Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ρότζερ Άνταμς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ρότζερ Άνταμς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Roger Adams (Αγγλικά)
Γέννηση2  Ιανουαρίου 1889[1][2][3]
Βοστώνη[1]
Θάνατος6  Ιουλίου 1971[1][2][3]
Ερμπάνα
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[4][5]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ (έως 1908)[6]
Κολλέγιο Ράντκλιφ (έως 1912)[7]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταχημικός
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Ιλινόι στις Σαμπέιν-Ερμπάνα[8]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΕθνικό Μετάλλιο των Επιστημών (1964)[8]
Μετάλλιο Ελιότ Κρεσόν (1944)[9]
μετάλλιο Γουίλαρντ Γκιμπς (1936)[10]
Μετάλλιο Πέρκιν (1954)[11]
August Wilhelm von Hofmann Medal (1953)[12]
Μετάλλιο Πρίστλυ (1946)[13]
μετάλλιο Φράνκλιν (1960)
μετάλλιο Ντέιβι (1945)[14]
μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών
Charles Lathrop Parsons Award
American Institute of Chemists Gold Medal (1964)[15]
William H. Nichols Medal (1927)[16]
Βραβείο Ρέμσεν (1946)[17]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ρότζερ Άνταμς (αγγλ. Roger Adams, 2 Ιανουαρίου 1889 – 6 Ιουλίου 1971) ήταν Αμερικανός οργανικός χημικός, που ανέπτυξε τον φερώνυμο καταλύτη του Άνταμς και βοήθησε στον προσδιορισμό της χημικής συστάσεως και μοριακής δομής αρκετών φυσικών ουσιών, όπως πολύπλοκων φυτικών ελαιών και αλκαλοειδών.[18] Εκτός των άλλων, απεμόνωσε και ταυτοποίησε την κανναβιδιόλη (CBD), το 1940. Ως επικεφαλής του Τμήματος Χημείας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι από το 1926 έως το 1954, ο Άνταμς επηρέασε τη μεταπτυχιακή εκπαίδευση σε όλες τις ΗΠΑ, ενώ δίδαξε περισσότερους από 250 διδακτορικούς και άλλους μεταπτυχιακούς φοιτητές.

Οικογένεια και σπουδές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρ. Άνταμς γεννήθηκε στη Βοστώνη και γονείς του ήταν ο σιδηροδρομικός υπάλληλος Ώστιν Άνταμς και Λύντια Κέρτις.[19] Μεγάλωσε σε μια καλή συνοικία της νότιας Βοστώνης μαζί με τους γονείς και τις τρεις μεγαλύτερες αδελφές του, οι οποίες επίσης σπούδασαν σε κολέγιο (δύο στο Ράντκλιφ και μία στο Σμιθ). Η οικογένεια ήταν μέρος της ευρύτερης επιφανούς Οικογένειας Άνταμς, η οποία έδωσε στις ΗΠΑ δύο Προέδρους τους, καταγόμενη από τον παππού του Τζον Άνταμς.

Ο Ρότζερ Άνταμς πήγε σχολείο στο Boston Latin School και στο Cambridge Latin High School. Το 1900 η οικογένεια μετακόμισε στο Κέιμπριτζ, που ήταν πλησιέστερα στα δύο αυτά κολέγια. Ο Ρότζερ εγγράφηκε στο επίσης γειτονικό Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1905 και μέσα σε τρία έτη είχε ολοκληρώσει τα μαθήματα που απαιτούνταν για το πτυχίο του. Από το πρώτο έτος του εκεί κέρδισε μια υποτροφία «Τζων Χάρβαρντ» αριστεύοντας σε 4 μαθήματα, ενώ ως τελειόφοιτος πήρε προχωρημένα μαθήματα και άρχισε να διεξάγει έρευνα στην οργανική χημεία υπό την επίβλεψη του καθηγητή H.A. Torrey. Μετά την αποφοίτησή του από το Χάρβαρντ το 1909, άρχισε διδακτορικές σπουδές στο Κολέγιο Ράντκλιφ με υποτροφία. Ο Torrey πέθανε απροσδόκητα το 1910 και έτσι ο Άνταμς ολοκλήρωσε το διδακτορικό του υπό τους Τσαρλς Λόριν Τζάκσον, Τζωρτζ Σάνον Φορμπς και Λέιθαμ Κλαρκ. Ως «διακεκριμένος διδάκτορας» του 1912, ο Άνταμς εξασφάλισε μια διετή υποτροφία Parker, οπότε πήγε στην Ευρώπη, όπου εργάσθηκε στο εργαστήριο των Εμίλ Φίσερ και Ότο Ντιλς στο Βερολίνο, αλλά και σε εκείνο του Ρίχαρντ Βίλστετερ στο Ντάλεμ.

Σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επιστρέφοντας από την Ευρώπη το 1913, ο Άνταμς εργάσθηκε ως ερευνητικός βοηθός του Τσαρλς Λ. Τζάκσον στο Χάρβαρντ. Την τριετία που ακολούθησε δίδαξε επίσης οργανική χημεία στο Χάρβαρντ και το Ράντκλιφ, ξεκίνησε το πρώτο στοιχειώδες εργαστήριο οργανικής χημείας στο Χάρβαρντ και άρχισε το δικό του ερευνητικό πρόγραμμα. Αρκετοί ήσαν τότε οι επιφανείς συνάδελφοί του χημικοί στη Μεταπτυχιακή Σχολή του Χάρβαρντ, όπως οι Έλμερ Κ. Μπόλτον, Φάρινγκτον Ντάνιελς, Φρανκ Κ. Χουίτμορ, Τζέιμς Σάμνερ and Τζέιμς Μπ. Κόναντ.

Το 1916 ο Άνταμς αποδέχθηκε μια προσφορά θέσεως επίκουρου καθηγητή από τον Γουίλιαμ Α. Νόυς, επικεφαλής του Τμήματος Χημείας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι. Ξεκίνησε έτσι μια σταδιοδρομία στο ίδρυμα αυτό, που έμελλε να διαρκέσει 56 χρόνια. Ο Άνταμς διαδέχθηκε τον Νόυς στη θέση του επικεφαλής του Τμήματος το 1926 και παρέμεινε σε αυτή τη θέση μέχρι το 1954, πραγματοποιώντας αρκετές γνωστές ανακαλύψεις μέσα στις δεκαετίες αυτές.

Ο Άνταμς ανέπτυξε μαζί με φοιτητές του τον λεγόμενο «καταλύτη του Άνταμς» (ουσιαστικά το διοξείδιο του λευκοχρύσου), έναν από τους ευκολότερα παρασκευαζόμενους και ενεργότερους καταλύτες για αντιδράσεις υδρογονώσεως. Μπορεί να παρασκευασθεί με την ανάμιξη νιτρικού νατρίου με χλωρολευκοχρυσικό οξύ ή με χλωρολευκοχρυσικό αμμώνιο. Η ομάδα του Άνταμς ανέπτυξε επίσης μία συσκευή χαμηλής πιέσεως ειδικά για τη χρήση του καταλύτη αυτού, με αποτέλεσμα μια μεγάλη πρόοδο στη σύνθεση και τον προσδιορισμό της μοριακής δομής οργανικών ή (ειδικότερα) βιοχημικών ενώσεων.

Εργαζόμενοι στο «Εργαστήριο Νόυς», ο Άνταμς και περισσότεροι από 250 μεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες ανά τις δεκαετίες πραγματοποίησαν πολλές σημαντικές ανακαλύψεις, ιδίως:

Ο Άνταμς ερεύνησε ιδιαιτέρως εντατικά μεθόδους για την παραγωγή τοπικών αναισθητικών μαζί με τον συνάδελφό του καθηγητή Όλιβερ Καμ (Oliver Kamm), ο οποίος ήταν ταυτοχρόνως και σύμβουλος της εταιρείας Abbott Laboratories.

Εξαιτίας των σημαντικών συνεισφορών του Άνταμς, το 1959 θεσπίσθηκε το ομώνυμο «Βραβείο Ρότζερ Άνταμς» ως Εθνικό Βραβείο της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας για την αναγνώριση «εξαιρετικών συνεισφορών στο πεδίο της οργανικής χημείας». Το βραβείο αυτό απονέμεται μία φορά κάθε δύο έτη, κατά τη διεξαγωγή του Εθνικού Συμποσίου Οργανικής Χημείας.[21]

Τιμητικές διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρότζερ Άνταμς δεν τιμήθηκε ποτέ με Βραβείο Νόμπελ, αλλά γνώρισε πολλές άλλες σημαντικές τιμητικές διακρίσεις, όπως:


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 (Αγγλικά) Library of Congress Authorities. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. Ανακτήθηκε στις 19  Ιουλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Roger-Adams. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6pv7f2k. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12378389r. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub2010601553. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  6. ↑ www.organicdivision.org/adamsaward/.
  7. ↑ nap.nationalacademies.org/read/576/chapter/2#4.
  8. ↑ 8,0 8,1 «The President's National Medal of Science: Recipient Details». National Science Foundation. Ανακτήθηκε στις 19  Ιουλίου 2014.
  9. ↑ www.fi.edu/en/laureates/roger-adams.
  10. ↑ chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award.
  11. ↑ sci-america.org/awards/.
  12. ↑ en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/august-wilhelm-von-hofmann-commemorative-medal.html.
  13. ↑ «Priestley Medal». Priestley Medal. Αμερικανική Εταιρεία Χημείας.
  14. ↑ «Award winners : Davy Medal». (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2018.
  15. ↑ www.theaic.org/award_winners/goldmedal.html.
  16. ↑ www.newyorkacs.org/nicholsmedalists.html.
  17. ↑ acsmaryland.org/remsen-award/.
  18. ↑ Tarbell, D. Stanley· Tarbell, Ann Tracy (1 Δεκεμβρίου 1982). Biographical Memoirs: Roger Adams January 2, 1889 - July 6, 1971 (PDF). National Academy Of Sciences, National Academies Press. ISBN 0-309-03287-3. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2024. 
  19. ↑ Tarbell, D. Stanley (2000). «Adams, Roger». American National Biography. Oxford University Press. doi:10.1093/anb/9780198606697.article.1302000. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2022. 
  20. ↑ Adams R., Hunt M., Clark J.H. (1940). «Structure of cannabidiol, a product isolated from the marihuana extract of Minnesota wild hemp». Journal of the American Chemical Society 62 (1): 196-200. doi:10.1021/ja01858a058. ISSN 0002-7863. 
  21. ↑ Fenlon, Edward; Myers, Brian (May 30, 2013). «Profiles in Chemistry: A Historical Perspective on the National Organic Symposium». Journal of Organic Chemistry 78 (12): 5817-5831. doi:10.1021/jo302475j. PMID 23721508. 
  22. ↑ «Roger Adams». American Academy of Arts & Sciences (στα Αγγλικά). 9 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2023. 
  23. ↑ «Roger Adams». www.nasonline.org. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2023. 
  24. ↑ «APS Member History». search.amphilsoc.org. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2023. 
  25. ↑ «Ira Remsen Award». Maryland Section. 14 Νοεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2018.  More than one of |archiveurl= και |archive-url= specified (βοήθεια); More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); More than one of |accessdate= και |access-date= specified (βοήθεια)
  26. ↑ «SCI Perkin Medal». Science History Institute. 31 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2018. 
  27. ↑ «Charles Lathrop Parsons Award». American Chemical Society. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2016. 
  28. ↑ «Roger Adams on the Lincoln Academy site, 1967». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2024.  More than one of |archiveurl= και |archive-url= specified (βοήθεια); More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια)

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Tο ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 5, σελ. 807
  • Dictionary of Scientific Biography: 1970-1990, Charles Scribner's Sons, τόμ. 15, σσ. 1-3
  • Journal of Chemistry, τόμος 56, 1979, σσ. 163–165
  • Journal of the American Chemical Society, τόμ. 91, 1969, a-d
  • Proceedings of the Welch Foundation Conference, έτος 1977 (τόμ. 20), σσ. 204-228
  • D.S. Tarbell: A.T. Roger Adams Scientist and Statesman, American Chemical Society, 1981
  • D.S. Tarbell; Ann T. Tarbell; R.M. Joyce (1980). «The Students of Ira Remsen and Roger Adams». Isis 71 (4): 620-626. doi:10.1086/352596. 
  • American Philosophical Society Yearbook 1974, σσ. 111-114
  • National Cyclopedia of American Biography: 1921–1984, James T. White & Co., τόμ. G, σσ. 336-337
  • McGraw Hill Modern Men of Science, έκδ. McGraw-Hill, 1966, τόμ. 1, σσ. 4-5
  • Miles, W.D. (επιμ.): American Chemists and Chemical Engineers, American Chemical Society, 1976, σσ. 4-5
  • Ronald E. Doel: Roger Adams: Linking University Science with Policy on the World Stage, κεφάλαιο 9 του βιβλίου No Boundaries, επιμ. Lillian Hoddeson, University of Illinois Press, Μάιος 2004, ISBN 0-252-02957-7

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ρότζερ_Άνταμς&oldid=10568027"