Μετάβαση στο περιεχόμενο

Βικιπαίδεια:Όχι πρωτότυπη έρευνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Βικιπαίδεια:ΠΕ)
Πολιτική Βικιπαίδειας

Τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν πρέπει να περιέχουν πρωτότυπη έρευνα. Η φράση «πρωτότυπη έρευνα» που χρησιμοποιείται στη Βικιπαίδεια αναφέρεται σε υλικό —όπως γεγονότα, εκτιμήσεις και ιδέες— για το οποίο δεν υπάρχουν αξιόπιστες, δημοσιευμένες πηγές. Η πρωτότυπη έρευνα περιλαμβάνει οποιαδήποτε ανάλυση ή σύνθεση δημοσιευμένου υλικού που υπηρετεί την προώθηση μιας θέσης, και η ανάλυση ή η σύνθεση αυτή δεν γίνεται από τις ίδιες τις πηγές. Για να είναι καθαρό ότι δεν προσθέτετε πρωτότυπη έρευνα, πρέπει να μπορείτε να δώσετε παραπομπές προς αξιόπιστες, δημοσιευμένες πηγές που είναι άμεσα σχετικές με το θέμα του λήμματος και υποστηρίζουν άμεσα το υλικό που κατατίθεται στο λήμμα. (Αυτή η πολιτική όχι πρωτότυπης έρευνας δεν ισχύει στις σελίδες συζήτησης.)

Η απαγόρευση της πρωτότυπης έρευνας σημαίνει ότι όλο το υλικό που προστίθεται στα λήμματα πρέπει να μπορεί να αποδοθεί σε δημοσιευμένη αξιόπιστη πηγή, ακόμη και αν στην πράξη δεν έχει γίνει η αντίστοιχη τεκμηρίωση μέσα στο λήμμα. Η πολιτική της επαληθευσιμότητας λέει ότι πρέπει να ενσωματώνονται παραπομπές σε αξιόπιστες πηγές για όλα τα αποσπάσματα, καθώς και για οτιδήποτε αμφισβητείται ή μοιάζει αμφισβητήσιμο· όμως μια πηγή πρέπει να υπάρχει διαθέσιμη προς τεκμηρίωση ακόμη και για υλικό που δεν αμφισβητείται. Για παράδειγμα: η δήλωση «Το Παρίσι είναι η πρωτεύουσα της Γαλλίας» δεν χρειάζεται καμία πηγή, γιατί κανείς δεν είναι πιθανό να αντιταχθεί σε αυτήν και ξέρουμε ότι πηγές υπάρχουν για αυτή. Η δήλωση μπορεί να αποδειχθεί, κι ας μην την τεκμηριώνουμε μέσα στο λήμμα.

Παρά την ανάγκη να αποδίδεται το περιεχόμενο σε αξιόπιστες πηγές, δεν πρέπει να γίνεται λογοκλοπή από αυτές ή να παραβιάζονται τα πνευματικά δικαιώματά τους. Τα λήμματα πρέπει να είναι γραμμένα με δικά σας λόγια, διατηρώντας ουσιαστικά το νόημα της πρώτης ύλης.

Όχι πρωτότυπη έρευνα είναι μία από τις τρεις βασικές πολιτικές της Βικιπαίδειας, που μαζί με την ουδετερότητα και την επαληθευσιμότητα καθορίζουν τον τύπο και την ποιότητα του υλικού που είναι αποδεκτό στα λήμματα. Επειδή αυτές οι πολιτικές λειτουργούν σε αρμονία, δεν θα πρέπει να ερμηνεύονται απομονωμένα η μία από την άλλη, και οι συντάκτες θα πρέπει να εξοικειωθούν και με τις τρεις.

Κεφαλαιώδους σημασίας για τη συγγραφή μιας εγκυκλοπαίδειας είναι η διαδικασία συλλογής και οργάνωσης υλικού προερχόμενου από υπάρχουσες πηγές, με τον τρόπο που προβλέπεται από τις πολιτικές της Βικιπαίδειας. Η καλύτερη πρακτική είναι η συγγραφή λημμάτων μέσω διερεύνησης των πιο αξιόπιστων πηγών για το θέμα και η συνόψισή τους με δικά μας λόγια, ώστε κάθε σημαντική δήλωση μέσα στο λήμμα αποδίδεται σε πηγή η οποία την περιέχει με ξεκάθαρο τρόπο. Το υλικό της πηγής πρέπει να συνοψίζεται ή να παραφράζεται προσεκτικά, χωρίς να αλλάζει το νόημά του ή αυτό που υποδηλώνει. Προσέχουμε ώστε να μην προχωρούμε πέρα από αυτά που αναφέρουν οι πηγές ούτε να τις χρησιμοποιούμε με τρόπο ασυνεπή προς την πρόθεση των ίδιων των πηγών, π.χ. χρησιμοποιώντας υλικό έξω από γενικό πλαίσιο στο οποίο ανήκει, εκτός συμφραζομένων. Εν συντομία, μένουμε προσκολλημένοι στις πηγές.

Αν δεν είναι δυνατό να βρεθούν ανεξάρτητες αξιόπιστες πηγές για ένα θέμα, η Βικιπαίδεια δεν θα πρέπει να έχει λήμμα για αυτό το θέμα.

Αξιόπιστες πηγές

[επεξεργασία κώδικα]

Κάθε υλικό που έχει αμφισβητηθεί ή ενδέχεται να αμφισβητηθεί πρέπει να υποστηρίζεται από μια αξιόπιστη πηγή. Υλικό για το οποίο δεν μπορεί να βρεθεί καμία αξιόπιστη πηγή θεωρείται πρωτότυπη έρευνα. Ο μόνος τρόπος να δείξετε ότι η επεξεργασία σας δεν είναι πρωτότυπη έρευνα είναι να παραθέσετε μια αξιόπιστη δημοσιευμένη πηγή, η οποία περιέχει το ίδιο υλικό και του δίνει την έννοια που μεταφέρετε στο λήμμα. Ακόμη και με καλά τεκμηριωμένο απόσπασμα κειμένου, αν το χρησιμοποιείτε αλλοιώνοντας το νόημα που λαμβάνει από τα συμφραζόμενα ή προωθείτε θέση που δεν παρουσιάζεται άμεσα και ρητά στην πηγή, επιδίδεστε σε πρωτότυπη έρευνα. Δείτε παρακάτω.

Σε γενικές γραμμές, οι πιο αξιόπιστες πηγές είναι:

  • περιοδικά με κριτές.
  • βιβλία που έχουν εκδοθεί από πανεπιστημιακές εκδόσεις.
  • βιβλία πανεπιστημιακού επιπέδου.
  • περιοδικά, εφημερίδες και βιβλία που έχουν εκδοθεί από αποδεκτούς εκδοτικούς οίκους.
  • κύριες εφημερίδες.

Ως γενικός κανόνας, όσο περισσότεροι άνθρωποι ασχολούνται με τον έλεγχο των γεγονότων, αναλύουν νομικά ζητήματα και ελέγχουν τη γραφή, τόσο πιο αξιόπιστη είναι η δημοσίευση. Αυτοδημοσιευμένο υλικό, είτε σε χαρτί ή στο διαδίκτυο, γενικά δεν θεωρείται αξιόπιστο, αλλά δείτε και τις εξαιρέσεις για αυτοδημοσιευμένες πηγές.

Οι πληροφορίες σε ένα λήμμα πρέπει να είναι επαληθεύσιμες στις παρεχόμενες παραπομπές. Σε γενικές γραμμές, οι δηλώσεις του λήμματος δεν θα πρέπει να βασίζονται σε ασαφή ή ασυνεπή αποσπάσματα ή σε σχόλια εν τη ρύμη του λόγου. Αποσπάσματα ανοιχτά σε πολλαπλές ερμηνείες θα πρέπει να αναφέρονται με ακρίβεια ή να αποφεύγονται. Μια σύνοψη της εκτεταμένης συζήτησης θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τα συμπεράσματα της πηγής. Η άντληση συμπερασμάτων που δεν είναι εμφανή στην πηγή αποτελεί πρωτότυπη έρευνα, ανεξάρτητα από τον τύπο της πηγής. Είναι σημαντικό ότι οι αναφορές πρέπει να αναφέρονται στο συγκεκριμένο πλαίσιο (συγκείμενο) και να είναι επί του θέματος.

Πρωτογενείς, δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές

[επεξεργασία κώδικα]

Τα λήμματα της Βικιπαίδειας θα πρέπει να βασίζονται σε αξιόπιστες, δημοσιευμένες δευτερογενείς πηγές και, σε μικρότερο βαθμό, σε τριτογενείς και πρωτογενείς πηγές. Οι δευτερογενείς ή τριτογενείς πηγές είναι απαραίτητες για την εδραίωση της εγκυκλοπαιδικότητας του θέματος και την αποφυγή νέων ερμηνειών των πρωτογενών πηγών. Όλοι οι ερμηνευτικοί ισχυρισμοί, οι αναλύσεις ή οι συνθετικοί ισχυρισμοί σχετικά με τις πρωτογενείς πηγές πρέπει να αναφέρονται σε δευτερογενή πηγή και όχι σε πρωτότυπη ανάλυση του υλικού της πρωτογενούς πηγής από τους συντάκτες της Βικιπαίδειας.

Η κατάλληλη χρήση των πηγών μπορεί να αποδειχθεί περίπλοκο θέμα. Η απόφαση ως προς το αν συγκεκριμένες πρωτογενείς, δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές είναι κατάλληλες για κάθε δεδομένη περίπτωση είναι ζήτημα ορθής κρίσης των συντακτών και κοινής αίσθησης/λογικής, θα πρέπει δε να συζητείται στις σελίδες συζήτησης λημμάτων. Για τους σκοπούς αυτής της πολιτικής, οι πρωτογενείς, δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές ορίζονται ως εξής:

  • Πρωτογενείς πηγές είναι πρωτογενές υλικό που είναι κοντά σε ένα γεγονός. Συχνά πρόκειται για μαρτυρίες γραμμένες από ανθρώπους άμεσα εμπλεκόμενους. Προσφέρουν άποψη εκ των έσω για γεγονός, ιστορική περίοδο, έργο τέχνης, πολιτική απόφαση και ούτω καθεξής. Οι πρωτογενείς πηγές μπορεί να είναι ανεξάρτητες ή τρίτες πηγές ή και όχι. Η μαρτυρία ενός τροχαίου ατυχήματος που γράφτηκε από έναν μάρτυρα είναι πρωτογενής πηγή πληροφοριών για το ατύχημα. Ομοίως, η επιστημονική εργασία που τεκμηριώνει ένα νέο πείραμα το οποίο διεξήχθη από τον συγγραφέα είναι πρωτογενής πηγή σχετικά με τα αποτελέσματα αυτού του πειράματος. Ιστορικά έγγραφα, όπως τα ημερολόγια, αποτελούν πρωτογενείς πηγές.
    • Πολιτική: Εκτός εάν αυτό απαγορεύεται από άλλη πολιτική, οι πρωτογενείς πηγές που έχουν εκδοθεί αξιόπιστα μπορούν να ενταχθούν στη Βικιπαίδεια με μεγάλη προσοχή, επειδή είναι εύκολο να χρησιμοποιηθούν με εσφαλμένο τρόπο.[1] Κάθε συμπέρασμα που θα μπορούσε να ανακύψει από μια πρωτογενή πηγή πρέπει να αναφέρεται σε αξιόπιστη δευτερογενή πηγή. Μια πρωτογενής πηγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη Βικιπαίδεια για άμεσες, περιγραφικές δηλώσεις, τις οποίες μπορεί να ελέγξει κάθε εγγράμματος άνθρωπος χωρίς ειδικές γνώσεις, ο οποίος έχει πρόσβαση στην εν λόγω πηγή. Για παράδειγμα, σε ένα λήμμα για ένα μυθιστόρημα μπορεί να αναφέρονται αποσπάσματα του έργου για να περιγραφεί η πλοκή, αλλά για κάθε ερμηνεία απαιτείται δευτερογενής πηγή. Μην αναλύετε, συνθέτετε, ερμηνεύετε ή αξιολογείτε ο ίδιος υλικό που έχει βρεθεί σε πρωτογενή πηγή. Αντίθετα, παραθέστε αξιολογήσεις, ερμηνείες και συμπεράσματα από αξιόπιστες, δευτέρου και πλέον επιπέδου, πηγές. Μη βασίζετε ένα ολόκληρο λήμμα σε πρωτογενείς πηγές και να είστε προσεκτικός όταν στηρίζετε μεγάλα αποσπάσματα σε αυτές. Μην προσθέτετε περιεχόμενο χωρίς πηγές βασισμένοι στην προσωπική σας εμπειρία, επειδή αυτό θα μετέτρεπε τη Βικιπαίδεια σε πρωτογενή πηγή του περιεχομένου. Να είστε ακόμα πιο προσεκτικοί όταν χειρίζεστε πρωτογενείς πηγές για ανθρώπους εν ζωή.
  • Η δευτερογενής πηγή παρέχει τη σκέψη ενός συγγραφέα βασισμένου σε πρωτογενείς πηγές, κατά κανόνα τουλάχιστον ένα βήμα απομακρυσμένου από ένα γεγονός. Περιέχει την ερμηνεία του συγγραφέα, την ανάλυση ή την αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών, αποδεικτικά στοιχεία, έννοιες και ιδέες που λαμβάνονται από πρωτογενείς πηγές. Οι δευτερογενείς πηγές δεν είναι απαραίτητα ανεξάρτητες ή τρίτες πηγές. Στηρίζονται σε πρωτογενείς πηγές για το υλικό τους, προχωρώντας σε αναλυτικές ή αξιολογικές αξιώσεις σχετικά με αυτές.[2] Για παράδειγμα, ένα άρθρο βιβλιογραφικής ανασκόπησης που αναλύει ερευνητικές εργασίες σε έναν τομέα αποτελεί δευτερογενή πηγή για την έρευνα. Ο χαρακτηρισμός μιας πηγής ως πρωτογενούς ή δευτερογενούς εξαρτάται από το πλαίσιο αναφοράς. Ένα βιβλίο από στρατιωτικό ιστορικό για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μπορεί να είναι δευτερογενής πηγή για τον πόλεμο, αλλά εάν περιλαμβάνει λεπτομέρειες από τις πολεμικές εμπειρίες του συγγραφέα, είναι πρωτογενής πηγή για αυτές. Οι παρουσιάσεις, κριτικές, περιλήψεις κ.λπ. για ένα βιβλίο διαφέρουν από την επιστημονική κριτική διαδικασία και χρειάζονται προσοχή: δεν είναι αξιόπιστες πηγές ικανές να κρίνουν το περιεχόμενο του βιβλίου· καταδεικνύουν μόνο την εγκυκλοπαιδικότητα του θέματος.
    • Πολιτική: Τα λήμματα της Βικιπαίδειας συνήθως βασίζονται σε υλικό από αξιόπιστες δευτερογενείς πηγές. Τα λήμματα μπορούν να περιέχουν ανάλυση ή αξιολόγηση επί του θέματος, μόνο εφόσον αυτή έχει δημοσιευθεί από αξιόπιστη δευτερογενή πηγή.
  • Τριτογενείς πηγές είναι εκδόσεις όπως εγκυκλοπαίδειες και άλλες συλλογές που συνοψίζουν πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Η Βικιπαίδεια είναι τριτογενής πηγή. Πολλά βιβλία που χρησιμεύουν ως εισαγωγές στα θέματα που πραγματεύονται σε προπτυχιακό επίπεδο θεωρούνται τριτογενείς πηγές, επειδή συνοψίζουν πολλαπλές δευτερογενείς πηγές.
    • Πολιτική: Σοβαρές δημοσιευμένες τριτογενείς πηγές μπορεί να είναι χρήσιμες για την παροχή ευρειών περιλήψεων των θεμάτων στα οποία αναφέρονται πολλές πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές, μπορεί δε να είναι χρήσιμες για την αξιολόγηση του σημείου ισορροπίας των διαφορετικών πηγών, ειδικά όταν πρωτογενείς ή δευτερογενείς πηγές διαφωνούν μεταξύ τους. Ορισμένες τριτογενείς πηγές είναι πιο αξιόπιστες από άλλες, και μέσα σε κάθε δεδομένη τριτογενή πηγή ορισμένα άρθρα ή λήμματα μπορεί να είναι πιο αξιόπιστα από άλλα. Λήμματα της Βικιπαίδειας δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τριτογενείς πηγές για άλλα λήμματα της Βικιπαίδειας, αλλά μερικές φορές χρησιμοποιούνται ως πρωτογενείς πηγές σε άρθρα σχετικά με την ίδια τη Βικιπαίδεια.

Σύνθεση δημοσιευμένου υλικού που προωθεί μια θέση

[επεξεργασία κώδικα]

Μην συνδυάζετε υλικό από πολλαπλές πηγές με τρόπο που καταλήγει σε, ή υποδηλώνει, ένα συμπέρασμα το οποίο δεν αναφέρεται ρητά σε καμία από τις πηγές. Αν κάποια αξιόπιστη πηγή αναφέρει «Α», και μια άλλη αξιόπιστη πηγή λέει «Β», μην ενώνετε τα «Α» και «Β» που μαζί συνεπάγονται το συμπέρασμα «Γ», το οποίο δεν αναφέρεται σε καμία από τις πηγές. Αυτό θα ήταν μια σύνθεση του δημοσιευμένου υλικού για να προωθήσει μια νέα θέση, κάτι που είναι πρωτότυπη έρευνα. Το «Α και Β, επομένως Γ» είναι αποδεκτό μόνο εάν μια αξιόπιστη πηγή το έχει δημοσιεύσει ως επιχείρημα, σε σχέση με το θέμα του λήμματος. Εάν μία μόνο πηγή λέει «Α» σε ένα πλαίσιο και «Β» σε ένα άλλο, χωρίς να τα συνδέει μεταξύ τους, και δεν παρέχει ένα επιχείρημα με το οποίο συμπεραίνει «συνεπώς Γ», τότε το «συνεπώς Γ» δεν μπορεί να αναφερθεί σε κανένα λήμμα.

Ένα απλό παράδειγμα πρωτότυπης σύνθεσης δύο αναφορών Α και Β:
Α. Δεδηλωμένος στόχος των Ηνωμένων Εθνών είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
Β. Από την ίδρυσή των Ηνωμένων Εθνών υπήρξαν 160 πόλεμοι σε όλο τον κόσμο.

Και τα δύο μέρη της πρότασης, Α και Β, μπορεί να τεκμηριώνονται αξιόπιστα, αλλά εδώ έχουν συνδυαστεί με την βοήθεια του αντιθετικού συνδεσμου «αλλά» για να υπονοηθεί το συμπέρασμα Γ: ότι ο ΟΗΕ απέτυχε να διατηρήσει την παγκόσμια ειρήνη. Εάν καμία αξιόπιστη πηγή δεν συνδύασε το υλικό με αυτό τον τρόπο, είναι πρωτότυπη έρευνα. Θα ήταν απλό να υπονοηθεί ακριβώς το αντίθετο με βάση τις ίδιες αρχικές αναφορές Α και Β - γίνεται σαφές με αυτόν τον τρόπο πόσο εύκολα κάποιο υλικό μπορεί να χειραγωγηθεί όταν δεν υποστηρίζεται απόλυτα από πηγές:


Το παρακάτω είναι ένα πιο σύνθετο παράδειγμα πρωτότυπης σύνθεσης, που βασίζεται σε ένα πραγματικό λήμμα της Wikipedia για μια διαμάχη μεταξύ δύο συγγραφέων, που εδώ ονομάζονται Παπαδόπουλος και Γεωργιάδης. Η πρώτη παράγραφος είναι μια χαρά, διότι κάθε μία από τις προτάσεις τεκμηριώνεται προσεκτικά, χρησιμοποιώντας μια πηγή που αναφέρεται σε αυτή τη διαμάχη:

Τώρα έρχεται η πρωτότυπη σύνθεση:

Η δεύτερη παράγραφος είναι πρωτότυπη έρευνα επειδή εκφράζει τη γνώμη ενός συντάκτη της Wikipedia ότι, δεδομένου του ορισμού του εγχειριδίου του Χάρβαρντ για την λογοκλοπή, ο Γεωργιάδης δεν την διέπραξε. Για να είναι η δεύτερη παράγραφος σύμφωνη με αυτή την πολιτική, θα χρειαζόταν μια αξιόπιστη πηγή που να αναφέρεται ειδικά στην διαμάχη μεταξύ Παπαδόπουλου και Γεωργιάδη και που να αναφέρει το ίδιο επιχείρημα σχετικά με το εγχειρίδιο του Χάρβαρντ και τη λογοκλοπή. Με άλλα λόγια, η ακριβής ανάλυση πρέπει να έχει δημοσιευθεί από μια αξιόπιστη πηγή σχετική με το θέμα προτού να μπορέσει να δημοσιευθεί στην Βικιπαίδεια.

Πρωτότυπες εικόνες

[επεξεργασία κώδικα]

Λόγω των νόμων περί πνευματικών δικαιωμάτων σε διάφορες χώρες, υπάρχουν σχετικά λίγες διαθέσιμες εικόνες για χρήση στη Βικιπαίδεια. Ως εκ τούτου, οι συντάκτες ενθαρρύνονται να ανεβάζουν τις δικές τους εικόνες, απελευθερώνοντας τις υπό κατάλληλες άδειες Creative Commons ή άλλες ελεύθερες άδειες. Πρωτότυπες εικόνες που δημιουργούνται από Βικιπαιδιστές δεν θεωρούνται πρωτότυπη έρευνα, εφ 'όσον δεν απεικονίζουν ή εισάγουν αδημοσίευτες ιδέες ή επιχειρήματα, τον κύριο λόγο πίσω από την πολιτική περί πρωτότυπης έρευνας. Οι λεζάντες των εικόνων υπόκεινται σε αυτήν την πολιτική όχι λιγότερο από ό, τι δηλώσεις στο σώμα του λήμματος.

Δεν είναι αποδεκτό για ένα συντάκτη να χρησιμοποιήσει επεξεργασία φωτογραφίας για να παραποιήσει τα γεγονότα ή άποψη που απεικονίζεται από μια εικόνα. Επεξεργασμένες εικόνες θα πρέπει να επισημαίνονται σε περίοπτη θέση ως τέτοιες. Κάθε επεξεργασία εικόνας, όπου η εγκυκλοπαιδική αξία επηρεάζεται ουσιωδώς πρέπει να οδηγείται στην Βικιπαίδεια:Σελίδες για διαγραφή. Οι εικόνες προσώπων που ζουν δεν πρέπει να παρουσιάζουν το θέμα σε ψευδή ή μειωτική απεικόνιση.

Μετάφραση και μεταγραφή

[επεξεργασία κώδικα]

Πιστή μετάφραση περιεχομένου στα ελληνικά, ή μεταγραφή του προφορικού λόγου από ήχου ή βίντεο πηγές, δεν θεωρείται πρωτότυπη έρευνα. Για πληροφορίες σχετικά με το πώς να χειριστεί τις πηγές που χρειάζονται μετάφραση, δείτε Βικιπαίδεια:Επαληθευσιμότητα#Μη ελληνικές πηγές.

Τυπικοί υπολογισμοί

[επεξεργασία κώδικα]

Τυπικοί υπολογισμοί δεν λογίζονται ως πρωτότυπη έρευνα, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει συναίνεση από τους συντάκτες ότι το αποτέλεσμα του υπολογισμού είναι προφανές, σωστό, και μια έλλογη ανταπόκριση στις πηγές. Βασική αριθμητική, όπως η πρόσθεση αριθμών, μετατροπή μονάδων, ή ο υπολογισμός της ηλικίας ενός ατόμου είναι μερικά παραδείγματα τυπικών υπολογισμών. Δείτε επίσης Κατηγορία:Πρότυπα μετατροπής.

Σχόλια του ιδρυτή της Βικιπαίδειας

[επεξεργασία κώδικα]

Ο ιδρυτής της Βικιπαίδειας, Τζίμι Γουέιλς, αναφερόμενος στην πολιτική όχι πρωτότυπη έρευνα έχει δηλώσει:

Ο όρος «πρωτότυπη έρευνα» προήλθε αρχικά στην προσπάθεια εύρεσης ενός πρακτικού τρόπου αντιμετώπισης «εκκεντρικών» θεωριών φυσικής, από τις οποίες υπάρχει πληθώρα στο διαδίκτυο. Η βασική ιδέα είναι η εξής: Μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο για εμάς να αποφανθούμε έγκυρα αν κάτι είναι σωστό ή όχι. Δεν επαφίεται σε μας να καθορίσουμε αν η ευφάνταστη θεωρία κάποιου είναι έγκυρη, στην πράξη δεν μπορούμε πραγματικά να το κάνουμε. Αυτό όμως που μπορούμε να κάνουμε, είναι να ελέγξουμε αν έχει δημοσιευτεί σε έγκυρα περιοδικά ή από αξιόπιστους εκδότες. Είναι λοιπόν αρκετά πρακτικό να αποφεύγουμε να κρίνουμε την εγκυρότητα κάποιων πραγμάτων, εμμένοντας απλά σε εκείνα που έχουν κριθεί ως έγκυρα από ανθρώπους που είναι κατάλληλοι να αποφασίσουν. Ακριβώς η ίδια αρχή ισχύει και για την ιστορία.[3]

Σχετικές πολιτικές

[επεξεργασία κώδικα]

Επαληθευσιμότητα

[επεξεργασία κώδικα]

Το περιεχόμενο των λημμάτων της Βικιπαίδειας καθορίζεται από υλικό που έχει δημοσιευτεί από αξιόπιστες πηγές και όχι από την εμπειρία και τις πεποιθήσεις των συντακτών της. Τα λήμματα περιέχουν υλικό στη βάση όσων στοιχείων επαληθεύονται με αντικειμενικές διαδικασίες, όχι αυτών που θεωρούμε αληθινά. Για την αποφυγή πρωτότυπων ερευνών, καθώς επίσης και για τη βελτίωση της ποιότητας των λημμάτων, είναι θεμελιώδες να χρησιμοποείται πρωτογενές υλικό το οποίο έχει δημοσιευτεί από έναν αξιόπιστο εκδότη και είναι προσβάσιμο είτε στο διαδίκτυο είτε σε κάποια δημόσια βιβλιοθήκη (π.χ. αποκλείεται υλικό που δημοσιεύει αυτόνομα ένας ερευνητής). Η παράθεση πηγών είναι πολύ σημαντική, ώστε οι αναγνώστες του λήμματος να είναι σε θέση να ανατρέξουν οι ίδιοι σε αυτές προκειμένου να επιβεβαιώσουν κάποια πληροφορία ή ακόμα και να επιβεβαιώσουν την ίδια την πηγή.

Ουδετερότητα

[επεξεργασία κώδικα]

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να υπάρχει διχογνωμία ή διαμάχη γύρω από κάποιο θέμα αλλά και γύρω από την έννοια της αξιοπιστίας των σχετικών πηγών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Εφόσον δεν μπορεί να υπάρξει τελικά μία συμφωνία, το λήμμα θα πρέπει να πληροφορεί για την ύπαρξη της διχογνωμίας, προβάλλοντας τις διαφορετικές θέσεις, στα πλαίσια πάντα της πολιτικής της ουδετερότητας.

Δείτε επίσης

[επεξεργασία κώδικα]
Οδηγίες
Πρότυπα

Υποσημειώσεις

[επεξεργασία κώδικα]
  1. "Eξαιρετικοί ισχυρισμοί απαιτούν εξαιρετικές πηγές".
  2. Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϋ ορίζει τη δευτερογενή πηγή ως «έργο που ερμηνεύει και αναλύει ένα ιστορικό γεγονός ή φαινόμενο. Είναι γενικά τουλάχιστον ένα βήμα μακριά από το γεγονός».
  3. Wales, Jimmy. "Original research", wikien-l mailing list, 3 Δεκεμβρίου 2004