Μετάβαση στο περιεχόμενο

Άννα Πάβλοβα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άννα Πάβλοβα
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Анна Павловна (Матвеевна) Павлова (Ρωσικά)
Γέννηση12  Φεβρουαρίου 1881[1][2][3] ή 31 Ιανουαρίουιουλ. / 12  Φεβρουαρίου 1881γρηγ.[4]
Αγία Πετρούπολη[5][6]
Θάνατος23  Ιανουαρίου 1931[1][6][2]
Χάγη[7][6]
Αιτία θανάτουκαρκίνος στο πάγκρεας
Τόπος ταφήςGolders Green Crematorium[8]
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
ΣπουδέςΑκαδημία Μπαλέτου Βαγκάνοβα
Ιδιότηταχορευτής μπαλέτου, χορογράφος, επιμελητής κειμένων[9] και silent film actor[10]
ΣύζυγοςVictor Dandré
ΒραβεύσειςΤάγμα των Ακαδημαϊκών Φοινίκων
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Άννα Πάβλοβνα Πάβλοβα (ρωσικά: Анна Павловна Павлова‎‎, 12 Φεβρουαρίου 1881 - 23 Ιανουαρίου 1931) ήταν Ρωσίδα πρίμα μπαλαρίνα στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου. Ήταν μια από τους κυριότερους καλλιτέχνες του Αυτοκρατορικού Ρωσικού Μπαλέτου και των Ρωσικών Μπαλέτων του Σεργκέι Ντιαγκίλεφ. Η Πάβλοβα είναι πιο γνωστή για τη δημιουργία του ρόλου "του κύκνου που πεθαίνει" και με δική της εταιρεία έγινε η πρώτη μπαλαρίνα να περιόδευσε με μπαλέτο σε όλο τον κόσμο.

Μαθητές της Αυτοκρατορικής Σχολής Μπαλέτου στην παράσταση Ένα παραμύθι (Un conte de fées) του Μαριούς Πετιπά. Η δεκάχρονη Άννα Πάβλοβα συμμετείχε στη συγκεκριμένη παράσταση που ήταν και η πρώτη της εμφάνιση στο μπαλέτο. Στη φωτογραφία βρίσκεται στα αριστερά κρατώντας το κλουβί. Αγία Πετρούπολη, 1891.

Η Άννα Πάβλοβα γεννήθηκε στις 12 Φλεβάρη του 1881 στο Λίγκοβο, της Αγίας Πετρούπολης, στη Ρωσία από ανύπαντρους γονείς. Η μητέρα της, Λιουμπόφ Φεοντόροφνα, ήταν πλύστρα. Ο πατέρας της φημολογείται ότι ήταν Εβραίος (κάποιες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της εφημερίδας The Saint Petersburg Gazette, αναφέρουν ότι ο βιολογικός πατέρας της ήταν ο τραπεζίτης Λαζάρ Πολιακόβ).[11] Ο δεύτερος σύζυγός της μητέρας της, Ματβέι Πάβλοφ, πιστεύεται ότι την υιοθέτησε σε ηλικία τριών ετών, αποκτώντας έτσι το επώνυμό του.

Το πάθος της Πάβλοβα για την τέχνη του μπαλέτου άρχισε όταν την πήγε η μητέρα της στην παράσταση παραγωγής του Μαριούς Πετιπά Η Ωραία Κοιμωμένη, στο αυτοκρατικό θέατρο Μαρίνσκι. Το πλούσιο θέαμα έκανε εντύπωση στην Πάβλοβα. Στην ηλικία των εννέα, η μητέρα της την πήγε στην οντισιόν της φημισμένης Αυτοκρατορικής Σχολής Μπαλέτου. Λόγω του μικρού της ηλικίας της και της «ασθενικής» της εμφάνισης, δεν την επέλεξαν. Το 1891, έγινε τελικά αποδεκτή στην ηλικία των 10 ετών. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή στην παράσταση Ένα παραμύθι (Un conte de fées) του Μαριούς Πετιπά, την οποία ο υπεύθυνος του μπαλέτου ανέβασε για τους μαθητές του σχολείου.

Τα χρόνια της εκπαίδευσης ήταν δύσκολα για τη μικρή Πάβλοβα. Το κλασικό μπαλέτο δεν ήταν εύκολο για εκείνην. Τα πολύ τοξωτά πόδια, οι λεπτοί της αστράγαλοι και τα μακριά άκρα της έρχονταν σε αντίθεση με το μικρό και συμπαγές σώμα που είχαν οι μπαλαρίνες εκείνη την εποχή. Οι συμμαθητές της την κορόιδευαν με παρατσούκλια όπως η σκούπα και το Ο μικρός άγριος (La petite Sauvage). Απτόητη, η Πάβλοβα εκπαιδευόταν για να βελτιώσει την τεχνική της. Εξασκούταν συνεχώς αφού μάθαινε κάθε βήμα. Έκανε επιπλέον μαθήματα από τους σημαντικότερους καθηγητές της εποχής -Κριστιάν Γιόχανσον, Πάβελ Γκερτ, Νικολάι Λεγκάτ— και από τον Ενρίκο Τσεκέτι, που θεωρείτο ο μεγαλύτερος δεξιοτέχνης του μπαλέτου και ιδρυτής της μεθόδου Τσεκέτι, μιας τεχνικής μπαλέτου που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Το 1898, μπήκε στην τάξη τελειοποίησης (classe de perfection) της Εκατερίνα Βαζέμ, πρώην πρίμα μπαλαρίνα των Αυτοκρατορικών Θεάτρων της Αγίας Πετρούπολης.

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους της στην Αυτοκρατορική Σχολή Μπαλέτου, ερμήνευσε πολλούς ρόλους με την κύρια εταιρία. Αποφοίτησε το 1899 σε ηλικία 18 ετών και επιλέχθηκε να μπει στο Αυτοκρατορικό Μπαλέτο μια σειρά μπροστά από το σώμα μπαλέτου (corps de ballet) ως κορυφαία (coryphée). Έκανε το επίσημο ντεμπούτο της στο Αυτοκρατορικό Θέατρο Μαριίνσκι στην παράσταση του Πάβελ Γκερτ, Οι ψευδείς Δρυάδες (Les Dryades prétendues). Η ερμηνεία της επέστησε επαίνους από τους κριτικούς και ιδιαιτέρως από τον μεγάλο κριτικό και ιστορικό Νικολάι Μπεζομπράζοφ.

Στο αποκορύφωμα του αυστηρού ακαδημαϊκού στυλ του Πετιπά, το κοινό αιφνιδιάστηκε από το στυλ της Πάβλοβα, που έδινε λίγη προσοχή στους ακαδημαϊκούς κανόνες: συχνά ερμήνευε τους ρόλους της με λυγισμένα τα γόνατα, με κακό ταρνάουτ (turnout), άστοχες στάσεις των χεριών (port de bras) και λάθος τοποθετημένα γυρίσματα (tours). Ένα τέτοιο στυλ, με πολλούς τρόπους, επανερχόταν στην εποχή του ρομαντικού μπαλέτου και τις μεγάλες μπαλαρίνες της παλιάς εποχής.

Η Πάβλοβα ερμήνευε με διάφορες κλασικές παραλλαγές, όπως το βήμα των δύο (pas de deux) και το βήμα των τριών (pas de trois) σε μπαλέτα όπως το Λα Καμαργκό, το Ο Βασιλιάς Κανδαύλης (Le Roi Candaule), το Μαρκομπόμπα και η Ωραία Κοιμωμένη. Συχνά παρασυρόταν από τον ενθουσιασμό της: μία φορά κατά τη διάρκεια της ερμηνείας της ως ο ποταμός Τάμεσης στην παράσταση του Πετιπά, Η κόρη του Φαραώ, μια δυναμική διπλή στροφή γυρισμάτων πικέ (piqué turns) την οδήγησε να χάσει την ισορροπία της και να καταλήξει στο κουτί του υποβολέα. Οι αδύναμοι αστράγαλοί της την δυσκόλεψαν κατά την ερμηνεία του ρόλου της ως τη νεράιδα Καντίντ στην παράσταση του Πετιπά, Η Ωραία Κοιμωμένη, οδηγώντας την μπαλαρίνα να εκτελέσει τα άλματα της νεράιδας σαν αν πουάντ (en pointe), προς μεγάλη έκπληξη του υπεύθυνου του μπαλέτου. Προσπάθησε απεγνωσμένα να μιμηθεί τη φημισμένη Πιερίνα Λενιάνι, που ήταν απόλυτη πρίμα μπαλαρίνα των Αυτοκρατορικών Θεάτρων. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων προσπάθησε να εκτελέσει τη διάσημη Φουετέ του Λενιάνι, προκαλώντας την οργή του δασκάλου της Πάβελ Γκερτ. Εκείνος της είπε,

«... αφήστε τα ακροβατικά για τους άλλους. Είναι πολύ περισσότερο από όσο αντέχω να δω, την πίεση που ασκούν τέτοια βήματα στους ευαίσθητους μυς και την έντονη καμάρα του ποδιού σας. Σας ικετεύω να μην προσπαθήσετε ποτέ ξανά να μιμηθείτε εκείνους που είναι σωματικά δυνατότεροι από εσάς. Θα πρέπει να συνειδητοποιήστε ότι η λεπτότητα και η ευαισθησία σας είναι τα μεγαλύτερα περιουσιακά στοιχεία σας. Θα πρέπει πάντα να κάνετε το είδος του χορού που φανερώνει τα δικά σας σπάνια χαρακτηριστικά αντί να προσπαθείτε να κερδίσετε τον έπαινο με κοινά ακροβατικά κόλπα.»

Η Πάβλοβα γρήγορα ανελίχθηκε μέσα από τις σειρές, για να γίνει μια από τις αγαπημένες χορεύτριες του παλιού μαέστρου Πετιπά. Ήταν από τον ίδιο τον Πετιπά που η Πάβλοβα έμαθε τους πρωταγωνιστικούς ρόλους της Πακίτα, της Πριγκίπισσας Ασπίκια στο έργο Η κόρη του Φαραώ, της Βασίλισσας Νίσια στο Βασιλιάς Κανδαύλης και τη Ζιζέλ. Ονομάστηκε χορεύτρια (danseuse) το 1902, πρώτη χορεύτρια (première danseuse) το 1905 και τέλος, πρίμα μπαλαρίνα το 1906 μετά από την επιτυχημένη ερμηνεία της στη Ζιζέλ. Ο Πετιπά αναθεώρησε πολλά μεγάλα βήματα (grand pas) γι 'αυτήν, καθώς και πολλές συμπληρωματικές παραλλαγές. Έχαιρε θαυμασμού από τους φανατικούς μπαλετόφιλους της τσαρικής Αγίας Πετρούπολης και οι λεγεώνες των οπαδών της αυτοαποκαλούνταν Παβλοβάτσι.

Όταν η μπαλαρίνα Ματίλντ Κσεσίνσκα ήταν έγκυος το 1901, προπονούσε την Πάβλοβα στο ρόλο της Νίκια στο έργο Λα Μπαγιαντέρ (La Bayadère). Η Κσεσίνσκα, που δεν ήθελε να την επισκιάζουν, ήταν σίγουρη πως η Πάβλοβα θα αποτύγχανε στο ρόλο, μιας και θεωρούσε πως ήταν από τεχνικής άποψης κατώτερη, λόγω των μικρών της αστραγάλων και των ευκίνητων ποδιών της. Αντιθέτως όμως το κοινό μαγεύτηκε από την Πάβλοβα και την αδύναμη, αιθέρια εμφάνισή της, χαρακτηριστικά τα οποία ταίριαζαν άψογα με το ρόλο, ειδικά στη σκηνή με Το Βασίλειο των Σκιών.

Η Άννα Πάβλοβα στην παράσταση του Φοκίν/Σαιν-Σαέν για το έργο Ο κύκνος που πεθαίνει, Αγία Πετρούπολη, 1905

Τα πόδια της ήταν εξαιρετικά άκαμπτα, έτσι ενίσχυε τα βήματά της, προσθέτοντας ένα κομμάτι από σκληρό ξύλο στις σόλες για την υποστήριξη και την κάμψη του σχήματος του παπουτσιού. Εκείνη την εποχή πολλοί το θεώρησαν «εξαπάτηση», μια μπαλαρίνα της εποχής διδασκόταν πως αυτή και όχι τα παπούτσια της θα έπρεπε να κρατούν το βάρος της σε στάση αν πουάντ (en pointe). Στην περίπτωση της Πάβλοβα αυτό ήταν εξαιρετικά δύσκολο καθώς το σχήμα των ποδιών της έπρεπε για ισορροπούν το βάρος της στα μικρά δάχτυλα των ποδιών της. Με την πάροδο του χρόνου, η λύση της σε αυτό το πρόβλημα έγινε ο πρόδρομος του σύγχρονου πουέντ παπουτσιού, καθώς η χρήση του πουέντ έγινε λιγότερο επώδυνη και πιο εύκολη για τα καμπυλωτά πόδια. Σύμφωνα με τη βιογραφία της Μαργκότ Φοντέιν, στην Πάβλοβα δεν άρεσε ο τρόπος που φαινόταν η εφεύρεσή της στις φωτογραφίες, έτσι τα αφαιρούσε ή τροποποιούσε τις φωτογραφίες, έτσι ώστε να φαίνεται ότι χρησιμοποιούσε κανονικά πουέντ.[12]

Η Πάβλοβα είναι ίσως πιο γνωστή για τη δημιουργία του ρόλου του κύκνου που πεθαίνει, σε μια σόλο χορογραφία του χορογράφου Μισέλ Φοκίν. Το μπαλέτο, που δημιουργήθηκε το 1905, χορεύεται στο Λε Σιν (Le Cygne) στο Το Καρναβάλι των Ζώων από την Καμίλ Σαιν-Σαέν. Η Πάβλοβα χορογράφησε η ίδια διάφορα σόλο για τον εαυτό της, ένα εκ των οποίων είναι η Π1, ένα σύντομο μπαλέτο πάνω στη μουσική του Φριτς Κράισλερ. Κατά την εκτέλεση του ρόλου, η Πάβλοβα φορούσε ένα αραχνοΰφαντο φόρεμα με μεγάλα φτερά λιβελούλας στερεωμένα στο πίσω μέρος.

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13749631q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. (Αγγλικά) SNAC. w6ws8xkn. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. «Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век». (Ρωσικά) Writers of St. Petersburg. XX century.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. 8,0 8,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 1380. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2022.
  9. WeChangEd. www.wechanged.ugent.be/wechanged-database/.
  10. «The Dumb Girl of Portici» (Αγγλικά) 1916.
  11. Олег Керенский приводит утверждение Владимира Полякова — сына Лазаря Полякова о том, что Анна была побочной дочерью его отца (См.: Oleg Kerensky. Anna Pavlova. N-Y., Dutton Publ., 1973. ISBN 0-525-17658-6)
  12. Fonteyn, Margot, Pavlova, Portrait of a Dancer. Viking, 1984.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχειακές συλλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]