Πάνορμος Τήνου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
όχι διαφημίσεις παρακαλώ... |
||
| Γραμμή 62: | Γραμμή 62: | ||
[[en:Panormos, Tinos]] |
[[en:Panormos, Tinos]] |
||
[[it:Panormos]] |
[[it:Panormos]] |
||
'''Πύργος της Τήνου – Το ξεχωριστό Κεφαλοχώρι'' |
|||
Ο Πύργος της Τήνου είναι ένα ξεχωριστό Κεφαλοχώρι με τη δική του χαρακτηριστική ταυτότητα. Μαρμαροχώρι με καλλιτεχνική παράδοση και με ναυτοσύνη. Ένα χωριό με τον περισσότερο πληθυσμό από όλα τα χωριά της Τήνου. Έχει 450 κατοίκους |
|||
σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Υπήρξε έδρα του πρώην Δήμου Πανόρμου (περιελάμβανε και τα χωριά Υστέρνια και Καρδιανή, τα οποία στη συνέχεια έγιναν Κοινότητες) και έδρα της Κοινότητας Πανόρμου Τήνου, στο παρελθόν και σήμερα. Στην σημερινή Κοινότητα ανήκουν τα χωριά και οι οικισμοί: Βεναρδάδος, Μαρλάς, Μαμάδος, Πλατειά, Πάνορμος, Κουμελάς, Μαλλί και Ρόχαρ. Ο Πύργος βρίσκεται στα Β.Δ. της Τήνου. Είναι μέλος του Εθνικού Δικτύου Παράδοσης, Πολιτισμού και Κοινωνικού βίου «Των Ελλήνων οι Κοινότητες». Τριγύρω το τοπίο αποτελείται από λόφους με πέτρες & μάρμαρα και μικρές λωρίδες καλλιεργήσιμης γης. Είναι κτισμένος, όπως τα περισσότερα παλιά παραδοσιακά χωριά για λόγους ασφάλειας από τους πειρατές στα εσωτερικά του νησιού χωρίς θέα προς τη θάλασσα. Το όνομά του πιθανότατα το πήρε από ένα πύργο που κτίστηκε για την άμυνα και προστασία από τις επιδρομές. Ο πύργος αυτός φαίνεται καλοχτισμένος και ψηλός σε χάρτη του 1571. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Πύργου είναι: τα κάτασπρα σπίτια, τα μαρμάρινα υπέρθυρα, οι πορτοσιές, τα οικόσημα, τα στενά και μαρμαροστρωμένα σοκάκια, που σαν σύνολο είναι μια αρχιτεκτονική απόλαυση. Η Πλατεία του Πλατάνου με τον αιωνόβιο πλάτανο και τις περίτεχνες μαρμάρινες βρύσες, οι θαυμάσιες μαρμαρόκτιστες Εκκλησιές, το Κοιμητήριο με τα αξιολογότατα μαρμάρινα έργα Τέχνης, το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών, το σπίτι – Μουσείο του Γιαννούλη Χαλεπά, είναι χώροι που αξίζει τον κόπο να επισκεφθεί κάποιος. |
|||
Στον Πύργο βρίσκεται η Προπαρασκευαστική και Επαγγελματική Σχολή Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου. Στεγάστηκε στα κτήρια του παλαιού Διδακτηρίου του Δημοτικού Σχολείου Θηλέων Πύργου, αφού ανακαινίστηκαν, κτίστηκαν και συμπληρώθηκαν. Το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου συνέβαλε και συμβάλει ουσιαστικά για τη λειτουργία της Σχολής από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Η Αδελφότητα των Τηνίων εν Αθήναις, συμπαραστέκεται από την ίδρυση της Σχολής μέχρι και σήμερα, ηθικά και υλικά στους σπουδαστές. |
|||
Τον Οκτώβριο του 2007 ξεκίνησε η λειτουργία του Μουσείου Μαρμαροτεχνίας στον Πύργο της Τήνου, έργο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Στις εκθέσεις ο επισκέπτης βλέπει την πορεία του μαρμάρου, από την εξόρυξή του, μέχρι την κατασκευή του, καλλιτεχνική ή οικοδομική. Ο Γιαννούλης Χαλεπάς (1851 – 1938). είναι ο χαρακτηριστικός και γνωστότερος καλλιτέχνης του Πύργου. Ένα από τα πιο ονομαστά γλυπτά του είναι «η Κοιμωμένη» στον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Στον Πύργο, στην Έξω Μεριά της Τήνου, γεννήθηκαν τον 19ο αιώνα μεγάλοι καλλιτέχνες, (γλύπτες και ζωγράφοι): Γιαννούλης Χαλεπάς, Δημήτρης Φιλιππότης, Νικηφόρος Λύτρας, Λουκάς Δούκας, Ιωάννης Βούλγαρης και πολλοί άλλοι. Έργα τους στολίζουν την Τήνο τις Κυκλάδες την Ελλάδα και το Εξωτερικό. Βιβλιογραφία για τον Πύργο, την Τήνο και τα καλλιτεχνικά δρώμενα της Τήνου υπάρχει άφθονη. Μπορείτε να τα αναζητήσετε σε βιβλιοπωλεία της Τήνου και της Αθήνας (Στρ. Φιλιππότη) κλπ. σε Εκθέσεις στον Πύργο, σε πολλές Ιστοσελίδες της Τήνου και λοιπά ΜΜΕ. |
|||
Επεσκεφθήτε την Ιστοσελίδα της Κοινότητας Πανόρμου Τήνου εδώ, Της Σχολής Καλλών Τεχνών εδώ, Του Μουσείου Μαρμαροτεχνίας εδώ. |
|||
Δείτε φωτογραφίες από τον Πύργο εδώ και φωτογραφίες από καλλιτέχνες και καλλιτεχνικά έργα εδώ. |
|||
Επιμέλεια Νίκος Φώσκολος |
|||
Η Τηνιακήonline - www.tiniaki.gr |
|||
Η εφημερίδα όλων των Τηνιακών |
|||
e-mail: tiniakinews@gmail.com |
|||
Έκδοση από την 18:22, 1 Σεπτεμβρίου 2012
Συντεταγμένες: 37°38′22″N 25°02′25″E / 37.63944°N 25.04028°E
| Πάνορμος | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Δήμος | Τήνου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Κυκλάδων |
| Υψόμετρο | 130 |
| Έκταση | 33,378 km² |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Πύργος |
| Ταχ. κώδικας | 84201 |
Ο Πάνορμος ή Πύργος είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Τήνου και βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του νησιού, που είναι γνωστό στην Τήνο ως Έξω Μέρη ή Έξω Μεριά. Υπήρξε κεφαλοχώρι της περιοχής αυτής, που στο παρελθόν κατοικούνταν σχεδόν αποκλειστικά από Χριστιανούς Ορθόδοξους, διοικητικό κέντρο ως έδρα του τοπικού δήμου ή κοινότητας και καλλιτεχνικό κέντρο καθώς ανέδειξε ορισμένους από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες. Ονομάστηκε επίσημα Πάνορμος το 1915 ενώ μέχρι τότε ονομαζόταν Πύργος.[1] Η ονομασία Πύργος όμως εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για τον οικισμό ενώ η ονομασία Πάνορμος αναφέρεται συχνά σε ολόκληρη την περιοχή που καταλαμβάνει η τοπική Κοινότητα Πανόρμου. Ο πληθυσμός του Πανόρμου σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 383 κάτοικοι.
Ιστορικά στοιχεία
Η περίοδος ίδρυσης του οικισμού δεν είναι γνωστή σήμερα. Η ονομασία Πύργος οφείλεται σε πύργο που χτίστηκε πριν τον 16ο αιώνα για την οχύρωση της περιοχής. Το κτίσμα αυτό αναφέρεται σε χάρτη του 1571.[2] Το χωριό γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη κατά τον 18ο και 19ο αιώνα που οφείλονταν κυρίως σε δύο τομείς, στη ναυτιλία και με στη μαρμαροτεχνία. Από την ενασχόληση των κατοίκων με την μαρμαροτεχνία ο Πάνορμος δημιούργησε σπουδαία καλλιτεχνική παράδοση και ανέδειξε ορισμένους από τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες. Για την διατήρηση αυτής της παράδοσης σήμερα λειτουργεί στον Πάνορμο προπαρασκευαστικό σχολείο καλών τεχνών. Οι πρώτοι απόφοιτοι της σχολής συνεχίζουν απευθείας στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών χωρίς εξετάσεις.[3]
Ο Πάνορμος υπήρξε διοικητικό κέντρο της δυτικής Τήνου. Στο διάστημα 1835-1912 υπήρξε έδρα του δήμου Πανόρμου που περιλάμβανε μεγάλο μέρος της δυτικής Τήνου, ενώ στο διάστημα 1912-2010 υπήρξε έδρα της κοινότητας Πανόρμου που περιλάμβανε τα γύρω χωριά.[4] Στο παρελθόν ήταν το μεγαλύτερο χωριό της Τήνου και εξακολουθεί και σήμερα να είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος οικισμός του νησιού παρά την ελάττωση του πληθυσμού τα τελευταία χρόνια.
Πορεία του πληθυσμού:[5]
| Έτος | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 |
| Πληθ. | 993 | 962 | 632 | 566 | 512 | 352 | 342 | 383 |
Ο οικισμός
Ο Πάνορμος είναι σήμερα ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός. Είναι χτισμένος στη δυτική πλευρά του νησιού σε απόσταση 27 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη της Τήνου. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τις ακτές και σε υψόμετρο 130 μέτρων. Επίνειό του αποτελεί ο οικισμός Όρμος Πανόρμου που βρίσκεται δύο χιλιόμετρα βορειότερα. Σημαντικότερα αξιοθέατα του οικισμού αποτελούν το μουσείο Μαρμαροτεχνίας,[6][7] οι δύο κυριότεροι ναοί του χωριού (Άγιος Νικόλαος και Άγιος Δημήτριος) καθώς και το νεκροταφείο με σημαντικά μαρμάρινα έργα και λιθόγλυπτα των τοπικών καλλιτεχνών και οι μαρμάρινες βρύσες στην πλατεία του χωριού. Το χωριό έχει έντονο κυκλαδίτικό χρώμα και χαρακτηρίζεται υπαίθριο μουσείο λαϊκής τέχνης.[8]
Πρόσωπα
Από τον Πάνορμο κατάγονταν οι:
- Νικηφόρος Λύτρας, ζωγράφος από τους σημαντικότερους της νεότερης Ελλάδας
- Γιαννούλης Χαλεπάς, γλύπτης που θεωρείται ο σημαντικότερος της νεότερης Ελλάδας
- Δημήτριος Φιλιππότης, Από του σημαντικότερους γλύπτες της νεότερης Ελλάδας
Παραπομπές
- ↑ Πανδέκτης, μετονομασίες των οικισμών της Ελλάδας
- ↑ ΣΚΑΙ, Πύργος Τήνου
- ↑ Υπουργείο Πολιτισμού, Προπαρασκευαστικό και επαγγελματικό σχολείο καλών τεχνών, Πανόρμου Τήνου
- ↑ Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, Κοινότητα Πανόρμου
- ↑ Επίτομο γεωγραφικό Λεξικό, Σταματελάτου, Εκδ. Ερμής ISBN:960-320-133-2
- ↑ Μουσείο Μαρμαροτεχνίας Πύργου Τήνου
- ↑ Καθημερινή Πύργος Τήνου, Επίσκεψη στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας
- ↑ Πάνορμος αξιοθέατα