Καλυψώ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νύμφη Καλυψώ
ΣύμβολαΔελφίνι
Σύντροφος-οιΟδυσσέας
ΓονείςΤιτάνας Άτλας και Πλειόνη
ΑδέλφιαΟι Εσπερίδες, οι Πλειάδες, οι Υάδες και ο Ύας
ΤέκναΛατίνος (πιθανόν), Ναυσίθοος και Ναυσίνοος
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Καλυψώ (αποσαφήνιση).

Η Καλυψώ (το όνομά της σημαίνει "καλύπτω", "κρύβω" ή "παραπλανώ") ήταν μία γνωστή Νύμφη κατά την αρχαία Ελληνική μυθολογία, που ζούσε στο νησί Ωγυγία, όπου κρατούσε τον Οδυσσέα για επτά έτη, εμποδίζοντάς τον να γυρίσει στην πατρίδα του.

Γενεολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Καλυψώ είναι κόρη του Τιτάνα Άτλαντα και της Ωκεανίδας Πλειόνης. Επομένως, αδέρφια της είναι οι Εσπερίδες, οι Πλειάδες, οι Υάδες και ο Ύας.

Ο Ησίοδος αναφέρει είτε μια διαφορετική Καλυψώ ή πιθανώς την ίδια Καλυψώ ως μία από τις Ωκεανίδες, κόρες του Τιτάνα Ωκεανού και της Τιτανίδας Τηθύος. Ο Απολλόδωρος εντάσσει μια Καλυψώ στη λίστα του με τις Νηρηίδες, τις κόρες του Νηρέα και της Ωκεανίδας Δωρίδος.

Κατά τη μυθολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Καλυψώ κατοικούσε σε ένα μεγάλο σπήλαιο, κοντά στην είσοδο του οποίου υπήρχαν φυσικοί κήποι, ιερό δάσος και πηγές. Εκεί περνούσε την ημέρα της η Νύμφη, κλώθοντας και υφαίνοντας με τις υπηρέτριές της, που ήταν και αυτές Νύμφες.

Ζούσε στη νήσο Ωγυγία, που οι αρχαίοι συγγραφείς τοποθετούν στη δυτική Μεσόγειο (συγκεκριμένα έχει προταθεί μεταξύ άλλων ότι ήταν στη Θέουτα, απέναντι από το Γιβραλτάρ, ή το νησί Γκόζο δίπλα στη Μάλτα), ενώ αναφέρεται συχνά και απλώς ως «το Νησί της Καλυψώς».

Η Καλυψώ είναι διάσημη για τον σημαντικό ρόλο που έπαιξε στην "Οδύσσεια" του Ομήρου, όπου προσπαθεί να κρατήσει τον ξακουστό Ελληνικό ήρωα Οδυσσέα στο νησί της για να τον κάνει αθάνατο σύζυγό της. Σύμφωνα με τον Όμηρο, η Καλυψώ κράτησε τον Οδυσσέα στο νησί της για επτά χρόνια, ενώ ο Απολλόδωρος λέει πέντε χρόνια και ο Υγίνος λέει έναν χρόνο. Η Καλυψώ γοήτευε τον Οδυσσέα με τα όμορφα τραγούδια της (αν και αυτός συνέχιζε να είναι δυστυχισμένος και να κλαίει, γιατί ο βαθύτερος εσωτερικός πόθος του ήταν η επιστροφή του στην πατρίδα του την Ιθάκη), ενώ ύφαινε στον αργαλειό της με μια χρυσή σαΐτα. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί οι δυο τους έχουν σεξουαλικές επαφές, αν και ο Οδυσσέας δεν το ήθελε.

Ο Οδυσσέας δεν άντεχε άλλο να είναι μακριά από την Πηνελόπη και ήθελε να πάει στην Καλυψώ να το πει. Η προστάτιδα θεά του, η θεά Αθηνά, ζητά από τον πατέρα της, τον θεό Δία, να διατάξει την απελευθέρωση του Οδυσσέα από εκείνο το νησί. Ο Δίας συμφωνεί και διατάζει τον θεό Ερμή να πει στην Καλυψώ να αφήσει ελεύθερο τον Οδυσσέα, αφού δεν ήταν το πεπρωμένο του να ζήσει μαζί της για πάντα. Εκείνη θυμωμένα σχολιάζει για το πως οι θεοί δε θέλουν οι θεές να έχουν δεσμούς με θνητούς επειδή ζηλεύουν, αλλά τελικά συμφωνεί, και δίνει στον Οδυσσέα «μαύρο κρασί», ψωμί και υλικά για τη σχεδία του πριν ξεκινήσει για το ταξίδι. Επίσης του υπέδειξε ποιους αστέρες να παρατηρεί για να ρυθμίζει την πορεία του.

Ο Όμηρος δεν αναφέρει αν η Καλυψώ είχε παιδιά. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές, λίγο πιο μεταγένεστερες, λένε ότι η Καλυψώ γέννησε έναν γιο από τον Οδυσσέα, τον Λατίνο. Παρ'όλα αυτά οι πιο πολλές αναφορές λένε ότι η Κίρκη ήταν η μητέρα του. Σε άλλες αναφορές, η Καλυψώ απέκτησε δύο γιους από τον Οδυσσέα, τον Ναυσίθοο και τον Ναυσίνοο. (Ο Ναυσίθοος αυτός δεν πρέπει να συγχέεται με τον βασιλιά των Φαιάκων Ναυσίθοο που αναφέρεται στην "Οδύσσεια".)

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Emmy Patsi-Garin, Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969