Πρόκουλος (σφετεριστής)
| Πρόκουλος (σφετεριστής) | |
|---|---|
.jpg) Χάλκινος αντωνινιανός με το ακτινοστεφές κεφάλι τού Πρόκουλου. Επιγρ.: IMP.. C. PROCVLVS AVG. | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Θάνατος | 281 |
| Συνθήκες θανάτου | θανατική ποινή |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Vituriga |
| Τέκνα | Herennianus |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Ρωμαίοι σφετεριστές (από 281) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Πρόκουλος (απεβ. γύρω στο 281) ήταν Ρωμαίος σφετεριστής, ένας από τους «μικρούς διεκδικητές» σύμφωνα με την Ιστορία των Αυγούστων, [1] που θα φορούσε την πορφύρα εναντίον τού Αυτοκράτορα Πρόβου το 280. Αυτό πλέον αμφισβητείται. [2]
Πιθανώς ο Πρόκουλος είχε οικογενειακή σχέση με τους Φράγκους, στους οποίους στράφηκε μάταια, όταν η προσπάθειά του για αυτοκρατορική εξουσία απέτυχε. Ήταν γέννημα θρέμμα τού Albingaunum (σύγχρονη Albenga στη Λιγουρία, στη βορειοδυτική Ιταλία). Αν και θεωρείτο ευγενής, οι πρόγονοί του ήταν ληστές και ήταν η πηγή τού τεράστιου πλούτου του. Ο Πρόκουλος μπόρεσε να εξοπλίσει 2000 σκλάβους τού δικού του λατιφούντιου μετά την ανάληψη τού αυτοκρατορικού αξιώματος στη Δύση. Ήταν νυμφευμένος με μία γυναίκα, που ονομαζόταν Vituriga, στην οποία δόθηκε το παρωνύμιο "Σαμψώ" για τις δυνατότητές της (αυτή θεωρείτο "ανδροπρεπής" από τον συγγραφέα της Ιστορίας των Αυγούστων τού 4ου αι.), [3] και την εποχή του σφετερισμού του, είχε έναν γιο, τον Χερεννιανό, τεσσάρων ετών.
Ο Πρόκουλος ήταν ένας φιλόδοξος στρατιωτικός, ο οποίος είχε διοικήσει περισσότερες από μία λεγεώνες ως τριβούνος. Όταν το 280 τού ζητήθηκε από τον λαό τού Lugdunum (Λυόν) -που είχε ξεκινήσει μία εξέγερση κατά του αυτοκράτορα Πρόβου- να πάρει την πορφύρα, εκείνος δέχθηκε, ανακηρύσσοντας τον εαυτό του από κοινού αυτοκράτορα με τον Boνόσο. «Ωφέλησε, ωστόσο, τους Γαλάτες, διότι συνέτριψε τους Αλαμαννούς —που τότε ονομάζονταν ακόμη Γερμανοί— και όχι χωρίς λαμπρή δόξα, αν και ποτέ δεν πολέμησε παρά μόνο ως ληστής» ( Historia Augusta ).
Κατά την επιστροφή του από τη μάχη κατά των Σασσανιδών στη Συρία, ο Πρόβος ανάγκασε τον Πρόκουλο να υποχωρήσει βόρεια. Αφού δεν κατάφερε να βρει υποστήριξη μεταξύ των Φράγκων, προδόθηκε από αυτούς και παραδόθηκε στον Πρόβο. Ο Πρόβος σκότωσε τον Πρόκουλο (π. 281), αλλά άφησε την οικογένειά του «με το συνηθισμένο του μέτρο και γλίτωσε τις περιουσίες καθώς και τις ζωές των αθώων οικογενειών τους», (Γκίμπον, I.12), η οποία παρέμεινε στο Albingaunum, δηλώνοντας, σύμφωνα με στην Ιστορία των Αυγούστων, ότι δεν ήθελαν να είναι ούτε πρίγκιπες, ούτε ληστές.
Υπάρχει μία επιστολή τού Πρόκουλου, που αναφέρεται από τον Εντ. Γκίμπον και που είναι ίσως πλασματική, αλλά αξιοσημείωτη παρ'όλα αυτά. Ξεκινά με ένα προφανές καύχημα για τη ερωτική του ικανότητα: «Από τον Πρόκουλο στον συγγενή του Μαικιανό, χαιρετισμοί. Έχω πάρει εκατό κορίτσια από τη Σαρματία. Από αυτά ζευγάρισα με δέκα σε μία νύχτα. . ." [4] Ο Γκίμπον σχολίασε τον Πρόκουλο και τον συγκυβερνήτη του Βονόσο, έναν βαρύ πότη, ότι «η ξεχωριστή αξία αυτών των δύο αξιωματικών ήταν η αντίστοιχη ανδρεία τους, του ενός στις μάχες τού Βάκχου, τού άλλου στις μάχες της Αφροδίτης». [4]
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Historia Augusta, Probus, XVIII ; Quadrigae Tyrannorum, XII-XIII
- ↑ Edmund (2016) 'The Proculus Enigma: Have the history books been telling it wrong?', University of Warwick
- ↑ huic uxor virago, quae illum in hanc praecipitavit dementiam, nomine Samso, quod ei postea inditum est, nam antea Vituriga nominata est.
- ↑ 4,0 4,1 Edward Gibbon, Decline and Fall of the Roman Empire vol. I. chapter 12. Gibbon, Vol. 1, Chapter 12 Latin: Proculus Maeciano adfini salutum dicit. centum ex Sarmatia virgines cepi, ex his una nocte decem inivi; omnes tamen, quod in me erat, mulieres intra dies quindecim reddidi.
Βιβλιογραφικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ρωμαίοι Αυτοκράτορες: Πρόβος και αντίπαλοι διεκδικητές : αντλώντας από την Ιστορία των Αυγούστων (βιβλιογραφία)
- Historia Augusta : Βίοι των Φίρμου, Σατουρνίνου, Πρόκουλου και Βονόσου
- Smith, Λεξικό Ελληνικής και Ρωμαϊκής Βιογραφίας και Μυθογραφίας : Ο "Πρόκουλος" δίνει πολλά άλλα με αυτό το γνωστικό όνομα.
- Edward Gibbon, Decline and Fall of the Roman Empire τομ. Ι. κεφάλαιο 12