Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αρχείον Πόντου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Σκοπός της ίδρυσης της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών ορίστηκε σύμφωνα με το άρθρο 1 του πρώτου Καταστατικού «η περισυλλογή, μελέτη και δημοσίευσις γλωσσικού, λαογραφικού και ιστορικού υλικού του Πόντου». Έτσι στις αρχές του Ιουνίου 1927 αποφασίστηκε η έκδοση περιοδικού με τίτλο «Αρχείον Πόντου» με διακριτικό σήμα τον μονοκέφαλο αετό από νόμισμα της Σινώπης.

«...Κατά κοινόν και διακαή πόθον των απανταχού Ποντίων η εν Αθήναις Επιτροπή Ποντιακών Μελετών απεφάσισε να περισυλλέξη, μελετήση και δημοσιεύση τον ιστορικόν, λαογραφικόν και γλωσσικόν θησαυρόν του Πόντου. Όργανον της Επιτροπής είναι το Αρχείον Πόντου. Το περιοδικόν τούτο σύγγραμμα θα περιέχη ιστορικάς, αρχαιολογικάς, τοπογραφικάς και άλλας συναφείς μελέτας δυναμένας να διαφωτίσουν τον μακραίωνα βίον του ποντιακού Ελληνισμού. Θα αποθησαυρίση τα δημώδη άσματα, τας παροιμίας, τα έθιμα και τας παραδόσεις και θα ερμηνεύση αυτάς. Θα προσπαθήση να περισώση την μουσικήν και ό,τι άλλο εκ της λαϊκής τέχνης είναι δυνατόν να περισωθή. Και θα φροντίση να καταρτίση πλήρες λεξικόν και πλήρη γραμματικήν του ποντιακού ιδιώματος...[1]

Το 1931 η Εταιρεία προς Ενίσχυση των Ελληνικών Σπουδών στο Παρίσι βράβευσε το «Αρχείον Πόντου» με την απονομή του βραβείου «Κωνσταντίνου Ζάππα» και με την ευχή να συνεχίσει την έκδοση προς όφελος του Ελληνισμού του Πόντου και του πολιτισμού του και των Ελληνικών Σπουδών γενικότερα. Το 1932 η Ακαδημία Αθηνών βράβευσε[2] το «Αρχείον Πόντου» για την προσφορά του στην επιστήμη, ενώ το 1937 βράβευσε τον τόμο 4-5 του «Αρχείου Πόντου», του Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθου «Η Εκκλησία Τραπεζούντος», με το βραβείο «Αλέξανδρου Μαυρογένους» και χρηματικό έπαθλο.

«Σ΄ αυτούς τους προέδρους [Μητροπολίτη Χρύσανθο, Άνθιμο Παπαδόπουλο και Οδυσσέα Λαμψίδη] οφείλεται βασικά το έργο που η Ε.Π.Μ. παρήγαγε. Γιατί αυτοί οι πρόεδροι αφοσιώθηκαν στην Επιτροπή και ανάλωσαν τις δυνάμεις τους για την επίτευξη των σκοπών της, σκοπών τους οποίους πίστεψαν -και ήταν πράγματι- σπουδαίοι. Αυτοί οι πρόεδροι επιδίωξαν και σε μεγάλο βαθμό διέσωσαν στοιχεί πολιτισμικά του ελληνισμού του Πόντου, τα οποία αν δε συλλέγονταν -με τον τρόπο που συλλέχτηκαν- τότε, τα πρώτα χρόνια μετά την Ανταλλαγή των πληθυσμών, θα χάνονταν οριστικά. Αυτοί οι πρόεδροι μελέτησαν και οι ίδιοι -και μας έδωσαν έξοχες εργασίες- αλλά και παρακίνησαν άλλους μελετητές, με τρόπο επιστημονικά ενδεδειγμένο, τη γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό του Πόντου. Τέλος, χάρη σ' αυτούς τους προέδρους, έχουμε σήμερα ένα αξιόλογο corpus μελετών για τον Πόντο, οι οποίες απόκεινται στους τόμους του «Αρχείου Πόντου» και των παραρτημάτων του.»[3]

Το επιστημονικό περιοδικό «ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΝΤΟΥ» παραμένει η βασική πηγή ενημέρωσης για τα σχετικά θέματα, έχει τύχει αναγνώρισης απ' όλο τον επιστημονικό κόσμο, ανταλλάσσεται με επιστημονικές εκδόσεις τριάντα έξι (36) ιδρυμάτων εκ των οποίων έντεκα (11) χωρών της Ευρώπης και τη Ρωσία.

Στη σειρά των εκδόσεων της Ε.Π.Μ. συγκαταλέγονται:

  • 59 τόμοι του περιοδικού «ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΟΝΤΟΥ» στους οποίους έχουν συγκεντρωθεί με επιστημονική μέθοδο μελέτες ιστορικές, γλωσσικές, λαογραφικές κ.ά. από Έλληνες και ξένους συνεργάτες,
  • 39 παραρτήματά του που περιλαμβάνουν πρωτότυπες και αυτοτελείς επιστημονικές πραγματείες και αναφέρονται στον εν γένει πολιτισμό του ποντιακού ελληνισμού,
  • καθώς και άλλες 12 εκδόσεις (χάρτες, λευκώματα, κάρτες μουσείου, ψηφιακούς δίσκους κ.ά.)

Διευθυντές του «Αρχείου Πόντου»

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διευθυντές του «Αρχείου Πόντου» διετέλεσαν:

  1. Χρύσανθος, μητροπολίτης Τραπεζούντος, «To Αρχείου Πόντου», Αρχείον Πόντου, τόμ. 1, 1928, σ. 5.
  2. Βραβεύσεις
  3. 70ετηρίδα ΕΠΜ. Εγκαίνια Μουσείου του Ποντιακού Ελληνισμού, Αθήνα: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, 1999, σσ.8-9.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]