Ανατολική Έρημος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 27°18′N 32°36′E / 27.300°N 32.600°E / 27.300; 32.600

Ανατολική Έρημος
Χάρτης
Είδοςέρημος
Γεωγραφικές συντεταγμένες27°18′0″N 32°36′0″E
Διοικητική υπαγωγήΚυβερνείο Ερυθράς Θάλασσας
ΧώραΑίγυπτος, Ερυθραία, Σουδάν και Αιθιοπία
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η Ανατολική Έρημος (αρχαϊκά γνωστή ως Αραβία ή Αραβική Έρημος[1][2]) είναι το τμήμα της ερήμου Σαχάρα που βρίσκεται ανατολικά του ποταμού Νείλου. Εκτείνεται 223.000 χλμ2 από τη Βορειοανατολική Αφρική και συνορεύει με τον ποταμό Νείλο στα δυτικά και την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Σουέζ στα ανατολικά. Εκτείνεται μέσω της Αιγύπτου, της Ερυθραίας, του Σουδάν και της Αιθιοπίας. Η Ανατολική Έρημος είναι επίσης γνωστή ως Λόφοι της Ερυθράς Θάλασσας. Η έρημος αποτελείται από μια οροσειρά που εκτείνεται παράλληλα με την ακτή, μεγάλα ιζηματογενή οροπέδια που εκτείνονται εκατέρωθεν των βουνών και της ακτής της Ερυθράς Θάλασσας.[3] Οι βροχοπτώσεις, το κλίμα, η βλάστηση και η ζωή των ζώων στην έρημο ποικίλλουν μεταξύ αυτών των διαφορετικών περιοχών. Η έρημος υπήρξε χώρος εξόρυξης οικοδομικών υλικών και πολύτιμων και ημιπολύτιμων μετάλλων σε όλη την ιστορία. Περιείχε ιστορικά πολλές εμπορικές διαδρομές που οδηγούσαν προς και από την Ερυθρά Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της Διώρυγας του Σουέζ.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορικός σχηματισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεταξύ 100 και 35 εκατομμυρίων ετών πριν, η περιοχή που είναι τώρα η Ανατολική Έρημος ήταν υποβρύχια, καλυμμένη από τον ωκεανό της Τηθύος. Κατά την περίοδο του Ολιγόκαινου, περίπου 34 εκατομμύρια χρόνια πριν, η γη άρχισε να γέρνει και η ακτογραμμή ωθήθηκε προς τα βόρεια και τα δυτικά. Ταυτόχρονα, το υπόγειο συγκρότημα στα ανατολικά ανυψώθηκε, σχηματίζοντας την οροσειρά της Ερήμου.[4] Σε αυτήν την ίδια αλληλουχία μετακινήσεων ξηράς, άνοιξε ένα ρήγμα που τώρα είναι η Ερυθρά Θάλασσα.[5]

Όρη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ουάντι στην Ανατολική Έρημο

Η οροσειρά της Ανατολικής Ερήμου εκτείνεται μεταξύ 80 και 137 χιλιομέτρων στο εσωτερικό από και παράλληλα με την ακτή της Ερυθράς Θάλασσας. Έχει κορυφές περίπου 1.500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[6] Τα νότια όρη είναι κυρίως πυριγενή πετρώματα ενώ τα όρη στα βόρεια είναι ασβεστολιθικά. Τα όρη χωρίζουν φαρδιά ουάντι που επιτρέπουν την απορροή των βροχοπτώσεων από τα όρη προς την Ερυθρά Θάλασσα και τον ποταμό Νείλο.[7] Η ψηλότερη κορυφή της οροσειράς είναι η Τζέμπελ Σαγιέμπ Ελ Μπανάτ, στα 2.184 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[8]

Οροπέδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε κάθε πλευρά των βουνών εκτείνονται ιζηματογενή οροπέδια. Γενικά, τα βόρεια τμήματα αυτών των οροπεδίων έχουν ασβεστολιθική βάση ενώ τα νότια είναι από ψαμμίτη. Τα οροπέδια μεταξύ του ποταμού Νείλου και των βουνών είναι επίσης γνωστά ως η εσωτερική Ανατολική Έρημος και υποδιαιρείται σε τέσσερα τμήματα: την έρημο Καΐρου-Σουέζ, την έρημο ασβεστόλιθου, την έρημο ψαμμίτη (Idfu-Kom Ombo) και την έρημο της Νουβίας.[7]

Ακτή της Ερυθράς Θάλασσας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ακτές της Ερυθράς Θάλασσας είναι το ανατολικότερο τμήμα της Ανατολικής Ερήμου, που εκτείνεται μεταξύ της Ερυθραίας και του Κόλπου του Σουέζ. Η ακτογραμμή κυμαίνεται μεταξύ 30 και 175 χιλιομέτρων σε πλάτος από τη βάση της οροσειράς.[7]

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ανατολική Έρημος έχει ημίξηρο/άνυδρο/υπεράγονο κλίμα. Κατά μέσο όρο, η περιοχή λαμβάνει συνήθως λιγότερα από 25 χιλ. των βροχοπτώσεων ανά έτος σε σπάνια μοτίβα. Οι περισσότερες βροχοπτώσεις σημειώνονται κατά τους χειμερινούς μήνες γύρω από τα βουνά. Η παρουσία των βουνών μπορεί να δημιουργήσει μια σκιά βροχής, για την υπόλοιπη έρημο, συμβάλλοντας στο άνυδρο περιβάλλον.[4]

Οι μέσες θερμοκρασίες κυμαίνονται μεταξύ 14 και 21℃ το χειμώνα (Νοέμβριος–Μάρτιος) και 23,1℃ το καλοκαίρι (Μάιος–Σεπτέμβριος).[7] Ο καιρός είναι συνήθως ηλιόλουστος, ωστόσο, μπορεί να εμφανιστούν αμμοθύελλες, συνήθως μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου. Οι καταιγίδες προκαλούνται από τον τροπικό αέρα που κινείται προς τα πάνω από το Σουδάν, που συνοδεύεται από ισχυρούς ανέμους και αυξημένη θερμοκρασία.[6]

Ιστορικό κλίματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χρονολόγηση με άνθρακα δειγμάτων απολιθωμάτων τούφα, ενός τύπου ασβεστόλιθου που εναποτίθεται παρουσία υψηλών επιπέδων υπόγειων υδάτων, αποκάλυψε ότι ιστορικά υπήρξαν δύο περίοδοι όπου η Ανατολική Έρημος ήταν σημαντικά πιο υγρή από ότι σήμερα. Αυτά συνέβησαν στην ύστερη εποχή του Πλειστόκαινου, περίπου πριν 100.000 χρόνια και στη μέση εποχή του Ολόκαινου, περίπου πριν από 6.000 χρόνια. Η πιο πρόσφατη υγρή περίοδος είναι γνωστό ότι είναι αποτέλεσμα καλοκαιρινών μουσωνικών βροχών που μετακινήθηκαν πάνω από την έρημο από τον Ινδικό Ωκεανό. Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, ορισμένες περιοχές της γης ήταν βάλτοι. Τα βουνά και τα οροπέδια της ερήμου ήταν επίσης σε θέση να διατηρήσουν περισσότερη βλάστηση και ζώα. Στο διάστημα αυτών των περιόδων το κλίμα της ερήμου παρέμεινε ως επί το πλείστον άνυδρο, όπως και σήμερα.[5]

Χλωρίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βλάστηση που αναπτύσσεται στην Ανατολική Έρημο ταξινομείται είτε ως εφήμερη είτε ως πολυετή. Η εφήμερη βλάστηση είναι φυτά που συνήθως έχουν μια μόνο εποχή διάρκεια ζωής λόγω της εξάρτησής τους από τη βροχή. Τα πολυετή φυτά ζουν για δύο ή περισσότερα χρόνια.[9]

Πανίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ζωγραφιά ιάκουλων στην έρημο

Η άγρια ζωή της Ανατολικής Ερήμου είναι αρκετά διαφορετική από αυτή της Δυτικής Ερήμου, καθώς η παρουσία του ποταμού Νείλου και των βουνών της Ερυθράς Θάλασσας παρέχουν μεταβλητές οικολογικές περιοχές. Μικρά θηλαστικά όπως η αλεπού φενέκ, το χρυσό αγκαθωτό ποντίκι, ο ιάκουλος και άλλα τρωκτικά ζουν στα οροπέδια της ερήμου. Άλλα μεγαλύτερα θηλαστικά περιλαμβάνουν το ύραξ, την αιγυπτιακή μαγκούστα και τον αιγυπτιακό λύκο. Οι Λόφοι της Ερυθράς Θάλασσας παρέχουν έναν μοναδικό ορεινό βιότοπο που αυξάνει την ποικιλομορφία της πανίδας στην ανατολική έρημο. Τα είδη που απαντώνται στα βουνά περιλαμβάνουν τον αμμότραγο, ένα είδος προβάτων που κατοικεί στο βουνό, το νουβικό αγριοκάτσικο και τη δορκάδα γαζέλα.[10] Η οροσειρά παρέχει επίσης βιότοπο για μια ποικιλία πτηνών, συμπεριλαμβανομένου του χρυσαετού και του γυπαετού, που σπάνια συναντώνται σε άλλες περιοχές της Σαχάρας.[6] Η κοιλάδα του Νείλου είναι μια κεντρική τοποθεσία για τη μετανάστευση πουλιών και υπάρχουν περισσότερα από 200 είδη πουλιών που περνούν από τη δυτική πλευρά της Ανατολικής Ερήμου κατά τις περιόδους μετανάστευσης.[6]

Φυσικοί πόροι και εξόρυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων χρονολογείται από την αρχαία αιγυπτιακή εποχή και συνεχίζεται στην Ανατολική Έρημο μέχρι σήμερα. Από την πρώιμη φαραωνική εποχή (3000 π.Χ.), ο χαλκός και ο χρυσός εξορύσσονταν από την Έρημο και χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή εργαλείων και για κοσμήματα και στολίδια. Πολύ αργότερα, γύρω στο 1000 π.Χ., ανακαλύφθηκε και ο σίδηρος και άρχισε να εξορύσσεται. Τα ουάντι χρησιμοποιήθηκαν ως διαδρομές για να μεταφέρουν τα εξορυσσόμενα υλικά πίσω στον πολιτισμό. Υπήρχαν επίσης ορυχεία για πολύτιμα πετρώματα όπως σμαράγδια και αμέθυστους που ανακαλύφθηκαν από τους αρχαίους Αιγύπτιους και χρησιμοποιήθηκαν κατά τη ρωμαϊκή και ισλαμική περίοδο. Εκτός από πολύτιμα υλικά, πολύτιμα οικοδομικά και γλυπτικά υλικά έχουν εξορυχθεί επίσης από την Ανατολική Έρημο, όπως ασβεστόλιθος, γρανίτης και μάρμαρο. Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος της εξόρυξης που συμβαίνει μέσα και γύρω από την Ανατολική Έρημο είναι για αργό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.[11]

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Η οροσειρά της Ανατολικής Ερήμου κατά μήκος του δρόμου Σαφάγκα-Κένα
    Η οροσειρά της Ανατολικής Ερήμου κατά μήκος του δρόμου Σαφάγκα-Κένα
  • Η Ανατολική Έρημος κατά μήκος του δρόμου Χουργκάντα-Σαφάγκα
    Η Ανατολική Έρημος κατά μήκος του δρόμου Χουργκάντα-Σαφάγκα
  • Νωρίς το πρωί με την οροσειρά της Ανατολικής Ερήμου στον ορίζοντα
    Νωρίς το πρωί με την οροσειρά της Ανατολικής Ερήμου στον ορίζοντα
  • Σεληνιακό τοπίο
    Σεληνιακό τοπίο

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Histories By Herodotus. https://sourcebooks.fordham.edu/ancient/herodotus-history.txt. 
  2. ↑ The Geography of Strabo. https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Strabo/17A2*.html#1.21.4. 
  3. ↑ «The red land: the illustrated archaeology of Egypt's Eastern Desert». Choice Reviews Online 47 (1): 47–0433–47–0433. 2009-09-01. doi:10.5860/choice.47-0433. ISSN 0009-4978. http://dx.doi.org/10.5860/choice.47-0433. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Bibliography», The History of the Peoples of the Eastern Desert (Cotsen Institute of Archaeology Press): 445–484, 2012-12-31, doi:10.2307/j.ctvdjrr5t.34, ISBN 978-1-938770-58-6, http://dx.doi.org/10.2307/j.ctvdjrr5t.34, ανακτήθηκε στις 2021-05-17 
  5. ↑ 5,0 5,1 Johnston, Harry (2011), «The Eastern Basin of the Nile», The Nile Quest (Cambridge: Cambridge University Press): 276–292, doi:10.1017/cbo9781139051811.028, ISBN 978-1-139-05181-1, http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781139051811.028, ανακτήθηκε στις 2021-05-17 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 «Eastern Desert | desert, Egypt». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2021. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 A., Zahran, M. (2009). The vegetation of Egypt. Springer. ISBN 978-1-4020-8755-4. 
  8. ↑ «Eastern Desert - Peakbagger.com». www.peakbagger.com. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2021. 
  9. ↑ «FLORA AND VEGETATION OF THE EASTERN DESERT OF EGYPT». ResearchGate (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2021. 
  10. ↑ Richard., Hoath (2009). Field guide to the mammals of Egypt. The American University in Cairo Press. ISBN 978-1-61797-516-5. 
  11. ↑ «Mining Resources in Ancient Egypt». Sciencing (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2021. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Bard, Kathryn A.; Fattovich, Rodolfo (2015). «Mersa/Wadi Gawasis and Ancient Egyptian Maritime Trade in the Red Sea». Near Eastern Archaeology (University of Chicago Press) 78 (1): 4–11. doi:10.5615/neareastarch.78.1.0004. ISSN 1094-2076. 
  • Barnard, H., & Duistermaat, K. (2012). The history of the peoples of the Eastern Desert. Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.
  • Egypt – The Eastern Desert. (2021). Retrieved from https://www.britannica.com/place/Egypt/The-Eastern-Desert
  • Hoath, R. (2009). Field guide to the mammals of Egypt. The American University in Cairo Press.
  • Johnston, Harry (2011). «The Eastern Basin of the Nile». The Nile Quest. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 276–292. ISBN 978-1-139-05181-1. 
  • Sanders, D. (2017). Mining Resources in Ancient Egypt. Ανακτήθηκε από το https://sciencing.com/mining-resources-ancient-egypt-11732.html
  • «The red land: the illustrated archaeology of Egypt's Eastern Desert». Choice Reviews Online (American Library Association) 47 (1): 47–0433–47–0433. 1 September 2009. doi:10.5860/choice.47-0433. ISSN 0009-4978. 
  • Van der Veen, M., Bouchaud, C., Cappers, R., & Newton, C. (2021). The Eastern Desert of Egypt during the Greco-Roman period: archaeological reports. College de France. https://orcid.org/0000-0003-4834-0269
  • Williams, Martin (14 Δεκεμβρίου 2018). The Nile Basin. Cambridge University Press. ISBN 978-1-316-83188-5. 
  • Zahran, Mahmoud Abdel (1992). «The Sinai Peninsula». The Vegetation of Egypt. Ντόρντρεχτ: Springer Netherlands. σελίδες 261–302. ISBN 978-0-412-31510-7. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ανατολική_Έρημος&oldid=9731554"