Γεωγραφία του Μαρόκου

Χάρτης οικισμών του Μαρόκου και της Δυτικής Σαχάρας

Το Μαρόκο είναι η ακραία βορειοδυτική χώρα της Αφρικής, με ακτές τόσο στη Μεσόγειο Θάλασσα, όσο και στον ανοικτό Ατλαντικό Ωκεανό. Το Στενό του Γιβραλτάρ χωρίζει την Ευρώπη (Ιβηρική Χερσόνησος) από το Μαρόκο με 14 χιλιόμετρα νερού και η ύπαρξή του δίνει στρατηγική σημασία στη χώρα.

Φυσική γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το έδαφος του Μαρόκου είναι κατά μεγάλο μέρος ορεινό, ενώ στον νότο απλώνεται η έρημος Σαχάρα. Τα όρη του Άτλαντα, μία από τις υψηλότερες οροσειρές της Αφρικής, αποτελούν τον βασικό ορεινό όγκο της χώρας, εκτεινόμενα από τα κεντρικά βόρεια του Μαρόκου μέχρι τα νοτιοδυτικά, όπου καταλήγουν στον Αντιάτλαντα. Στα βόρεια του Άτλαντα υπάρχει η φυσική και ανθρωπογεωγραφική περιοχή Ριφ, με όρη που αποτελούν ουσιαστικά μέρος της οροσειράς Σιέρρα Νεβάδα της Ανδαλουσίας. Η οροσειρά του Ριφ εκτείνεται περίπου 250 χιλιόμετρα, από την Ταγγέρη στα δυτικά μέχρι το Ναντόρ στα ανατολικά.

Υπάρχει όμως και μεγάλη πεδινή παραθαλάσσια ζώνη, κατά μήκος της ακτής του Ατλαντικού, από την Ταγγέρη μέχρι το νοτιοδυτικό άκρο της χώρας, ένα μήκος περίπου 2.310 χιλιόμετρα. Η πεδινή περιοχή εκτείνεται μακριά από τη θάλασσα στην περιοχή της πόλεως Φεζ (πεδιάδες Σαΐς) και κοντά στο Μαρακές (πεδιάδες Τανσίφτ-Αλχαούζ). Αυτές οι μεγάλες πεδιάδες φιλοξενούν εύφορα γεωργικά εδάφη, που στηρίζουν περί το 15% της οικονομίας.

Στην περιοχή της μαροκινής Σαχάρας υπάρχουν πολλές οάσεις με φοινικόδεντρα, μερικές από τις οποίες αναπτύχθηκαν σε πόλεις της ερήμου, όπως η παραμεθόρια Φιγκίγκ.

Υπάρχουν αρκετά ποτάμια και χείμαρροι στη χώρα. Μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός του Μαρόκου είναι ο Ντράα, με μήκος 1.100 χιλιόμετρα.

Αριθμητικά και άλλα δεδομένα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έκταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ακόμα και χωρίς τη διεκδικούμενη από αυτό Δυτική Σαχάρα (μέρος της οποίας ελέγχει de facto), το Μαρόκο έχει πολύ μεγάλη έκταση για τα ευρωπαϊκά δεδομένα (αν βρισκόταν στην Ευρώπη, θα ήταν μία από τις μεγαλύτερες χώρες της): 446.550 km², από τα οποία 446.300 km² ξηράς και 250 km² εσωτερικών υδάτων. Αυτή η έκταση είναι σχεδόν ίση με της Σουηδίας και 3,38 φορές μεγαλύτερη της Ελλάδας. Στην Αφρική ωστόσο είναι η 25η σε έκταση χώρα.

Αν προστεθεί η Δυτική Σαχάρα, το «Μείζον Μαρόκο» έχει έκταση 712.550 km². Με αυτή την έκταση, στην Ευρώπη θα ήταν μικρότερο μόνο από την Ευρωπαϊκή Ρωσία. Αλλά στην Αφρική έρχεται μόλις δέκατο όγδοο, μετά τη Ζάμπια.

Χερσαία σύνορα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ολικό μήκος: 2.017,9 km
Συνορεύουσες χώρες και μήκος συνόρων: Αλγερία 1.559 km, Ισπανία (Θέουτα και Μελίγια) 6,3 km + 9,6 km. Ωστόσο, στη de facto κατάσταση υπάρχει η λεγόμενη «Ελεύθερη Ζώνη», δηλαδή το σύνορο κατά μήκος του Μαροκινού Τείχους Δυτικής Σαχάρας) 2.200 km

Θαλάσσια όρια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μήκος ακτογραμμής: 1.835 km ή 3500 km (μαζί με την ακτογραμμή της Δυτικής Σαχάρας).
Χωρικά ύδατα: 12 ναυτικά μίλια (22,2 km)
'Αποκλειστική οικονομική ζώνη: 200 ναυτικά μίλια (370,4 km)
Υφαλοκρηπίδα: έως βάθος 200 μέτρων ή μέχρι το βάθος εκμεταλλεύσεως

Ακραία σημεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χαμηλότερο σημείο: Σεμπχά Ταχ, −55 m
Υψηλότερο σημείο: κορυφή Τουμπκάλ στην οροσειρά Άτλαντα, 4.165 m

Στα παρακάτω εξαιρείται η διεκδικούμενη Δυτική Σαχάρα:

Βορειότερο σημείο: Ακρωτήριο Σίρες στα στενά του Γιβραλτάρ
Ανατολικότερο σημείο: ανώνυμο σημείο στο σύνορο με την Αλγερία, ανατολικά και δίπλα στην κωμόπολη Ιτσέ
Δυτικότερο σημείο: το σημείο στο οποίο τα σύνορο με τη Δυτική Σαχάρα συναντά τον Ατλαντικό Ωκεανό
- Δεν υπάρχει νοτιότερο σημείο, καθώς το νότιο σύνορο με τη Δυτική Σαχάρα ακολουθεί έναν παράλληλο γεωγραφικού πλάτους, του 27° 40′ Β.

Χρήσεις γης και φυσικοί πόροι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φυσικοί πόροι: Φωσφορικά, σιδηρομετάλλευμα, μαγγάνιο, μόλυβδος, ψευδάργυρος, αλιεύματα, αλάτι

Χρήσεις γης:
Αρόσιμη γη: 17,5%
Μόνιμες καλλιέργειες: 2,9%
Βοσκότοποι: 47,1%
Δάση: 11,5%
Υπόλοιπο: 21,61% (2011)

'Αρδευόμενη έκταση: 14.850 km² (2004)

Ολικοί ανανεώσιμοι υδάτινοι πόροι: 29 km³ (2011)

Φυσικοί κίνδυνοι: ξηρασίες

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κλιματικώς, το Μαρόκο μπορεί να διαιρεθεί σε δύο μέρη: το βορειοδυτικό και το νοτιοανατολικό.

Στα νοτιοανατολικά, το κλίμα είναι ξηρό και δεν ευνοεί την κατοίκηση από τον άνθρωπο. Στα βορειοδυτικά αντιθέτως το κλίμα είναι εύκρατο και παρόμοιο με αυτό των παραθαλάσσιων περιοχών της Ιβηρικής Χερσονήσου. Το 95% του πληθυσμού του Μαρόκου ζει σε αυτό το τμήμα της χώρας.

Επειδή ωστόσο μεγάλο μέρος της χώρας είναι ορεινό, η επίδραση των βουνών στο κλίμα είναι εμφανής. Το κλίμα στις πεδινές εκτάσεις στα βορειοδυτικά είναι ωκεάνιο, ενώ στην ορεινή ζώνη ηπειρωτικό και στα ψηλά αλπικό.

Κατά μήκος της μεσογειακής ακτής το κλίμα είναι μεσογειακό και ευεπίφορο για όλα τα είδη της τυπικής μεσογειακής βλαστήσεων. Τα καλοκαίρια είναι μετρίως θερμά και οι χειμώνες ήπιοι. Μακρύτερα από την ακτή, στα όρη του Ριφ, το κλίμα είναι πιο ηπειρωτικό, με ψυχρότερους χειμώνες και θερμότερα καλοκαίρια. Σε υψόμετρα πάνω από χίλια μέτρα, το κλίμα προσεγγίζει το αλπικό, αλλά τα καλοκαίρια παραμένουν χλιαρά ζεστά. Η μέση βροχόπτωση είναι πολύ περισσότερη στη δυτική πλευρά των οροσειρών, όπου κυμαίνεται από 600 έως 1.500 mm, ενώ στην ανατολική πλευρά κυμαίνεται από 300 έως 700 mm. Οι χιονοπτώσεις αφθονούν στα μεγαλύτερα υψόμετρα: υπάρχουν δύο χιονοδρομικά κέντρα, το ένα στον μέσο Άτλαντα (Mischliffen, υψόμετρο 2.100 μ.) και το άλλο στον Υψηλό Άτλαντα (Oukaïmeden, υψόμετρο 2.600 έως 3.200 μ.).

Πόλεις με τυπικό μεσογειακό κλίμα: Ταγγέρη, Τετουάν, Αλ Χοσέιμα, Ναντόρ
Πόλεις με τυπικό ηπειρωτικό κλίμα: Σάουεν, Ταργουίστ, Τάζα

Κατά μήκος της ακτής του Ατλαντικού το κλίμα είναι μεσογειακό με ωκεάνιες επιδράσεις. Το αποτύπωμα του ωκεάνιου κλίματος διαφέρει κατά μήκος της ακτογραμμής από τη μία περιοχή στην άλλη. Από την Ασιλά μέχρι την Εσαουίρα τα καλοκαίρια είναι μετρίως θερμά, ενώ οι χειμώνες είναι ψυχρότεροι από αυτούς της μεσογειακής ακτής, αν και βρισκόμαστε νοτιότερα. Μακρύτερα από την παραλιακή ζώνη, στην οροσειρά του Άτλαντα, το κλίμα αρχίζει να γίνεται πιο ηπειρωτικό, με ψυχρότερους χειμώνες και θερμότερα καλοκαίρια.

Πόλεις με κλίμα ωκεάνιων επιδράσεων: Ραμπάτ, Καζαμπλάνκα, Εσαουίρα, Λαράς
Πόλεις με κλίμα ηπειρωτικών επιδράσεων: Φεζ, Μεκνές, Χενιφρά, Μπένι Μελάλ
Πόλεις με κλίμα αλπικών επιδράσεων: Ιφράν, Αζρού, Μιντέλτ, Ιμουζέρ Καντάρ

Στο νότιο μέρος της βορειοδυτικής ζώνης οι βροχοπτώσεις είναι αραιότερες, με μέση ετήσια βροχόπτωση μεταξύ 250 και 350 mm. Τυπικές πόλεις με τέτοιο ημίξηρο κλίμα είναι το Αγαδίρ και το Μαρακές.

Η διαφιλονικούμενη Δυτική Σαχάρα έχει κλίμα θερμής ερήμου, αλλά οι θερμοκρασίες είναι ηπιότερες κατά μήκος της ακτής του Ατλαντικού.

Περιβάλλον[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οικοπεριοχές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιβαλλοντικά ζητήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υποβάθμιση εδαφών/ερημοποίηση (από διάβρωση λόγω καλλιεργειών σε οριακές περιοχές, υπερβόσκηση και καταστροφή της χλωρίδας), μόλυνση των υδάτων από απόρριψη ανεπεξέργαστων αστικών λυμάτων, γέμισμα των ταμιευτήρων από ιλύ, ρύπανση των παραλιακών θαλάσσιων υδάτων από πετρελαιοειδή.

Διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μαρόκο έχει υπογράψει τις εξής διεθνείς συμφωνίες: Για τη βιοποικιλότητα, την κλιματική αλλαγή (και το Πρωτόκολλο του Κιότο), την ερημοποίηση, τα κινδυνεύοντα είδη, τα επικίνδυνα απόβλητα, το Δίκαιο της θάλασσας, τη ρύπανση από πλοία, τους υγροβιότοπους, τη φαλαινοθηρία, καθώς και το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ (προστασία του στρώματος του όζοντος). Έχει υπογραφεί, αλλά δεν έχει επικυρωθεί η συνθήκη για την περιβαλλοντική τροποποίηση.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

CIA Factbook, Morocco