Παγκράτιο
| Παγκράτιον | |
|---|---|
 Το γλυπτό των Παλαιστών, Ρωμαϊκό αντίγραφο του αρχικού Ελληνικού από τον 3ο αιώνα π.Χ., όπου απεικονίζονται παγκρατιστές, Πινακοθήκη Ουφίτσι. | |
| Ονομασία | Παγκράτιον |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
Το Παγκράτιον ήταν αγώνισμα των αρχαίων Ελλήνων, ένας συνδυασμός πάλης, λακτισμάτων και πυγμαχίας χωρίς ιμάντες.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αριστοτέλης (Ρητορική Α 5-14, 1361β) το ορίζει ως εξής: «ὁ δὲ θλίβειν καὶ κατέχειν παλαιστικός, ὁ δὲ ὦσαι τῇ πληγῇ πυκτικός, ὁ δ' ἀμφοτέροις τούτοις παγκρατιαστικός». Η ονομασία προέρχεται από τις λέξεις παν + κρατείν, δηλαδή νικητής γινόταν αυτός που "κατέχει την κυρίαρχη δύναμη" ή αυτός που "κυριαρχεί απόλυτα", ενώ οι αθλητές ονομάζονταν παγκρατιαστές.
Το άθλημα αυτό, που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και πολεμική τέχνη, εισήχθη στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 648 π.Χ. στην 33η Ολυμπιάδα. Ήταν θεαματικό και δημοφιλές («Εν Ολυμπία το κάλλιον» , Φιλόστρατος), αλλά και επικίνδυνο, αφού είχε ως αποτέλεσμα πολλές φορές ως και το θάνατο του ενός των αντιπάλων (Παυσανίας Η,10.1). Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες μετά το 200 π.Χ. εισήγαγαν και έναν λιγότερο βίαιο διαγωνισμό «Παγκρατίου παίδων» για τα νέα αγόρια.
Τεχνικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το παγκράτιο συνδύαζε το χτύπημα και την αρπαγή (λαβή) και ήταν αγώνας που κερδιζόταν με την υποταγή του αντιπάλου. Ένας αγωνιζόμενος θα μπορούσε να επισημάνει την υποταγή του με ανάταση του χεριού ή ενός δακτύλου του, αλλά μερικές φορές η μόνη μορφή υποταγής ήταν ο θάνατος ενός από τους αγωνιζόμενους.
Οι "κοινές κλειδαριές" και η "έμφραξη κρατούν" ήταν κοινές τεχνικές. Σήμερα αυτές οι τεχνικές θα μεταφράζονταν ως λαβές εξάρθρωσης σημείων, όπως αυχένας, ώμος, αγκώνας, καρπός, μηρός, αστράγαλος και άλλα. Τα λακτίσματα και η χρησιμοποίηση των "πυγμών" ήταν η μέθοδος επίθεσης, που στηρίζεται σε μεγάλο ποσοστό στη δύναμη. Γι' αυτό το λόγο το Παγκράτιο ήταν υπόθεση των βαρύτερων και πιο δυνατών αθλητών.
Στην πραγματικότητα υπήρχαν μόνο τρεις κανόνες: οι αγωνιζόμενοι δεν είχαν το δικαίωμα να βγάλουν ο ένας τα μάτια του άλλου, να δαγκώσουν ο ένας τον άλλον ή να τον χτυπήσουν στην περιοχή των όρχεων.
Υπήρχαν δύο είδη Παγκρατίου:
- Το ένα διεξαγόταν σε όρθια στάση και ήταν λιγότερο επικίνδυνο, ονομαζόταν δε "Άνω ή ορθοστάνδην παγκράτιο".
- Στο άλλο συνεχιζόταν ο αγώνας και μετά την πτώση ενός από τους αντιπάλους, ο οποίος κατόπιν τούτου ήταν ευάλωτος σε κτυπήματα του αντιπάλου. Το είδος αυτό ονομαζόταν "Κάτω παγκράτιο".
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μυθολογία θέλει το άθλημα να προέρχεται από το Θησέα, που επιστράτευσε συνδυασμό πάλης και πυγμής για να καταβάλει τον Μινώταυρο. Σύμφωνα με άλλη ανάλογη εκδοχή, ο Ηρακλής κατέβαλε με τον τρόπο αυτό το λιοντάρι της Νεμέας.
Με τις εκστρατείες του Μεγ. Αλεξάνδρου το Παγκράτιο διαδόθηκε στην Ινδία. Πιστεύεται πως από εκεί έφτασε στις χώρες της Άπω Ανατολής και αποτέλεσε τον πρόγονο όλων των ανατολικών πολεμικών τεχνών.
Διάσημοι αρχαίοι παγκρατιαστές ήταν ο Θεαγένης ο Θάσιος, ο Λύγδαμης ο Συρακούσιος, ο Δωριεύς ο Ρόδιος, ο Σώστρατος ο Σικυώνιος και ο Πολυδάμας από τη Σκοτούσσα.
Αρχαίοι ολυμπιακοί αγώνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι γνωστοί ολυμπιονίκες του Παγκρατίου στους αρχαίους ολυμπιακούς αγώνες:[1]
Νικητές του Παγκρατίου παίδων στους αρχαίους ολυμπιακούς αγώνες:[1]
| Διοργάνωση | Έτος | Ολυμπιονίκης | Περιοδονίκης | Πόλη Ολυμπιονίκη |
|---|---|---|---|---|
| 145η | 200 π.Χ. | Φαίδιμος | Αλεξάνδρεια Τρωάς | |
| 152η | 172 π.Χ. | Δίαλλος | Σμύρνη | |
| 156η | 156 π.Χ. | Αμύντας | Λέσβος, Ερεσός (ή Έφεσος στη Μικρά Ασία) | |
| 177η | 72 π.Χ. | Κάλας | Ηλεία | |
| 207η | 49 μ.Χ. | Πόπλιος Κορνήλιος Αρίστων | Έφεσος | |
| 217η | 89 μ.Χ. | Νικάνωρ | Έφεσος | |
| 224η | 117 μ.Χ. | Πόπλιος Αίλιος Αριστόμαχος | Μαγνησία του Μαιάνδρου |
Σύγχρονο Παγκράτιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη σύγχρονη εποχή το Παγκράτιο αναβίωσε επίσημα το 1977, οπότε πρωτοστατούντος του -μετέπειτα διάσημου- δάσκαλου πολεμικών τεχνών, Σίμου Ζαχόπουλου[3] (1948-2013)[4] από την Καβάλα έγιναν οι πρώτες κινήσεις για την ίδρυση Ομοσπονδίας Παγκρατίου αθλήματος, ενώ αργότερα άρχισαν προσπάθειες ένταξής του στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Τελικά η Ελληνική Ομοσπονδία Παγκρατίου Αθλήματος (ΕΟΠΑ) ιδρύθηκε το 1996 από δύο παλαιούς μαθητές του Ζαχόπουλου, τον Π. Κουτρούμπα και τον Λ. Σαββίδη και έναν Μαθηματικό και δάσκαλο του Καράτε και του Kickboxing, τον Πολυνίκη Τριγάζη του Αναστασίου .[5]
Για την συμπερίληψη στο Ολυμπιακό πρόγραμμα τέθηκε ως προϋπόθεση η διάδοση του αθλήματος σε πλάτος, αφού η Παγκόσμια Ομοσπονδία αριθμεί μόλις 28 κράτη-μέλη. Στην Ελλάδα υπάρχουν (στοιχεία του 2009) περίπου 2.000 ενεργοί αθλητές, οργανωμένοι σε 127 σωματεία.
Έκθεση φωτογραφιών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 «Βάση αρχαίων Ολυμπιονικών - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού».
- ↑ Οι αγώνες προορίζονταν να γίνουν το 65 αντί για το 67, αλλά ο αυτοκράτορας Νέρωνας άλλαξε την ημερομηνία διεξαγωγής ώστε να συμπέσει με την επίσκεψη του στην Ελλάδα 2 χρόνια αργότερα.
- ↑ Ο Σίμος Ζαχόπουλος είναι επίσης αυτός που πρωτοέφερε το άθλημα του Kickboxing στην Ελλάδα, ενώ υπήρξε συνιδρυτής της WAKO.
- ↑ Ο Σίμος Ζαχόπουλος μας συστήνεται Αρχειοθετήθηκε 2020-09-20 στο Wayback Machine., μέσω ιστοτόπου της κοινότητας καταγωγής του (Ζυγός Καβάλας}
- ↑ Φωτογραφίες και ντοκουμέντα σχετιζόμενα με το Παγκράτιο και τη σχολή του Σίμου Ζαχόπουλου Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine., από ιστότοπο της κοινότητας καταγωγής του.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ινστιτούτο Μείζονος Ελληνισμού
- Ιστορία Παγκρατίου από το thekaratevoice.com
- Άρθρο για το Παγκράτιο από kathimerini.gr (ανακτήθηκε στις 26.7.2009)
| Αθλήματα |
|  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Θέματα |
| |||||||||
Ελληνική πάλη | ||
|---|---|---|
| Πρωταθλήματα ανδρών |  | |
| Πρωτάθλημα γυναικών | ||
| Εθνικές ομάδες | ||
| Διάφορα | ||
Ελληνική πυγμαχία | ||
|---|---|---|
| Άνδρες |  | |
| Γυναίκες | ||
| Εθνικές ομάδες | ||
| Διάφορα | ||