Γενς Πίτερ Γιάκομπσεν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γενς Πίτερ Γιάκομπσεν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Jens Peter Jacobsen (Δανικά)
Γέννηση7  Απριλίου 1847[1][2][3]
Thisted
Θάνατος30  Απριλίου 1885[1][2][3]
Thisted[4]
Αιτία θανάτουφυματίωση
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΔανία
Θρησκείααθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΔανικά[5][6]
Αγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβοτανολόγος
ποιητής[7]
μεταφραστής
μυθιστοριογράφος[7]
συγγραφέας[8]
Επηρεάστηκε απόΓκυστάβ Φλωμπέρ
Σταντάλ
Εμίλ Ζολά
Περίοδος ακμής1870
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γενς Πίτερ Γιάκομπσεν (δανικά: Jens Peter Jacobsen, 7 Απριλίου 1847 – 30 Απριλίου 1885) ήταν Δανός μυθιστοριογράφος, ποιητής και επιστήμονας. Υπήρξε πρωτεργάτης του κινήματος του νατουραλισμού στη δανέζικη λογοτεχνία[9] και με αυτόν ξεκινά η σύγχρονη λογοτεχνία στη Δανία.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιάκομπσεν γεννήθηκε στις 7 Απριλίου 1847 στην πόλη Thisted της Γιουτλάνδης και ήταν το μεγαλύτερο από τα πέντε παιδιά ενός εύπορου εμπόρου με καταγωγή από οικογένεια γαιοκτημόνων,[10] του Christen Jacobsen και της συζύγου του Benthe Marie Jensdatter Hundahl. Το 1863 μετακόμισε στην Κοπεγχάγη και εδώ ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη φιλοσοφία και τη βοτανική μέχρι το 1872. Αν και έγραφε ήδη κρυφά ποίηση, ο Γιάκομπσεν υιοθέτησε τη βοτανική ως επίσημο επάγγελμά του και με αυτήν την ιδιότητά του στάλθηκε από επιστημονικό ίδρυμα της Κοπεγχάγης για να μελετήσει τη χλωρίδα των δανέζικων νησιών Άνχολτ και Λέσε. Μετέφρασε στα δανικά τα συγγράμματα Η καταγωγή των ειδών και Η εξέλιξη του ανθρώπου του Δαρβίνου.

Σε νεαρή ακόμη ηλικία ο Γιάκομπσεν είχε προσβληθεί από φυματίωση και λόγω της ασθένειά του άρχισε να κάνει ταξίδια στη νότια Ευρώπη για θεραπευτικούς λόγους. Αυτό τον απέκοψε από την επιστημονική έρευνα και τον οδήγησε στη λογοτεχνία. Αγαπημένοι του προορισμοί ήταν η Ελβετία και η Ιταλία, όπου διαδραματίζεται ένα μέρος του έργου του Νιλς Λυν.

Λογοτεχνική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1872 έκανε το λογοτεχνικό του ντεμπούτο με τη νουβέλα Μόγκενς, όπου διακρίνονται επιρροές από τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Με αυτό το έργο του εισήγαγε τον νατουραλισμό στη χώρα του. Η περίφημη πρώτη φράση του Μόγκενς: «Ήταν καλοκαίρι· καταμεσήμερο· σε μια γωνιά του δάσους.»[11], σηματοδότησε τη στροφή προς το μοντέρνο και την αποκαθήλωση του Ρομαντισμού. Επηρεασμένος από τη θετικιστική και ριζοσπαστική σχολή του Δανού κριτικού Georg Brandes, με τον οποίον συνδέθηκε με προσωπική φιλία, άνοιξε νέους δρόμους στη δανέζικη λογοτεχνία υιοθετώντας το μοντέρνο στιλ της λυρικής πρόζας. Το ιστορικό του μυθιστόρημα Οι τρεις γάμοι της Μαρίας Γκρούμπε του 1876 τον τοποθέτησε στην ελίτ των Βορειοευρωπαίων συγγραφέων. Το 1880 εκδόθηκε το έργο του Νιλς Λυν, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως «το σπουδαιότερο βιβλίο του 19ου αιώνα» από τον Χένρικ Ίψεν.[10] Η ποίησή του, σε ελεύθερο στίχο, κάθε άλλο παρά νατουραλιστική ήταν, προσπάθησε να μεταμορφώσει την εξωτερική πραγματικότητα σε οπτική ψευδαίσθηση με τον ιμπρεσιονιστικό χρωματισμό του, οι λέξεις γίνονταν σύμβολα μέσω μιας υποδηλωτικής γλώσσας, τονίζοντας τις εκφραστικές του δυνάμεις, έτσι ώστε τελικά θεωρείται ένας προσυμβολικός ποιητής.

Η επιτύμβια στήλη του Γιάκομπσεν

Ο Γιάκομπσεν έτυχε γενικά καλύτερης υποδοχής στον γερμανόφωνο χώρο, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο παρά στη Δανία. Ο θεμελιωτής του δωδεκαφθογγισμού, Άρνολντ Σένμπεργκ , συνέθεσε την καντάτα Gurre-Lieder (που έκανε πρεμιέρα το 1913 στη Βιέννη) βασισμένη σε ποιήματα του Γιάκομπσεν. Στη Γερμανία θεωρείται μια από τις σημαντικότερες πηγές έμπνευσης του Συμβολισμού. Τόσο ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε [σημ. 1] όσο και ο Στέφαν Γκεόργκε έμαθαν δανικά για να μπορούν να διαβάζουν Γιάκομπσεν. Επιπλέον, ο Τόμας Μαν, ο Ούγκο φον Χόφμανσταλ και αρκετοί άλλοι επηρεάστηκαν έντονα από τον Γιάκομπσεν. Μεταξύ των θαυμαστών του στον αγγλόφωνο κόσμο ήταν ο Τζέιμς Τζόυς και ο Ντ. Χ. Λώρενς.

Ο Γιάκομπσεν πέθανε από φυματίωση σε ηλικία 38 ετών στις 30 Απριλίου του 1885 στη γενέθλια πόλη του. Η αναγνώρισή του μετά θάνατον έλαβε σημαντικές διαστάσεις, αν και στη συνέχεια άρχισε σιγά σιγά να ξεθωριάζει.[13]

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1872 Mogens (Μόγκενς, Εκδ. Ροές, Αθήνα, 2018, ISBN 978-960-283-474-9)
  • 1876 Fru Marie Grubbe (Οι τρεις γάμοι της Μαρίας Γκρούμπε, Εκδ. Μέδουσα, Αθήνα, 2014, ISBN 978-960-833-801-2)
  • 1880 Niels Lyhne (Νιλς Λυν, Εκδ. Μέδουσα, Αθήνα, 1991)
  • 1881 Pesten i Bergamo (Πανούκλα στο Μπέργκαμο, Εκδ. Ροές, Αθήνα, 2019, ISBN 978-960-283-495-4)[14]
  • 1882 Mogens og andre Noveller (Μόγκενς και άλλα διηγήματα)
  • 1886 Digte (Ποιήματα)
  • 1886 Skitser og Udkast (Σκίτσα και Προσχέδια)

Βιβλιογραφικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • MORTEN HØI JENSEN, A Difficult Death: The Life and Work of Jens Peter Jacobsen, 2017, Yale University Press, ISBN 9780300218930

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑

    Από όλα μου τα βιβλία, δυο τους βρίσκονται πάντα ανάμεσα στα πράγματά μου, όπου κι αν πάω. Η Βίβλος και τα βιβλία του μεγάλου Δανού ποιητή Γενς Πίτερ Γιάκομπσεν.... Αν χρειαζόταν να πω από ποιον έμαθα κάτι γύρω στη φύση της καλλιτεχνικής δημιουργίας γύρω στα βάθη και την αιωνιότητά της, δυο μονάχα ονόματα θα 'ρχονταν στα χείλη μου: Γιάκομπσεν και Ροντέν...

    — Ράινερ Μαρία Ρίλκε
    [12]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12016522s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jens-Peter-Jacobsen. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Lexikon der Goldmann-Taschenbücher» (Γερμανικά) 1963. σελ. 170.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12016522s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. ↑ CONOR.SI. 8386659.
  7. ↑ 7,0 7,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/72978. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  8. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  9. ↑ Poul Houe. «Jens Peter Jacobsen». Britannica. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2022. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Γενς Π. Γιάκομπσεν (2018). «Εισαγωγικό σημείωμα της Αγγελικής Νάτση». Μόγκενς. Αθήνα: Ροές. σελίδες 7–14. ISBN 978-960-283-474-9. 
  11. ↑ Γενς Π. Γιάκομπσεν (2018). Μόγκενς. Αθήνα: Ροές. σελ. 19. ISBN 978-960-283-474-9. 
  12. ↑ Ράινερ Μαρία Ρίλκε (1965). Γράμματα σε ένα νέο ποιητή. Αθήνα: Ίκαρος. σελίδες 28–30. 
  13. ↑ Γενς Π. Γιάκομπσεν (2019). «Εισαγωγή». Πανούκλα στο Μπέργκαμο. Αθήνα: Ροές. σελ. 13. ISBN 978-960-283-495-4. 
  14. ↑ «Jens Peter Jacobsen». βιβλιοnet. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γενς_Πίτερ_Γιάκομπσεν&oldid=9967296"