Άνω Καστρίτσι Αχαΐας

Άνω Καστρίτσι
Άνω Καστρίτσι Άνω Καστρίτσι
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτικής Ελλάδας
Δήμος	Πατρέων
Δημοτική Ενότητα	Ρίου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοποννήσου
Νομός	Αχαΐας
Υψόμετρο	482
Έκταση	19,805 (η κοινότητα)
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	265 00
Τηλ. κωδικός	2610

Το Άνω Καστρίτσι είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας του Δήμου Πατρέων. Ανήκε στην πρώην επαρχία Πατρών του Νομού Αχαΐας. Από το 1997 ως το 2010 ήταν δημοτικό διαμέρισμα του πρώην Δήμου Ρίου. Απέχει 10 χιλιόμετρα από την Πάτρα βρίσκεται στους πρόποδες του Παναχαϊκού σε υψόμετρο 482 μέτρων. Στην απογραφή του 2011 είχε πληθυσμό 832 κατοίκους. Από το Άνω Καστρίτσι διέρχεται ο ποταμός Σέλεμνος που είναι γνωστός και σαν "Καστριτσιάνικο ποτάμι".

Το Καστρίτσι είναι γνωστό από τον μεσαίωνα για τα κεράσια και το κρασί του, το "Μουσκούδι". Κατά τον Μεσαίωνα ελαιόλαδο από το Καστρίτσι γινόταν εξαγωγή στην Βενετία.

Ιστορία

Στην περιοχή έχουν βρεθεί αρχαίο νεκροταφείο και αρχαιότητες ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Πιστεύεται μέχρι εκεί ήταν τα όρια της Ρυπικής χώρας. Τον Μεσαίωνα σε λόφο πάνω από το χωριό, σήμερα λόφος του Αγίου Ανδρέα, άγνωστο ακριβώς πότε χτίστηκε από τους Φράγκους κάστρο. Αναφέρεται πρώτη φορά σε κατάλογο κάστρων των Πατρών (Castello Dello Castri) το 1364 στην ιδιοκτησία του Λατίνου Αρχιεπισκόπου. Οι Ενετοί το 1408, όταν πέρασε στην δικαιοδοσία τους, το ονόμαζαν Lo Castrizo από την απόδοση της στα Ελληνικά ονομάστηκε μετέπειτα και το χωριό. Σταδιακά γύρω από το κάστρο δημιουργήθηκε μικρός οικισμός που εξελίχθηκε στο σημερινό χωριό . Ερείπια του κάστρου σώζονται έως σήμερα.

Το 1460, όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Πελοπόννησο, το Κάστρο του Καστριτσίου ήταν το προτελευταίο που έπεσε, χωρίς μάχη, τους παραδόθηκε, πριν από αυτό του Σαλμενίκου. Μάλιστα κατά την πολιορκία του Σαλμενίκου ανάμεσα στο Ρίο και το Καστρίτσι έστησε το στρατόπεδο του ο Σουλτάνος Μωάμεθ για πάνω από έναν χρόνο που κράτησε η πολιορκία.

Κάτοικοι του Καστριτσίου έχτισαν κατοικίες πιο κοντά στην Πάτρα σε έκταση της κοινότητας και εγκαταστάθηκαν μόνιμα εκεί δημιουργώντας το Κάτω Καστρίτσι και τη Μαγούλα. Το 1828 είχε 91 οικογένειες, το 1851 84 οικογένειες, το 1899 είχε 930 κατοίκους, το 1928 είχε 1053 κατοίκους, 667 το 1971, και το 1982 691.

Στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο στην περιοχή του χωριού δρούσαν αντάρτικες ομάδες του ΕΔΕΣ με αρχηγό τον Χρ. Δροσόπουλο. Ο Γερμανικός στρατός μετά από τη διάλυση του αντάρτικου σώματος κατέστρεψε το χωριό, αναφέρονται 12 σπίτια κατεστραμμένα ολοσχερώς και 15 μισοκατεστραμμένα.

Το 1835 αποτέλεσε έδρα του νεοσύστατου Δήμου Αργυραίων έως το 1841 που ο δήμος Αργυραίων διαλύθηκε και το Καστρίτσι προσαρτήθηκε στον Δήμο Πατρέων. Το 1912 δημιουργείται η κοινότητα Καστριτσίου που διατηρήθηκε μέχρι το 1925. Μετά από αντιδράσεις των κατοίκων, που δεν ήθελαν ανεξάρτητη κοινότητα αλλά να παραμείνουν στο Δήμο Πατρέων, καταργήθηκε η κοινότητα και συνενώθηκε εκ νέου με τον Δήμο Πατρέων. Το 1954 αποσπάται από τον Δήμο Πατρέων και γίνεται κοινότητα Άνω Καστριτσίου που διατηρήθηκε έως το 1997 όταν με το Σχέδιο Καποδίστριας έγινε δημοτικό διαμέρισμα του πρώην Δήμου Ρίου.

Η τοπική κοινότητα Άνω Καστριτσίου είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 19,805 χμ² (2011). Πρόεδροι της Κοινότητας διετέλεσαν μεταξύ άλλων οι: Βασίλης Κυριακόπουλος (1979-82), Δημήτρης Αλεξανδρόπουλος (1983-86), Νικόλαος Μερμέλας (1987-90 και 1995-98), Χρήστος Σταθόπουλος (1991-94) και πιο πρόσφατα, ο Αριστείδης Βετούλας (1949-2022).

Πληθυσμός

Μόνιμος

Έτος	Πληθυσμός
1991	761
2001	928
2011	832

Πραγματικός (de facto)

Έτος	Πληθυσμός
1961	791
1971	667
1981	691
1991	764
2001	931
2011	820

Πηγές

• Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1995, 2006 (ΠΛΜ)
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1964 (ΠΛ)

Βιβλιογραφία

• Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
• Αλέξιος Παναγόπουλος, Ιστορικό λεξικό περιοχής Δήμου Ρίου Νομού Αχαΐας (από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα), Εκδόσεις «περί τεχνών», Πάτρα 2003. ISBN 960-8260-32-9.
• Αλέξιος Παναγόπουλος, Καστρίον Πόλισμα. Το Καστρίτσι των Πατρών, Παναχαιός, Πάτρα 1997.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Άνω Καστριτσίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 26/03/2016.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Άνω Καστριτσίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 26/03/2016.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Καστριτσίου Αχαΐας (1912-1925). eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 26/03/2016.