Αρχοντοχώρι Αιτωλοακαρνανίας
Συντεταγμένες: 39°42′04.09″N 21°02′16.14″E / 39.7011361°N 21.0378167°E
| Αρχοντοχώρι | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Ξηρομέρου |
| Δημοτική Ενότητα | Αλυζίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεάς Ελλάδας |
| Νομός | Αιτωλοακαρνανίας |
| Υψόμετρο | 470 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 30019 |
| Τηλ. κωδικός | +30 26460 |
Το Αρχοντοχώρι (παλαιά ονομασία: Ζάβιτσα) είναι χωριό του Δήμου Ξηρομέρου στην Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας με πληθυσμό 655 κατοίκων, σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του 2011.[2] Το χωριό εορτάζει την ημέρα του πολιούχου του, Αγίου Σπυρίδωνα, στις 12 Δεκεμβρίου.
Βουνά
Ο Μπούμιστος έχει υψόμετρο 1.576 μ. και είναι το ψηλότερο βουνό του Αρχοντοχωρίου.[3]
Ιστορία
Η ιστορία του χωριού ξεκινά από την αρχαιότητα, την αρχαία Αλυζία η οποία ιδρύθηκε από τους απογόνους των Αλυζίων. Η παλαιά ονομασία Ζάβιτσα ή Ζάφτσα, απαντάται από τον 19ο αιώνα. Το 1838 το χωριό, το οποίο ανήκε τότε στον δήμο Σολλίου, θα το επισκεπτόταν το βασιλικό ζεύγος του Όθωνα και της Αμαλίας, όμως κοντά στον Πύργο στη θέση του σημερινού Καστελίου, το θηλυκό άλογο στο οποίο ήταν ανεβασμένη η βασίλισσα λάκτισε, ρίχνοντάς την κάτω. Το ατύχημα αυτό αποτέλεσε την αιτία που τελικά το βασιλικό ζεύγος δεν επισκέφτηκε το χωριό και επέστρεψε στον Μύτικα και στη συνέχεια στο Μεσολόγγι.[4]
Διοίκηση
Διοικητική ιστορία
Η κοινότητα συστάθηκε στις 31 Αυγούστου 1912[5] ως Κοινότητα Ζάβιτσα, έπειτα από την απόσπαση του οικισμού Ζάβιτσα από τον Δήμο Σολλίου, στον οποίο ανήκε ήδη από τον προηγούμενο αιώνα.[6] Στις 28 Σεπτεμβρίου 1927 ο οικισμός Ζάβιτσα μετονομάστηκε σε Αρχοντοχώριον και η κοινότητα σε Κοινότητα Αρχοντοχωρίου.[7] Η κοινότητα είχε ζωή 70 χρόνων, καθώς καταργήθηκε το 1998 με το πρόγραμμα Καποδίστριας και προσαρτήθηκε στον Δήμο Αλυζίας. Το 2011, με την εφαρμογή του Καλλικράτη, το Αρχοντοχώρι υπήχθη στον Δήμο Ξηρομέρου.
Διατελέσαντες πρόεδροι της Κοινότητας Αρχοντοχωρίου
Στις εκλογές του 1978, επανεξελέγη πρόεδρος της κοινότητας ο αντιστασιακός Αναστάσιος (Ανάστος) Λιοπύρης (Κωστακιοί Άρτας 1911 - 1998), ο οποίος είχε διατελέσει πρόεδρος και από το 1955 ως το 1967, οπότε παύτηκε από τη χούντα.[8] Το 1982 νικητής των εκλογών αναδείχθηκε ο Νικόλαος Χατζάρας, τον οποίο διαδέχθηκε το 1987 ο νικητής των εκλογών του 1986, Ερωτόκριτος Γαλούνης, ο οποίος διοίκησε την κοινότητα από το 1987 ως την κατάργησή της, το 1998.[9] Σημερινός πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Αρχοντοχωρίου είναι ο Γεώργιος Λιοντάκης.
Υποδομή
Στον οικισμό λειτουργούν μονοθέσιο Νηπιαγωγείο, τριθέσιο Δημοτικό Σχολείο και ταχυδρομική υπηρεσία. Οι λοιπές υπηρεσίες καλύπτονται από τον γειτονικό Μύτικα, τον Αστακό και το Αγρίνιο.
Ναοί
Ο κυριότερος ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον πολιούχο Άγιο Σπυρίδωνα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο μεταβυζαντινός Ναός της Ζωοδόχου Πηγής και ο Άγιος Νικόλαος (εν Βουνένοις), όπου εκεί βρίσκεται και το κοιμητήριο. Στο χωριό υπάρχουν εξωκλήσια, όπως η Αγία Παρασκευή, ο Άγιος Χαράλαμπος, ο Άγιος Γεώργιος (με δείγματα ζωγραφικής που χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα), ο Άγιος Δημήτριος και ο Άγιος Σπυρίδων (παλαιό εξωκλήσι).[10] Αναφορικά με τα μοναστήρια, σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από το χωριό βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Ζαμπατινιώτισσας που φέρει αγιογραφημένο τέμπλο, η οποία χρονολογείται από τα τέλη του 18ου αιώνα και σε εκείνη βρήκαν καταφύγιο πολλοί αγωνιστές του 1821.[10]
Ιστορία
Από το Αρχοντοχώρι κατάγονταν αγωνιστές του 1821 όπως ήταν ο Δήμος Τσέλιος, ο Χρήστος Δρακάς ή Κριθυμος, ο Νίκος Γιάννης ή Φραγκογιάννης, ο Στάθης Χεινόπωρος ή Πεταλιάς και άλλοι.[11] Πέρα από την ενεργό παρουσία του στον Αγώνα του 1821, από το Αρχοντοχώρι κατάγονταν πολλοί αντιστασιακοί και πολεμιστές, όπως και ο καταδρομέας Γεώργιος Χολής, ο οποίος έλαβε μέρος στην επιχείρηση "ΝΙΚΗ" εναντίον των Τούρκων εισβολέων στην Κύπρο το 1974.[12]
Έθιμα
Το πρώτο έθιμο που τηρείται στο χωριό είναι να φτιάχνουν χριστόψωμα τα οποία τα κόβουν στο μεγάλο τραπέζι. Το μεσημέρι δίνουν ευχές στην οικογένειά τους.
Παραπομπές
- ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
- ↑ [1][νεκρός σύνδεσμος], Αναλυτικά στοιχεία του μόνιμου πληθυσμού της Αιτωλοακαρνανίας, 23-8-2013, ανάκτηση 31-10-2017.
- ↑ Δήμος Ξηρομέρου.
- ↑ agriniomemories, Αγρίνιο γλυκές μνήμες, Σα το δρόμο τς Ζάφτσας, 9-12-2011 (με πληροφορίες από Palairos News), ανάκτηση 17-12-2017.
- ↑ ΦΕΚ 261 A/31-8-2012 (pdf)
- ↑ Διοικητικές μεταβολές Κ. Αρχοντοχωρίου, ΕΕΤΑΑ.
- ↑ ΦΕΚ 206 Α/28-9-1927.
- ↑ Ανάστος Ευστ. Λιοπύρης, Ο Καπετάν Κόρακας, επιμέλεια: Μήτσης Θεοδ. Σπυρίδων.
- ↑ Αποτελέσματα δημοτικών εκλογών στην Κ. Αρχοντοχωρίου (Αιτωλοακαρνανίας)
- ↑ 10,0 10,1 Πληροφορίες για τον οικισμό από τον ιστότοπο του Δήμου Ξηρομέρου.
- ↑ Νίκος Θ. Μήτσης, Η μάχη του Αετού Ξηρομέρου, Ξηρόμερο 2011, σελ. 6, 9.
- ↑ «Έφυγε» ο καταδρομέας Γεώργιος Χολής από το Αρχοντοχώρι Αιτ/νίας, Agrinio Times, 21-2-2018.
Βιβλιογραφία
- Νίκος Θεοδ Μήτσης, ΔΗΜΟΣ ΣΟΛΛΙΟΥ, ΕΝΩΣΗ ΑΛΥΖΙΩΝ ΑΙΤΩΛ/ΝΙΑΣ, Αθήνα 2005.
- Ιωάννης Μόσχος, Αναστάσιος Κ. Πορτελάνος, Αλυζία, Η περιοχή της Κανδήλας από την προϊστορία έως το τέλος των αρχαίων χρόνων Τα τεχνικά και οχυρωματικά έργα, Ένωση Αλυζίων 2010.
| ||||||||||||||