Άντριου Λιθ Άνταμς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άντριου Λιθ Άνταμς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση21  Μαρτίου 1827[1]
Μπάντσορι
Θάνατος29  Ιουλίου 1882[2]
Κομπ
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά
ΣπουδέςΚολέγιο Μάρισαλ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφυσιοδίφης
ζωολόγος
διδάσκων πανεπιστημίου
σχεδιαστής αντικειμένων σε επιστημονικά συγγράμματα[3]
ορνιθολόγος[4]
αξιωματικός[5][6]
στρατιωτικός ιατρός[5][6]
παλαιοντολόγος
Οικογένεια
ΓονείςΦράνσις Άνταμς[7]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςαρχιχειρουργός και χειρουργός/Βρετανικός Στρατός
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΕταίρος της Βασιλικής Εταιρίας
εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας του Εδιμβούργου
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Άντριου Λιθ Άνταμς (αγγλικά: Andrew Leith Adams‎‎, 21 Μαρτίου 1827 – 29 Ιουλίου 1882) ήταν Σκωτσέζος στρατιωτικός ιατρός, φυσιοδίφης και γεωλόγος. Συνέλεξε και περιέγραψε δείγματα πτηνών και θηλαστικών, ενώ έγραψε επίσης για τα ταξίδια του στην Ασία και τη Μέση Ανατολή, όπου υπηρέτησε σε διάφορες περιόδους. Ήταν παντρεμένος με τη συγγραφέα Μπέρθα Τζέιν Γκράντι και πατέρας του συγγραφέα Φράνσις Άνταμς.[8]

Βίος και σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άνταμς ήταν γιος του χειρουργού Φράνσις Άνταμς (1796–1861) και της Έσπεθ Σο. Μετά τον πρόωρο θάνατο της μητέρας του, ανατράφηκε από τον πατέρα του στο Μπάντσορι-Τέρναν. Μαζί με τον πατέρα τους οι γιοι εξερεύνησαν τη φυσική ιστορία στις όχθες του Ντι και στα βουνά του Γκράμπιαν. Συγκέντρωναν δείγματα πουλιών για το οικογενειακό τους μουσείο αξιοπερίεργων. Σπούδασε ιατρική στο Κολέγιο Μάρισαλ του Πανεπιστημίου του Αμπερντίν το 1846, όπου δέχθηκε επιρροές από τον Γουίλιαμ ΜακΓκίλιβρεϊ.[9] Ο Άνταμς κατατάχθηκε ως στρατιωτικός ιατρός το 1848, αρχικά στο 94ο πεζικό, αλλά μετατέθηκε στο 22ο Σύνταγμα Πεζικού[10] στην Ινδία. Μεταξύ 1849–1854 τοποθετήθηκε στο Νταγκσάι, στο Ραβαλπίντι και στο Πεσαβάρ (το τελευταίο υπό τον σερ Σίντνεϊ Κότον). Υπηρέτησε επίσης στο Κασμίρ, στην Αίγυπτο, στη Μάλτα (1861–1868), στο Γιβραλτάρ και στον Καναδά. Παντρεύτηκε την Μπέρθα Τζέιν Γκράντι στις 26 Οκτωβρίου 1859, η οποία αργότερα έγινε διάσημη ως μυθιστοριογράφος.[8][11]

Περνούσε τον ελεύθερο χρόνο του μελετώντας τη φυσική ιστορία αυτών των χωρών. Ήταν από τους πρώτους που μελέτησε το εσωτερικό του Λαντάχ και έγραψε γι' αυτό στο βιβλίο «Τα πουλιά του Κασμίρ και του Λαντάχ». Ανακάλυψε την πορτοκαλί πύρρουλα (Pyrrhula aurantiaca), όπως επίσης και την πρώτη θέση αναπαραγωγής των καστανοκέφαλων γλάρων (Larus brunnicephalus) στις λίμνες του οροπεδίου του Θιβέτ.[8][12] Το 1868, μετά από είκοσι χρόνια υπηρεσίας στον στρατό, προήχθη σε αρχιχειρουργό.[13]

Μετά την αποχώρησή του από τον στρατό το 1873, ο Άνταμς έγινε καθηγητής φυσικής ιστορίας στο Κολέγιο Τρίνιτι του Δουβλίνου και στο Κουίνς Κόλετζ του Κορκ. Εξελέγη μέλος της Γεωγραφικής Εταιρείας το 1870, μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Εδιμβούργου το 1872 και μέλος της Βασιλικής Εταιρείας το 1873.[14] Πέθανε από πνευμονική αιμορραγία στις 29 Ιουλίου 1883 στη Βίλα Ράσμπρουκ (Κορκ).[8]

Ο Άνταμς έστειλε τα περισσότερα από τα δείγματά του στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Φορτ Πιτ στο Τσάταμ που ίδρυσε ο σερ Τζέιμς ΜακΓκρίγκορ. Αυτά εξετάστηκαν από άλλους ζωολόγους και του μνημονεύονται ο μαυροπτέρυγος χειμωνόσπινος Montifringilla adamsi και το γένος των πλειστοκαινικών γιγάντιων κοιμώμενων ποντικών της Μάλτας και της Σικελίας Leithia melitensis και Leithia cartei.[15][16] Το 1868 ο Λιθ Άνταμς περιέγραψε την πολύ μεγάλη μορφή του γιγαντιαίου κηφήνα από το σπήλαιο Μαχλάκ ως Myoxus melitensis και τη μικρότερη μορφή ως Myoxus cartei.[17] Αργότερα, ο Ρίτσαρντ Λίντεκερ κατέταξε τα δύο είδη σε ένα νέο γένος, το οποίο ονομάστηκε Leithia προς τιμήν του Λιθ Άνταμς το 1895.[18]

Δημοσιεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άνταμς έγραψε τρία βιβλία: Περιπλανήσεις ενός φυσιοδίφη στην Ινδία, τα Δυτικά Ιμαλάια και το Κασμίρ (Wanderings of a Naturalist in India, the Western Himalayas and Cashmere, 1867), Σημειώσεις ενός φυσιοδίφη στην Κοιλάδα του Νείλου και τη Μάλτα (Notes of a Naturalist in the Nile Valley and Malta, 1871) και Περιπλανήσεις σε πεδία και δάση (Field and Forest Rambles, 1873) και συνέβαλε με πολυάριθμες σημειώσεις σε επιστημονικές εταιρείες.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 (Αγγλικά) SNAC. w6bq2rsb. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. «Oxford Dictionary of National Biography» (Αγγλικά) Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004. 111.
  3. biodiversitylibrary.org/page/42991864. Ανακτήθηκε στις 12  Ιανουαρίου 2019.
  4. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  5. 5,0 5,1 Άντριου Λιθ Άνταμς: «Field and forest rambles, with notes and observations on the natural history of eastern Canada». (Αγγλικά) Field and forest rambles, with notes and observations on the natural history of eastern Canada. Λονδίνο. 1873. Ανακτήθηκε στις 25  Νοεμβρίου 2021.
  6. 6,0 6,1 «The Edinburgh Gazette». (Αγγλικά) The Edinburgh Gazette. Εδιμβούργο. 20  Νοεμβρίου 1868. Ανακτήθηκε στις 25  Νοεμβρίου 2021. σελ. 1415.
  7. 7,0 7,1 «Dr Francis Adams of Banchory (1796-1861). "Doctissimus medicorum Britannorum"» (Αγγλικά) Απριλίου 1997. σελ. 53-4.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Gaston, A. J. στο Oxford Dictionary of National Biography. τόμ. 1. σσ. 222–223
  9. Greer, Kirsten A. (2020). Red Coats and Wild Birds. How military ornithologists and migrant birds shaped empire. Chapel Hill: The University of North Carolina Press. σελίδες 41–47. 
  10. Adams, A. L. (1873). Field and forest rambles, with notes and observations on the natural history of eastern Canada. London: H.S. King & Co. σελ. v. 
  11. «Andrew Leith Adams» (στα αγγλικά). Br Med J 2 (1129): 338–338. 1882-08-19. doi:10.1136/bmj.2.1129.338. ISSN 0007-1447. https://www.bmj.com/content/2/1129/338. 
  12. Gaston, AJ (1989). «Andrew Leith Adams: a pioneer of Himalayan ornithology». Forktail 4: 3–8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-06-10. https://web.archive.org/web/20110610220931/http://www.orientalbirdclub.org/publications/forktail/4pdfs/Gaston-Adams.pdf. Ανακτήθηκε στις 2023-12-10. 
  13. «Page 1415 | Issue 7904, 20 November 1868 | Edinburgh Gazette | The Gazette». www.thegazette.co.uk. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2023. 
  14. Chisholm 1911.
  15. Sondaar, P.Y., Van der Geer, A.A.E. 2005. Evolution and Extinction of Plio-Pleistocene Island Ungulates. Στο: Cregut, E. (επιμ.): Les ongulés holarctiques du Pliocène et du Pléistocène. Actes Colloque international Avignon, 19–22 septembre. Quaternair, 2005 hors-série 2: 241–256. Paris.
  16. Van der Geer, A.A.E., De Vos, J., Dermitzakis, M., Lyras, G., 2008. Hoe dieren op eilanden evolueren. Majorca, Ibiza, Kreta, Sardiniie, Sicilie, Japan, Madagaskar, Malta. Utrecht: Veen Magazines, (ISBN 978-90-8571-169-8).
  17. Adams, A.L. (1868). «On a species of dormouse (Myoxus) occurring in the fossil state in Malta». Transactions of the Zoological Society of London 6 (5): 307–308. doi:10.1111/j.1096-3642.1868.tb00579.x. 
  18. Lydekker, R., 1895. On the affinities of the so-called extinct giant dormouse of Malta. Proceedings of the Zoological Society of London for the year 1895: 860–863, 3 figs (εκδ. 1896).