Τηλέγονος
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Τηλέγονος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Τηλέγονον (Αρχαία Ελληνικά) |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Πηνελόπη |
| Τέκνα | Ιταλός |
| Γονείς | Οδυσσέας[1] και Κίρκη[1] |
| Αδέλφια | Κασσιφόνη Λατίνος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Τηλέγονος (που σημαίνει «αυτός που γεννήθηκε μακριά», (τηλε+γόνος) είναι γνωστά τα παρακάτω διαφορετικά πρόσωπα:
Τηλέγονος, γιος του Οδυσσέα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γιος του Οδυσσέα και της Κίρκης (ή της θεάς Αφροδίτης). Αυτός ο Τηλέγονος αναφέρεται ότι ίδρυσε την πόλη Πραίνεστο (τη σημερινή Παλεστρίνα). Ο Τηλέγονος δεν αναφέρεται από τον Όμηρο, αλλά από τον Ησίοδο.
Μόλις ο Τηλέγονος ενηλικιώθηκε, η Κίρκη τον έστειλε να βρει τον πατέρα του Οδυσσέα, που είχε επιστρέψει πια στην Ιθάκη. Εκείνη την εποχή ο Τειρεσίας είχε βγάλει χρησμό στον Οδυσσέα ότι θα πεθάνει «εξ αλός» (που εξηγείται με δύο τρόπους: είτε «θα πεθάνει έξω από τη θάλασσα» είτε «από τη θάλασσα»). Εντωμεταξύ, αν και ο Τηλέγονος έφθασε στην Ιθάκη, άρχισε να λεηλατεί το νησί για να ταΐσει το πλήρωμά του, νομίζοντας ότι ήταν η Κέρκυρα. Ο Οδυσσέας και ο γιος του Τηλέμαχος έσπευσαν να υπερασπιστούν την πόλη τους, οπότε ο Τηλέγονος σκότωσε άθελά του τον ίδιο του τον πατέρα, του οποίου το πρόσωπο δεν είχε αντικρύσει ποτέ στη ζωή του. Επιβεβαιώνοντας τον χρησμό, ο Τηλέγονος είχε σκοτώσει τον Οδυσσέα με δόρυ που η αιχμή του ήταν το δηλητηριώδες κεντρί («άκανθα») της ουράς ενός σαλαχιού.
Όταν ο Τηλέγονος πληροφορήθηκε από τον Τηλέμαχο πού ακριβώς βρισκόταν και ποιον είχε σκοτώσει, έκλαψε πικρά μαζί με τον ετεροθαλή αδελφό του. Η θεά Αθηνά, αφού δεν μπορούσε να κάνει κάτι καλύτερο για τον Οδυσσέα, παρηγόρησε τα δυο παιδιά του, λέγοντάς τους ότι αυτό ήταν το πεπρωμένο του ήρωα. Διέταξε τότε τον Τηλέγονο να πάρει σύζυγό του την Πηνελόπη (με την οποία αργότερα, απέκτησαν ένα γιο, τον Ιταλό) και την Kίρκη να πάρει το σώμα του Οδυσσέα στο νησί της που θα μεταφέρει ο Τηλέμαχος. Εκεί η Kίρκη, αφού πρώτα τους κάνει αθάνατους, παντρεύεται τον Τηλέμαχο (κάποιοι αποδίδουν τη Ναυσικά ως γυναίκα του), όπως λέει και ο Απολλόδωρος.
Όλα αυτά αναφέρονται στην «Τηλεγονία», ένα πανάρχαιο έπος –συνέχεια της Οδύσσειας– το οποίο σώζεται μόνο σε περίληψη και αποδίδεται στον Ευγάμμονα (και από άλλους, λανθασμένα, στον Ευοδιανό). Παραλλαγές απαντώνται σε μεταγενέστερους ποιητές όπως, για παράδειγμα, σε μια χαμένη τραγωδία του Σοφοκλέους (Οδυσσεύς ακανθόπληξ): Σε αυτήν, ο Οδυσσέας κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο μαντείο της Δωδώνης, ενημερώνεται από χρησμό ότι είναι καταδικασμένος να σκοτωθεί από τον γιο του. Υποθέτει ότι ο χρησμός εννοεί τον Τηλέμαχο, τον οποίο και εξορίζει σε γειτονικό νησί. Ο Τηλέγονος, φθάνοντας στην Ιθάκη, πλησιάζει τη βασιλική κατοικία του Οδυσσέα αλλά οι φρουροί, που δεν τον γνωρίζουν, δεν του επιτρέπουν να δει τον πατέρα του. Ο Οδυσσέας ενημερώνεται και νομίζοντας ότι επέστρεψε ο Τηλέμαχος βγαίνει να συγκρουστεί. Εκεί συνεπλέκεται με τον Τηλέγονο όπου ο τελευταίος, χωρίς να τον γνωρίζει, τον σκοτώνει με δόρυ που η αιχμή του ήταν από «άκανθα» (γι' αυτό και ο προσδιορισμός «ακανθόπληξ»). Ο Οδυσσέας, μην γνωρίζοντας ποιος είναι ο Τηλέγονος πεθαίνει καταγγέλοντας την ψεύτικη προφητεία.
Στην ιταλική και ρωμαϊκή μυθολογία ο Τηλέγονος (Telegonus) μνημονεύεται ως ιδρυτής της πόλεως Τούσκουλο, στα νοτιοανατολικά της Ρώμης διαφορετική από την Παλεστρίνα, που επίσης βρίσκεται στην ίδια περιοχή. Οι λατίνοι ποιητές χρησιμοποιούσαν συχνά φράσεις όπως «τείχη του Τηλεγόνου» (π.χ. Προπέρτιος, 2.32) ή «Κίρκεια τείχη» για την πόλη αυτή.
Η «Τηλεγόνεια» αποτελεί κύκλο επιστημονικών διαλέξεων (που ξεκίνησαν το 2010), στα πλαίσια της δέσμευσης του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου για την προώθηση της διά βίου μάθησης, αλλά και του Ελληνικού Πολιτισμού. Στην «Τηλεγόνεια» συμμετέχουν κορυφαία ονόματα του χώρου των Ελληνικών Γραμμάτων τόσο από την Κύπρο, όσο και από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Τηλέγονος, βασιλιάς της Αιγύπτου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βασιλιάς της Αιγύπτου. Αυτός ο Τηλέγονος παντρεύτηκε την Ιώ, την πριγκίπισσα του Άργους και ερωμένη του Δία και υιοθέτησε τον γιο που έκανε η Ιώ με τον βασιλιά των θεών, τον Έπαφο.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Emmy Patsi-Garin: Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969
- Δημήτρης Καλοκύρης: Παρασάγγες, τόμος A΄, εκδ. Άγρα, Αθήνα 2014
|
