Βενζόη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βενζόη από την περιοχή Gombong της κεντρικής Ιάβας
Πλανόδιος πωλητής βενζόης στη Σουμάτρα

Η βενζόη[1] είναι φυσική ρητίνη που λαμβάνεται από το φλοιό δέντρων του γένους Styrax. Χρησιμοποιείται σε αρώματα και σε ορισμένους τύπους θυμιάματος, όπως επίσης και ως αρωματικό και φάρμακο (βλ. βάμμα βενζόης). Διαφέρει από τη χημική ένωση βενζοΐνη[2], η οποία όμως προέρχεται από τη ρητίνη - βενζόης.

Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κύριο δραστικό χημικό συστατικό της φυσικής ρητίνης της βενζόης είναι στην πραγματικότητα το βενζοϊκό οξύ, και όχι η βενζοΐνη.

Η βενζόη μερικές φορές ονομάζεται κόμμι βενζόης ή κόμμι μπενζαμίν,[3] και στην Ινδία ονομάζεται Sambrani ή loban, αν και το loban είναι, μέσω του αραβικού lubān, που είναι ένας γενικός όρος για θυμίαμα του τύπου λιβανιού.[4][5]

Η βενζόη ονομάζεται επίσης storax, αλλά δεν πρέπει να συγχέεται με το βάλσαμο του στύρακα που λαμβάνεται από την οικογένεια δέντρων Hamamelidaceae.

Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βενζόη είναι ένα κοινό συστατικό στην παρασκευή θυμιάματος και στην αρωματοποιία λόγω του γλυκού αρώματος της που ομοιάζει με βανίλια και των σταθεροποιητικών ιδιοτήτων της. Το κόμμι βενζόης είναι ένα σημαντικό συστατικό τύπων εκκλησιαστικού θυμιάματος που χρησιμοποιείται στη Ρωσία και σε ορισμένες ανατολικές ορθόδοξες χριστιανικές εκκλησίες, καθώς και στις λατινικές καθολικές εκκλησίες.[6]

Η βενζόη χρησιμοποιείται στην Αραβική Χερσόνησο και στους ινδουιστικούς ναούς της Ινδίας, όπου καίγεται σε κάρβουνο ως θυμίαμα. Χρησιμοποιείται επίσης στην παραγωγή Bakhoor (που είναι αραβικά ροκανίδια με άρωμα ξύλου) καθώς και σε διάφορα ρητινώδη θυμιάματα στις αραβικές χώρες και στο Κέρας της Αφρικής. Η βενζόη χρησιμοποιείται επίσης σε ανάμεικτους τύπους ιαπωνικού θυμιάματος, ινδικού θυμιάματος, κινέζικου θυμιάματος (γνωστού ως Anxi xiang, 安息香), καθώς και σε ξυλάκια θυμιάματος στην Αρμενία.

Υπάρχουν δύο τύποι βενζόης, η βενζόη Siam και η βενζόη Sumatra. Η πρώτη λαμβάνεται από το είδος Styrax tonkinensis που ευδοκιμεί στην Ταϊλάνδη, το Λάος, την Καμπότζη και το Βιετνάμ. Η δεύτερη, η βενζόη της Σουμάτρας εξάγεται από βενζόη Styrax, δενδρώδες είδος που φύεται κυρίως στο νησί της Σουμάτρας.[7] Η βενζόη της Σουμάτρας περιέχει κινναμωμικό οξύ εκτός από το βενζοϊκό οξύ.[8]

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η βενζόη Σουμάτρας (Styrax benzoin και Styrax paralleoneurus) χρησιμοποιείται συνηθέστερα σε φαρμακευτικά παρασκευάσματα, ενώ η βενζόη Siam (Styrax tonkinensis) στις μονάδες αρωμάτων και καλλυντικών.[9]

Στην αρωματοποιία, η βενζόη χρησιμοποιείται ως σταθεροποιητικό επιβραδύνοντας τη διασπορά αιθέριων ελαίων και άλλων αρωματικών ενώσεων στον αέρα.[7] Η βενζόη χρησιμοποιείται στα καλλυντικά, την κτηνιατρική και τα αρωματικά κεριά.[8] Χρησιμοποιείται ως αρωματικό σε αλκοολούχα και μη αλκοολούχα ποτά, αρτοσκευάσματα, τσίχλες, κατεψυγμένα γαλακτοκομικά, ζελατίνες, πουτίγκες και μαλακές καραμέλες.[10]

Στην αναισθησία και τη χειρουργική, χρησιμοποιείται ως ρητίνη (συγκολλητική) για τη στερέωση του επίδεσμου τραύματος και καθετήρα και διατίθεται επίσης ως αποστειρωμένο παρασκεύασμα.[11]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Wedgwood, Hensleigh (1855). «On False Etymologies». Transactions of the Philological Society (6): 67. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-06-26. https://web.archive.org/web/20200626191250/https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.b3924121;view=1up;seq=77. Ανακτήθηκε στις 2018-09-22. 
  2. «Η βιωσιμότητα στα εργαστηριακά μαθήματα οργανικής χημείας». Nachhaltigkeit im organisch-chemischen Praktikum. 9 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2024. 
  3. Leyel, C.F. (2007). Herbal Delights (στα Δανικά). Health Research Books. σελ. 242. ISBN 978-0-7873-1412-5. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2024. 
  4. A. Dietrich (1986), «LUBĀN», The Encyclopaedia of Islam, 5 (2nd έκδοση), Brill, σελ. 786a 
  5. Kinkele, T. (2023). Incense and Incense Rituals. B. Jain Publishers (P) Limited. σελ. 117. ISBN 978-81-8056-529-8. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2024. 
  6. St. Alban Blend
  7. 7,0 7,1 Karl-Georg Fahlbusch (2007), «Flavors and Fragrances», Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (7th έκδοση), Wiley, σελ. 87 
  8. 8,0 8,1 Klemens Fielbach; Dieter Grimm (2007), «Resins, Natural», Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (7th έκδοση), Wiley, σελ. 4 
  9. Duke, James A. (2007). Duke's Handbook of Medicinal Plants of the Bible. CRC Press. σελ. 446. ISBN 978-0-8493-8203-1. Ανακτήθηκε στις 2022-04-14.  More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |archive-date= (βοήθεια)
  10. George A. Burdock (2010), «Benzoin Resin», Fenaroli's Handbook of Flavor Ingredients (6th έκδοση), Taylor & Francis, σελ. 139–140 
  11. «Benzoin adhesive». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Styrax benzoin στο Wikimedia Commons