Γιόχαν Πέτερ Φρανκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιόχαν Πίτερ Φρανκ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Johann Peter Frank (Γερμανικά)
Γέννηση19  Μαρτίου 1745[1][2][3]
Rodalben[4][5]
Θάνατος24  Απριλίου 1821[1][2][3]
Βιέννη[4][3][6]
Τόπος ταφήςΚεντρικό Νεκροταφείο της Βιέννης
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Βαυαρίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[7]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης
Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου[8]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιατρός[3]
διδάσκων πανεπιστημίου[5]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Βιέννης
Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν[9]
Πανεπιστήμιο του Βίλνιους[10]
Πανεπιστήμιο της Πάδοβας[11]
Πανεπιστήμιο της Παβίας[12]
Οικογένεια
ΤέκναΓιόζεφ Φρανκ
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιόχαν Πέτερ Φρανκ (γερμ. Johann Peter Frank) (19 Μαρτίου 1745 – 24 Απριλίου 1821) ήταν γερμανός γιατρός και υγιεινολόγος.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Rodalben της Ρηνανίας-Παλατινάτου το 1745. Οι πρώτες του σπουδές ήταν στη Θεολογία. Στη συνέχεια, σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και του Στρασβούργου, και πήρε το διδακτορικό του στην ιατρική 1766. Το 1784 διορίστηκε καθηγητής της Φυσιολογίας και της Υγιεινής  στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν, αλλά τον επόμενο χρόνο, για λόγους υγείας, έφυγε για την Ιταλία. Εκεί, στην τότε Αυστριακή Λομβαρδία, εντάχθηκε στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Παβίας, όπου διαδέχθηκε τον Ελβετό Σαμουήλ-Αύγουστο Τισό (Tissot) στη διδασκαλία της κλινικής Ιατρικής. Στο Πανεπιστήμιο της Παβίαςς ο Γιόχαν Πέτερ Φρανκ έμεινε 10 χρόνια, από το 1785 μέχρι το 1795. Στο διάστημα αυτό αναμόρφωσε τις ιατρικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο, αναδιοργάνωσε τα φαρμακεία και προπαντός εργάστηκε με ζήλο για τη μετάδοση των γνώσεών του. Τότε διορίστηκε και γενικός επιθεωρητής Υγιεινής της Λομβαρδίας, όπου και εισήγαγε μεταρρυθμίσεις σε θέματα κοινωνικής ιατρικής και Υγιεινής. Τον καθηγητή Φρανκ της Παβίας μνημονεύει επαινετικά και ο Έλληνας γιατρός Περδικάρης στο έμμετρο μυθιστόρημά του «Ερμήλος» με τον χαρακτηρισμό «ὁ Φρὰγκ,… ἐκείνος ὁ κλεινός (διάσημος)» [13].


Το 1795, ο αυτοκράτορας της Αυστρίας Φραγκίσκος Β´ τον προσέλαβε ως υπεύθυνο της υγειονομικής υπηρεσίας του στρατού του, και ως γενικό διευθυντή του Αυτοκρατορικού νοσοκομείου της Βιέννης και αρχίατρο της Αυλής. Εκείνη την εποχή εκδηλώθηκε εμπράκτως και ο φιλελληνισμός του Γιόχαν Πέτερ Φρανκ. Αυτός τεκμηριώνεται τόσο από την περιγραφή του Χριστόφορου Περραιβού, ο οποίος, το 1796, πάσχων από «οφθαλμία» απευθύνθηκε για θεραπεία στον Φρανκ, κατόπιν συστάσεως του Ρήγα, όσο και από την ιδιαιτέρως προστατευτική συμπεριφορά προς τους Έλληνες φοιτητές του. Ο Περραιβός λοιπόν αναφέρει ότι ο Ρήγας είχε σχετισθεί με τον ιατροφιλόσοφο καθηγητή, ο οποίος συμμερίσθηκε τις πατριωτικές επιδιώξεις του Ρήγα και δεν ζητούσε αμοιβή από τους Έλληνες ασθενείς του, αλλά τους συμβούλευε να δίνουν την πληρωμή στον Ρήγα, που την είχε ανάγκη για την έκδοση βιβλίων προς φωτισμό των Ελλήνων. Αναφέρει επίσης ότι έσωσε πολλούς από τους ανθρώπους του κύκλου του Ρήγα στη Βιέννη.[14]. Στους τελευταίους αυτούς πρέπει να συγκαταλέγονται και οι φοιτητές του Φρανκ, Γ. Σακελλάριος και Κ. Καρακάσης, για τους οποίους, ενώ υπήρχε μία πολύ επιβαρυντική κατάθεση του Τουρούντζια, όχι μόνο δεν διώχθηκαν από τις Αυστριακές αρχές, αλλά ούτε σε ανάκριση δεν κλήθηκαν, προφανώς λόγω της επιρροής του Φρανκ στην αυτοκρατορική αυλή [15].

Ένα χρόνο αργότερα από την εγκατάσταση του Γιόχαν Πέτερ στη Βιέννη, το 1796 έφθασε εκεί και ο γιός του, ο Γιόζεφ Φρανκ, ο οποίος είχε σπουδάσει στην Παβία και ασκούσε την ιατρική στο εκεί νοσοκομείο, αλλά λίγο πριν ο στρατός του Ναπολέοντα εισέλθει στην Παβία, ακολούθησε την πορεία του πατέρα του, μετέβη στη Βιέννη, όπου εργάστηκε και δίδαξε ιδιωτικά. Στο μεταξύ, ο Γιόζεφ, έχοντας ενστερνισθεί την ιατρική θεωρία του Τζον Μπράουν, την δίδασκε και την προπαγάνδιζε. Ο Γιόχαν Πέτερ, παρόλο ότι διαφωνούσε, έδειξε ανεκτικότητα σε αυτές τις δραστηριότητες του γιού του [16].

Το 1804, μετά από πρόσκληση του πρύτανη του Πανεπιστήμιου του Βίλνιους, ανέλαβε καθήκοντα στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους ως καθηγητής της κλινικής ιατρικής, ενώ λίγο αργότερα και για σημαντικό χρονικό διάστημα (1805-1808), διατέλεσε προσωπικός γιατρός του Τσάρου Αλεξάνδρου Α', καθώς και καθηγητής στην Ιατρική και Χειρουργική Ακαδημία της Αγίας Πετρούπολης. Το 1808, επέστρεψε στη Βιέννη, ως καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, καθώς και ως διευθυντής του Allegemeines Krankenhaus. Το 1809 ο Ναπολέων, που βρισκόταν στη Βιέννη, ζήτησε τη συμβουλή του για τον τραυματισμό του στρατάρχη Ζαν Λαν, και του πρότεινε σημαντική θέση στο Παρίσι [17] την οποία αυτός αρνήθηκε. Από το 1811 μέχρι το θάνατό του το 1821 άσκησε την Ιατρική στη Βιέννη.

Επιστημονική προσφορά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιόχαν  Φρανκ υπήρξε  σημαντική προσωπικότητα στην  ιστορία της κοινωνικής ιατρικής και κυρίως της δημόσιας υγείας. Αφιέρωσε πολύ χρόνο στη συγγραφή του System einer vollständigen medicinischen Polizey (Ένα Πλήρες Σύστημα Ιατρικής Πολιτικής), που ήταν μια ολοκληρωμένη πραγματεία 9 τόμων σχετικά με όλες τις πτυχές της Υγιεινής και της δημόσιας υγείας. Αυτό το έργο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1779, και συνεχίστηκε να εκδίδεται μέχρι το 1827, έξι χρόνια μετά τον θάνατο του Φρανκ. Η πλήρης αυτή μεθοδολογία για τη δημόσια υγεία κάλυπτε, μεταξύ άλλων, θέματα όπως η δημόσια αποχέτευση, η ύδρευση, θέματα σεξουαλικής υγιεινής, τη μητρική και την παιδική φροντίδα, την ασφάλεια των τροφίμων και την πορνεία.Επεσήμανε την ύπαρξη επαγγελματικών ασθενειών και αναφερόταν στην αυξημένη νοσηρότητα των πτωχών. Υπήρξε πρωτοπόρος στην επισήμανση της ευθύνης του κράτους στην προστασία της υγείας των πολιτών. Τόνιζε τη σημασία της τήρησης λεπτομερών στατιστικών αρχείων στα νοσοκομεία. Αναφέρεται ότι το  σύστημα  καταγραφής στατιστικών στοιχείων του Φρανκ χρησιμοποιήθηκε από τον μαιευτήρα  Ιγνάτιο Σέμελβαϊς (Ignaz Semmelweiss, 1818-1865) για να αποδείξει τη συσχέτιση μεταξύ επιλόχειου πυρετού και ανθυγιεινών μαιευτικών πρακτικών.

Αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Johann Frank's name as it appears on the LSHTM Frieze
Το όνομα του Γιόχαν Φρανκ όπως φαίνεται στη ζωφόρο της London School of Hygiene & Tropical Medicine.

Είκοσι-τρία ονόματα πρωτοπόρων της δημόσιας υγείας και της τροπικής ιατρικής επελέγησαν το 1926, για να στολίσουν τη ζωφόρο του κτιρίου της London School of Hygiene & Tropical Medicine, όταν αυτό κτίστηκε στην Keppel Street.[18] Μεταξύ των ονομάτων αυτών, χαράχτηκε και το όνομα του Γιόχαν Φρανκ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6765nps. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. frank-johann-peter.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Frank, Johann Peter» (Γερμανικά) σελ. 320.
  4. 4,0 4,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118692674. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
  5. 5,0 5,1 tnk.krakow.pl/czlonkowie/frank-johann-peter/. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2022.
  6. psb.5822.1.
  7. CONOR.SI. 271384163.
  8. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2019.
  9. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  10. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  11. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  12. Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2019.
  13. Περδικάρι Μιχαήλου: Ερμήλος ή Δημοκριθηράκλειτος, 1817, σελ. 17. https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/c/0/1/metadata-218-0000010.tkl Αρχειοθετήθηκε 2017-07-22 στο Wayback Machine.
  14. Περραιβός, Χριστόφορος: Σύντομος βιογραφία του αοιδίμου Pήγα Φεραίου του Θετταλού, Τυπογραφία Ιω. Αγγελοπούλου, εν Αθήναις, 1860, σελ.38-39. https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/b/e/5/metadata-70-0000160.tkl
  15. Βρανούσης, Λέανδρος (εκδ. φροντίδα, σημειώσεις, κ.τ.λ.): Εφημερίς, η αρχαιότερη ελληνική εφημερίδα που έχει διασωθεί, Αφοι Μαρκίδες Πούλιου, Βιέννη (1791-1797). Επανέκδοση έτους 1797, Ακαδημία Αθηνών, Κέντρον Ερεύνης Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού, τόμ. 5, Αθήνα 1995, σελ. 654- 662. ISBN 960-7099-25-7
  16. Kondratas, Ramunas: «The Brunonian Influence on the Medical Thought and Practice of Joseph Frank», Med. Hist., Suppl. 8, 1988, σελ. 75–88. PMC 2557343. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2557344/pdf/medhistsuppl00039-0070.pdf
  17. Ripley, George; Dana, Charles A., eds. (1879): "Frank". The American Cyclopædia.
  18. «Behind the Frieze». LSHTM. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]