βακτηριδίων ===
+=== Στο βασίλειο των βακτηρίων ===
-Η κατηγορία των προκαρυωτικών μπορεί να διακριθεί σε δύο επικράτειες: τα ευβακτηρίδια (eubacteria) και τα αρχαιοβακτηρίδια ή «αρχαία» (archaebacteria). Σε μοριακό επίπεδο, τα μέλη των δύο επικρατειών διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους.<ref>Alberts B et al.: ''Βασικές Αρχές Κυτταρικής Βιολογίας'' (τόμος 1). σελ. 18. Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.</ref>
+Η κατηγορία των προκαρυωτικών μπορεί να διακριθεί σε δύο επικράτειες: τα ευβακτήρια (eubacteria) και τα αρχαιοβακτήρια ή «αρχαία» (archaebacteria). Σε μοριακό επίπεδο, τα μέλη των δύο επικρατειών διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους.<ref>Alberts B et al.: ''Βασικές Αρχές Κυτταρικής Βιολογίας'' (τόμος 1). σελ. 18. Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.</ref>
-Σήμερα τα βακτηρίδια ταξινομούνται στο δικό τους βασίλειο, που περιλαμβάνει πάνω από 20 συνομοταξίες-φύλα, συμπεριλαμβανομένων των [[Ακτινοβακτήρια|ακτινοβακτηριδίων]], [[Πρωτεοβακτήρια|πρωτεοβακτηριδίων]], [[Κυανοβακτήρια|κυανοβακτηριδίων]], και σπειροχαίτων.
+Σήμερα τα βακτήρια ταξινομούνται στο δικό τους βασίλειο, που περιλαμβάνει πάνω από 20 συνομοταξίες-φύλα, συμπεριλαμβανομένων των [[Ακτινοβακτήρια|ακτινοβακτηρίων]], [[Πρωτεοβακτήρια|πρωτεοβακτηρίων]], [[Κυανοβακτήρια|κυανοβακτηρίων]], και σπειροχαίτων.
 == Χρησιμότητα ==