Ντολμά Μπαχτσέ Τζαμί

Ντολμά Μπαχτσέ Τζαμί
Dolmabahçe Camii
Είδος	τζαμί
Αρχιτεκτονική	μπαρόκ αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°2′12″N 28°59′43″E
Διοικητική υπαγωγή	Μπέγιογλου
Χώρα	Τουρκία
Έναρξη κατασκευής	1855
Αρχιτέκτονας	Γκαραμπέτ Αμιρά Μπαλιάν
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Το Ντολμά-Μπαχτσέ Τζαμί είναι ένα σπουδαίο και ιστορικό μουσουλμανικό τέμενος που έχει ανεγερθεί στην ομώνυμη παραλία Ντολμαμπαχτσέ, της Κωνσταντινούπολης, απ΄ όπου και η ονομασία του. Την ανέγερση του τεμένους αυτού διέταξε ο Σουλτάνος Αμπντούλ Μετζίτ Α΄ προς τιμή της μητέρας του, Βασιλομήτορος Μπεζμιαλέμ Σουλτάν, λίγο πριν τον θάνατό της, εξ ου και η επίσημη ονομασία του «Τζαμί της Βασιλομήτορος Μπεζμιάλεμ», ή «Μπεζμιάλεμ Τζαμί».

Η ανέγερσή του ξεκίνησε το 1853 και ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατο της βασιλομήτορος το 1855. Πρόκειται για ένα αρχιτεκτονικά σπουδαίο διώροφο τετράγωνο μαρμαρόκτιστο οικοδόμημα μήκους πλευράς 25 μ. και ύψους 35 μέτρων, τον θόλο του οποίου επιστέφει εξωτερικά η χρυσή ημισέληνος επί χρυσού λωτού ή ροιάς. Από τις τέσσερις γωνίες του οικοδομήματος υψώνονται ισάριθμοι μικροί τριώροφοι πύργοι, 3,5 Χ 3,5 μ. με κίονες και ρόδακες ανά πλευρά, αναγεννησιακής μορφής που καταλήγουν σε οκτάγωνες κορυφές, χωρίς να υπερβαίνουν όμως σε ύψος τη βάση του θόλου, προσθέτοντας έτσι μια ιδιαίτερη νότα, ρυθμού ροκοκό, στο όλο οικοδόμημα που το κάνει σαφώς να ξεχωρίζει.
Ο δε θόλος του φέρεται να στηρίζεται περιμετρικά σε τέσσερις μεγάλες αψίδες που φέρουν σε διπλή ομόκεντρη σειρά μεγάλα ημικυκλικά παράθυρα όπου κατά την ανατολή του Ηλίου, εσωτερικά, φαντάζει αυτός να αιωρείται, (σε αντίθεση με τα περιμετρικά παράθυρα επί των οποίων φέρεται ο θόλος της Αγίας Σοφιάς). Από δε το κέντρο του φέρεται κρεμασμένος ένας λευκός τριώροφος κρυστάλλινος πολυέλαιος που δεσπόζει του εσωτερικού χώρου, διαμέτρου 3 μ. και ύψους 7 μ..
Όλος ο εσωτερικός χώρος είναι πλούσια διακοσμημένος από χαρακτηριστικά συμμετρικά καλλιτεχνικά αραβουργήματα με ρήσεις του κορανίου και μαρμάρινες επιστρώσεις που καταδεικνύουν την ιερότητα του χώρου. Σπουδαίος επίσης είναι και ο μαρμαρόγλυπτος άμβωνας του τεμένους, αριστερά του εισερχομένου, που θυμίζει έντονα τους χριστιανικούς, καθώς και η μαρμάρινη κόγχη, στο κέντρο επί της έναντι του εισερχομένου ανατολικής πλευράς.

Τέλος το όλο οικοδόμημα συμπληρώνεται από μεν τη δυτική του πλευρά όπου και η τρίθυρη είσοδος με δύο αντιτακτούς μιναρέδες ύψους περίπου 50 μ επί παραλληλεπιπέδου διώροφου οικοδομήματος που εκτείνεται κατά πλάτος της πρόσοψής του, συνολικού μήκους 50 μ., από δε, στο ΒΑ. άκρο του, με οκτάγωνο μαρμάρινο κιόσκι, ενώ στο ΝΔ. άκρο του διανοίγεται επί της παραλίας μικρή εσοχή όπου υφίσταται πολύ μικρό αλιευτικό καταφύγιο, τελευταίο υπόλειμμα του άλλοτε εκεί ευρισκόμενου Ιασονίου λιμένα.

Αρχιτέκτονας του τεμένους αυτού ήταν ο Αρμένιος Γκαραμπέτ Μπαλυάν, ο οποίος διαμόρφωσε την παραλία Ντολμαμπαχτσέ επί της οποίας έκτισε την ίδια εποχή και το Ντολμαμπαχτσέ Ανάκτορο. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν με ιδιαίτερη λαμπρότητα παρουσία του Σουλτάνου στις 23 Μαρτίου του 1855, ημέρα Παρασκευή.

Πηγές

• "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.14ος, σελ.643.