Χατζηκεμαλεντίνογλου Αλαεντίν Πασάς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Αλαεντίν)
Χατζηκεμαλεντίνογλου Αλαεντίν Πασάς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Alaeddin Paşa (Τουρκικά)
Γέννηση1281
Θηβάσιο
Θάνατος1333[1]
Προύσα
Τόπος ταφήςΠρούσα
Χώρα πολιτογράφησηςBeylik of Osman
ΘρησκείαΙσλάμ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΓονείςΟσμάν Α΄ και Ραμπιά Μπαλά Χατούν
ΑδέλφιαΟρχάν
Φατμά Χατούν
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμεγάλος βεζίρης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Ο Θυρεός των Μεγάλων Βεζίρηδων

Ο Χατζηκεμαλεντίνογλου Αλαεντίν Πασάς, συνήθως αναφερόμενος απλά ως Αλαεντίν Πασάς ή Αλαεντίν Μπέης, ήταν Οσμανλής πρίγκιπας, γιος του σουλτάνου Οσμάν Α΄.

Από το 1320 (περ.) έως το θάνατό του το 1331-2, στα τελευταία χρόνια βασιλείας του Οσμάν και τα πρώτα του - μάλλον πρωτότοκου - αδελφού του Ορχάν, προΐστατο του οθωμανικού διοικητικού μηχανισμού. Είθισται γι' αυτό να αποκαλείται ως ο πρώτος μεγάλος βεζίρης, αν και τύποις το αξίωμα θεσμοθετήθηκε λίγες δεκαετίες αργότερα.

Μεταρρυθμιστικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν άρχισε να συζητείται το θέμα της διαδοχής του Οσμάν Α' (απεβ. 1324), ο Αλαεντίν παραχώρησε οικειοθελώς τα μελλοντικά δικαιώματά του επί του θρόνου στον Ορχάν - κάτι μάλλον σπάνιο για τα ήθη των Οθωμανών, όπου συνήθως οι πρίγκιπες επιδίδονταν σε αιματηρές κούρσες διαδοχής. Σε αντάλλαγμα διορίστηκε επικεφαλής των βεζίρηδων (των υπουργών, τηρουμένων των αναλογιών), δηλ. το δεύτερο σπουδαιότερο πρόσωπο της αυτοκρατορίας μετά το σουλτάνο, με ιδιαίτερες αρμοδιότητες στα εσωτερικά ζητήματα.

Την εποχή εκείνη, οι Οθωμανοί βρίσκονταν μεν σε φάση επέκτασης, αλλά η νεοανακηρυγμένη αυτοκρατορία τους δεν ήταν ακόμη παρά ένα εύθραυστο κρατίδιο, στριμωγμένο στην κεντρική Ανατολία ανάμεσα στο σελτζουκικό Σουλτανάτο του Ρουμ και την - έστω παρακμάζουσα - Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Με τη μόρφωση και τις εξαιρετικές διοικητικές του ικανότητες, ο Αλαεντίν συνέβαλε τα μέγιστα, ώστε οι στρατιωτικές επιτυχίες του πατέρα και του αδελφού του να συνοδευτούν από τη συγκρότηση πραγματικού κράτους.

Από το μεταρρυθμιστικό έργο του, ξεχωρίζει μία δέσμη μέτρων που εισηγήθηκε στον Ορχάν το 1328-9 και περιελάμβαναν:

  • Ανεξάρτητη νομισματική πολιτική. Έως τότε το νόμισμα της αυτοκρατορίας ήταν συνδεδεμένο με το σελτζουκικό (και εξαρτώμενο απ' αυτό). Τα πρώτα αμιγώς οθωμανικά νομίσματα κόπηκαν την ίδια χρονιά στο όνομα του Ορχάν, ήταν ασημένια και περιελάμβαναν στη μία όψη ένα σύμβολο του ισλάμ, στην άλλη τη φράση Είθε η βασιλεία του να είναι αιώνια στα αραβικά.
  • Καθιέρωση ειδικών ενδυμασιών για τους κρατικούς αξιωματούχους. Οι νέες στολές, αν και φτωχότερες σε σύγκριση με των Βυζαντινών γειτόνων τους, λειτούργησαν ως μέσον εμπέδωσης της κεντρικής εξουσίας στη συνείδηση ενός λαού που (λόγω των νομαδικών του εθίμων) δεν ήταν συνηθισμένος σε συγκεντρωτικά μοντέλα.
  • Αναδιοργάνωση του στρατού, με χωρισμό σε μονάδες και καθιέρωση αντίστοιχης ιεραρχίας. Όσο κι αν αυτό ακούγεται στοιχειώδες για οποιοδήποτε στράτευμα, πολλώ δε μάλλον μιας επίδοξης αυτοκρατορίας, έως τότε απλά δεν υφίστατο: οι Οθωμανοί λειτουργούσαν στο πεδίο της μάχης περισσότερο ως ορδή βασισμένη στον όγκο, το ιππικό και τις εμπνεύσεις των φυλάρχων τους, παρά ως στράτευμα με προκαθορισμένη σύνθεση και διακριτούς ρόλους.

Στον Αλαεντίν αποδίδεται επίσης από μερικές πηγές η συγκρότηση του σώματος των Γενιτσάρων. Η αλήθεια είναι ότι είχε κάνει προσπάθεια να συγκροτήσει τακτικό πεζικό, η οποία δεν τελεσφόρησε γιατί δεν υπήρχαν ικανοί εκπαιδευτές. Μετά την αποτυχία πράγματι συγκροτήθηκαν οι Γενίτσαροι, αλλά - κατά τους περισσότερους ιστορικούς - αυτό συνέβη αρκετά αργότερα, αφού είχε πεθάνει.

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλαεντίν ήταν ως προσωπικότητα σεμνός και έζησε σχετικά ταπεινά, σε αντίθεση με τον περιπετειώδη και πολεμοχαρή αδελφό του (με τον οποίο πάντως συνεργάστηκε άψογα). Αν και στο αξίωμά του περιλαμβάνονταν επίσης στρατιωτικές αρμοδιότητες, δε συμμετείχε ιδιαίτερα σε εκστρατείες. Έχτισε από την προσωπική του περιουσία δύο τζαμιά και ένα μοναστήρι δερβίσηδων.

Πέθανε σχετικά πρόωρα στην Προύσα το έτος 1331 ή 1332. Για την ακριβή ηλικία του μπορούν να γίνουν μόνο εικασίες: οι γονείς του είχαν παντρευτεί το 1280 και ο αδελφός του Ορχάν (που εμφανίζεται στις περισσότερες πηγές ως πρωτότοκος) είχε γεννηθεί το 1281, επομένως το πιο πιθανό είναι πως πέθανε γύρω στα 45 του.

Ο Alaeddin παντρεύτηκε μια κόρη του Balad Bey, με την οποία απέκτησε οκτώ παιδιά, πέντε γιους και τρεις κόρες, των οποίων οι απόγονοι μπορούν να εντοπιστούν στον 16ο αιώνα[2]:

  • Ο Kılıç Bey, που είχε απογόνους.
  • Χιζίρ μπέης, που είχε απογόνους.
  • Ο Μεχμέτ Μπέης, που είχε έναν γιο και μια κόρη.
  • Ο Ιμπραήμ Μπέης, που είχε έναν γιο και μια κόρη.
  • Ο Şahi Çelebi, ο οποίος είχε μια κόρη.
  • Σώπα Χατούν.
  • Ayşe Hatun.
  • Paşa Hatun.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]