Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας

Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας
Άγιος Λαυρέντος Μαγνησίας: Το παλιό κοινοτικό κατάστημα στην κεντρική πλατεία του χωριού (φωτογραφία: Ιανουάριος 2010).
Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας 39°21′42″N 23°3′34″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Βόλου
Γεωγραφική υπαγωγή	Θεσσαλία
Υψόμετρο	600 μέτρα
Πληθυσμός	246 (2021)
Ταχ. κωδ.	373 00
Σχετικά πολυμέσα

Ο Άγιος Λαυρέντιος είναι χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας. Βρίσκεται κτισμένος στις νότιες πλαγιές του Πηλίου σε υψόμετρο 600 μ. και σε απόσταση 19 χλμ. ανατολικά από τον Βόλο, ανάμεσα στα χωριά Δράκεια και Άγιος Γεώργιος. Κοντά στο χωριό ρέει ο χείμαρρος Βρύχωνας.

Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ανέρχεται σε 273 κατοίκους. Στην ομώνυμη Τοπική Κοινότητα, η οποία υπάγεται απο το 2011 στο Δήμο Βόλου, υπάγονται ακόμη οι οικισμοί:

• Άγιος Απόστολος ο Νέος, 183 κάτοικοι
• η Βροχιά, 101 κάτοικοι
• οι Σερβανάτες, 14 κάτοικοι.

Ιστορία

Το χωριό οφείλει την ονομασία του στην Μονή του Αγίου Λαυρεντίου, που κτίσθηκε από ρωμαιοκαθολικούς βενεδικτίνους μοναχούς (τους Αμαλφινούς) κατά την περίοδο των Σταυροφοριών (11ος αι.). Το μοναστήρι αργότερα εγκαταλείφθηκε για να κτισθεί εκ νέου ως ορθόδοξη μονή από τον όσιο Λαυρέντιο τον Τραπεζούντιο, μοναχό από την Μεγίστη Λαύρα του Αγίου Όρους. Η ανακατασκευή του μοναστηριού ολοκληρώθηκε το 1378, με την οικονομική βοήθεια του βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Γ΄ Κομνηνού. Σήμερα η Μονή του Αγίου Λαυρεντίου, που βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό, αποτελεί γυναικείο κοινόβιο.

Την εποχή που ανακατασκευάστηκε η Μονή του Αγίου Λαυρεντίου, τον 14ο αι., τότε άρχισε να κατοικείται και το χωριό. Η τοποθεσία του χωριού και η σχετική αυτονομία της περιοχής από κεντρικές εξουσίες οδήγησε σε ανάπτυξη της γεωργίας, της βιοτεχνίας και του εμπορίου. Έτσι, στους μετέπειτα αιώνες, με την έλευση και άλλων νέων κατοίκων — Ηπειρωτών, Βλάχων και νησιωτών — και με την ανάπτυξη της γεωργίας και του εμπορίου, το χωριό του Αγίου Λαυρεντίου μεγάλωσε πολύ, για να φτάσει σε περίοδο ακμής από τα τέλη του 17ου αι. έως τα μέσα του 19ου αι. Οι Αγιολαυρεντίτες καλλιεργούσαν ελιές και οπωροφόρα στις πλαγιές κάτω από το χωριό τους έως τον κάμπο μεταξύ Αγριάς και Λεχωνίων, ενώ το εμπόριο της ελιάς προς όλα τα Βαλκάνια και τις Παραδουνάβιες περιοχές απέφερε μεγάλα κέρδη.

Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821, ο ιερομόναχος Κασσαβέτης υπέγραψε την επαναστατική προκήρυξη για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας στο αρχονταρίκι της Μονής του Αγίου Λαυρεντίου.

Προσωπικότητες από τον Άγιο Λαυρέντιο

Από τον Άγιο Λαυρέντιο κατάγονταν ο Άγιος Απόστολος ο Νέος, ο οποίος μαρτύρησε στην Κωνσταντινούπολη το 1686. Η τίμια κάρα του διασώθηκε και το 1795 μεταφέρθηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου ανεγέρθηκε ναός προς τιμήν του. Η μνήμη του τιμάται στον Άγιο Λαυρέντιο με ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια στις 16 Αυγούστου.

Από τον Άγιο Λαυρέντιο, επίσης κατάγονταν ο λόγιος Δανιήλ ο Μάγνης (19ος αι.), ο οποίος δίδαξε στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης, στην Αθωνιάδα Σχολή, στην Σχολή Αμπελακίων, κ.ά. Ο ίδιος διετέλεσε και διευθυντής της Μεγάλης του Γένους Σχολής κατά την περίοδο 1853–54.

Τέλος από τον Άγιο Λαυρέντιο, κατάγονταν και ο πολύ γνωστός ηθοποιός του ελληνικού κινηματογράφου Λαυρέντης Διανέλλος (1911–1978).

Το σημερινό χωριό

Σήμερα, ο Άγιος Λαυρέντιος παραμένει ένα από τα κεφαλοχώρια του Πηλίου, αλλά, όπως και όλα τα χωριά της περιοχής, έχει αρχίσει να φθίνει τόσο οικονομικά όσο και πληθυσμιακά. Οι κάτοικοι του χωριού εξακολουθούν να ζουν από την γεωργία, ενώ σημαντική πηγή εσόδων αποτελεί και ο τουρισμός.

Λιθόστρωτος δρόμος, Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας

Ναός Αγίου Αθανασίου (1777), Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας.

Η κεντρική πλατεία, Άγιος Λαυρέντιος, Πήλιο

Το χωριό διατηρεί πλούσια την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του με πολλές εκκλησίες, αρχοντικά, πλατείες, βρύσες και λιθόστρωτους δρόμους (καλντερίμια). Εκτός από την Μονή του Αγίου Λαυρεντίου, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το ξωκλήσι της Παναγίας Σουραβλού (αφιερωμένο στην Ζωοδόχο Πηγή), τον Άγιο Αθανάσιο (1777) και τον Άγιο Δημήτριο (1730) στην κεντρική πλατεία.

Κάθε χρόνο στον Άγιο Λαυρέντιο, διοργανώνονται πολλά θρησκευτικά πανηγύρια. Τον Ιούνιο, οι γυναίκες του χωριού διοργανώνουν την Γιορτή του Κερασιού. Επίσης από το 2006, προς τα τέλη Αυγούστου και τις αρχές Σεπτεμβρίου, στον Άγιο Λαυρέντιο διοργανώνεται και ο κύκλος μουσικών εκδηλώσεων «Μουσικό Χωριό».

Την 1η Ιουνίου{10 Μαιου} στη γιορτή του αγίου Λαυρεντίου και στις 20 Ιουλίου στη γιορτή του προφήτη Ηλία διοργανώνονται σημαντικές εκδηλώσεις.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

1. Κίτσος Α. Μακρής, Λαϊκές ζωγραφιές στο αρχονταρίκι του Μοναστηριού του Άη-Λαυρέντη στο Πήλιο, Βόλος 1947.
2. Άγιος Λαυρέντιος, ένα πηλιορείτικο χωρίο, Γυναικείος Σύλλογος Ανάπτυξης Αγίου Λαυρεντίου, 2002.
3. Απόστολος Δ. Παπαθανασίου, Το χρονικό του Αγίου Λαυρεντίου, 14ος–19ος αι., Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2006.

Ο Λέων της Βρύσης, Ναός Αγίου Αποστόλου του Νέου

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• «Μουσικό Χωριό»
• Απόστολος Ζαχαρός, Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον, «Οι νεομάρτυρες Απόστολος, Σταμάτιος και Τριαντάφυλλος».