Απόβαση στη Νορμανδία

Απόβαση στη Νορμανδία
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
Αποβατικό LCVP από το πλοίο USS Samuel Chase αποβιβάζει στρατιώτες της 1ης Μεραρχίας του Στρατού των ΗΠΑ το πρωί της 6ης Ιουνίου 1944, στην Παραλία Όμαχα.
Χρονολογία	6 Ιουνίου 1944
Τόπος	Γαλλικά παράλια
Έκβαση	Αποφασιστική νίκη των Συμμάχων
Αντιμαχόμενοι
Ηνωμένο Βασίλειο ! Ηνωμένο Βασίλειο ΗΠΑ Καναδάς Ελεύθερη Γαλλία Εξόριστη Πολωνική κυβέρνηση Εξόριστη Νορβηγική κυβέρνηση Αυστραλία ! Αυστραλία Νέα Ζηλανδία ! Νέα Ζηλανδία Ολλανδία ! Ολλανδία Εξόριστη Βέλγικη κυβέρνηση Εξόριστη Τσεχοσλοβακική κυβέρνηση Εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση Ναζιστική Γερμανία ! Ναζιστική Γερμανία
Ηγετικά πρόσωπα
Ντουάιτ Αϊζενχάουερ Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ Όμαρ Μπράντλεϋ Τράφορντ Λη-Μάλορι Άρθουρ Τέντερ Μάιλς Ντέμπσεϊ Μπέρτραμ Ράμσεϊ Γκερτ φον Ρούντστετ Έρβιν Ρόμελ Λίο Γκέυρ φον Σβέππενμπουργκ Φρίντριχ Ντόλμαν Χανς φον Ζάλμουθ Βίλχελμ Φάλευ †
Δυνάμεις
156.000 100.000
Απολογισμός
Τουλάχιστον ~ 12.000 συνολικές απώλειες. Εκτιμάται μεταξύ 4.000 και 9.000

Η Απόβαση στη Νορμανδία με κωδική ονομασία Επιχείρηση Ποσειδών (Operation Neptune) ήταν η Συμμαχική απόβαση στα παράλια της Γαλλίας, που έλαβε χώρα στις 6 Ιουνίου 1944, μέρα γνωστή (εσφαλμένα) και ως D-Day. Αντικειμενικός σκοπός της απόβασης ήταν να δημιουργήσει προγεφύρωμα από την Καν έως το Χερβούργο, μέσω του οποίου οι Σύμμαχοι θα περνούσαν στρατεύματα από τη Μεγάλη Βρετανία στην ηπειρωτική Ευρώπη, ούτως ώστε να ανακουφιστεί το Ανατολικό Μέτωπο από τη γερμανική πίεση.

Η Μάχη της Νορμανδίας, δηλαδή η Επιχείρηση Όβερλορντ (Operation Overlord) που ακολούθησε, τελείωσε στις 19 Αυγούστου 1944, όταν τα συμμαχικά στρατεύματα πέρασαν τον Σηκουάνα. Αρχιστράτηγος, επικεφαλής του όλου εγχειρήματος, είχε οριστεί ο Αμερικανός στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ.

Η αρχική επίθεση έγινε σε δυο φάσεις: Κατά τα μεσάνυχτα 5ης προς 6η, δυο αμερικανικές αερομεταφερόμενες μεραρχίες και μια βρετανική έπεσαν στα μετόπισθεν και την αυγή ακολούθησε αμφίβια απόβαση συμμαχικών δυνάμεων που ξεκίνησε κατά τις 6:30. Η διεξαγωγή της απόβασης απαίτησε τη μεταφορά στρατευμάτων και υλικού από την Αγγλία και την Ουαλία με μεταγωγικά αεροπλάνα και πλοία, καθώς και υποστήριξη πυρών από αέρα και θάλασσα. Έγιναν επίσης ναυτικές επιχειρήσεις αντιπερισπασμού και παρενόχλησης προκειμένου να μην επέμβει το Γερμανικό Ναυτικό στις περιοχές που θα γινόταν η απόβαση, ενώ η θάλασσα της Μάγχης αποναρκοθετήθηκε από τις γερμανικές νάρκες και ποντίσθηκαν νέες.

Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος πάνω από τρία εκατομμύρια άνθρωποι, από τους οποίους οι 195.700 ήταν το προσωπικό των συμμαχικών σκαφών. Η απόβαση έλαβε χώρα στη χερσόνησο Κοταντέν και την ανατολική όχθη του ποταμού Ορν, σε πέντε παραλίες με τα κωδικά ονόματα Γκολντ (Gold), Τζούνο, (Juno), Όμαχα (Omaha), Σουόρντ (Sword) και Γιούτα (Utah). Θεωρήθηκε ότι ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 1944, όταν πια είχε εδραιωθεί το προγεφύρωμα των Συμμάχων. Μέχρι τότε είχαν συνολικά μεταφερθεί 850.000 άνδρες, 148.000 οχήματα και 570.000 τόννοι προμηθειών στις γαλλικές ακτές από 7.000 πλοία, από τα οποία μόλις 59 βυθίστηκαν.

Οργάνωση της επιχείρησης

Απαρχές

Οι Βρετανοί πίεζαν από νωρίς για συμμαχική απόβαση σε ευρωπαϊκό έδαφος. Είχαν και ως απροσδόκητο σύμμαχο τον Στάλιν, που πίεζε για τη δημιουργία δεύτερου μετώπου, ώστε να ανακουφιστεί το ρωσικό από τη γερμανική πίεση. Οι Αμερικανοί, ωστόσο, ήταν πολύ περισσότερο επιφυλακτικοί: Γνώριζαν ότι επιχείρηση τέτοιου μεγέθους χρειαζόταν πολύ προσεκτική προετοιμασία, για να μη καταλήξει σε τραγική αποτυχία (όπως είχε συμβεί στη Διέππη (Dieppe) με τους Καναδούς το 1942). Αποφασίστηκε ότι προείχε η κατάληψη ολόκληρης της Βόρειας Αφρικής πριν γίνει δυνατή μια απόβαση σε οποιοδήποτε σημείο της Ευρώπης. Στη Διάσκεψη της Καζαμπλάνκας τον Ιανουάριο του 1943 διαπιστώθηκε ότι το κλίμα είχε εξελιχτεί πλέον έτσι που να επιτρέπει τον σχεδιασμό μιας μεγάλης αποβατικής επιχείρησης στην Ευρώπη. Αρχικά προτάθηκε ότι τον Αύγουστο του 1943 θα ήταν δυνατή η δημιουργία μιας «γέφυρας» μεταξύ Βρετανίας και της χερσονήσου Κοταντέν (Cotentin) στη Νορμανδία, απ' όπου θα ήταν δυνατή η έναρξη μιας επιχείρησης μεγάλης κλίμακας. Ωστόσο, ύστερα από πιο ώριμες σκέψεις, το σχέδιο αυτό κρίθηκε υπερβολικό και εγκαταλείφθηκε.

Δημιουργία του COSSAC

Ήδη, από τον Δεκέμβριο του 1942 είχε συγκροτηθεί μια μικτή ομάδα, η οποία ονομάστηκε αρχικά «COSSAC», από τα αρχικά των λέξεων «Chief of Staff to Supreme Allied Commander» (Αρχηγός Επιτελείου Ανώτατης Συμμαχικής Διοίκησης). Επικεφαλής αυτής της ομάδας ορίστηκε ο Βρετανός υποστράτηγος Φρέντερικ Ε. Μόργκαν (Frederic E. Morgan), ο οποίος ηγήθηκε των εξής αξιωματικών, κατά κλάδο:

• Ναυτικός κλάδος: Υποναύαρχος Π. Λ. Βάιαν (P. L. Vian) (Βρ), Πλοίαρχος Χ. Τζ. Ράιτ (H. J. Wright) (ΗΠΑ)
• Κλάδος Στρατού Ξηράς: Στρατηγός Κ. Α. Γουέστ (C. A. West) (Βρ), Συνταγματάρχης Τζ. Τ. Χάρρις (J. T. Harris) (ΗΠΑ)
• Κλάδος Αεροπορίας: Ρ. Γκράχαμ (R. Graham) (Βρ) Ταξίαρχος Ρ. Κ. Καντή (R. C. Candee) (ΗΠΑ)
• Κλάδος Διοίκησης: Στρατηγός Ν. Μπράουντζον (N. C. D. Brownjohn) (Βρ), Συνταγματάρχης Φ. Λ. Ρας (F. L. Rash) (ΗΠΑ)
• Κλάδος Κατασκοπείας: Στρατηγός Π. Γκ. Χουάιτφοoρντ (P.G. Whitefoord) (Βρ)

Μέχρι να οριστεί επικεφαλής της επιχείρησης, το καθεστώς του COSSAC ήταν αρκετά περίεργο, καθώς ο Μόργκαν και οι περί αυτόν οργάνωναν επιχείρηση με πολλές στρατιωτικές μονάδες, οι οποίες δεν είχαν καν ακόμη συγκροτηθεί, ενώ και τα αποβατικά σκάφη που υπολόγιζαν να χρησιμοποιήσουν, όχι απλά δεν είχαν κατασκευασθεί, αλλά δεν είχαν καν σχεδιαστεί. Η μέθοδος που ακολουθούσαν ήταν η εξής: Στην Ουάσιγκτον έδρευε η συντονιστική Επιτροπή Αρχηγών Επιτελείων (CSS). Αυτή γνωστοποιούσε στο COSSAC τα προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπιστούν και το COSSAC πρότεινε σχετικές λύσεις. Η αλληλογραφία μεταξύ αυτών των φορέων βρίσκεται σε αρχεία, τα οποία αποτελούν «ένα από τα μεγαλύτερα επιτελικά μνημεία που έχουν ποτέ οικοδομηθεί».

Το Επιτελείο αυτό παρουσίασε το πρώτο αποτέλεσμα των εργασιών του στη διάσκεψη του Κεμπέκ, τον Μάιο του 1943. Το πρώτο θέμα που αντιμετώπισαν ήταν ο προσδιορισμός της θέσης της απόβασης: Η Ολλανδία απορρίφθηκε λόγω των πλημμυρών στις ακτές της, το Βέλγιο είχε κατάλληλες ακτές αλλά με πολύ ισχυρά παράκτια ρεύματα, η Βρετάνη εμφάνιζε κατάλληλες ακτές, αλλά ήταν σχετικά απομακρυσμένη από την Αγγλία ενώ οι επικοινωνίες με την υπόλοιπη Γαλλία ήταν προβληματικές. Έτσι, ο κλήρος έπεσε στη Νορμανδία και τις δύο περιοχές της, την Άνω (Haute) και την Κάτω (Basse). Συγκροτήθηκαν δύο ομάδες του COSSAC καθεμιά από τις οποίες υποστήριζε αντίστοιχα τις δύο αυτές περιοχές, επιχειρηματολογώντας σχετικά με την καταλληλότητά τους. Τα επιχειρήματα της ομάδας για την Κάτω Νορμανδία επικράτησαν κι έτσι επιλέχτηκαν οι περιοχές της χερσονήσου του Κοταντέν και του Καλβαντός ως οι πλέον κατάλληλες.

Δημιουργία του SHAEF

Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ουίνστον Τσώρτσιλ, διαβλέποντας από νωρίς ότι οι Αμερικανοί θα αξίωναν την ηγεσία της επιχείρησης Όβερλορντ, πράγμα που δε θα μπορούσε να τους αρνηθεί, πήρε την πρωτοβουλία και πρότεινε στον Αμερικανό πρόεδρο,Φράνκλιν Ρούζβελτ, κατά τη διάσκεψη του Κεμπέκ, τον διορισμό Αμερικανού επικεφαλής της επιχείρησης, αγνοώντας το γεγονός πως είχε ήδη προτείνει στον Άλαν Μπρουκ την ηγεσία της. Ο Ρούζβελτ, φυσικά, συμφώνησε αμέσως και, ενώ αρχικά προόριζε ως επικεφαλής τον Στρατηγό Τζορτζ Μάρσαλ, τελικά επικράτησε ο Ντουάιτ («Άικ») Αϊζενχάουερ. Ο επίσημος διορισμός του έγινε τον Ιανουάριο του 1944 και ο «Άικ» εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο δημιουργώντας το «Ανώτατο Αρχηγείο των Συμμαχικών Εκστρατευτικών Δυνάμεων» (Supreme Headquarters of Allied Expeditionary Forces, SHAEF). Το COSSAC εντάχθηκε στο SHAEF και ο Μόργκαν ονομάστηκε «Deputy Chief of Staff».

Το αρχικό σχέδιο του Μόργκαν (για το οποίο και ο ίδιος είχε εκφράσει επιφυλάξεις) δεν άντεξε στις επικρίσεις. Πρώτος και βασικός επικριτής του ήταν ο επικεφαλής των χερσαίων δυνάμεων, Βρετανός στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ, ο οποίος παρενέβη τόσο δυναμικά («ή το σχέδιό σας θα αλλάξετε ή εμένα»), ώστε αυτό αναθεωρήθηκε σημαντικά: Οι αρχικά τρεις μεραρχίες κρούσεως έγιναν εννέα και αντί μίας αερομεταφερόμενης μεραρχίας θα χρησιμοποιούνταν τρεις. Αναθεωρήθηκε, επίσης, και η αρχική ημερομηνία πραγματοποίησης της επιχείρησης: Αντί της 1ης Μαΐου αποφασίστηκε να ξεκινήσει την 1η Ιουνίου, για να ενισχυθούν οι δυνάμεις με τη βιομηχανική παραγωγή ενός ακόμη μηνός. Εν τω μεταξύ οι δυνάμεις που είχαν ήδη αρχίσει να συγκεντρώνονται στη Βρετανία ήταν κολοσσιαίες: Περίπου 3,5 εκατ. άνδρες και 20 εκατ. τόνοι υλικού. Έτσι, έλεγαν για τη Βρετανία: «Αν το νησί δε βουλιάζει, το οφείλει στα αερόστατα της αντιαεροπορικής άμυνας που το κρατούν στην επιφάνεια». Οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί, παρόλ' αυτά, κατάφεραν να επιλύσουν τα τεράστια προβλήματα που δημιούργησε η συσσώρευση αυτή για τη στέγαση/σίτιση των ανδρών και την αποθήκευση του υλικού.

Λιμένες Μάλμπερι

"Μην επιχειρηματολογείτε για το θέμα- οι δυσκολίες
θα επιχειρηματολογήσουν για τους εαυτούς τους"

Ουίνστον Τσώρτσιλ

Ένα βασικό πρόβλημα της μεταφοράς - κυρίως του υλικού - ήταν η έλλειψη κατάλληλων λιμένων στην περιοχή. Οι μεγάλοι λιμένες (Χερβούργο, Χάβρη, Καλαί) της Νορμανδίας κατέχονταν από τους Γερμανούς και ήταν ουτοπικό να ζητηθεί η κατάληψή τους (σε καλή κατάσταση) πριν ή κατά την απόβαση, καθώς μάλιστα το Χερβούργο και η Χάβρη είχαν άριστα οργανωθεί αμυντικά. Αποφασίστηκε, λοιπόν, ύστερα από ιδέα του Τσώρτσιλ, η κατασκευή δύο προκατασκευασμένων λιμανιών, τα οποία ονομάστηκαν «λιμένες Μάλμπερι» (Mulberry harbours): Ένα στην Παραλία Όμαχα (Μάλμπερι Α) και ένα στην Αρρομάνς, στην Παραλία Γκολντ (Μάλμπερι Β). Η ιδέα ήταν απλή: Τα προκατασκευασμένα πλωτά μεταλλικά τμήματα θα ρυμουλκούνταν μέχρι τις γαλλικές ακτές και εκεί θα στερεώνονταν με τη βοήθεια μπετονένιων αρμών και θα συνδέονταν με μεταλλικούς διαδρόμους με την ακτή. Η υπερδομή θα προστίθονταν αργότερα. Απαιτούμενος χρόνος κατασκευής: Μόλις δύο εβδομάδες. Η δυναμικότητα καθενός υπολογίστηκε ίση με αυτή του λιμένα του Ντόβερ. Τα λιμάνια αυτά πράγματι κατασκευάστηκαν αλλά, στις 19 Ιουνίου 1944, ισχυρή θύελλα κατέστρεψε μεγάλα τους τμήματα. Στην Αμερικανική ζώνη αποφασίστηκε η εγκατάλειψή του, στη Βρετανική ζώνη επισκευάστηκε και συνέχισε να χρησιμοποιείται μέχρι την ολοκλήρωση των επιχειρήσεων.

Το σχέδιο

Το σχέδιο της Απόβασης

Η απόβαση αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί σε αρχικά τέσσερις διαφορετικούς τομείς (παραλίες). Αργότερα προστέθηκε και μια πέμπτη (η Παραλία Γιούτα), με το σκεπτικό ότι ήταν πολύ κοντά (μόνο 60 χλμ) στο μεγάλο και σημαντικό λιμάνι του Χερβούργου. Στις δύο δυτικότερες (Παραλία Γιούτα και Παραλία Όμαχα) θα αποβιβάζονταν Αμερικανοί, στην τρίτη (Παραλία Γκολντ) Βρετανοί, στην τέταρτη (Παραλία Τζούνο) Καναδοί και Βρετανοί και στην πέμπτη, ανατολικότερη (Παραλία Σουόρντ) Βρετανοί και μια μικρή μονάδα των «Ελεύθερων Γάλλων». Οι δυνάμεις κάθε τομέα είχαν συγκεκριμένους αντικειμενικούς στόχους. Παράλληλα θα ρίπτονταν με αλεξίπτωτα η 82η και 101η Αμερικανικές Αερομεταφερόμενες Μεραρχίες, η 6η Βρετανική Αερομεταφερόμενη Μεραρχία και το 1ο Καναδικό Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών, ενώ θα γινόταν και μεταφορά στρατευμάτων με ανεμόπτερα.

Ο διάπλους της Μάγχης και η φάση εφόδου της απόβασης έλαβαν την κωδική ονομασία Επιχείρηση Ποσειδών.

Οι νορμανδικές ακτές παρουσιάζουν την ιδιομορφία της έντονης παλίρροιας. Για να αποβιβαστούν όλες οι δυνάμεις υπό τις ίδιες συνθήκες, ως ώρα απόβασης στις Παραλίες Όμαχα και Γιούτα ορίστηκε η 06:30, ενώ η απόβαση των βρετανικών και γαλλικών δυνάμεων είχε προγραμματιστεί μεταξύ των ωρών 07:00 και 08:00.

Οι θέσεις

Παραλία Γιούτα

Άνδρες του 8ου Αμερικανικού Συντάγματος Πεζικού αποβιβάζονται στην Παραλία Γιούτα. 6 Ιουνίου 1944

Στην παραλία αυτή αποβιβάστηκε το VII Αμερικανικό Σώμα Στρατού. Βασικά εμπόδια σε αυτόν τον τομέα δεν ήταν τόσο τα παράκτια έργα και οι δυνάμεις αμύνης, όσο τα φυσικά εμπόδια που θα συναντούσαν οι αποβατικές δυνάμεις κατά την προώθησή τους στο εσωτερικό, καθώς το έδαφος συχνά πλημμύριζε και υπήρχαν πολλοί φράκτες, ενώ οι δρόμοι ήταν περιτριγυρισμένοι από πυκνή και υψηλή βλάστηση. Οι ντόπιοι αποκαλούν αυτούς τους φυσικούς φράχτες «μποκάζ» (γαλλικά, bocage). Το εμπόδιο αυτό αποδείχτηκε καθοριστικό, καθώς πίσω οι φράχτες αυτοί χρησίμευσαν για ενέδρες από το γερμανικό πεζικό, εφοδιασμένο με αντιαρματικά όπλα, καθώς και καμουφλαρισμένα τανκ τα οποία δεν έδιναν στόχο στα αεροπλάνα.

Παραλία Ομάχα

Η Παραλία Ομάχα όπως είναι σήμερα

Αποτελούσε τον σύνδεσμο μεταξύ αμερικανικών και βρετανικών δυνάμεων και, ταυτόχρονα, σημαντικό κόμβο μεταξύ της χερσονήσου του Κοταντέν και της πεδιάδας της Καν. Ήταν η πιο καλά φυλασσόμενη περιοχή, γι' αυτό αποφασίστηκε η συμμετοχή της 1ης Αμερικανικής Μεραρχίας, που είχε πολεμική εμπειρία, στην επιχείρηση αυτού του τομέα. Το έδαφος παρουσίαζε αρκετές δυσκολίες: Σε αντίθεση με τις άλλες ζώνες εφόδου δεν ήταν επίπεδο, αλλά εμφάνιζε λοφίσκους, απότομες κρημνώδεις πλαγιές και εξογκώματα που ήταν άμεσα αναγνωρίσιμα και από τη θάλασσα. Η φύση του εδάφους ήταν τέτοια που επέτρεπε στους αμυνόμενους στην ακτή να την εποπτεύουν με ευκολία, ενώ τα περάσματα προς το εσωτερικό ήταν ιδιαίτερα στενά. Επιπλέον, οι Γερμανοί είχαν κατασκευάσει μια σειρά πολυβολείων που δέσποζαν της ακτής και των περασμάτων, τα οποία έπρεπε να καταληφθούν με άμεση έφοδο. Εδώ σημειώθηκε και μια σημαντική παράλειψη του συμμαχικού τμήματος πληροφοριών: Σχεδόν πίσω από την Παραλία Όμαχα στάθμευε η 352η γερμανική Μεραρχία πεζικού, η οποία πιστευόταν ότι βρισκόταν 20 μίλια πιο μέσα, κοντά στο Σαιν-Λο. Την απόβαση στην παραλία αυτή ανέλαβε το 5ο Αμερικανικό Σώμα Στρατού. Αντικειμενικός σκοπός του η εδραίωση ενός προγεφυρώματος μεταξύ των θέσεων Πορ-αν-Μπεσσέν (Port-en-Bessin) και ποταμού Βιρ (Vire), ώστε να μπορέσει να προωθηθεί προς Σαιν-Λο και Κομόν (Caumont) και να αποκόψει τις γερμανικές επικοινωνίες.

Παραλία Γκολντ

7 Ιουνίου 1944: Βρετανικό άρμα προχωρά προς τα ενδότερα από την Παραλία Γκολντ.

Αποτελούσε τον αντικειμενικό σκοπό της 50ής Μεραρχίας του 2ου Βρετανικού Σώματος Στρατού. Πρώτος αντικειμενικός σκοπός η κατάληψη της λουτρόπολης Αρρομάνς, όπου προβλεπόταν η κατασκευή του πρόχειρου λιμανιού «Μάλμπερι Β» και να προωθηθεί προς τον κόμβο της Μπαγιέ (Bayeux), διατηρώντας την επαφή με τους Αμερικανούς της Όμαχα και τους Καναδούς της Παραλίας Τζούνο. Η αντίσταση που αντιμετώπισαν οι Βρετανοί ήταν λυσσαλέα, ωστόσο κατάφεραν να την ξεπεράσουν, κύρια χάρη στον εξοπλισμό τους με τα λεγόμενα «Funnies» (αστεία) της 79ης θωρακισμένης μεραρχίας: Επρόκειτο για τροποποιημένα άρματα μάχης Σέρμαν Μ4 «Crab», τα οποία στο πρόσθιο τμήμα τους έφεραν δύο μακρείς μεταλλικούς βραχίονες, συνδεδεμένους με ένα κύλινδρο. Σε αυτόν ήταν δεμένα μακριά συρματόσχοινα ή αλυσίδες. Όταν ο κύλινδρος περιστρεφόταν, τα συρματόσχοινα κτυπούσαν το έδαφος σαν μαστίγια, εξουδετερώνοντας, κατ' αυτό τον τρόπο, τις νάρκες που ενδεχομένως υπήρχαν στο έδαφος. Η χρήση αυτού του άρματος περιόρισε κατά πολύ τις ανθρώπινες απώλειες.

Παραλία Τζούνο

Καναδοί στρατιώτες στην Παραλία Τζούνο. 7 Ιουνίου 1944

Εδώ αποβιβάστηκε η 3η Καναδική μεραρχία. Οι Καναδοί έφεραν πολύ βαριά την ήττα και εξουδετέρωση της 2ης καναδικής μεραρχίας στην απόβαση της Διέππης το 1942. Από αυτή την αποτυχία, ωστόσο, είχαν διδαχτεί πολλά. Η γερμανική αντίσταση στο Κουρσέλ-συρ-Μερ (Courselles-sur-Mer) κάμφθηκε σύντομα και οι Καναδοί προέλασαν σχεδόν αυθημερόν, προς τον αντικειμενικό τους στόχο, το αεροδρόμιο του Καρπικέ (Carpiquet) στα δυτικά της Καν, επιτυγχάνοντας τη βαθύτερη διείσδυση της 6ης Ιουνίου και έχοντας σχετικά χαμηλές απώλειες.

Παραλία Σουόρντ

6 Ιουνίου 1944: Συμμαχικά στρατεύματα στην Παραλία Σουόρντ

Στη θέση αυτή αποβιβάστηκε η 3η Βρετανική μεραρχία πεζικού και μικρές γαλλικές δυνάμεις. Αντικειμενικός της σκοπός η προέλαση προς την Καν και η ευθυγράμμισή της με τις αερομεταφερόμενες ομάδες ανατολικά του ποταμού Ορν. Οι γέφυρες του Ορν είχαν καταληφθεί από τις αερομεταφερόμενες (με ανεμοπλάνα) δυνάμεις του ταγματάρχη Τζον Χάουαρντ. Παρόλ' αυτά, αντικειμενικός σκοπός όπως η Καν ήταν ανέφικτος για τη δύναμη μιας μεραρχίας, έστω και αν αυτή έκαμψε την παράκτια αντίσταση και ενισχύθηκε από τις αερομεταφερόμενες: Οι Γερμανοί σταμάτησαν την προέλαση των Βρετανών αρχικά με την 21η Μεραρχία Πάντσερ, η οποία ενισχύθηκε από τη 12η Μεραρχία Πάντσερ SS.

Η επιχείρηση Fortitude

Η επιχείρηση διεξήχθη, από τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς με κύριους στόχους:

• να αποκρύψουν από τους Γερμανούς ότι ο τόπος απόβασης θα ήταν η Νορμανδία, κάνοντάς τους να πιστέψουν ότι θα γινόταν αλλού (στη Νορβηγία και στο Πα-ντε-Καλαί).
• μόλις αρχίσει η απόβαση στη Νορμανδία, να τους κάνει να πιστέψουν ότι πρόκειται μόνο μια παραπλανητική απόβαση, προκειμένου να δεσμεύσουν τις γερμανικές δυνάμεις και να καθυστερήσουν την άφιξη των ενισχύσεών τους.

Η επιχείρηση αυτή αποτελούνταν από δύο μέρη, τη Νότια και τη Βόρεια Fortitude και διεξήχθη με μεγάλη προσοχή, συνεχή παρακολούθηση και σχεδόν απίστευτη επιτυχία. Μόλις στα τέλη Ιουλίου άρχισαν οι Γερμανοί να αντιλαμβάνονται ότι δεν πρόκειται να γίνει απόβαση στην περιοχή του Καλαί, όταν ήταν πλέον αργά για να στείλουν ενισχύσεις από εκεί προς το μέτωπο της Νορμανδίας.

Σκοπός της Νότιας Fortitude, η οποία ήταν το κύριο μέρος της επιχείρησης, ήταν να πείσει τους Γερμανούς όχι μόνο ότι η συμμαχική απόβαση θα πραγματοποιούνταν στην περιοχή του Καλαί (σημείο συντομότερης διέλευσης της Μάγχης και το πλησιέστερο στα γερμανικά σύνορα, που ο Έρβιν Ρόμελ είχε φροντίσει να οχυρώσει βαριά) αλλά και ότι κάθε επίθεση σε άλλα σημεία, όπως η Νορμανδία, θα αποτελούσε απλώς παραπλανητική κίνηση. Έτσι, τα γερμανικά στρατεύματα θα καθηλώνονταν στο Καλαί.

Για να διασφαλιστεί η επιτυχία αυτής της παραπλάνησης, οι Σύμμαχοι διέρρευσαν την είδηση ότι ο στρατηγός Τζορτζ Πάτον, ένας από τους πιο διάσημους διοικητές των Συμμάχων, υποτίθεται ότι ήταν επικεφαλής έντεκα μονάδων της φανταστικής «1ης Ομάδας Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών» (FUSAG), στα νότια της Αγγλίας. Όταν ο Πάτον απεστάλη στη Νορμανδία, ως διοικητής της 3ης Στρατιάς, οι Σύμμαχοι τοποθέτησαν ως αντικαταστάτη του στη FUSAG, τον αντιστράτηγο Leslie J. McNair, και όταν αυτός σκοτώθηκε στις 25 Ιουλίου, τον αντιστράτηγο John L. De Witt, προκειμένου να συνεχιστεί η εξαπάτηση των Γερμανών.

Το αποτέλεσμα ολοκληρώθηκε με την ανάπτυξη εκατοντάδων πλαστών αεροπλάνων, αρμάτων και πλοίων, καθώς και συνεχείς ραδιοφωνικές εκπομπές από την έδρα των υποτιθέμενων στρατευμάτων εισβολής. Επιστρατεύτηκαν ακόμα και σκηνογράφοι κινηματογραφικών στούντιο και δημιούργησαν ψεύτικα συγκροτήματα εγκαταστάσεων, που περιλάμβαναν δεξαμενές πετρελαίου και προκυμαίες ελλιμενισμού στο Ντόβερ.

Ο στόχος της Βόρειας Fortitude ήταν να παραπλανήσει τους Γερμανούς ώστε να περιμένουν εισβολή στη Νορβηγία από συμμαχικά στρατεύματα από τη Σκωτία. Απειλώντας τη Νορβηγική άμυνα, οι Σύμμαχοι ήλπιζαν να αποτρέψουν ή να καθυστερήσουν την ενίσχυση της Γαλλίας μετά την απόβαση στη Νορμανδία. Το σχέδιο περιελάμβανε προσομοίωση συσσώρευσης δυνάμεων στη βόρεια Αγγλία και πολιτική επαφή με την ουδέτερη Σουηδία. Η επιχείρηση ήταν τόσο επιτυχημένη που στα τέλη της άνοιξης του 1944, ο Χίτλερ είχε αναπτύξει δεκατρείς στρατιωτικές μονάδες στη Νορβηγία.

Οι αντίπαλοι

Γερμανικές δυνάμεις

Το Ρωσικό μέτωπο είχε, στην κυριολεξία, απορροφήσει τις γερμανικές δυνάμεις. Το 1943, η Γερμανία έχασε περίπου 2 εκατ. στρατιώτες εκεί και, όπως είναι φυσικό, στο μέτωπο που οι Γερμανοί έκριναν πως παρουσιάζει μικρότερο κίνδυνο, οι δυνάμεις δεν ήταν ούτε πολλές ούτε ισχυρής δυναμικότητας. Στις 5/6/1944, μία μέρα πρίν την απόβαση, ο Γερμανός Αρχιστράτηγος της Δύσης είχε 59 μεραρχίες (οι δέκα πολύ αποδυναμωμένες και υπό ανασυγκρότηση), ενώ τα περισσότερα στοιχεία της πρότυπης τεθωρακισμένης μεραρχίας Lehr είχαν μεταφερθή στο Ανατολικό μέτωπο. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η κίνηση του πυροβολικού στις μεραρχίες πεζικού γινόταν αποκλειστικά με άλογα ενώ κάποιες μονάδες χρησιμοποιούσαν ποδήλατα για τις μετακινήσεις τους. Σε αναφορά στρατηγού αναγράφεται ότι από τα 57 οχήματα της μονάδας του τα 50 ανήκαν σε διαφορετικές μάρκες και μοντέλα, ενώ το υπόλοιπο υλικό δεν υστερούσε σε αυτόν τον τομέα: Υπήρχε εξοπλισμός γερμανικής, γαλλικής, πολωνικής, ιταλικής, τσεχικής και ρωσικής κατασκευής. Αυτό δημιουργούσε πολύ σοβαρό πρόβλημα στον ανεφοδιασμό των μονάδων. Το προσωπικό τους, επίσης, δεν ήταν ομοιογενές: Πολλές μονάδες συγκροτούνταν από θεραπευμένους τραυματίες, εφέδρους παλαιών κλάσεων, ασθενείς (ένα τάγμα το αποτελούσαν αποκλειστικά στομαχικοί, που έπρεπε να τρέφονται μόνο με λευκό ψωμί), από πολύ νέους με ελλιπή εκπαίδευση και από «Οσττρούππεν» (Osttruppen), δηλαδή εθελοντές από τις ανατολικές κατακτημένες χώρες. Ο Αμερικανός ιστορικός Τζ. Α. Χάρισον αναφέρει τις ακόλουθες εθνικότητες: Γάλλους, Ιταλούς, Κροάτες, Ούγγρους, Ρουμάνους, Πολωνούς, Φινλανδούς, Λεττονούς, Λιθουανούς, Βορειοαφρικανούς, Νέγρους, Ασιάτες, Ρώσους, Ουκρανούς, Ρουθηνούς, Βαζάκους, Βορειοκαυκάσιους, Γεωργιανούς, Αζέρους, Αρμένιους, Τουρκομάνους, Τατάρους της Κριμαίας, Καλμούκους Φίνους του Βόλγα. Αντίθετα, επαρκές προσωπικό και καλό εξοπλισμό διέθεταν οι μονάδες των Ένοπλων SS (Waffen SS).

Εκεί που οι Γερμανοί δεν υστερούσαν ήταν στην ηγεσία των μεγάλων μονάδων: Γενικός Διοικητής των στρατευμάτων στο Δυτικό Μέτωπο ήταν ο Στρατάρχης Γκερντ φον Ρούντστεντ, την περιφρούρηση των γαλλικών ακτών και την ενίσχυση του «Τείχους του Ατλαντικού»" είχε αναλάβει ο Στρατάρχης Έρβιν Ρόμελ ως διοικητής της Ομάδας Στρατιών Β, και την ηγεσία της 7ης Γερμανικής Στρατιάς είχε ο στρατηγός Φρίντριχ Ντόλμαν (Friedrich Dollmann). Ωστόσο, οι διοικητές των μονάδων δεν βρίσκονταν στο επίπεδο της ανώτατης ηγεσίας τους και διέπραξαν σημαντικά σφάλματα στην αντιμετώπιση της εισβολής.

Μονάδες Στρατού ξηράς

• 716η Μεραρχία Πεζικού (στατική): Αποτελείτο κυρίως από παλαίμαχους «ανίκανους για ενεργό υπηρεσία» και απελευθερωθέντες φυλακισμένους.
• 352η Μεραρχία Πεζικού: Αντίθετα με την πιο πάνω, διέθετε άνδρες πολύ καλά εκπαιδευμένους και πεπειραμένους στη μάχη.
• 91η Αερομεταφερόμενη (Luftlande) Μεραρχία: Μεραρχία με άνδρες εκπαιδευμένους και εξοπλισμένους για μεταφορά τους από αέρος.
• 709η Μεραρχία Πεζικού (στατική): Όπως και η 716η διέθετε αρκετές μονάδες Οσττρούππεν, υπό γερμανική ηγεσία.
• 243η Μεραρχία Πεζικού (στατική): Διοικητής ο Στρατηγός Χάιντς Χέλμιχ (Heinz Hellmich), αποτελούμενη από το 920ό Σύνταγμα Πεζικού (δύο τάγματα), το 921ό και 922ο Συντάγματα Πεζικού. Η μεραρχία αυτή είχε αναλάβει τη φύλαξη της δυτικής πλευράς της χερσονήσου του Κοταντέν.
• 711η Μεραρχία Πεζικού (στατική): Περιλάμβανε τα 731 και 744 Συντάγματα Πεζικού. Είχε αναλάβει τη φύλαξη της δυτικής πλευράς της περιοχής του Κω (Pays de Caux, περιοχή που καταλαμβάνει σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του νομού Σεν-Μαριτίμ).
• 30ή ταχυκίνητη Ταξιαρχία: Διοικητής ο Συνταγματάρχης φον ουντ τσου Άουφζες (Freiherr von und zu Aufsess), αποτελούμενη από τρία τάγματα που μετακινούνταν με ποδήλατα.

Έτσι 4 γερμανικές μεραρχίες πεζικού(των 6 ταγμάτων καθεμία) και 2 τεθωρακισμένες(που έφθασαν μετά την πρώτη μέρα) αντιμετώπισαν απόβαση 6 συμμαχικών μεραρχιών και αεραποβάσεις 3 άλλων(των 9 ταγμάτων η καθεμία)>

Ναυτικό, Αεροπορία

Οι τομείς στους οποίους οι Γερμανοί υστερούσαν σημαντικά ήταν το Ναυτικό και η Αεροπορία: Το Ναυτικό διέθετε ελάχιστα σκάφη επιφανείας (τρία ανέπαφα αντιτορπιλικά και δύο δεκάδες τορπιλοβόλα), σχετικά μικρό αριθμό καλά εξοπλισμένων και επανδρωμένων υποβρυχίων (48), διαμοιρασμένων, όμως, μεταξύ γαλλικών και νορβηγικών ακτών: Η έκταση που μπορούσαν να καλύψουν ήταν τεράστια σε σχέση με τον αριθμό τους. Το μοναδικό μεγάλο σκάφος του Γερμανικού ναυτικού, το θωρηκτό Τίρπιτς, παρέμενε αποκλεισμένο στα φιόρδ της Νορβηγίας. Επρόκειτο για δύναμη ολοσχερώς ανεπαρκή για να αντιμετωπίσει τα 6.900 σκάφη κάθε τύπου που διέθεταν οι Σύμμαχοι. Στην Αεροπορία η κατάσταση ήταν ακόμα χειρότερη: Ο επικεφαλής του 3ου Αεροπορικού στόλου (Luftflotte No 3), Χούγκο Σπέρρλε, διέθετε μόλις 891 αεροσκάφη κάθε τύπου, από τα οποία μόνο 500 μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε επιχειρήσεις (150 βομβαρδιστικά και 266 καταδιωκτικά, τα υπόλοιπα άλλων τύπων). Οι Σύμμαχοι υπολόγιζαν την αεροπορική υπεροχή τους σε 15:1, αλλά οι Γερμανοί υπολόγιζαν, πιο σωστά, την αεροπορική υπεροχή των Συμμάχων σε 50 προς 1, καθώς οι Σύμμαχοι διέθεταν περίπου 13.500 αεροσκάφη κάθε τύπου έτοιμα για επιχειρήσεις.

Συμμαχικές δυνάμεις

Ηγεσία

• Στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, Ανώτατος Αρχηγός Συμμαχικών Δυνάμεων
• Στρατάρχης Αεροπορίας Σερ Άρθουρ Τέντερ (Arthur Tedder), Υπαρχηγός
• Στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ (Bernard Montgomery), Αρχηγός δυνάμεων Στρατού ξηράς
• Στρατάρχης Αεροπορίας Σερ Τράφφορντ Λι-Μάλλορι (Trafford Leigh-Mallory), Αρχηγός Αεροπορικών δυνάμεων
• Ναύαρχος Σερ Μπέρτραμ Ράμσεϊ (Bertram Ramsay), Αρχηγός Ναυτικών δυνάμεων
• Στρατηγός Όμαρ Μπράντλεϊ (Omar Bradley), επικεφαλής 1ης Αμερικανικής Στρατιάς
• Στρατηγός Μάιλς Ντέμπσεϊ (Miles Dempsey), επικεφαλής 2ης Βρετανικής Στρατιάς

Στρατός ξηράς

• 6η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία
• 1ο Βρετανικό Σώμα Στρατού: 3η Μεραρχία Πεζικού, 27η Θωρακισμένη Ταξιαρχία, 3η Καναδική Μεραρχία Πεζικού, 2η Καναδική Θωρακισμένη Ταξιαρχία
• 30ό Βρετανικό Σώμα Στρατού: 50ή Μεραρχία Πεζικού, 8η Θωρακισμένη Ταξιαρχία, 79η Θωρακισμένη Μεραρχία
• 5ο Σώμα Στρατού ΗΠΑ: 1η και 29η Μεραρχία Πεζικού
• 4ο Σώμα Στρατού ΗΠΑ: 4η Μεραρχία Πεζικού,101η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία ΗΠΑ,82η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία
• 4ο Σύνταγμα Αερομεταφερόμενων Καταδρομέων SAS (Special Air Service), δύναμη των Ελεύθερων Γάλλων

Συνολικά, στην επιχείρηση της Απόβασης την 1η ημέρα, υπολογίζεται ότι η συνολική δύναμη των στρατευμάτων που έλαβαν μέρος ανήλθε από 130.000 έως 156.000 άνδρες.

Αεροπορική δύναμη

Υπολογίζεται ότι ο Στρατάρχης Λι-Μάλλορι είχε στη διάθεσή του περίπου 13.500 αεροσκάφη και ανεμόπτερα παντός τύπου.

Ναυτικές δυνάμεις

Στην απόβαση έλαβαν μέρος περίπου 5.333 σκάφη κάθε τύπου, οργανωμένα σε 57 νηοπομπές. Η Ελλάδα συμμετείχε με τις κορβέτες Κριεζής και Τομπάζης, με κυβερνήτες τους πλωτάρχες Κιοσσέ και Παναγιωτόπουλο αντίστοιχα. Η επιχείρηση διάπλου της Μάγχης όφειλε να οργανωθεί με μεγάλη προσοχή, καθώς η Μάγχη είναι «δύσκολη θάλασσα», οι Γερμανοί είχαν ποντίσει ναρκοπέδια και υπήρχε πάντα ο κίνδυνος των γερμανικών υποβρυχίων: Οι στόχοι ήταν τόσοι, που και λίγοι μόνον ικανοί κυβερνήτες θα μπορούσαν να προκαλέσουν πραγματική πανωλεθρία στον Συμμαχικό στόλο. Ευτυχώς, ο Χίτλερ περίμενε την απόβαση στο Πα-Ντε-Καλαί και θεώρησε ότι η επιχείρηση Ποσειδών ήταν απλός αντιπερισπασμός. Έτσι ούτε συγκέντρωσε τις δυνάμεις του εκεί ούτε και τις ενίσχυσε.

Οι επιχειρήσεις χρονολογικά

6 Ιουνίου

00:00 - 01:00

• Ακριβώς μετά τα μεσάνυχτα, προσγειώνονται 6 ανεμοπλάνα τύπου «Χόρσα», της 6ης αερομεταφερόμενης βρετανικής μεραρχίας, με τα οποία καταλαμβάνεται γέφυρα στο κανάλι της Καν, καθώς και η γέφυρα της Ρανβίλ, στον ποταμό Ορν.
• Στη 1 το πρωί, αρχίζει η ρίψη ή η προσγείωση του μεγαλύτερου μέρους της 6ης μεραρχίας. Την ιδια ώρα αρχίζει και η αντίστοιχη επιχείρηση των Αμερικανών της 101ης αερομεταφερόμενης μεραρχίας, στο αριστερό άκρο του μετώπου της απόβασης, στο Κοταντέν.
• Ο υπολοχαγός Πουλ (Poole) είναι ο πρώτος στρατιωτικός των Συμμαχικών δυνάμεων που πατά σε γαλλικό έδαφος.

01:00 - 6:00

• Στη 01:11, Γερμανοί παρατηρητές αναφέρουν στο αρχηγείο του 84ου γερμανικού Σώματος Στρατού, στο Σαιν Λο, την παρουσία αλεξιπτωτιστών στα ανατολικά των εκβολών του Ορν. Στη 01:45, αναφέρεται η ύπαρξη αλεξιπτωτιστών στις δύο πλευρές του ποταμού Μερντερέ, στο άλλο άκρο του μετώπου. Ο στρατηγός Μαρκς ακυρώνει τη μετάβασή του στη Ρεν καθώς οι αναφερόμενες εχθρικές ρίψεις αλεξιπτωτιστών έγιναν στις δύο πτέρυγες του 84ου Σώματος, πράγμα που δείχνει πως η κατάσταση είναι σοβαρή. Στις 2:00, πληροφορίες των Γερμανών από την Καν και τη Βαλόν αναφέρουν πως αιχμαλωτίστηκαν Βρετανοί και Αμερικανοί αλεξιπτωτιστές από 4 αερομεταφερόμενες μεραρχίες. Ειδοποιούνται οι ανώτεροι Γερμανοί διοικητές (Ντόλμαν, Σάλμουτ, Ρούνστετ, και λίγο αργότερα ο Ρόμελ).
• Η 82η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία των ΗΠΑ προσεδαφίζεται στην περιοχή της κωμόπολης Σαιντ-Μερ-Εγκλίζ (εξουσιοδοτημένη κοινότητα). Η 101η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία των ΗΠΑ συνεχίζει την προσεδάφισή της κοντά στη Παραλία Γιούτα και το κύριο σώμα της 6ης Βρετανικής Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας προσεδαφίζεται στα ανατολικά του ποταμού Ορν. Υπάρχουν αρκετά προβλήματα στην επιχείρηση αυτή, ιδιαίτερα των Αμερικανών, εξαιτίας του πολύπλοκου σχεδίου ρίψεων, της ομίχλης, των αγροτικών φραχτών και των ελών: μερικοί αλεξιπτωτιστές πνίγονται στα έλη του Μερντερέ και, την αυγή, πολλά τμήματα της 82ης και της 101ης μεραρχίας δεν βρίσκονται στην προβλεπόμενη θέση. Ωστόσο, η γερμανική παράκτια άμυνα αποδιοργανώνεται.
• Στις 02:29, το πρώτο αμερικανικό αποβατικό, και πλωτό αρχηγείο, αγκυροβολεί μπροστά από την ακτή Γιούτα, σε απόσταση 11 μιλίων. Στις 02:50, το άλλο πλωτό αρχηγείο των Αμερικανών αγκυροβολεί έξω από την ακτή Όμαχα. Γύρω από αυτά τα σκάφη συγκεντρώνονται τα υπόλοιπα αποβατικά. Επτά λεπτά αργότερα, ο στόλος των αποβατικών αρχίζει να κατευθύνεται προς τις ακτές όπου θα γίνει η απόβαση. Προηγούνται οι πλοηγοί και ακολουθούν τα περιπολικά (P.C.), τα αρματαγωγά (L.T.C.) που έφεραν τα αμφίβια άρματα μάχης, τα αρματαγωγά για τα βαριά τανκ (L.C.Τ.), τα οπλιταγωγά (L.C.A και L.C.V.P), σκάφη μεταφοράς πυροβολικού (L.C.G.), αντιαεροπορικών (L.C.F.), πεζικού και υλικού πολέμου (L.S.T.) κ.α. Τα σκάφη αυτά δεν διαθέτουν καρίνα και χρειάζονται 3 ώρες για αν φτάσουν στην ακτή.
• Στις 03:09, ένα γερμανικό ραντάρ εντοπίζει μεγάλη συγκέντρωση σκαφών στα ανοιχτά του Πρτ-αν-Μπεσέν. Ο Γερμανός ναύαρχος Κράνκε διατάζει τους στολίσκους του Χερβούργου και της Χάβρης να επιτεθούν. Η συμμαχική αεροπορία αποτρέπει την έξοδο του πρώτου κι έτσι μόνο ο στολίσκος της Χάβρης είναι σε θέση να επιτεθεί κατά του συμμαχικού στόλου.
• Οι Βρετανοί αλεξιπτωτιστές καταλαμβάνουν το προγεφύρωμα του χωριού Ρανβίλ (Ranville) και ανατινάζουν γέφυρες. Επιτίθενται, στις 02:45 εναντίον των παράκτιων πυροβόλων στην περιοχή της Μερβίλ (Merville) και, μετά από μάχη, καταλαμβάνουν το πυροβολείο στις 03:45.
• Στις 03:30, καταφθάνει, με ανεμόπτερα, ο βαρύς εξοπλισμός των αερομεταφερόμενων βρετανικών μονάδων.
• Η κωμόπολη Σαιντ-Μερ-Εγκλίζ (εξουσιοδοτημένη κοινότητα) καταλαμβάνεται από το 505ο Σύνταγμα της 82ης μεραρχίας, στο πιο περίφημο επεισόδιο της απόβασης, και γίνεται η πρώτη γαλλική κωμόπολη που ελευθερώνεται από τους Γερμανούς.
• Τα αμερικανικά αποβατικά σκάφη που προορίζονταν για τη Γιούτα συνάντησαν πιο ήρεμη θάλασσα, καθώς προστατεύονταν από τη χερσόνησο του Κοταντέν. Όμως, εκείνα της Όμαχα ταλαιπωρούνται έντονα από το κύμα της Μάγχης που φτάνει τα 5 μποφόρ. Τα βρετανικά αποβατικά αργοπορούν ακόμη περισσότερο, έχοντας διανύσει μόλις 7 μίλια προς τις ακτές Γκολντ, Τζούνο και Σουόρντ, μέχρι τις 5 το πρωί.
• Στις 05:05, τα υποβρύχια «τσέπης» Χ-20 και X-23, τα οποία θα καθοδηγήσουν την επιχείρηση απόβασης, βρίσκονται στη θέση τους. Μετά από μερικά λεπτά, τα μεγάλα συμμαχικά σκάφη φθάνουν στις προκαθορισμένες θέσεις προκειμένου να υποστηρίξουν με τα πυροβόλα τους την απόβαση. Τα αεροπλάνα του ναυτικού απλώνουν προπέτασμα καπνού προκειμένου να καλύψουν τα πρώτα από το εχθρικό πυροβολικό.
• Τρεις γερμανικές τορπιλάκατοι του στολίσκου της Χάβρης επιτίθενται εναντίον του στόλου των 1.200 σκαφών. Το μόνο που καταφέρνουν είναι να βυθίσουν ένα νορβηγικό αντιτορπιλικό.
• Στις 05:30, τα βρετανικά πολεμικά σκάφη ανοίγουν πυρ εναντίον των γερμανικών παράκτιων οχυρωμάτων. Οι Αμερικανοί, θέλοντας να αιφνιδιάσουν τους Γερμανούς, ξεκινούν τον βομβαρδισμό των ακτών Όμαχα και Γιούτα στις 05:50. Στον αέρα, 1.630 αμερικανικά βομβαρδιστικά τύπου «Λιμπερέιτορ» (B-24 Liberator) αναλαμβάνουν δράση.
• Η γερμανική διοίκηση της Νορμανδίας βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού. Διατάσσεται επίθεση στο Καραντάν, εξόντωση των αλεξιπτωτιστών στη Σαιντ-Μερ-Εγκλίζ (εξουσιοδοτημένη κοινότητα), εκκαθάριση της ανατολικής όχθης του Ορν από την 21η μεραρχία αρμάτων, και κίνηση της μεραρχίας Λερ και της 12ης μεραρχίας αρμάτων SS προς την Καν. Λίγο πριν τις 06:00, ο επιτελάρχης του Ρούντστετ, Γκίντερ φον Μπλούμεντριτ, καλεί τον υπασπιστή του στρατηγού Γιοντλ, λέγοντάς του ότι η συμμαχική εισβολή είχε αρχίσει και ότι ο προϊστάμενός του είχε δώσει εντολή στις δυνάμεις του να κινηθούν εναντίον των αλεξιπτωτιστών. Κανείς δεν τολμά να ξυπνήσει τον Χίτλερ, ωστόσο ο Άλφρεντ Γιοντλ δεν συμμερίζεται την ανησυχία του Μπλούμεντριτ: πιστεύει πως η πραγματική απόβαση δεν θα γίνει στην Κάτω Νορμανδία και η επιχείρηση των αλεξιπτωτιστών αποσκοπεί στην εξαπάτηση των Γερμανών.

06:00 - 21:00

• Αμερικανικά βομβαρδιστικά επιτίθενται εναντίον των παράκτιων οχυρώσεων στις θέσεις των Γιούτα και Όμαχα.
• Αποβιβάζονται οι πρώτοι Αμερικανοί στρατιώτες στις Γιούτα και Όμαχα.
• Το γερμανικό ραδιόφωνο αναφέρει την απόβαση.
• Οι Αμερικανοί καταδρομείς του 2ου Συντάγματος επιτίθενται κατά του ακρωτηρίου του Οκ (Pointe du Hoc) στο άκρο της Παραλίας Γιούτα.
• Οι Βρετανοί αποβιβάζονται στις παραλίες Γκολντ και Σουόρντ.
• Οι Καναδοί αποβιβάζονται στην παραλία Τζούνο.
• Ο Στρατηγός Αϊζενχάουερ εγκρίνει τη δημόσια ανακοίνωση της απόβασης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
• Ο Στρατηγός Όμαρ Μπράντλεϊ (Omar Bradley) αντιμετωπίζει σφοδρή αντίσταση στην Παραλία Όμαχα και ζητά ενισχύσεις.
• Ο Γάλλος ταγματάρχης Κιφέρ (Kieffer) απελευθερώνει το κτήριο του Καζίνο στη Ρίβα Μπέλλα (Riva Bella). Απελευθερώνεται το χωριό Ερμανβίλ (Hermanville), παρακείμενο της Παραλίας Σουόρντ.
• Οι Αμερικανοί εκκαθαρίζουν ολοσχερώς την Παραλία Γιούτα.
• Ο Τσώρτσιλ ανακοινώνει, σε ομιλία του στη Βουλή, την απόβαση των συμμαχικών δυνάμεων.
• Τα στρατεύματα της Παραλίας Γιούτα ενώνονται με την 101η Αερομεταφερόμενη.
• Τα στρατεύματα στην Παραλία Όμαχα αρχίζουν να κινούνται προς το εσωτερικό.
• Γερμανική αντεπίθεση με άρματα μάχης της 21ης Μεραρχίας Πάντσερ.
• Η 12η Μεραρχία Πάντσερ SS διατηρεί τις θέσεις της νότια της Καν.
• Βρετανικά άρματα μάχης καταφθάνουν στην Αρρομάνς-λε-μπαιν (Arromanches-les-Bains).
• Τα αμερικανικά στρατεύματα της Παραλία Ομάχα προωθούνται στο εσωτερικό. Απελευθερώνεται το χωριό Σαιν-Λωράν (Saint-Laurent).
• Προς το τέλος του απογεύματος, ο Χίτλερ θέτει στη διάθεση του Ρόμελ τη 12η θωρακισμένη μεραρχία SS και τη θωρακισμένη μεραρχία «Λερ» αλλά, καθώς έχει συμπεράνει οριστικά πως η απόβαση στη Νορμανδία είναι επιχείρηση παραπλάνησης, απαγορεύει την ενίσχυση του νορμανδικού μετώπου με οποιοδήποτε τμήμα της 15ης Στρατιάς. Για τον ίδιο λόγο, ακυρώνει διαταγή του στρατηγού Ντόλμαν για μεταφορά μέρους της φρουράς της Βρετάνης στη Νορμανδία.
• Η 21η Μεραρχία Πάντσερ καταφθάνει στο Λυκ-συρ-Μερ ανάμεσα στις παραλίες Τζούνο και Σουόρντ.

20:00 - 24:00

• Ο Στρατάρχης Ρόμελ επιστρέφει στο Αρχηγείο του.
• Η 21η Μεραρχία Πάντσερ ανακόπτει τη βρετανοκαναδική προέλαση στο δάσος του Λεμπισέ (Lebisay).

Τα γεγονότα από 7 Ιουνίου έως 1 Ιουλίου

Η πρώτη μεγάλη πόλη που απελευθερώθηκε στη Γαλλία ήταν η Μπαγιέ (Bayeux). Κατελήφθη τα ξημερώματα της 7ης Ιουνίου από τη βρετανική δύναμη καταδρομέων, Sherwood (Sherwood Rangers) Εκεί βρίσκεται σήμερα το Βρετανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο όπου, σε κάθε επέτειο, γίνονται τελετές με τη συμμετοχή Παλαιμάχων, και ένα από τα πολλά μουσεία της Αποβάσεως.

Η ηγεσία του εγχειρήματος παρατηρεί ότι κανείς από τους αρχικούς αντικειμενικούς στόχους δεν έχει επιτευχθεί, εκτός από την εδραίωση των αρχικών θέσεων απόβασης. Οι πληροφορίες, ωστόσο, μιλούν για κακή οργάνωση των αμυνομένων, καθώς οι Γερμανοί δεν κατάφεραν να οργανώσουν αντεπίθεση για να «πετάξουν τους εισβολείς στη θάλασσα» όπως είχε διατάξει ο Χίτλερ, ενώ οι δυνάμεις τους φαίνονται πολυδιασπασμένες. Δίνεται εντολή για αναδιοργάνωση των συμμαχικών μονάδων.

Μέχρι την 1η Ιουλίου, οι Σύμμαχοι έχουν εδραιώσει προγεφύρωμα πλάτους 70 χλμ. και έχουν αποβιβάσει περίπου 1 εκατ. άνδρες και 180.000 οχήματα κάθε τύπου. Το βάθος, ωστόσο, αυτού του προγεφυρώματος δεν ξεπερνά τα 25 χλμ., ενώ στα περισσότερα σημεία δεν υπερβαίνει τα 5 μόλις χλμ. Η φάση εφόδου ολοκληρώθηκε.

Η ελληνική συμμετοχή

Στην απόβαση συμμετείχαν δύο ελληνικά πλοία του τότε Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού, οι κορβέτες «Τομπάζης» και «Κριεζής», με πλήρωμα 155 ανδρών. Κυβερνήτης του πρώτου πλοίου ήταν ο πλωτάρχης Γεώργιος Παναγιωτόπουλος και του δεύτερου ο Δημήτριος Κιοσσές, μετέπειτα ναύαρχος και Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού. Ο ύπαρχος του «Κριεζής», Γρηγόριος Παυλάκης, τιμήθηκε το 2004 με τον τίτλο του Ιππότη της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας, σε επετειακή τελετή που έγινε στη Γαλλία.

Πηγές

• Καρτιέ, Ρεϊμόν (1964). Ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τόμος β΄. ΑΘΗΝΑ: ΠΑΠΥΡΟΣ. 
• Keegan, John (2001). The Oxford Companion to World War II. Oxford University Press. 
• Weinberg, Gerhard L. (1994). A World at Arms - A Global History of War World II. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-55879-4.