Ταρκύνιος ο Πρεσβύτερος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ταρκύνιος ο Πρεσβύτερος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
L.Tarquinius Priscus (Λατινικά)
Γέννηση7ος αιώνας π.Χ.
Tarquinia
Θάνατος578 π.Χ.
Ρώμη
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΡωμαίος πολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΤανανκύλλα[1][2][3]
ΤέκναΓνάιος Ταρκύνιους[4][5]
Ταρκυνία η πρεσβύτερη[6]
Ταρκυνία η νεότερη[7]
Ταρκυνία[8][9]
Αρούνς Ταρκύνιους[10][11]
Ταρκύνιος ο Υπερήφανος[10][11]
ΓονείςΔημάρατος της Κορίνθου[12][13]
ΑδέλφιαΑρρούν Ταρκύνιος
ΟικογένειαΔυναστεία Ταρκύνιου
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒασιλιάς της Ρώμης (616 π.Χ.–578 π.Χ.)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Λεύκιος Ταρκύνιος ο Πρεσβύτερος ή Λούκιος Ταρκύνιος Πρίσκος ήταν ο πέμπτος θρυλικός βασιλιάς της Αρχαίας Ρώμης και ο πρώτος βασιλιάς από τον Οίκο των Ταρκύνιων (617 π.Χ. - 579 π.Χ.). Σύζυγός του ήταν η Τανακύλλα και ήταν Κορίνθιος στην καταγωγή, από την οικογένεια των Βακχιαδών. Ο Τίτος Λίβιος γράφει ότι ο Ταρκύνιος ήρθε στην Ρώμη από την Ετρουρία, και το βαπτιστικό του όνομα ήταν "Λούκουμος", που στην Ετρουσκική γλώσσα μεταφράζεται "βασιλιάς", αυτό οδηγεί σε σύγχυση.

Άνοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ταρκύνιος κληρονόμησε την τεράστια περιουσία τού πατέρα του, αλλά οι Ετρούσκοι του απαγόρευσαν να λάβει πολιτικά αξιώματα, επειδή ο πατέρας του Δημάρατος της Κορίνθου είχε έρθει μετανάστης από την Κόρινθο, απογοητευμένος έφυγε με την σύζυγο του Τανακύλλα για την Ρώμη. Ο θρύλος περιγράφει ότι ένας αετός πλησίασε την άμαξα και άρπαξε το καπέλο από τον Ταρκύνιο, στην συνέχεια ο αετός έκανε μερικές στροφές στον ουρανό, επέστρεψε και άφησε πίσω το καπέλο στο κεφάλι του. Η Τανακύλλα θεώρησε το περιστατικό αυτό σαν θεϊκό σημάδι ότι ο σύζυγος της θα έχει λαμπρή σταδιοδρομία. Όταν έφτασε στην Ρώμη έγινε δεκτός με ενθουσιασμό και του ανέθεσε ο βασιλιάς την κηδεμονία των γιων του.[14]

Ο βασιλιάς Άνκος Μάρκιος από την Οικογένεια των Μαρκίων ήταν εγγονός από μητέρα του δεύτερου βασιλιά του θρυλικού Νουμά Πομπίλιου αλλά η κληρονομική μοναρχία δεν υπήρχε στην Ρώμη, κανέναν από τους τρεις πρώτους βασιλείς δεν κληρονόμησε ο γιος του. Με τον θάνατο του Άνκος Μάρκιος διεκδίκησε την βασιλεία επειδή οι γιοι του ήταν πολύ μικροί και ανίκανοι να κυβερνήσουν. Μία άλλη παράδοση αναφέρει ότι την εποχή του θανάτου του Άνκος Μάρκιος οι γιοι του έλλειπαν σε κυνήγι, συνεπώς πήρε τον θρόνο χωρίς αντίσταση.[15] Ο Ταρκύνιος ο πρεσβύτερος αύξησε σύμφωνα με τον Λίβιο τον αριθμό των μελών της Γερουσίας με 100 μέλη από κατώτερες οικογένειας, μία από αυτές ήταν η Οικογένεια των Οκταβίων από την οποία καταγόταν ο μετέπειτα αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος.[16][17]

Στρατιωτικές επιτυχίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώτος πόλεμος του Ταρκύνιου ήταν εναντίον των Λατίνων, κατέλαβε την Λατινική πόλη Απιόλι πριν από το 588 π.Χ. σύμφωνα με τα Ρωμαϊκά ημερολόγια.[18] Οι στρατιωτικές του ικανότητες δοκιμάστηκαν σκληρά με την επίθεση των Σαβίνων που τους υποστήριζαν όλες οι Ετρουσκικές πόλεις, ο Ταρκύνιος αναγκάστηκε να διπλασιάσει τον αριθμό των ανδρών στον στρατό του.[19] Οι Σαβίνοι ηττήθηκαν ύστερα από σκληρές οδομαχίες μέσα στην πόλη της Ρώμης.[20]

Ακολούθησε ειρήνη με την οποία δέχτηκε την πόλη της Κολλατίας, διόρισε διοικητή της πόλης και αρχηγό της φρουράς τον ανεψιό του Αρούν Ταρκύνιο, γνωστό και σαν Εγέριο. Ο Ταρκύνιος ο πρεσβύτερος επέστρεψε στην Ρώμη και γιόρτασε την μεγάλη νίκη του με μία μεγαλοπρεπή τελετή (15 Σεπτεμβρίου 585 π.χ.).[21] Ακολούθησε η κατάκτηση μίας μεγάλης σειράς από πόλεις στην Λατινική Κοιλάδα με πλούσια λάφυρα.[22] Ο Ταρκύνιος φυλάκισε τους αιχμαλώτους από την Ετρουρία που είχαν βοηθήσει τους Σαβίνους, οι πέντε πόλεις της Ετρουρίας του κήρυξαν τον πόλεμο, ενώθηκαν αμέσως μαζί τους και άλλες επτά. Οι Ετρούσκοι κατέλαβαν την Ρωμαϊκή πόλη Φιδήναι που έγινε σύντομα το επίκεντρο του πολέμου, ο Ταρκύνιος ήταν για άλλη μια φορά ο μεγάλος νικητής με νέα πλούσια λάφυρα.

Ετρουσκικά έθιμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ετρούσκος ιππέας (540 π.Χ. - 520 π.Χ.)

Ο Ταρκύνιος οικοδόμησε σύμφωνα με την παράδοση τον Μέγα Ιππόδρομο, το αρχαιότερο και μεγαλύτερο στάδιο της Ρώμης, τα ανυψωμένα καθίσματα κατασκευάστηκαν με έξοδα της Γερουσίας, έδωσαν εισφορά και οι απλοί πολίτες. Ο βασιλιάς καθιέρωσε μια σειρά από ετήσια παιχνίδια, οι πρώτοι ιππείς και μποξέρ ήρθαν από την Ετρουρία.[23] Μετά από μία μεγάλη πλημμύρα ο Ταρκύνιος αποστράγγισε τις πεδιάδες γύρω από την Ρώμη και κατασκεύασε τον μεγάλο αγωγό αποχέτευσης. Οικοδόμησε τείχος γύρω από την πόλη και τον Ναό του Καπιτωλινού Διός στον Καπιτωλινό λόφο με χρήματα από τα λάφυρα στην λεηλασία των Σαβίνων.[24]

Ο Φλούρους γράφει ότι ο Ταρκύνιος γιόρτασε όλους τους θριάμβους με μεγαλοπρεπείς τελετές Ετρουσκικής μορφής, ίππευσε ένα χρυσό άρμα με τέσσερα άλογα, φορούσε μία Τόγκα και ένα χιτώνιο διακοσμημένο με φύλλα φοίνικα. Εισήγαγε σχεδόν όλα τα Ετρουσκικά έθιμα στην πολιτική και στρατιωτική διοίκηση : το Σκήπτρο του βασιλιά, η Τραβέα, ένα μοβ χιτώνιο που χρησιμοποιήθηκε σαν πανωφόρι και οι Φάσκες που τις μετέφεραν οι σωματοφύλακες. Η Τόγκα χρησιμοποιήθηκε στην συνέχεια από όλους τους αξιωματούχους, τα δακτυλίδια που φορούσαν τα μέλη της Ρωμαϊκής συγκλήτου και η φαλέρα, ένας μεταλλικός δίσκος που φορούσαν οι στρατιώτες στρατιώτες στις παρελάσεις.[25] Ο Στράβων γράφει ότι ο Ταρκύνιος εισήγαγε όλες τις λατρευτικές τελετές των Ετρούσκων όπως η "τούμπα", ένα ευθύ κέρατο για στρατιωτική χρήση.[26][27]

Δολοφονία και διαδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ταρκύνιος ο Πρεσβύτερος και ο αετός.

Ο Ταρκύνιος ο πρεσβύτερος βασίλευσε 38 χρόνια, σύμφωνα με τον θρύλο οι γιοι του προκατόχου του Άνκος Μάρκιος διεκδίκησαν τον θρόνο και οργάνωσαν την δολοφονία του, μετά από συνωμοσία ο Ταρκύνιος δέχτηκε ένα θανάσιμο χτύπημα στο κεφάλι. Η σύζυγος του Τανακύλλα προσπάθησε να καθησυχάσει τον κόσμο ότι υπήρξε μόνο ένας απλός τραυματισμός, ο Σέρβιος Τύλλιος ανακηρύχτηκε αντιβασιλιάς. Όταν ο θάνατος του Ταρκύνιου επιβεβαιώθηκε η Τανακύλλα προτίμησε διάδοχο τον ίδιο τον Σέρβιο σε σχέση με τους γιους του γιου της Μάρκιου : Ταρκύνιο τον Υπερήφανο και Αρρούν. Ο Σέρβιος Τύλλιος είχε μεταφερθεί στα ανάκτορα σε βρεφική ηλικία με την μητέρα του Οκρησία που απέκτησε μεγάλη θέση στα ανάκτορα και έγινε μία από τις Εστιάδες Παρθένες. Ο Ταρκύνιος ανακάλυψε γρήγορα την θεϊκή του καταγωγή αφού ο πατέρας του συσχετιζόταν με τους Λάρητες, του έδωσε σύζυγο την κόρη του Γεγανία και τον κήρυξε διάδοχο του θρόνου παρακάμπτοντας τους εγγονούς του. Ο Σέρβιος Τύλλιος αργότερα πάντρεψε τις δύο κόρες του Τύλλια την πρεσβύτερη και Τύλλια την νεώτερη με τους δύο εγγονούς του Ταρκύνιου του πρεσβύτερου για να ενισχύσει τα κληρονομικά του δικαιώματα.

Γνώμες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολλές αρχαίες πηγές καταγράφουν τον Ταρκύνιο τον υπερήφανο σαν γιο του Ταρκύνιου του πρεσβύτερου, οι περισσότερες όμως τον καταγράφουν σαν εγγονό του κάτι που γίνεται περισσότερο αποδεκτό χρονολογικά. Ο μετέπειτα αυτοκράτορας Κλαύδιος σχετίζει τον Σέρβιο Τύλλιο με τον "Μακστάρνα" σύντροφο τον αδελφών Βιμπέννα που τους ελευθέρωσε από την αιχμαλωσία και τους βοήθησε να θανατώσουν τον εχθρό τους Γνάιο Ταρκύνιο. Η παράσταση απεικονίζεται σε μία τοιχογραφία ενός Γαλλικού τάφου στην Ετρουσκική πόλη Βούλτσι, καταγράφεται από τον Κλαύδιο στην "Πινακίδα της Λιόν". Η παράδοση αναφέρει τέλος ότι ο Σέρβιος συγκρούστηκε με τους εγγονούς του Ταρκύνιου για την διαδοχή αλλά τελικά τους νίκησε, νομιμοποίησε κατόπιν την άνοδο του αφού τους έδωσε συζύγους τις κόρες του αλλά τελικά θα δολοφονηθεί από την ίδια την κόρη και τον γαμπρό του.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Tarquinii» (Ρωσικά)
  2. «Tanaquil» (Ρωσικά)
  3. Νικολάι Ομπνόρσκι: «Тарквинии» (Ρωσικά)
  4. The Tarquin Dynasty. 1975. σελ. 552.
  5. «La chronologie des Bacchiades et celle des rois étrusques de Rome» 1988. σελ. 619.
  6. Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς: «Ῥωμαικὴ ἀρχαιολογία» (αρχαία ελληνικά)
  7. The Tarquin Dynasty. 1975. σελ. 543.
  8. Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς: «Ῥωμαικὴ ἀρχαιολογία» (αρχαία ελληνικά)
  9. The Tarquin Dynasty. 1975. σελ. 543.
  10. 10,0 10,1 Τίτος Λίβιος: «Ab Urbe condĭta» (λατινική γλώσσα)
  11. 11,0 11,1 The Tarquin Dynasty. 1975. σελ. 544.
  12. 12,0 12,1 «Demaratus» (Ρωσικά)
  13. 13,0 13,1 Γκέοργκ Βίσοβα: «Demaratos 3a» (Γερμανικά) 1903. Ανακτήθηκε στις 31  Μαρτίου 2024.
  14. Τίτος Λίβιος, "Ab Urbe Condita Libri", Βιβλίο Α΄, Παρ. 34
  15. Τίτος Λίβιος, "Ab Urbe Condita Libri", Βιβλίο Α΄, Παρ. 35
  16. Τίτος Λίβιος, "Ab Urbe Condita Libri", Βιβλίο Α΄, Παρ. 35
  17. Σουητώνιος, «Βίους των Καισάρων», Βιβλίο Β΄, "Η ζωή του Αυγούστου"
  18. Τίτος Λίβιος, "Ab Urbe Condita Libri", Βιβλίο Α΄, Παρ. 35
  19. Τίτος Λίβιος, "Ab Urbe Condita Libri", Βιβλίο Α΄, Παρ. 34
  20. Ευτρόπιος, "Σύνοψη/Επιτομή της Ρωμαϊκής Ιστορίας", Βιβλίο Α΄, Παρ.6
  21. Fasti Triumphales
  22. Τίτος Λίβιος, "Ab Urbe Condita Libri", Βιβλίο Α΄, Παρ. 38
  23. Τίτος Λίβιος, "Ab Urbe Condita Libri", Βιβλίο Α΄, Παρ. 35
  24. Τίτος Λίβιος, "Ab Urbe Condita Libri", Βιβλίο Α΄, Παρ. 38
  25. Florus, Epitoma de Tito Livio bellorum omnium annorum DCC, I, 5.6
  26. Στράβων, Γεωγραφικά, Βιβλίο Ε΄, Παρ. 2.2
  27. https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Tarquinius_Priscus,_Lucius

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταρκύνιος ο Πρεσβύτερος
 Θάνατος: 579 π.Χ.
Προκάτοχος
Άνκος Μάρκιος
Βασιλιάς της Ρώμης
617 π.Χ. - 579 π.Χ.
Διάδοχος
Σέρβιος Τύλλιος