Γλώσσες του Αφγανιστάν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Αφγανιστάν είναι μια πολυγλωσσική χώρα στην οποία δύο γλώσσες - τα Παστού και τα Νταρί - είναι επίσημες και οι πιο ομιλούμενες.[1] Τα Ντάρι είναι το επίσημο όνομα της περσικής γλώσσας στο Αφγανιστάν. Συχνά αναφέρεται ως Αφγανικά Περσικά.[2][3] Τα Παστού και τα Περσικά είναι ινδοευρωπαϊκές γλώσσες της υποοικογένειας των ιρανικών γλωσσών. Άλλες περιφερειακές γλώσσες, όπως τα Ουζμπεκικά, τα Τουρκμενικά, τα Μπαλότσι, τα Πασάγι, τα Νουριστάνι και τα Παμίρι, ομιλούνται από μειονοτικές ομάδες σε ολόκληρη τη χώρα.

Οι μικρότερες γλώσσες περιλαμβάνουν τα Χίντι-Ούρντου,[4][5] τα Παντζάμπι,[6] τα Ασκούνου, τα Καμκάτα-βίρι, τα Βάσι-βάρι, τα Τρεγκάμι και τα Καλάσα-αλά, τα Παμίρι (Σουγκνί, Μούντζι, Ισκασίμι και Ουάχι), τα Μπραχούι, τα Κιζίλμπας, τα Αϊμάκ, τα Πασάι και τα Κιργιζικά. Ο γλωσσολόγος Χάραλντ Χάαρμαν πιστεύει ότι το Αφγανιστάν φιλοξενεί περισσότερες από 40 μικρές γλώσσες,[7] με περίπου 200 διαφορετικές διαλέκτους.

Γλωσσική πολιτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Ντάρι είναι η πιο ομιλούμενη γλώσσα μεταξύ των επίσημων γλωσσών του Αφγανιστάν[1] και χρησιμοποιείται ως lingua franca για τη χώρα. Το 1980, άλλες περιφερειακές γλώσσες έλαβαν επίσημο καθεστώς στις περιφέρειες όπου είναι η γλώσσα της πλειοψηφίας.[8] Το άρθρο 16 του Συντάγματος του Αφγανιστάν του 2004 αναφέρει ότι τα Ουζμπεκικά, τα Τουρκμενικά, τα Μπαλότσι, τα Πασάγι, τα Νουριστάνι και τα Παμίρι είναι - εκτός από τα Παστού και τα Ντάρι - η τρίτη επίσημη γλώσσα σε περιοχές όπου ομιλούνται από τη πλειοψηφία. Οι πρακτικές λεπτομέρειες για την εφαρμογή αυτής της διάταξης καθορίζονται από το νόμο.[1]

Πολιτική ονομασίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Ντάρι είναι ο όρος που συνιστάται εδώ και καιρό από τις Αφγανικές αρχές για τον ορισμό των περσικών διαλέκτων που μιλιούνται στο Αφγανιστάν, σε αντίθεση με τις διαλέκτους που ομιλούνται στο γειτονικό Ιράν.[9] Παρόλο που εξακολουθεί να είναι ευρέως γνωστή ως "Φαρσί" (Περσικά) στους γηγενείς ομιλητές της, μετονομάστηκε επισήμως σε Νταρί το 1964.[10] Τα Ντάρι δεν πρέπει να συγχέονται με τη διάλεκτο της Καμπούλ, που είναι η κυρίαρχη περσική διάλεκτος στο Αφγανιστάν. Εκτός από μερικές βασικές λέξεις (και τα περισσότερα Ινδοπερσικά καλλιγραφικά στυλ στο περσοαραβικό αλφάβητο), υπάρχει μικρή διαφορά μεταξύ των τυπικών γραπτών Περσικών του Αφγανιστάν και του Ιράν. Ο όρος Νταρί συχνά χρησιμοποιείται χαλαρά για τα χαρακτηριστικά ομιλούμενα Περσικά του Αφγανιστάν - γενικά τη διάλεκτο της Καμπούλ - αλλά περιορίζεται καλύτερα σε επίσημα ομιλούμενα μητρώα (ποίηση, ομιλίες, ειδήσεις και άλλες ανακοινώσεις).[10]

Επισκόπηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γλώσσες του Αφγανιστάν[11]
Γλώσσα Ντάρι (περσικά του Αφγανιστάν)
  
50%
Παστού
  
35%
Ουζμπεκικά και Τουρκμενικά
  
11%
30 άλλες συμπεριλαμβανομένης της Μπαλότσι και Πασάι
  
4%

Τα Ντάρι χρησιμεύουν ως lingua franca του έθνους και είναι η μητρική γλώσσα διαφόρων αφγανικών εθνικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των Τατζίκων, των Χαζάρα και των Αϊμάκ.[12] Το Παστού είναι η μητρική γλώσσα των Παστούν, η κυρίαρχη εθνοτική ομάδα στο Αφγανιστάν.[13] Λόγω του πολυεθνικού χαρακτήρα του Αφγανιστάν, η γλωσσική ποικιλία καθώς και η διγλωσσία και η πολυγλωσσία είναι κοινά φαινόμενα.

Σχολικά βιβλία στο Αφγανιστάν γραμμένα στα Παστού και Νταρί[14]

Τα ακριβή αριθμητικά στοιχεία για το μέγεθος και τη σύνθεση των διαφόρων εθνογλωσσικών ομάδων δεν είναι διαθέσιμα καθώς δεν έχει διεξαχθεί συστηματική απογραφή στο Αφγανιστάν εδώ και δεκαετίες.[15] Οι εκτιμήσεις δίνουν τις παρακάτω κύριες γλώσσες:

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του 2006, που αφορούσε 6.226 τυχαία επιλεγμένους Αφγανούς πολίτες και διεξήχθη από το Asia Foundation, τα Νταρί ήταν η πρώτη γλώσσα του 49% των ερωτηθέντων, ενώ ένα επιπλέον 37% δήλωσε ότι μπορούσε να μιλήσει τα Νταρί ως δεύτερη γλώσσα. Το 42% μπορούσε να διαβάσει τα Ντάρι. Τα Παστού ήταν η πρώτη γλώσσα του 40% των ερωτηθέντων, ενώ το 28% την ομιλούσε ως δεύτερη γλώσσα. Το 33% ήταν σε θέση να διαβάσει τα Παστού. Τα Ουζμπεκικά ήταν η πρώτη γλώσσα του 9% των ερωτηθέντων και δεύτερη γλώσσα για το 6% των ερωτηθέντων. Τα τουρκμενικά ήταν η πρώτη γλώσσα του 2% των ερωτηθέντων και δεύτερη γλώσσα για το 3% των ερωτηθέντων. Η αγγλική ομιλούταν από το 8% και η Ούρντου από το 7% των ερωτηθέντων.[16]

Μια μεταγενέστερη μελέτη διαπίστωσε ότι τα Ντάρι ήταν με ευρύ περιθώριο η πλέον ευρέως διαδεδομένη γλώσσα στο αστικό Αφγανιστάν, με το 93% των Αφγανών να ισχυρίζεται ότι τη μιλάει, αλλά μόνο το 75% των αγροτικών Αφγανών δήλωσαν το ίδιο.[17]

Ένας σημαντικός πληθυσμός στο Αφγανιστάν, ειδικά στην Καμπούλ, μπορεί επίσης να μιλήσει και να κατανοήσει τα Χίντι-Ούρντου λόγω της δημοτικότητας και της επιρροής των ταινιών και τραγουδιών του Μπόλιγουντ στην περιοχή.[4][5]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 «What Languages are Spoken in Afghanistan?». 2004. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2012. Pashto and Dari are the official languages of the state. Uzbek, Turkmen, Baluchi, Pashai, Nuristani and Pamiri are – in addition to Pashto and Dari – the third official language in areas where the majority speaks them 
  2. «Documentation for ISO 639 identifier: prs». Sil.org. 18 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2014. 
  3. «The World Factbook: Afghanistan». Cia.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2014. 
  4. 4,0 4,1 Hakala, Walter N. (2012). «Languages as a Key to Understanding Afghanistan's Cultures» (PDF) (στα Αγγλικά). National Geographic. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2018. In the 1980s and '90s, at least three million Afghans--mostly Pashtun--fled to Pakistan, where a substantial number spent several years being exposed to Hindi- and Urdu-language media, especially Bollywood films and songs, and beng educated in Urdu-language schools, both of which contributed to the decline of Dari, even among urban Pashtuns. 
  5. 5,0 5,1 Krishnamurthy, Rajeshwari (28 Ιουνίου 2013). «Kabul Diary: Discovering the Indian connection» (στα Αγγλικά). Gateway House: Indian Council on Global Relations. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2018. Most Afghans in Kabul understand and/or speak Hindi, thanks to the popularity of Indian cinema in the country. 
  6. Wahab, Shaista· Youngerman, Barry (2007). A Brief History of Afghanistan (στα Αγγλικά). Infobase Publishing. σελ. 18. ISBN 9781438108193. Afghan Hindus and Sikhs speak Hindi or Punjabi in addition to Dari and Pashto. 
  7. Harald Haarmann: Sprachen-Almanach – Zahlen und Fakten zu allen Sprachen der Welt. Campus-Verl., Frankfurt/Main 2002, (ISBN 3-593-36572-3), S.273–274; Afghanistan
  8. «AFGHANISTAN v. Languages». Ch. M. Kieffer. Encyclopædia Iranica. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2012. A. Official languages. Paṧtō (1) is the native tongue of 50 to 55 percent of Afghans... Persian (2) is the language most spoken in Afghanistan. The native tongue of twenty five percent of the population, it is split into numerous dialects. 
  9. Ch. M. Kieffer, "AFGHANISTAN v. Languages", Encyclopaedia Iranica, Online Edition, originally from 1982.
  10. 10,0 10,1 R. Farhadi and J. R. Perry, Kaboli, Encyclopaedia Iranica, Online Edition, originally in Vol. XV, Fasc. 3, pp. 276–280, 2009.
  11. «South Asia ::AFGHANISTAN». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2018. 
  12. «Languages of Afghanistan». Encyclopædia Britannica. 
  13. «Ethnic groups». BBC News. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2013. Pashtun: Estimated to be in excess of 45% of the population, the Pashtuns have been the most dominant ethnic group in Afghanistan. 
  14. «Textbooks, Afghan Ministry of Education». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2018. 
  15. O'toole, Pam (October 6, 2004). «Afghan poll's ethnic battleground». BBC News. http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/3717092.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-09-16. 
  16. «Afghanistan in 2006 - A survey of the Afghan people» (PDF). Kabul, Afghanistan: The Asia Foundation. 2006. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2010. Uruzgan, representing 1.1 percent of the population of Afghanistan, and Zabul, representing 1.2 percent, were excluded from the sampling plan due to extreme security conditions during the fieldwork period of the survey. 
  17. «Afghanistan in 2013 - A survey of the Afghan people» (PDF). Kabul, Afghanistan: The Asia Foundation. 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2014. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]