Βάντα Σούμαν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βάντα Σούμαν
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3  Απριλίου 1890
Τόρουν[1]
Θάνατος1  Δεκεμβρίου 1994
Τόρουν[1]
Τόπος ταφήςCemetery of St. George in Toruń
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπαιδαγωγός
Οικογένεια
ΓονείςLeon Szuman
ΑδέλφιαStefan Szuman
Henryk Antoni Szuman
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΙππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
Προ Εκκλέσια ετ Ποντίφιτσε
Τάγμα του Χαμόγελου
Αξιωματικός του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[2]
Χρυσός Σταυρός της Αξίας[3]
δεδομένα
Ο τάφος της Σούμαν

Η Βάντα Σούμαν (πολωνικά: Wanda Szuman) ή Σουμανούβνα (Szumanówna[4]) (3 Απριλίου 1890 – 1 Δεκεμβρίου 1994) ήταν Πολωνή εκπαιδευτικός. Ήταν «πρωτοπόρος της ειδικής αγωγής στην Πολωνία» και εργάστηκε ιδιαίτερα με ορφανά και παιδιά με ειδικές ανάγκες. Συμμετείχε επίσης στο κίνημα της παράνομης εκπαίδευσης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, διδάσκοντας μαθήματα που ήταν απαγορευμένα από τον νόμο εκείνη την εποχή. Κέρδισε πολλά βραβεία για τη διδασκαλία της κατά τη διάρκεια της ζωής της.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σούμαν γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1890 στο Τόρουν της Πολωνίας (τότε στο Βασίλειο της Πρωσίας) και πέθανε την 1η Δεκεμβρίου 1994, σε ηλικία 104 ετών.[5][6] Η μητέρα της ήταν η Εουγκένια Γκούμπερτ, μια κοινωνική ακτιβίστρια και ο πατέρας της ήταν ο χειρουργός Λέον Σούμαν. Ήταν ένα από τα επτά παιδιά τους. Από τα αδέρφια της, ο Στέφαν Σούμαν έγινε καθηγητής ψυχολογίας, ο Γέζι Σούμαν έγινε καθηγητής γεωργίας και ο Χένρικ Αντόνι Σούμαν ήταν ιερέας που πέθανε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.[7][8][6][9] Η μητέρα της πέθανε το 1895 και ο πατέρας της παντρεύτηκε τη θεία της, Εμίλια Οσιέτσκα (το γένος Γκούμπερτ).[6]

Η Σούμαν παρακολούθησε το Γυμνάσιο των Αδερφών της Ιερή Καρδιάς στο Λβιβ. Το 1911, πήγε στην Κρακοβία και αποφοίτησε από μια ιδιωτική σχολή εκπαίδευσης γυναικών δασκάλων. Εκείνη την εποχή ασχολούνταν ήδη με εκπαιδευτικές δραστηριότητες η ίδια, συμπεριλαμβανομένης της υπόγειας εκπαίδευσης στην πολωνική γλώσσα (τότε παράνομη στην Πρωσία).[8] Το 1914, συνίδρυσε τον Wełnianka, έναν εκπαιδευτικό σύλλογο για νέες γυναίκες.[8][10]

Αφού η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Σούμαν έγινε Πολωνή υπήκοος. Συμμετείχε επίσης σε διάφορες εκπαιδευτικές δραστηριότητες στη νέα Πολωνία, αρχικά στην περιοχή του Τόρουν. Ασχολήθηκε με μια σειρά από εκπαιδευτικές ΜΚΟ εκείνης της εποχής.[8] Αργότερα, μετακόμισε στη Βαρσοβία, όπου συνέχισε τις σπουδές της από το 1921 έως το 1923 και πραγματοποίησε ακαδημαϊκή έρευνα.[8] Το 1931 στη Βαρσοβία, η Σούμαν ίδρυσε μια ειδική επιτροπή που διευθετούσε την τοποθέτηση των παιδιών σε ανάδοχη φροντίδα. Τα παιδιά μέχρι δύο ετών τοποθετούνταν σε σπίτια οικογενειών που είχαν λίγα ή καθόλου παιδιά.[11] Από το 1933, εργάστηκε στο Πόζναν, όπου ήταν προϊστάμενη ενός σεμιναρίου.[8][12]

Δραστηριοποιήθηκε στην υπόγεια εκπαίδευση κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ενώ ζούσε στο Ράντομ. Μετά τον πόλεμο, επέστρεψε στο Τόρουν, όπου οργάνωσε και διηύθυνε ένα λύκειο. Λόγω της ισχυρής υποστήριξής της στον Καθολικισμό, καταπιέστηκε από τις κομμουνιστικές αρχές και έχασε τη δουλειά της το 1949, όπου θα την αποκαταστούσε το 1958. Από το 1949 έως το 1952 εργάστηκε ως σχολική ψυχολόγος και θεραπεύτρια για παιδιά με ειδικές ανάγκες. Συνταξιοδοτήθηκε το 1952, αλλά συνέχισε να συμμετέχει σε μια σειρά ακαδημαϊκών σπουδών στον τομέα της παιδαγωγικής και συνέχισε να εργάζεται με οργανισμούς που υποστηρίζουν την ειδική αγωγή, ιδίως σχετικά με την παροχή βοήθειας σε τυφλά παιδιά.[6][8] Τα δημοσιευμένα έργα της περιελάμβαναν το Wychowanie niewdomego dziecka (Μεγαλώνοντας ένα τυφλό παιδί, 1961).[13][14]

Αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θεωρείται πρωτοπόρος της ειδικής αγωγής στην Πολωνία.[5]

Η Σούμαν τιμήθηκε με το Τάγμα της Αναγέννησης της Πολωνίας το 1923, που περιγράφεται ως «referentka kuratorjum szkolnego pomorskie» (υπάλληλος στο σχολικό συμβούλιο της Πομερανίας)[15] και το 1992 έλαβε την τιμητική υπηκοότητα της πόλης του Τόρουν.[5] Έλαβε επίσης το τιμητικό χρυσό σήμα της Πολωνικής Ένωσης Τυφλών (1966), το Μετάλλιο της Πολωνικής Εταιρείας για την Καταπολέμηση της Αναπηρίας (1984), το Σήμα της Πολωνικής Ένωσης Εκπαιδευτικών για την «Κρυφή Εκπαίδευση» (1985) και το Τάγμα του Χαμόγελου (1986).[8]

Δύο σχολεία στο Τόρουν φέρουν το όνομα της: ένα γυμνάσιο (VII Liceum Ogólnokształcące im. Wandy Szuman)[16] και ένα δημοτικό σχολείο (Szkoła Podstawowa Nr 16 im. Wandy Szuman w Toruniu),[17] όπως και ένα νηπιαγωγείο.[18]

Ένα βιβλίο γι 'αυτήν, Wanda Szuman—pedagog i andragog specjalny: szkice do portretu (Βάντα Σούμαν — Ειδικός Παιδαγωγός Παιδιών και Ενηλίκων: Σκίτσα για Πορτραίτο), εκδόθηκε το 2009 από την Μπεάτα Μπορόφσκα-Μπέστα ((ISBN 978-83-7204-785-4)).[9]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 psb.34015.1.
  2. ↑ Ανακτήθηκε στις 9  Μαρτίου 2021.
  3. ↑ Ανακτήθηκε στις 9  Ιανουαρίου 2022.
  4. ↑ «Catalogue record showing both surnames». Katalog Biblioteki Pedagogicznej KPCEN we Włocławku. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2023. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 «Wanda Szuman (1992)». www.torun.pl (στα Πολωνικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2023. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Wałęga, Agnieszka (2004). «Środowisko rodzinne Wandy Szuman (1890-1994)» (στα pl). Rocznik Toruński 31: 137–165. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 May 2023. https://web.archive.org/web/20230502024246/https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Rocznik_Torunski/Rocznik_Torunski-r2004-t31/Rocznik_Torunski-r2004-t31-s137-165/Rocznik_Torunski-r2004-t31-s137-165.pdf. Ανακτήθηκε στις 3 May 2023. 
  7. ↑ Borowska-Beszta, Beata (2008). «Wanda Szuman - pedagog i andragog specjalny w badaniach biograficznych Sekcji Pedagogiki Specjalnej Studenckiego Kola Naukowego Pedagogów UMK» (στα PL). Rocznik Andragogiczny R. 2008: 215–223. ISSN 1429-186X. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 May 2023. https://web.archive.org/web/20230501142006/http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.01e74eff-67c5-34b4-8542-512166363f8a. Ανακτήθηκε στις 3 May 2023. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 Wałęga, Agnieszka (4 February 2003). «Wanda Szuman (1890-1994) - zarys życia i działalności pedagogicznej» (στα pl). Biuletyn Historii Wychowania (17/18): 22–32. doi:10.14746/bhw.2003.17.18.3. ISSN 2657-9286. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 May 2022. https://web.archive.org/web/20220527200314/https://pressto.amu.edu.pl/index.php/bhw/article/view/17732. Ανακτήθηκε στις 3 May 2023. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Borowska-Beszta, Beata (2009). Wanda Szuman - pedagog i andragog specjalny- szkice do portretu, red. nauk Beata Borowska-Beszta, Radom 2009, 224 s (στα Πολωνικά). Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - PIB. ISBN 978-83-7204-785-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2023. 
  10. ↑ Siwek, Daria· Wiśniewska, Ewa (2009). «Historia życia Wandy Szuman». Wanda Szuman - pedagog i andragog specjalny : szkice do portretu (στα Πολωνικά). Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - PIB. σελίδες 96–97. ISBN 978-83-7204-785-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2023. 
  11. ↑ Schilde, K. (2005). Need and Care: Glimpses Into the Beginnings of Eastern Europe's Professional Welfare. Germany: Barbara Budrich Publishers. p. 189
  12. ↑ Official Journal. (1932). Switzerland: League of Nations. p. 2238
  13. ↑ «Bookseller's record for: Wychowanie niewidomego dziecka». tezeusz.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2023. 
  14. ↑ «Catalogue record for: Wychowanie niewidomego dziecka». Worldcat. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2023. 
  15. ↑ Order Odrodzenia Polski : trzechlecie pierwszej kapituły : 1921-1924. σελ. 30. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2023. 
  16. ↑ «Nasza Patronka». VII Liceum Ogólnokształcące im. Wandy Szuman. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2023. 
  17. ↑ «Szkoła Podstawowa nr 16 w Toruniu». sp16torun.edupage.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2023. 
  18. ↑ See image of plaque for Przedszkola Miejskiego Nr 1 imienia Wandy Szuman w Toruniu

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Wałęga, Agnieszka (2005). Życie i działalność Wandy Szuman (1890-1994) (στα Πολωνικά). Τόρουν: Mado. ISBN 9788389886125. 
  • Łapicz, Czesław (1997). Wanda Szuman : historia jednego życia (στα Πολωνικά). Τόρουν: Πανεπιστήμιο Νικόλαος Κοπέρνικος. ISBN 9788323108030. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βάντα_Σούμαν&oldid=10223606"