Άλγκιρντας Μπραζάουσκας
Ο Άλγκιρντας Μίκολας Μπραζάουσκας ( [ˈɐ̂ˑlʲɡʲɪrdɐs ˈmʲîːkoːɫɐs brɐˈzɐ̂ˑʊskɐs] 22 Σεπτεμβρίου 1932 – 26 Ιουνίου 2010) ήταν ο πρώτος Πρόεδρος της πρόσφατα ανεξάρτητης μετασοβιετικής Λιθουανίας από το 1993 έως το 1998 και πρωθυπουργός από το 2001 έως το 2006.
Υπηρέτησε επίσης ως επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Λιθουανίας, το οποίο είχε έντονες διαφωνίες με τη Μόσχα.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μπραζάουσκας γεννήθηκε στο Ροκίσκις της Λιθουανίας. Τελείωσε το Λύκειο Καϊσαντόρις το 1952 και αποφοίτησε από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Κάουνας το 1956 με πτυχίο πολιτικού μηχανικού. Αργότερα υπηρέτησε ως στρατεύσιμος ναύτης στο σοβιετικό ναυτικό, υπηρετώντας ως ελεγκτής οπλικών συστημάτων στη φρεγάτα Rosomacha κλάσης Ρίγα μέχρι το 1960.[17] Το 1967 ο Μπραζάουσκας άρχισε να εργάζεται στην Επιτροπή Κυβερνητικού Σχεδιασμού, ως βοηθός επικεφαλής της Επιτροπής. Το 1974, ο Μπραζάουσκας έλαβε διδακτορικό στα οικονομικά.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Χώρισε την πρώτη του σύζυγο, Τζούλια, με την οποία απέκτησε δύο κόρες. Παντρεύτηκε την Κριστίνα Μπουτριμιένε το 2002.[18]
Πολιτικές απόψεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ασχολήθηκε με την πολιτική τη δεκαετία του 1980, καθώς η Σοβιετική Ένωση υφίστατο ριζικές αλλαγές. Με τη σειρά του μετατράπηκε από οπαδός του Κομμουνιστικού Κόμματος σε μετριοπαθή μεταρρυθμιστή. Θεωρήθηκε ως επιφυλακτικός από τη φύση του και όταν αντιμετώπισε το κύμα των εθνικιστικών συναισθημάτων στη Σοβιετική Ένωση ο Μπραζάουσκας αρχικά πίστευε ότι η ΕΣΣΔ θα μπορούσε να ανασυσταθεί ως μια χαλαρότερη ομοσπονδία ανεξάρτητων, αλλά κομμουνιστικών κρατών. Βλέποντας το κύμα μιας ανεξάρτητης δημοκρατίας, προσχώρησε στη μεταρρυθμιστική τάση παρατηρώντας το 1990 ότι «Είμαστε ρεαλιστές τώρα και δεν μπορούμε να προπαγανδίζουμε ουτοπικές ιδέες. Δεν είναι μυστικό [ότι] το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει μια βρώμικη ιστορία».
Αν και προσπάθησε να αποφύγει μια ρήξη με τη Μόσχα το 1989, ως ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Λιθουανίας, διέκοψε επίσημα τους δεσμούς του κόμματος με τη Μόσχα. Αυτό ήταν σπάνιο δεδομένου ότι καμία άλλη πρώην σοβιετική δημοκρατία δεν τόλμησε να κάνει αυτό το βήμα. Ορισμένοι πιστεύουν ότι αυτή η πράξη επιβεβαίωσε το αναπόφευκτο της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης.[18]
Πολιτική καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από το 1965 πήρε διάφορες θέσεις στην κυβέρνηση της Λιθουανικής ΣΣΔ και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Λιθουανίας:
- 1965–1967, υπουργός βιομηχανίας δομικών έργων της Λιθουανικής ΣΣΔ
- 1967–1977, αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής Κρατικού Σχεδιασμού της Λιθουανικής ΣΣΔ.
- 1977–1987, γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Λιθουανίας.
Το 1988 έγινε πρώτος γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Λιθουανίας. Υπό την ηγεσία του, η πλειοψηφία του Κομμουνιστικού Κόμματος της Λιθουανίας υποστήριξε το λιθουανικό κίνημα ανεξαρτησίας, αποσχίστηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης και μετατράπηκε σε σοσιαλδημοκρατικό Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα Λιθουανίας (τώρα συγχωνευμένο με το Λιθουανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα). Ο Μπραζάουσκας ήταν Πρόεδρος του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ (αρχηγός κράτους) από τις 15 Ιανουαρίου έως τις 11 Μαρτίου 1990.
Μετά τις κοινοβουλευτικές εκλογές του 1992, έγινε πρόεδρος του κοινοβουλίου και ασκούσε καθήκοντα προέδρου της Λιθουανίας στις 25 Νοεμβρίου 1992. Στη συνέχεια κέρδισε τις προεδρικές εκλογές με το 60 τοις εκατό των ψήφων και χρίστηκε ως Πρόεδρος στις 25 Φεβρουαρίου 1993. Ανέστειλε αμέσως τη συμμετοχή του στο Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα. Το Σύνταγμα δεν επιτρέπει στον Πρόεδρο να είναι επίσημα μέλος πολιτικού κόμματος κατά τη διάρκεια της θητείας του. Αποφάσισε να μην διεκδικήσει επανεκλογή και παρέδωσε την προεδρία στον διάδοχό του, Βάλντας Άνταμκους, στις 25 Φεβρουαρίου 1998.
Συνταξιοδότηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μπραζάουσκας είπε ότι σχεδίαζε να αποσυρθεί από την πολιτική και ήθελε να γίνει «ένας συνηθισμένος συνταξιούχος». Κατά τα δύο πρώτα χρόνια της συνταξιοδότησης έγραψε ένα βιβλίο, αν και ήταν ημιτελές. Είπε ότι θα συνεχίσει να το γράφει μετά τη δεύτερη θητεία του στην κυβέρνηση. Είπε επίσης ότι θα τελειώσει τις «οικιακές εργασίες» και ότι του αρέσει η σωματική εργασία. Πρόσθεσε ότι «δεν έχω κτήματα, αλλά η περιουσία που έχω πρέπει να μπει σε καλή τάξη». Ήθελε να ζήσει «με τρόπο που ζουν οι άλλοι άνθρωποι»[19].
Επιστροφή στην πολιτική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη συνέχεια επέστρεψε στην πολιτική λέγοντας ότι «πάντα είχε κάτι να κάνει στη ζωή»[19]. Αυτή τη φορά ήταν Πρωθυπουργός από τις 3 Ιουλίου 2001, διορισμένος από το κοινοβούλιο, μέχρι την 1η Ιουνίου 2006, όταν η κυβέρνησή του παραιτήθηκε καθώς ο Πρόεδρος Βάλντας Άνταμκους εξέφρασε την έλλειψη εμπιστοσύνης σε δύο από τους υπουργούς, πρώην συναδέλφους του Μπραζάουσκας στο Εργατικό Κόμμα, για ηθικές αρχές[20]
Η κυβέρνησή του παραιτήθηκε στις 31 Μαΐου 2006 μετά την αποχώρηση του μεγάλου Εργατικού Κόμματος από τον κυβερνητικό συνασπισμό.[21] Ο Μπραζάουσκας αποφάσισε να μην παραμείνει στη θέση του ως αναπληρωτής πρωθυπουργός και ανακοίνωσε ότι τελικά αποσύρεται από την πολιτική. Είπε «Προσπάθησα να γίνω συνταξιούχος για αρκετά χρόνια και νομίζω ότι τα κατάφερα. Ελπίζω σε επιτυχία και αυτή τη φορά»[19].
Ηγήθηκε του κυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Λιθουανίας για έναν ακόμη χρόνο, μέχρι 19 Μαΐου 2007, όταν πέρασε τα ηνία στον Γκεντίμινας Κιρκίλας[18]. Υπηρέτησε ως επίτιμος πρόεδρος του κόμματος και παρέμεινε μια φωνή με επιρροή στην πολιτική του κόμματος[20].
Διακρίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Άλγκιρντας Μπραζάουσκας τιμήθηκε με διάφορα παράσημα, μεταξύ άλλων το Τάγμα του Μεγάλου Βιτάουτας με τη Χρυσή Αλυσίδα, το Τάγμα του Μεγαλόσταυρου του Μεγάλου Βιτάουτας. Μέρες πριν από το θάνατό του ο Ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ απένειμε στον Μπραζάουσκας το παράσημο της Τιμής για τη σημαντική συμβολή του στη συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Λιθουανίας και στις σχέσεις καλής γειτονίας[22]. Ο Μπραζάουσκας ήταν επίσης επίτιμο μέλος του Διεθνούς Ιδρύματος Ραούλ Βάλενμπεργκ.
Ασθένεια και θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μπραζάουσκας διαγνώστηκε με λεμφικό καρκίνο τον Δεκέμβριο του 2008[23]. Πέθανε από αυτόν στις 26 Ιουνίου 2010, σε ηλικία 78 ετών[24][25]. Τη στιγμή του θανάτου του, θεωρούνταν ακόμα μια προσωπικότητα με επιρροή στην πολιτική της Λιθουανίας[18].
Μετά το θάνατό του, οι νεκρολογίες ανέφεραν για αυτόν ότι είχε «ένα πλαίσιο, που ταιριάζει με το ακούραστο ανάστημά του και μια ήρεμη αλλά επιβλητική παρουσία, που μπορούσε να γεμίσει κάθε στάδιο»[26]. Ο διάδοχός του ως πρόεδρος, Βάλντας Άνταμκους, είπε ότι «τόλμησε να αποφασίσει ποια πλευρά θα διαλέξει σε μια κρίσιμη στιγμή».
Η Πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε δήλωσε: «Η μνήμη του πρώτου άμεσα εκλεγμένου προέδρου της Λιθουανίας, αφού αποκατέστησε την ανεξαρτησία της, ενός ανθρώπου με ισχυρή και χαρισματική προσωπικότητα, θα παραμείνει για πολύ καιρό στις καρδιές του λιθουανικού λαού»[25].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w60k54p6. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 14877822r.
- ↑ news
.bbc .co .uk /2 /hi /world /europe /10426487 .stm. - ↑ CONOR.SI. 82595171.
- ↑ www
.assembly .coe .int /nw /xml /AssemblyList /MP-Details-EN .asp?MemberID=6104. - ↑ en
.kremlin .ru /events /president /news /8072. - ↑ «Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej». 28 Φεβρουαρίου 1996.
- ↑ www
.vestnesis .lv /ta /id /39950. - ↑ www
.lrp .lt /lt /prezidento-veikla /apdovanojimai /apdovanotu-asmenu-duomenu-baze /27252?sqid=2bb4b2f8f42d6af4987c8322f3e21711fb49e280. - ↑ www
.quirinale .it /onorificenze /insigniti /11756. - ↑ www
.president .ee /en /estonia /decorations /bearer /62 /algirdas-brazauskas. - ↑ www
.president .ee /en /estonia /decorations /bearer /4564 /algirdas-mykolas-brazauskas. - ↑ www
.ordens .presidencia .pt?idc=154. - ↑ «Resolución N° 196/996. ENTREGA DE MEDALLA DE LA REPUBLICA ORIENTAL DEL URUGUAY. ALGIRDAS BRAZAUSKAS. LITUANIA». National Directorate of Official Printings and Publications. 18 Μαρτίου 1996. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020.
- ↑ en
.ehu .lt /about /honorary-doctors /. - ↑ «Obituary: Algirdas Brazauskas». BBC News. 26 June 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 June 2010. https://web.archive.org/web/20100628052113/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8139766.stm. Ανακτήθηκε στις 28 June 2010.
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 «Algirdas Brazauskas». The Daily Telegraph (London, UK). 27 June 2010. https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/politics-obituaries/7857777/Algirdas-Brazauskas.html.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 «Baltic times article on resignation». Baltictimes.com. 1 Ιουνίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2010.
- ↑ 20,0 20,1 Lavaste, Laima (2010). «A. Brazauskas: viską dariau, kaip liepė sąžinė, protas ir širdis». Lietuvos rytas. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2010.
- ↑ «Lithuanian Government Collapses: Radio Free Europe/Radio Liberty 2010». Rferl.org. 31 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2010.
- ↑ The Baltic Course – Балтийский курс (18 Ιουνίου 2010). «Medvedev awards Lithuania's ex-president Brazauskas Order of Honour: Baltic States news & analytics». The Baltic Course. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2010.
- ↑ «A.Brazauskas prabilo apie jį kamuojantį vėžį – DELFI Žinios». Delfi.lt. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2010.
- ↑ «First post-Soviet Lithuanian President Brazauskas dies». BBC. 26 June 2010. http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/europe/10426487.stm. Ανακτήθηκε στις 27 June 2010.
- ↑ 25,0 25,1 «First post-Soviet Lithuanian President Brazauskas dies». tehran times. 27 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2010.
- ↑ «Algirdas Brazauskas obituary». Getsomenews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2010.