Αμφισφαιριώδη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αμφισφαιριώδη
Το είδος Xylaria hypoxylon
Το είδος Xylaria hypoxylon
Συστηματική ταξινόμηση
Επικράτεια: Ευκαρυωτικά (Eukaryotes)
Βασίλειο: Μύκητες (Fungi)
Συνομοταξία: Ασκομύκητες (Ascomycota)
Υποσυνομοταξία: Πεζιζομυκητίνες (Pezizomycotina)
Ομοταξία: Πυρηνομύκητες (Sordariomycetes)
Υφομοταξία: Ξυλαριομυκητίδες (Xylariomycetidae)
Τάξη: Αμφισφαιριώδη
(Amphisphaeriales)

D. Hawksw. & O.E. Erikss., 1986[1]

Τα αμφισφαιριώδη (λατινική και επιστημονική ονομασία Amphisphaeriales) είναι τάξη μυκήτων, που ανήκει στους ασκομύκητες.[2]

Η τάξη ορίσθηκε για πρώτη φορά το 1986 από τους μυκητολόγους Ντέιβιντ Λέσλι Χώκσγουορθ και Όβε Έρικ Έρικσον[1]. Ωστόσο, μόλις ένα έτος αργότερα, οι ίδιοι επιστήμονες εμφανίζονται να χρησιμοποιούν το Amphisphaeriales ως συνώνυμο της τάξεως ξυλαριώδη (Xylariales).[3] This classification was followed by subsequent authors and later supported by molecular data (Hawksworth et al. 1995).[4] Ως αυτόνομη τάξη τα αμφισφαιριώδη «αναστήθηκαν» από τους Senanayake κ.ά.[5] το 2015, προκειμένου να περιλάβουν τις οικογένειες Amphisphaeriaceae, Clypeosphaeriaceae και 4 ακόμα νέες οικογένειες με γένη που αποσπάσθηκαν από την Amphisphaeriaceae: τις Bartaliniaceae, Discosiaceae, Pestalotiopsidaceae και Phlogicylindriaceae. Αυτές οι 4 οικογένειες όμως καταργήθηκαν το 2016 από τους Jaklitsch κ.ά., με τα ονόματά τους να γίνονται συνώνυμα ενός παλαιότερου ονόματος οικογένειας, των Sporocadaceae, στην οποία υπάχθηκαν τα γένη τους (Crous κ.ά.)[6] Στη συνέχεια, μαζί με τις οικογένειες Amphisphaeriaceae και 'Phlogicylindriaceae, η οικογένεια Sporocadaceae εντάχθηκε στην τάξη ξυλαριώδη, επειδή τα αμφισφαιριώδη δεν συνάντησαν φυλογενετική στήριξη με βάση ανάλυση του DNA από την ομάδα Jaklitsch το 2016.[7]

Ωστόσο, νέα ανάλυση DNA το 2018 επιβεβαίωσε τη θεμελίωση της τάξεως των αμφισφαιριωδών, ως αδελφού κλάδου με τα ξυλαριώδη.[8][9]

Με βάση προηγούμενες μελέτες, οι Wijayawardene κ.ά. (2018a) δέχθηκαν την ταξινόμηση 11 οικογενειών στα Amphisphaeriales.[10] Το 2020 εντάχθηκαν και άλλες οικογένειες και γένη στην τάξη.[2]

Από μορφολογικής απόψεως, τα αμφισφαιριώδη έχουν παραφύσεις διάσπαρτες ανάμεσα στους ασκούς, είτε μειούμενες σε αριθμό από τη βάση προς την κορυφή, είτε αφθονότερες και διακλαδιζόμενες ώστε να σχηματίζουν ένα δίκτυ. Συχνά καλύπτονται από ζελατίνη. Πάρα πολλά γένη της τάξεως έχουν περιθήκια, που είναι βυθισμένα σε ιστό του οργανισμού που φιλοξενεί τον μύκητα. Οι ασκοί δημιουργούνται μέσα σε ένα υμένιο και έχουν αμυλοειδείς κορυφές και δακτυλίους στις κορυφές. Τα ασκοσπόρια έχουν μεταβλητό σχήμα και αριθμό διαμερισμάτων, με τα περισσότερα να είναι διαφανή, αν και χρωματιστά ασκοσπόρια είναι επίσης γνωστά.

Η κονιδιογένεση τείνει να είναι ολοβλαστική. Οι κονιδιοφόροι είναι μεμονωμένοι ή συνενωμένοι σε καρποφόρα σώματα, όπως στα γένη Nodulisporium, Selenosporella, Microdochium και Pestalotiopsis.[11]

Τα αμφισφαιριώδη περιλαμβάνου μύκητες που παλαιότερα ταξινομούνταν στις τάξεις ξυλαριώδη και διατρυπώδη (Diatrypales).[11]

Γεωγραφική κατανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γένη των αμφισφαιριωδών συναντώνται στα περισσότερα μέρη τη Γης.[12] Βρίσκονται σε μέρη όπως η Κίνα[13][14], η Αργεντινή[15], η Ιταλία[16], η Αυστρία (το ομώνυμο γένος αμφισφαιρία πάνω σε ροδόδενδρα[17]), τη Μοντάνα των ΗΠΑ[18] και σε όλη την Αυστραλία.[19]

Οι μύκητες των αμφισφαιριωδών ζουν σε μια ποικιλία ενδιαιτημάτων. Κάποια είδη είναι συμβιωτικά με φανερόγαμα φυτά, ενώ άλλα είναι σαπρόφυτα, τρεφόμενα με νεκρή δασική ύλη.[11]

Υποοικογένειες και γένη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με βάση την ταξινόμηση που δέχονται οι Wijayawardene κ.ά. 2020, η τάξη αμφισφαιριώδη περιλαμβάνει τις εξής 14 οικογένειες (σε παρένθεση ο αριθμός των γενών της καθεμιάς)[2]:

  • Αμφισφαιριοειδή (Amphisphaeriaceae), G. Winter (4)
  • Απιοσποροειδή (Apiosporaceae), K.D. Hyde, J. Fröhl., Joanne E. Taylor & M.E. Barr (4)
  • Μπελτρανιοειδή (Beltraniaceae), Nann. (9)
  • Καστανεδιελλοειδή (Castanediellaceae), Hern.-Restr., Guarro & Crous (1)
  • Κλυπεοφυσαλοσποροειδή (Clypeophysalosporaceae), Giraldo & Crous (4)
  • Υπονηκτριοειδή (Hyponectriaceae), Petr. (17)
  • Ιωδοσφαιριοειδή (Iodosphaeriaceae), O. Hilber (1)
  • Μελογραμματοειδή (Melogrammataceae), G. Winter (1)
  • Οξυδοθιδοειδή (Oxydothidaceae), Konta & K.D. Hyde (1)
  • Φλογοκυλινδροειδή (Phlogicylindriaceae), Senan. & K.D. Hyde (3)
  • Ψευδομασαριοειδή (Pseudomassariaceae), Senan. & K.D. Hyde (4)
  • Ψευδοτρουνκατελλοειδή (Pseudotruncatellaceae), Crous (1)
  • Σποροκαδοειδή (Sporocadaceae), Corda (35)
  • Βιαλαιοειδή (Vialaeaceae), P.F. Cannon (1)

Εκτός αυτών υπάρχει και ένα γένος που δεν στάθηκε δυνατό να ταξινομηθεί σε κάποια οικογένεια[2], η χιτωνόσπορη (Chitonospora]], που περιγράφηκε από τους E. Bommer, M. Rousseau & Sacc., και έχει μόνο ένα είδος.


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Hawksworth, D.L.; Eriksson, O.E. (1986): «The names of accepted orders of Ascomycetes», Systema Ascomycetum, τόμ. 5, σσ. 175-184
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Wijayawardene, Nalin κ.ά. (2020). «Outline of Fungi and fungus-like taxa». Mycosphere 11: 1060-1456. doi:10.5943/mycosphere/11/1/8. 
  3. Eriksson, O.E.; Hawksworth, D.L. (1987). «Notes on ascomycete systematics. Nos. 464–551». Systema Ascomycetum 6: 237–258. 
  4. D.L. Hawksworth, P.M. Kirk, B.C. Sutton, et al.: Ainsworth & Bisby's Dictionary of the Fungi (8η έκδ.), CAB International, Wallingford 1995
  5. Senanayake, Indunil C.; Maharachchikumbura, Sajeewa S.N.; Hyde, Kevin D.; Bhat, Jayarama D.; Jones, E.B. Gareth (2015). «Towards unraveling relationships in Xylariomycetidae (Sordariomycetes)». Fungal Diversity 73: 73-144. doi:10.1007/s13225-015-0340-y. 
  6. Crous, Pedro W.; Carris, Lori M.; Giraldo, Alejandra; Groenewald, Johannes Z.; Hawksworth, David L.; Hemández-Restrepo, Margarita; Jaklitsch, Walter M.; Lebrun, Marc-Henri και άλλοι. (2015). «The Genera of Fungi - fixing the application of the type species of generic names - G 2: Allantophomopsis, Latorua, Macrodiplodiopsis, Macrohilum, Milospium, Protostegia, Pyricularia, Robillarda, Rotula, Septoriella, Torula, and Wojnowicia». IMA Fungus 6 (1): 163-198. doi:10.5598/imafungus.2015.06.01.11. PMID 26203422. 
  7. Jaklitsch, W.M.; Gardiennet, A.; Voglmayr, H. (2016). «Resolution of morphology-based taxonomic delusions: Acrocordiella, Basiseptospora, Blogiascospora, Clypeosphaeria, Hymenopleella, Lepteutypa, Pseudapiospora, Requienella, Seiridium and Strickeria». Persoonia 37: 82–105. doi:10.3767/003158516X690475. PMID 28100927. PMC 5238940. https://repository.naturalis.nl/pub/611854. 
  8. Cosoveanu, Andrea; Rodriguez Sabina, Samuel; Cabrera, Raimundo (2018). «Fungi as Endophytes in Artemisia thuscula: Juxtaposed Elements of Diveristy and Phylogeny». Journal of Fungi 4 (17): 70-82. doi:10.3390/jof4010017. PMID 29382076. 
  9. Gary A. Strobel (επιμ.): Fungal Endophytes in Plants , σ. 83, στα Google Books
  10. «Amphisphaeriales - Facesoffungi number: FoF 00672». Faces Of Fungi. 6 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
  11. 11,0 11,1 11,2 David J. McLaughlin και Joseph W. Spatafora (επιμ.): The Mycota; Systematics and Evolution: Part A (2013), σ. 245, στα Google Books
  12. «Amphisphaeriales». www.gbif.org. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
  13. Jiang, Ning; Voglmayr, Hermann; Ma, Chun-Yan; Xue, Han; Piao, Chun-Gen; Li, Yong (Αύγουστος 2022). «A new Arthrinium-like genus of Amphisphaeriales in China». MycoKeys 92: 27-43. doi:10.3897/mycokeys.92.86521. PMID 36761316. 
  14. Jiang, Ning; Voglmayr, Hermann; Xue, Han; Piao, Chun-Gen; Li, Yong (10 November 2022). «Morphology and Phylogeny of Pestalotiopsis (Sporocadaceae, Amphisphaeriales) from Fagaceae Leaves in China». Microbiology Spectrum 10 (6): e0327222. doi:10.1128/spectrum.03272-22. PMID 36354327. 
  15. Bejar, Julieta; Luna, María Luján; Murace, Mónica Adriana; Saparrat, Mario Carlos Nazareno (Δεκέμβριος 2019). «Effects of the fungus Pestalotiopsis maculans (Ascomycota: Amphisphaeriales) on the gametophytic development of the fern Lygodium venustum (Lygodiaceae)». Revista de Biología Tropical (San José) 67 (6). doi:10.15517/rbt.v67i6.35860. ISSN 0034-7744. 
  16. «An appendage-bearing coelomycete Pseudotruncatella arezzoensis gen. and sp. nov. (Amphisphaeriales genera incertae sedis) from Italy, with notes on Monochaetinula». World Agroforestry | Transforming Lives and Landscapes with Trees. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
  17. David F. Farr, H. Bartolome Esteban and Mary E. Palm Fungi on Rhododendron: A World Reference (1996), σ. 94, στα Google Books
  18. Ratz, David. «(Order) (Amphisphaeriales) - Montana Field Guide». fieldguide.mt.gov. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
  19. «Order: Amphisphaeriales». bie.ala.org.au. Atlas of Living Australia. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023.