Γεωλογικός χάρτης
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. |
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο γεωλογικός χάρτης, σε αντιδιαστολή με τον γεωφυσικό απεικονίζει υπό κλίμακα τη γεωλογική κατανομή των διαφόρων γεωλογικών μονάδων και δομών, του εξωτερικού φλοιού της Γης.
Ουσιαστικά ο γεωλογικός χάρτης αποτελεί αναπαράσταση των χωρικών σχέσεων μεταξύ γεωγραφικών και γεωλογικών χαρακτηριστικών, σε οριζόντια προβολή ενός τοπογραφικού τμήματος της επιφάνειας της Γης, επιτυγχάνοντας έτσι την απεικόνιση του τρόπου σύνδεσης και συναρμογής των γεωλογικών μονάδων από τις τρεις διαστάσεις (χώρο) στις δύο διαστάσεις (επίπεδο χάρτη), δίνοντας παράλληλα πληροφορίες για την χρονική τους αλληλουχία μέσα στο γεωλογικό χρόνο (τέταρτη διάσταση).
Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι γεωλογικοί χάρτες κατασκευάζονται υπό κλίμακα χάρτου, όπως και όλοι οι άλλοι με βάση όμως λεπτομερών γεωλογικών ερευνών, παρατηρήσεων και λογικού συνδυασμού αυτών, που ανάγονται σε ισοϋψείς (υπέρ την επιφάνεια της θάλασσας) και ισοβαθείς καμπύλες (υπό την επιφάνεια της θάλασσας), λαμβάνοντας οι δεύτερες αρνητικές τιμές. Συνηθέστερα ακολουθείται διαφορετικός χρωματισμός ή γραμμοσκιάσεις που περιλαμβάνονται ως κλείδα σε συνοδευόμενο "υπομνηματικό" πινακίδιο επί του χάρτη.
Οι γεωλογικοί χάρτες θεωρούνται εξειδικευμένοι χάρτες που παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την υλική σύσταση του υπεδάφους, τη διάταξη των γεωλογικών σχηματισμών αυτού, τη γεωλογική ηλικία τους κ.λπ.
Η χρησιμότητα των χαρτών αυτών κρίνεται σπουδαία ιδιαίτερα σε τεχνικά προβλήματα υδροφόρων στρωμάτων, στην εκτίμηση πετρωμάτων, στις μεταλλευτικές έρευνες, σε καλλιέργειες εδαφών, στη διάνοιξη δρόμων, επίγειων υπόγειων και υποθαλάσσιων σηράγγων, σε θεμελίωση πυλώνων γεφυρών κ.λπ.
Διάκριση γεωλογικών χαρτών βάσει κλίμακας.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανάλογα προς τον σκοπό της χαρτογράφησης επιλέγεται και η αντίστοιχη κλίμακα, με αποτέλεσμα την διάκριση διαφόρων κατηγοριών κλίμακας.
Κλίμακας 1:10.000.000 ή μικρότερης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτες ηπείρων, ωκεανών, πλανητών.
Κλίμακας 1:5.000.000 έως 1:1.000.000[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτες μεγάλων τμημάτων ηπείρων ή κρατών, σε περισσότερα του ενός γεωλογικά φύλλα.
Κλίμακας 1:500.000[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτες κρατών ή επαρχιών κρατών με τοπογραφικό υπόβαθρο και μικρή λεπτομέρεια στην πληροφόρηση.
Κλίμακας 1:250.000[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτες τοπικοί (μιας περιοχής) με τοπογραφικό υπόβαθρο και μέτρια λεπτομέρεια στην πληροφόρηση.
Κλίμακας 1:50.000 έως 1:25.000[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτες βασικής γεωλογικής χαρτογράφησης, δηλαδή παρέχουν βασική γεωλογική πληροφόρηση καλά χαρτογραφημένων κρατών.
Κλίμακας 1:10.000 ή και μεγαλύτερης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτες που αφορούν ακριβείς γεωλογικές χαρτογραφήσεις με μεγάλη λεπτομέρεια στη γεωλογική πληροφορία. Συνήθως χρησιμοποιούνται για τεχνικογεωλογικούς σκοπούς και έργα εφαρμογής.
Βασικά στοιχεία σύνταξης.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα βασικά στοιχεία που περιέχονται σε ένα γεωλογικό χάρτη είναι:
Τίτλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Συνήθως προσδιορίζει την γεωγραφική περιοχή και τον τύπο του χάρτη.
Κλίμακα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δηλαδή τον σταθερό λόγο των οριζόντιων αποστάσεων μετρούμενων στο φύλλο του χάρτη και των αντίστοιχων στην επιφάνεια της Γης.
Προβολικό σύστημα συντεταγμένων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Ελλάδα μέχρι το 1983 χρησιμοποιούνταν το προβολικό σύστημα UTM ED50, το οποίο αντικαταστάθηκε από το Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς 1987 (ΕΓΣΑ'87). Σήμερα χρησιμοποιούνται επίσης η αζιμουθιακή ισαπέχουσα προβολή του ΗΑΤΤ και τα δύο συστήματα Εγκάρσιας Μερκατορικής Προβολής (ΤΜ3 και UTM).
Προσανατολισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείχνεται η κατεύθυνση του μαγνητικού και του γεωγραφικού βορρά.
Υπόμνημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Προσδιορίζει την γεωλογική σημασία των διαφόρων χρωματισμών και αλφαριθμητικών συμβόλων που χρησιμοποιούνται. Ακόμα, περιέχει κάθε άλλη χρήσιμη πληροφορία ως προς την γεωλογία της περιοχής.
Γεωλογική τομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η επιλογή γίνεται με κριτήριο το μέγεθος πληρότητας που παρέχεται ως προς την γεωλογική δομή της περιοχής κατά την κατακόρυφη έννοια. Συνήθως είναι εγκάρσια στην επικρατούσα παράταξη των γεωλογικών σχηματισμών, δηλαδή παράλληλα προς την διεύθυνση κλίσης τους (εφόσον το χαρακτηριστικό αυτό υφίσταται). Με την επιλογή σημειώνεται και η θέση της στο γεωλογικό χάρτη.
Χάρτης αναφοράς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείχνει τον χώρο που πραγματεύεται ο γεωλογικός χάρτης σε σχέση με μία ευρύτερη και περισσότερο αναγνωρίσιμη περιοχή.
Συντάκτες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αναφέρονται τα ονόματα των γεωλόγων που συμμετείχαν στην γεωλογική χαρτογράφηση και των υπεύθυνων φορέων για την σύνταξη του χάρτη
Εγκυρότητα - αξιοπιστία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αναφέρονται συνοπτικά οι συνθήκες και τα μέσα που πραγματοποιήθηκε η χαρτογράφηση (π.χ όδευση, αεροφωτογραφίες, δορυφορικές εικόνες, επικουρική χρήση προϋπαρχόντων χαρτών, συνδυασμός) ή, αν είναι το αποτέλεσμα μόνο αναθεώρησης - επανεξέτασης και σύνθεσης προηγούμενων χαρτών.