Πιράν
Συντεταγμένες: 45°31′42.31″N 13°34′06.42″E / 45.5284194°N 13.5684500°E
| Πιράν | ||
|---|---|---|
 | ||
| ||
  Πιράν | ||
 | ||
| Χώρα | Σλοβενία | |
| Διοικητική υπαγωγή | Piran Municipality | |
| Έκταση | 44,6 km² | |
| Υψόμετρο | 7 μέτρα[1] | |
| Πληθυσμός | 3.787 (1 Ιανουαρίου 2023)[2] | |
| Ταχ. κωδ. | 6330 | |
| Τηλ. κωδ. | 5 | |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
Το Πιράν (σλοβενικά: Piran, ιταλικά: Pirano) είναι πόλη στη νοτιοδυτικά Σλοβενία, στις ακτές της Αδριατικής. Είναι μία από τις τρεις μεγάλες πόλεις στη Σλοβενική Ίστρια. To 2012 είχε 4.092 κατοίκους, ενώ ο δήμος είχε 17.642 κατοίκους το 2018. Με τη μεσαιωνική αρχιτεκτονική, τους στενούς δρόμους και τα μικρά σπίτια, αποτελεί ένα από τα κύρια τουριστικά αξιοθέατα της Σλοβενίας. Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, τα ιταλικά ήταν η κυρίαρχη γλώσσα, αλλά με την δημογραφική αλλαγή, αντικαταστάθηκαν από τα σλοβενικά.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην προρωμαϊκή εποχή, στους λόφους του Πιράν κατοικούσαν φυλές Ιλλυρίων της Ίστριας, οι οποίοι ήταν αγρότες, κυνηγοί και ψαράδες. Ήταν επίσης πειρατές, οι οποίοι παρακώλυαν το εμπόριο των Ρωμαίων στη βόρεια Αδριατική. Η χερσόνησος του Πιράν ενσωματώθηκε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία το 178-7 π.Χ. Μετά την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και τις εισβολές Αβάρων και Σλάβων στο τέλος του 6ου αιώνα, ο πληθυσμός κατέφυγε σε οχυρές θέσεις, όπως σε νησιά και χερσονήσους. Μέχρι τον 7ο αιώνα, η χερσόνησος του Πιράν είχε οχυρωθεί. Όμως, οι Φράγκοι κατέλαβαν την Ίστρια το 788 και στην περιοχή εγκαταστάθηκαν Σλάβοι. Μέχρι το 952, το Πιράν είχε γίνει τμήμα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.[3]
Το όνομα της πόλης πιθανότατα προέρχεται από την ελληνική λέξη πύρρανος, η οποία σημαίνει κόκκινος, εξαιτίας των κόκκινων πετρωμάτων στην περιοχή της πόλης. Κάποιοι ιστορικοί προτείνουν ότι προέρχεται από τη λέξη πυρά, εξαιτίας κάποιου φάρου ο οποίος εικάζουν ότι βρισκόταν στο άκρο της χερσονήσου.[4]
Από το 1283 μέχρι το 1797, η πόλη είχε γίνει τμήμα της Δημοκρατίας της Βενετίας. Πολλοί εχθρικοί στρατοί και πειρατές προσπάθησαν ανεπιτυχώς να καταλάβουν την πόλη στο ύστερο Μεσαίωνα. Η πόλη επλήγη από την πανώλη το 1558. Οι τελευταίες δεκαετίες της βενετικής κυριαρχίας σημαδεύτηκαν από παρακμή, λόγω του ανταγωνισμού από την κοντινή αυστριακή Τεργέστη. Η πόλη ενσωματώθηκε στην Αυστριακή Αυτοκρατορία το 1797. Κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, τις 22 Φεβρουαρίου 1812, δόθηκε μια ελάσσονα μάχη ανάμεσα σε ένα βρετανικό και ένα γαλλικό πλοίο, η οποία έγινε γνωστή ως η μάχη του Πιράνο και έληξε με την παράδοση του γαλλικού πλοίου.
Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, το Πιράν είχε πάνω από 12.000 κατοίκους και ήταν μεγαλύτερο από το γειτονικό Κόπερ. Διέθετε ακμάζουσα αγορά και καλή μεταφορική διασύνδεση. Τα πρώτα τρόλεϊ στα Βαλκάνια χρησιμοποιήθηκαν για δημοσία χρήση στο Πιράν το 1909. Το 1912 αντικαταστάθηκαν από τραμ, το οποίο λειτουργούσε μέχρι το 1953.
Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μαζί με τη Τεργέστη και όλη την Ίστρια, έγινε τμήμα της Ιταλίας. Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την ήττα του Άξονα, το Πιράν εντάχθηκε στην Ελεύθερη Επικράτεια της Τεργέστης, Ζώνη Β, υπό Γιουγκοσλαβική διοίκηση. Η πόλη εντάχθηκε στην Γιουγκοσλαβία το 1954 και μεγάλο τμήμα του πληθυσμού του Πιράν μετανάστευσε στην Ιταλία ή αλλού στο εξωτερικό. Η ενσωμάτωση επικυρώθηκε με τη συνθήκη του Οζίμο το 1975. Από το 1991, το Πιράν είναι τμήμα της Σλοβενίας.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 it-ch
.topographic-map .com /map-s58c18 /Pirano /?zoom=19¢er=45 .52859%2C13 .56796&popup=45 .52882%2C13 .5679. - ↑ pop-stat
.mashke .org /slovenia-cities .htm. - ↑ «More about Piran». Turistično združenje Portorož. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2004.
- ↑ Snoj, Marko· Kocjan-Barle, Marta (Νοεμβρίου 2009). «Primerjalni jezikoslovec in etimolog Marko Snoj o svoji novi knjigi» [The Comparative Linguist and Etymologist Marko Snoj about His New Book] (στα Σλοβενικά). Modrijan. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2017.
