Ευσέβιος Ματθόπουλος
| Ευσέβιος Ματθόπουλος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1849 Μελισσόπετρα |
| Θάνατος | 1929 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας μοναχός ιεροκήρυκας |
Ο Ευσέβιος Ματθόπουλος (1849–1929)[1] ήταν Έλληνας αρχιμανδρίτης, ιδρυτής της Αδελφότητος Θεολόγων «Η Ζωή».[2]
Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ευσέβιος Ματθόπουλος γεννήθηκε το 1849 στην Αρκαδία, στα Τρέσταινα (σημ. Μελισσόπετρα) της επαρχίας Γορτυνίας.[3] Έλαβε θρησκευτική μόρφωση στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου κοντά στον ιερομόναχο Ιγνάτιο Λαμπρόπουλο,[3] στον οποίο έμεινε κοντά από το 1863 έως το 1869. Το 1868 γνωρίστηκε με τον Απόστολο Μακράκη, όταν ο τελευταίος επισκέφθηκε τη μονή. Το 1869 ο Ματθόπουλος χειροτονήθηκε διάκονος και το 1872 μετέβη στην Αθήνα για σπουδές. Μαθήτευσε στο Α΄ Γυμνάσιο Πειραιά (την μετέπειτα Ιωννίδειο Σχολή),[4] συνέχισε και ολοκλήρωσε τη φοίτησή του στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο και γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών το 1876, χωρίς όμως να αποπερατώσει τις σπουδές του,[5] ενώ χειροτονήθηκε και ιερέας. Κινούμενος στο περιβάλλον του Μακράκη και της Σχολής του Λόγου του, στο μικρό κοινόβιο του οποίου είχε οριστεί ως εξομολόγος[5] συνέλαβε την ανάγκη συγκρότησης χριστιανικών ομάδων που θα ήταν προσηλωμένες στη θρησκευτική διδασκαλία και δράση. Οι διώξεις σε βάρος τoυ Μακράκη από την επίσημη Εκκλησία δεν άφησαν ανεπηρέαστο και τον Ματθόπουλο. Με επίσημη δήλωσή του, μαζί με άλλους παλαιούς συνεργάτες και συνοδοιπόρους του Μακράκη από τις εφημερίδες στις 14 Ιουνίου 1884, επήλθε η οριστική ρήξη με τον πρώην δάσκαλό του.
Ο Ματθόπουλος πρωτοστάτησε, μαζί με άλλους κληρικούς, στην αποκάλυψη του λεγόμενου «σκανδάλου των Σιμωνιακών», που αφορούσε χρηματισμό υπουργών εκ μέρους τριών Μητροπολιτών (Πατρών, Μεσσηνίας και Κεφαλληνίας). Ωστόσο, ενώ τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα καταδικάστηκαν (οι Ιωάννης Βαλασόπουλος και Βασίλειος Νικολόπουλος), οι κληρικοί που απεκάλυψαν το σκάνδαλο τιμωρήθηκαν από την Ιερά Σύνοδο με εξορία. Ο Ματθόπουλος εξορίστηκε για οκτώ χρόνια το 1879, που τελικά περιορίστηκαν, εξαιτίας των διαμαρτυριών από τη μεριά των πιστών.[4][6] Αρχικά τοποθετήθηκε από την Ιερά Σύνοδο στην Μονή Αγάθωνος στη Φθιώτιδα και μετά με άλλη απόφασή της στη Μονή Παλαιοκαστρίτσας στην Κέρκυρα. Τελικά του επιτράπηκε να επιστρέψει στην Αθήνα το 1882.
Για περισσότερα από δέκα χρόνια ο Ματθόπουλος δρούσε ως περιοδεύων ιεροκήρυκας εντός και εκτός της επικράτειας του τότε ελληνικού κράτους. Η Ιερά Σύνοδος της ελληνικής Εκκλησίας του είχε δώσει την άδεια να κηρύττει σε όλη την επικράτεια και, παράλληλα, τον είχε εφοδιάσει με σχετική συστατική επιστολή προς τις εξωελλαδικές Ορθόδοξες Εκκλησίες.[3] Μεταξύ 1893–1903 κινούνταν στην αχαϊκή πρωτεύουσα, όπου στην έδρα της εκεί μητρόπολης βρισκόταν ο θείος του, ο μητροπολίτης Πατρών Ιερόθεος Μητρόπουλος. Όταν ο τελευταίος πέθανε το 1903, ο Ματθόπουλος επέστρεψε στην Αθήνα.
Στα 1907 μαζί με τους λαϊκούς θεολόγους Δημήτριο Παναγιωτόπουλο, Παναγιώτη Τρεμπέλα και τον κληρικό Διονύσιο Φαραζουλή ίδρυσαν την Αδελφότητα Θεολόγων «Η Ζωή».
Πέθανε στις 29 Ιουνίου 1929.[3] Το 2014 τοποθετήθηκε στον προαύλιο χώρο του Ι.Ν. του Αγ. Αθανασίου στη Μελισσόπετρα μαρμάρινη στήλη με ανάγλυφη προτομή του Ευσέβιου Ματθόπουλου. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 4 Οκτωβρίου, από τον Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμία.[7]
Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1914 εξέδωσε το βιβλίο Ο προορισμός του ανθρώπου. Ήταν ένα εκλαϊκευμένο εγχειρίδιο κατήχησης και ηθικής, ένας οδηγός πρακτικής ευσέβειας,[8] το οποίο, σύμφωνα με τη γνώμη του τότε Μητροπολίτη (Αρχιεπισκόπου) Αθηνών Χρυσόστομου, είχε «μεγάλην αξίαν».[9] Το έργο γνώρισε πάμπολλες επανεκδόσεις. Το 2000 κυκλοφόρησε η 20ή έκδοσή του, για πρώτη φορά σε γλώσσα απλοποιημένη.[2] Συνδυάζοντας δογματική, απολογητική, ηθική, λειτουργική και ερμηνευτική προσέγγιση, φιλοδοξούσε να μεταδώσει στον αναγνώστη «τις αλήθειες της ορθόδοξης πίστεως», με στόχο να προσλάβει την απαραίτητη «κατάρτιση» όποιος «θέλει και ποθεί τη σωτηρία του».[10] Ιδιαίτερη έμφαση δινόταν στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, ως βασικού προορισμού του ανθρώπου, παραπέμποντας σε ένα είδος Imitatio Christi – Μίμηση Χριστού.[11]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Ματθόπουλος 2000, σελ. 3.
- ↑ 2,0 2,1 Ματθόπουλος 2000, σελ. 7.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 π. “Ο Σωτήρ” 1983.
- ↑ 4,0 4,1 Κοτταδάκης 2014.
- ↑ 5,0 5,1 & Γιανναράς 1992, σελ. 363.
- ↑ Μαρία Αντωνιάδου. «Ο εμφύλιος πόλεμος στην Εκκλησία. Ο “Σωτήρ”, η “Ζωή”, ο “Σταυρός” και η αναμόχλευση παλαιών παθών και εχθροτήτων». Το Βήμα (14 Μαΐου 2000). http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=122216. Ανακτήθηκε στις 31.10.2016.
- ↑ Χ.. «Τιμή σε δυο μεγάλες εκκλησιαστικές μορφές του νεοτέρου Ελληνισμού». Η Δράση μας 523 (Νοέμβριος 2014): σ. 392.
- ↑ Γιανναράς 1992, σελ. 365.
- ↑ Βλ. Ματθόπουλος 2000, σελ. 8.
- ↑ Βλ. Ματθόπουλος 2000, σελ. 9-10.
- ↑ Γαζή 2011, σελ. 269–275.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ματθόπουλος, Ευσέβειος (2000). Ο προορισμός του ανθρώπου (20ή έκδοση). Αθήνα: Αδελφότης Θεολόγων «Η Ζωή».
- Γαζή, Έφη (2011). «Πατρίς θρησκεία, οικογένεια». Ιστορία ενός συνθήματος, 1880–1930. Αθήνα: Πόλις. ISBN 9789604353071.
- Γιανναράς, Χρήστος (1992). Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα. Αθήνα: Δόμος. ISBN 960-7217-54-3.
- Κοτταδάκης, Αθανάσιος (2014). «π. Ευσέβιος Ματθόπουλος. Η πιο δημιουργική εκκλησιαστική "παρεμβολή"». Αναστάσιος. (11 Νοεμβρίου). Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2016.
- π. “Ο Σωτήρ” (1983). «Αρχιμανδρίτης Ευσέβιος Ματθόπουλος». Χριστιανική Φοιτητική Δράση. 2009. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2016.
Πρόσθετη βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- (αρχιμανδρ.) Παπακώστας, Σερεφείμ Γ. (1948) [1930]. Ευσέβιος Ματθόπουλος (βιογραφία) (2η έκδοση). Αθήνα: Αδελφότης Θεολόγων «Η Ζωή».
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, «π. Ευσέβιος Ματθόπουλος: παραδοσιακός και πρωτοπόρος». Χριστιανική Φοιτητική Δράση (2010). Ανακτήθηκε στις 31.10.2016.