Αλέξανδρος Ουλιάνοφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλέξανδρος Ουλιάνοφ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Александр Ильич Ульянов (Ρωσικά)
Γέννηση31 Μαρτίουιουλ. / 12  Απριλίου 1866γρηγ.
Νίζνι Νόβγκοροντ[1]
Θάνατος8ιουλ. / 20  Μαΐου 1887γρηγ.
Σλισελμπούργκ[1]
Αιτία θανάτουαπαγχονισμός
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΡωσικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΡωσικά
ΣπουδέςSimbirsk Classical Gymnasium
Κρατικό Πανεπιστήμιο Αγίας Πετρούπολης[2]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεπαναστάτης
φοιτητής
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΝαρόντναγια Βόλια και d:Q4456237
Ποινική κατάσταση
Κατηγορίες εγκλήματοςαπόπειρα δολοφονίας
Οικογένεια
ΓονείςΊλια Ουλιάνοφ και Μαρία Αλεξάντροβνα Ουλιάνοβα
ΑδέλφιαΒλαντίμιρ Ίλιτς Λένιν
Ντμίτρι Ιλίτς Ουλιάνοφ
Μαρία Ιλίνιτσνα Ουλιάνοβα
Όλγκα Ουλιάνοβα
Άννα Ουλιάνοβα
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Αλέξανδρος Ιλίτς Ουλιάνοφ (ρωσικά: Алекса́ндр Ильи́ч Улья́нов, Αλιξάντρ Ιλίτς Ουλιάνοφ, 12 Απριλίου 186620 Μαΐου 1887) ήταν Ρώσος επαναστάτης και ο μεγαλύτερος αδελφός του Βλαντίμιρ Ιλίτς Ουλιάνοφ (Λένιν).

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικογένεια Ουλιάνοφ, Μαρία Αλεξάντροβνα, Ίλια Νικολάγιεβιτς και τα παιδιά τους (από αριστερά: Όλγκα (πέθανε μόλις 20 ετών), Μαρία, Αλεξάντρ (πάνω), Ντμίτρι, Άννα, Βλαντίμιρ (Λένιν). Λείπουν δύο παιδιά που πέθαναν στη βρεφική ηλικία.

Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε το 1866 στην πόλη Νίζνι Νόβγκοροντ της ομώνυμης ρωσικής περιφέρειας. Ο πατέρας του, Ιλία Νικολάγιεβιτς Ουλιάνοφ, γιος Ρώσου ράφτη από το Άστραχαν και Καλμούκας (μογγολική φυλή) μητέρας και με παππού πρώην δουλοπάροικο, ήταν λαμπρό μυαλό και εξασφάλισε μετά από ανώτατες σπουδές, θέση καθηγητή μαθηματικών στο τοπικό πανεπιστήμιο. Η μητέρα του Αλέξανδρου, Μαρία Αλεξάντροβνα Μπλανκ, ήταν κόρη γαιοκτημόνων ευγενών, γερμανοσουηδικοεβραϊκής καταγωγής. Το 1870 η οικογένεια μετακόμισε στην πόλη Σιμπίρσκ (σήμερα Ουλιάνοφσκ), όπου ο πατέρας του ανέλαβε την υψηλή θέση του γενικού επιθεωρητή δημόσιας εκπαίδευσης της ομώνυμης επαρχίας, ενώ στη συνέχεια διορίστηκε σε θέση συμβούλου στο Συμβούλιο της Επικρατείας της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, παίρνοντας παράλληλα τον τίτλο του ευγενούς, που μεταβιβαζόταν κληρονομικά στους απογόνους του. Τα έντονα ασιατικά χαρακτηριστικά (σχιστά μάτια) του νεαρού Αλέξανδρου, όπως και του αδελφού του Βλαδίμηρου, οφείλοντο στην καλμουκικής καταγωγής γιαγιά τους.

Ο Αλέξανδρος είχε εφτά αδέλφια από τα οποία τα δύο πέθαναν λίγο μετά τη γέννησή τους. Μεγάλωσε σε ένα σπίτι με πολλή φροντίδα, από μια μητέρα με γνώσεις, πιανίστα, η οποία μιλούσε τρεις γλώσσες (ρωσικά, γαλλικά, τη γλώσσα δηλαδή της ρωσικής Ευγένειας και γερμανικά) και έναν πατέρα εξαιρετικώς καλλιεργημένο, επιεική, φιλελεύθερο και θιασώτη των νεοτερικών μεθόδων εκπαίδευσης. Το αρμονικό κλίμα της οικογένειας συνετέλεσε στην υψηλής στάθμης πνευματική ανάπτυξη των παιδιών.

Ο Αλέξανδρος αποφοίτησε από το Λύκειο του Σιμπίρσκ με έπαινο, ξεχωρίζοντας ως πνεύμα χαρισματικό και πολλά υποσχόμενο. Εισήχθη κατόπιν εξετάσεων στο Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης, στη Σχολή των Φυσικών Επιστημών, όπου και κέρδισε χρυσό μετάλλιο για τις εργασίες του στη Ζωολογία. Παρά τις άριστες επιδόσεις του, ο Αλέξανδρος δεν ήταν μονόπλευρο πνεύμα. Ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τα πολιτικά πράγματα και τις νεωτερικές επαναστατικές μαρξιστικές ιδέες. Γρήγορα έγινε το «μαύρο πρόβατο» της οικογένειας, ενσπείροντας ανησυχία, λόγω της επαναστατικής δράσης του, που καθόλου δε συμβάδιζε με το υψηλό κοινωνικό στάτους που απολάμβαναν οι Ουλιάνοφ.

Στο πανεπιστήμιο συμμετείχε σε παράνομες συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις, εκφωνώντας λόγους σε μαθητές, φοιτητές και εργάτες. Ως αγκιτάτορας (ο προπαγανδιστής και κινητοποιών τις μάζες για πολιτικούς λόγους) των μαρξιστικών ιδεών έχαιρε της εκτίμησης των μυημένων συναγωνιστών του, για το πνεύμα, τις γνώσεις και τον ακέραιο χαρακτήρα του. Το 1886, μέσω της γνωριμίας του με τον Πιοτρ Γιάκοβλεβιτς Σεβυριόφ (ρωσικά: Пётр Я́ковлевич Шевырёв), νεαρό ευγενή και ιδρυτή μιας τρομοκρατικής φράξιας της Άκρας Αριστεράς και διαδόχου οργάνωσης της φοβερής Ναρόντναγια Βόλια (Наро́дная во́ля, Λαϊκή Θέληση), η οποία είχε δολοφονήσει τον τσάρο Αλέξανδρο Β΄ το 1881, εντάχθηκε σε αυτή και ανέπτυξε ακαταπόνητη δράση. Η οργάνωση έδινε σημασία στη δράση της εργατικής τάξης, μέσω της χειραφέτησής της από μια επαναστατική ιντελιγκέντσια (ελίτ διανοουμένων), όπου η ένοπλη πάλη αποτελούσε μία από τις βασικές μορφές αγώνα εναντίον του αυταρχισμού. Ο ίδιος αποτελούσε έναν από τους ιδεολογικούς εγκέφαλους της οργάνωσης, γράφοντας πάρα πολλά έντυπά της και εκδίδοντας οδηγίες προς τα μέλη της.

Η απόπειρα κατά του τσάρου και το τέλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναμνηστική πλάκα στο σημείο όπου εκτελέστηκε ο Αλέξανδρος Ουλιάνοφ, στο κάστρο Ορέσεκ (Καρύδι)

Το 1887, η ομάδα ετοίμασε μια απόπειρα δολοφονίας κατά του τσάρου. Ημερομηνία της απόπειρας ορίστηκε η 1η Μαρτίου 1887, με σκοπό να προκαλέσουν οι επαναστάτες εντυπωσιασμό και αυθόρμητο ξεσηκωμό, καθώς εκείνη την ημέρα συμπληρώνονταν 6 ακριβώς χρόνια από τη δολοφονία του πρώην τσάρου Αλέξανδρου Β΄, πατέρα τού τότε τσάρου Αλέξανδρου Γ΄. Εκείνο τον καιρό, ο Αλέξανδρος Ουλιάνοφ ετοίμαζε παράλληλα τη διπλωματική του εργασία, γράφοντας συνάμα μεγάλο αριθμό προκηρύξεων που καλούσαν σε επίδειξη δύναμης τους συναγωνιστές. Όμως η αστυνομία, μέσω πληροφοριοδοτών, έμαθε για τη συνωμοσία και επενέβη εγκαίρως, συλλαμβάνοντας τα ηγετικά στελέχη της οργάνωσης. Το πρόγραμμα που είχε συντάξει ο νεαρός Ουλιάνοφ, ζητούσε την εθνικοποίηση της γης και των επιχειρήσεων και την εγκαθίδρυση δημοκρατίας. Ο τσάρος ευθύς μόλις έμαθε για το σχέδιο, το χαρακτήρισε ως απόπειρα επανάληψης της Παρισινής Κομμούνας, γεγονός που σφράγισε τη μοίρα των συμμετεχόντων.

Σύντομα, δεκαπέντε κατηγορούμενοι προσήχθησαν σε ειδικό δικαστήριο της Γερουσίας. Όλοι τους καταδικάστηκαν σε θάνατο, μετά από λίγο όμως εδόθη χάρη στους δέκα από αυτούς, μεταξύ των οποίων δεν ήταν ο Αλέξανδρος Ουλιάνοφ. Μένοντας πιστός ώς το τέλος στις αρχές του, ανέλαβε πλήρως τις ευθύνες του, ελαφρύνοντας παράλληλα τη θέση των άλλων κατηγορουμένων. Αρνήθηκε κάθε πιθανότητα για χάρη και δεν εξεδήλωσε καμία πρόθεση μεταμέλειας. Η μητέρα του, προσπάθησε μέσω γνωστών να γλυτώσει τον γιο της, έφθασε μάλιστα να ζητήσει την επιείκεια και το έλεος του Ρώσου ηγεμόνα, επικαλούμενη τις χρηστές υπηρεσίες του άντρα της στην Αυτοκρατορία. Ο τσάρος, εξοργισμένος από την αδιαλλαξία του Αλέξανδρου, που αρνείτο να δεχθεί χάρη, έδωσε εντολή για την εκτέλεσή του. Ο Αλέξανδρος μαζί με τον Σεβυριόφ, εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού στις 20 Μαΐου 1887, σε ηλικία 21 ετών.

Ο θάνατος του Αλέξανδρου αποτέλεσε τρομακτικό πλήγμα για την οικογένεια των Ουλιάνοφ, καθώς ο νεαρός αποτελούσε το πιο λαμπρό και σπινθηροβόλο πνεύμα της. Επιπλέον, η οικογένεια έχανε τον προστάτη της πλέον, καθώς ο πατέρας Ιλία Νικολάγιεβιτς είχε πεθάνει αιφνιδίως, έναν χρόνο νωρίτερα, από εγκεφαλική αιμορραγία. Το χτύπημα όπως αναφέρουν οι Ρώσοι ιστορικοί για τον μικρό Βλαδίμηρο Ουλιάνοφ, τον μετέπειτα επονομαζόμενο Λένιν, τέσσερα χρόνια μικρότερο του Αλέξανδρου, ήταν μοιραίο και διαμόρφωσε το μελλοντικό του χαρακτήρα. Ο Βλαντίμιρ θαύμαζε τον αδελφό του και τον είχε ως πρότυπο. Ήταν ο πολυαγαπημένος του αδελφός και άσκησε τρομερή επίδραση στο χαρακτήρα του. Θαύμαζε τον Αλέξανδρο για το μεγάλο του ιδεαλισμό, την ουσιαστική άρνηση της τάξης του και μιας στρωμένης, πολλά υποσχόμενης υλικά ζωής, για τη στράτευση σε ανώτερα ιδανικά. Επίσης τον θαύμαζε για τη σιδερένια του θέληση, τον αυτοέλεγχό του και το ανεπτυγμένο αίσθημα δικαιοσύνης του. Οι υψηλές ηθικές αρετές του αδελφού του από τα παιδικά του ακόμα χρόνια, καθώς και η μεγάλη του εργατικότητα, προκαλούσαν δέος στα μάτια του μικρού Βλαντίμιρ, που ήταν περήφανος για αυτόν αλλά και ένιωθε μια ασφάλεια από την ύπαρξη ενός τόσου ικανού, αγαπητού και δυναμικού αδερφού. Έμεναν σε διπλανά δωμάτια στο πατρικό σπίτι του Σιμπίρσκ, μέχρι να φύγει ο Αλέξανδρος για σπουδές στην Αγία Πετρούπολη, όπου, όπως και κατά τις θερινές διακοπές της οικογένειας, ο Βλαντίμιρ έβλεπε τον αδελφό του να διαβάζει κοινωνιολογία, ιστορία, οικονομία, φιλοσοφία, λογοτεχνία και το Κεφάλαιο του Μαρξ, παράλληλα με τα θετικά μαθήματα της σχολής του.

Η τραγωδία της οικογένειας Ουλιάνοφ (είχαν προηγηθεί πολλά χρόνια πριν, τα δυο χαμένα παιδιά), που ξεκίνησε το 1886 με το θάνατο του πατέρα και συνεχίστηκε το 1887 με την εκτέλεση του Αλέξανδρου, δε σταμάτησε εκεί. Το 1891, η μόλις κατά ένα χρόνο μικρότερη αδελφή του Λένιν και πολυαγαπημένη του Όλγα, πέθανε σε ηλικία μόλις 20 ετών. Η κάποτε ειδυλλιακή ζωή των Ουλιάνοφ είχε για πάντα κλονιστεί και μέσα από τις τραγωδίες αυτές, και ιδιαιτέρως τον θάνατο του Αλέξανδρου, ανέτειλε όπως λένε οι Ρώσοι ιστορικοί ο επαναστάτης, ο διανοούμενος, ο ηγέτης Λένιν, ο άνθρωπος που έβαλε όσο κανένας άλλος τη σφραγίδα του στον 20ό αιώνα, σύμφωνα με τη γενική παραδοχή ακόμα και όσων δεν υπήρξαν θιασώτες των ιδεών του.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  2. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2019.