Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σιμπγκατουλάχ Μοτζαντεντί

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σιμπγκατουλάχ Μοτζαντεντί
Ο Σιμπγκατουλάχ Μοτζαντεντί τον Σεπτέμβριο του 2014
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
صبغت الله مجددي (Πάστο)
Γέννηση21  Απριλίου 1925[1]
Καμπούλ
Θάνατος11  Φεβρουαρίου 2019[2]
Καμπούλ[3]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο του Αφγανιστάν (1926–1973)
Δημοκρατία του Αφγανιστάν (1973–1978)
Ισλαμικό Κράτος του Αφγανιστάν (1992–2002)
Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν (1996–2001)
Αφγανιστάν
Λαϊκή Δημοκρατία του Αφγανιστάν (1978–1992)
ΘρησκείαΙσλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠαστού
Αραβικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Αζχάρ
Habibia High School
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Καμπούλ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος του Αφγανιστάν (Απριλίου 1992 – Ιουνίου 1992)
Speaker of the House of Elders (Afghanistan) (2005–2011)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σιμπγκατουλάχ Μοτζαντεντί (παστού: صبغت الله مجددی‬, 21 Απριλίου 1925[4]11 Φεβρουαρίου 2019)[5] ήταν Αφγανός πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε προσωρινός Πρόεδρος μετά την πτώση της κυβέρνησης του Μοχαμάντ Νατζιμπουλάχ τον Απρίλιο του 1992. Υπήρξε επίσης ιδρυτής του Αφγανικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου και διετέλεσε πρόεδρος της λογιά τζιργκά (εθνοσυνέλευση) που ενέκρινε το νέο σύνταγμα του Αφγανιστάν το 2003.

Το 2005 ορίστηκε πρόεδρος της Μεσρανό Τζιργκά, της άνω βουλής της Εθνοσυνέλευσης του Αφγανιστάν, και το 2011 ορίστηκε μέλος της. Υπηρέτησε επίσης στο Ανώτατο Αφγανικό Ειρηνευτικό Συμβούλιο. Ο Μοτζαντεντί θεωρείται ότι ήταν μετριοπαθής μουσουλμάνος ηγέτης.[6]

Ο Μοτζαντεντί γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1925 στην Καμπούλ του Αφγανιστάν.[7][8][9][10] Η οικογένειά του ήταν γνωστή οικογένεια μελετητών θρησκευτικών θεμάτων από την Καμπούλ.[11] Η καταγωγή της εντοπίζεται στον Αχμάντ Σιρχιντί, εξέχοντα ισλαμιστή μελετητή του 16ου αιώνα και στον Σούφι Νακσμπαντί.[8][9] Εθνολογικά, η οικογένεια του προσδιορίζεται ως Παστούν.[12][13]

Ο Μοτζαντεντί σπούδασε Ισλαμικό Δίκαιο και Νομολογία στο Πανεπιστήμιο Αλ Αζχάρ στο Κάιρο. Το 1952 επέστρεψε στο Αφγανιστάν και δίδαξε σε γυμνάσια και στο πανεπιστήμιο της Καμπούλ, όπου έγινε γνωστός ως υποστηρικτής της ανεξαρτησίας του Αφγανιστάν.[8][9] Το 1959 ο Μοντζαντεντί κατηγορήθηκε ότι συνωμοτούσε κατά του τότε Σοβιετικού πρωθυπουργού Νικίτα Χρουστσόφ και φυλακίστηκε μέχρι το 1964.[8] Το 1973 αναγκάστηκε να εξοριστεί για τα σχόλια του σχετικά με τη σοβιετική επιρροή στο Αφγανιστάν. Μετά την Εξέγερση του Σαούρ το 1978, η νέα κομμουνιστική κυβέρνηση σκότωσε τον αδελφό του Μοτζαντεντί και αρκετούς από τους συγγενείς του.[14] Κατά την περίοδο εξορίας του πέρασε από αρκετές χώρες όπως η Δανία και το Πακιστάν προτού επανέλθει στο Αφγανιστάν και συμμετάσχει στην αφγανική πολιτική.[8][9]

Κατά τη διάρκεια της εξορίας στην Πεσαβάρ, ο Μοτζαντεντί ίδρυσε το κόμμα του Τζεμπ-ε-Νετζάτ-ε Μελί (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο).[13] Το 1988 εξελέγη επικεφαλής της Προσωρινής Αφγανικής Κυβέρνησης με έδρα την Πεσαβάρ.[15]

Τον Απρίλιο του 1992 εξελέγη πρόεδρος του Ισλαμικού Συμβουλίου Τζιχάντ το οποίο σχηματίστηκε για να ιδρύσει μια μετασοβιετική κυβέρνηση στο Αφγανιστάν.[6] Εισήλθε στην Καμπούλ στις 28 Απριλίου εν μέσω μεγάλου πλήθους και ανέλαβε τη νέα ισλαμική δημοκρατία προσφέροντας γενική αμνηστία σε όλους τους Αφγανούς εκτός από τον τέως Πρόεδρο Μοχαμάντ Νατζιμπουλάχ, η μοίρα του οποίου θα αποφασιζόταν από τον «λαό». Η εκλογή του υποστηρίχθηκε από όλες τις παρατάξεις των μουτζαχεντίν, εκτός από την Χεζμπ-ε Ισλαμί Γκουλμπουντίν, οι δυνάμεις της οποίας άρχισαν ένοπλο αγώνα στην πρωτεύουσα. Έλαβαν χώρα βίαιες συγκρούσεις μεταξύ αυτών και στρατιωτών του νέου συνασπισμού κοντά στο κτίριο του Υπουργείου Εσωτερικών. Ο Μοτζαντεντί παρακαλούσε τον Γκουλμπουντίν Χεκματυάρ να αφήσει τα όπλα και σχολίασε ότι «ο κ. Χεκματυάρ ήταν αδελφός μας. Δεν περιμέναμε μια τέτοια πράξη. Δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τη θρησκεία, σύμφωνα με την αφγανική παράδοση, να κάνει κάτι τέτοιο.»[14]

Κατά τη διάρκεια της περιόδου που ο Μοτζαντεντί ήταν Πρόεδρος του Αφγανιστάν, αεροσκάφος της Ariana που τον μετέφερε στην Καμπούλ χτυπήθηκε από RPG καθώς προσγειωνόταν στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Καμπούλ. Το αεροσκάφος προσγειώθηκε με ασφάλεια, χωρίς απώλειες.[16][17]

Η διακυβέρνησή του διήρκεσε τρεις μήνες, αν και ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι παρέμεινε στην εξουσία για μόνο δύο μήνες.[6][18] Τον Μάιο του 1992, ο Μπουρχανουντίν Ραμπανί ίδρυσε ένα νέο συμβούλιο διακυβέρνησης, το οποίο υπονόμευσε την ηγεσία του Μοτζαντεντί, με αποτέλεσμα την παραίτησή του και την παράδοση της εξουσίας σε νέο συμβούλιο.[6][18]

Μεταγενέστερη πολιτική σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την πτώση των Ταλιμπάν το 2001, ο Μοτζαντεντί επέστρεψε στο Αφγανιστάν από το Πακιστάν και έγινε πρόεδρος της Λογιά Τζιργκά, η οποία ενέκρινε το νέο Σύνταγμα του Αφγανιστάν. Το 2005 έγινε πρόεδρος της Μεσρανό Τζιργκά, της άνω βουλής της Εθνοσυνέλευσης του Αφγανιστάν, και το 2011 έγινε μέλος της.[8] Υπηρέτησε επίσης στο Ανώτατο Αφγανικό Ειρηνευτικό Συμβούλιο.[19]

Στις 26 Αυγούστου 2015, ο Μοτζαντεντί ίδρυσε ένα νέο πολιτικό κόμμα, το Συμβούλιο της Τζιχάντ και των Εθνικών Πολιτικών Κομμάτων.[20]

Μεταγενέστερη ζωή και θάνατος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δύο βομβιστές αυτοκτονίας πραγματοποίησαν επίθεση στην Καμπούλ στις 12 Μαρτίου 2006 εναντίον του Μοτζαντεντί, ενώ ήταν μέλος του ανώτερου τμήματος της Εθνοσυνέλευσης και επικεφαλής μιας επιτροπής συμφιλίωσης η οποία αποσκοπούσε στη συμφωνία με πρώην μέλη των Ταλιμπάν.[21] Οι βομβιστές ανατινάχτηκαν σε ένα όχημα γεμάτο εκρηκτικά δίπλα στο αυτοκίνητό του καθώς κινούνταν στους δρόμους της Καμπούλ.[22] Τέσσερις περαστικοί σκοτώθηκαν και ο Μοτζαντεντί τραυματίστηκε ελαφρώς, με εγκαύματα στο πρόσωπο και στα χέρια του.[21]

Ο Μοτζαντεντί αναφέρθηκε λανθασμένα ότι πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου 2016.[23] Στη συνέχεια αναφέρθηκε ότι ήταν παρών σε μια τελετή για τον εορτασμό της 27ης επετείου της σοβιετικής αποχώρησης από το Αφγανιστάν στις 15 Φεβρουαρίου 2016.[24] Στις 12 Φεβρουαρίου 2019 αναφέρθηκε ο θάνατος του Μοτζαντεντί σε ηλικία 93 ετών.[5][25]

  1. 1,0 1,1 «Former Interim President Sibghatullah Mujaddedi Passes Away». TOLOnews. 12  Φεβρουαρίου 2019.
  2. www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000020281.
  3. tribune.com.pk/story/1908902/3-former-afghan-president-sibghatullah-mojaddedi-passes-away/.
  4. «سوانع مختصر پروفیسور حضرت صبغت الله مجددی ریس دولت اسلامی افغانستان / نگارنده شاآغا صدیق مجددی». [کابل] : انجمن فرهنگی ومطبوعاتی جبهه ملی نجات افغانستان، [1375؟]. 11 Φεβρουαρίου 1979. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  5. 5,0 5,1 «Former Afghan President Sibghatullah Mojaddedi dies». Khaamaa Press News Agency. 12 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Gladstone 2001
  7. Amstutz, Bruce (1994). Afghanistan: The First Five Years of Soviet Occupation. Washington: DIANE Publishing. σελ. 406. ISBN 0-7881-1111-6. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Afghan Bios. «Who is Who in Afghanistan: Mojadedi, Sibghatullah Hazrat Sahib Mujadidi Mojadidi». www.afghan-bios.info. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 Safis Web. «Profile: Sibghatullah Mojaddedi». www.zmong-afghanistan.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  10. Strick van Linschoten, Alex· Kuehn, Felix (2012). An Enemy We Created: The Myth of the Taliban-Al Qaeda Merger in Afghanistan. Oxford: Oxford University Press. σελ. 492. ISBN 9780199927319. 
  11. Stedman & Tanner 2002
  12. Eide, Kai (2012). Power Struggle Over Afghanistan: An Inside Look at What Went Wrong-And What We Can Do to Repair the Damage. New York: Skyhorse Publishing Inc. σελ. Κεφ. 3. ISBN 1-6160-8464-2. 
  13. 13,0 13,1 Eur 2003
  14. 14,0 14,1 Gargan, Edward A. (29 Απριλίου 1992). «Rebels' Leader Arrives in Kabul And Forms an Islamic Republic». New York Times. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  15. Eur 2003
  16. Ranter, Harro (29 Μαΐου 1992). «ASN Aircraft accident Tupolev 154M YA-TAP Kabul». aviation-safety.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  17. «Afghanistan: Blood-Stained Hands: III. The Battle for Kabul: April 1992-March 1993». hrw.org. Human Rights Watch. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  18. 18,0 18,1 Runion 2007
  19. Kumar Sen, Ashish (28 Σεπτεμβρίου 2010). «Afghan 'peace council' draws fire». Washington Times. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  20. «Mojadedi announces the establishment of a new political council». Khaama Press News Agency. 27 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  21. 21,0 21,1 Human Rights Watch 2007
  22. «Former Afghan President Survives Bomb, Blames Pakistan». RadioFreeEurope/RadioLiberty. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  23. «"صبغت الله مجددی" رئیس جمهور اسبق افغانستان در گذشت». Aftab. 9 Φεβρουαρίου 2016. http://www.aftabir.com/news/article/view/2016/02/09/1139108. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 
  24. «ولسمشر غني پر طالبانو او اسلامي حزب د سولې غږ وکړ». BBC. 15 Φεβρουαρίου 2016. http://www.bbc.com/pashto/afghanistan/2016/02/160215_hh-27th-anniv-soviet-forces-defeat-afg. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019.  (Αραβικά)
  25. «Former Interim President Sibghatullah Mujaddedi Passes Away». TOLOnews. 12 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019. 


Πολιτικά αξιώματα


Προκάτοχος
Αμπντούλ Ραχίμ Χατίφ
προσωρινός
Κατάλογος ηγετών του Αφγανιστάν
προσωρινός

1992
Διάδοχος
Μπουρχανουντίν Ραμπανί