Νικόλαος Στουρνάρας

Για τον οπλαρχηγό, δείτε: Νικόλαος Στουρνάρης.

Νικόλαος Στουρνάρας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Νικόλαος Στουρνάρας (Ελληνικά)
Γέννηση	1806 Μέτσοβο
Θάνατος	1853
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Τέκνα	Irene Stournari

Ο Νικόλαος Στουρνάρης ή Στουρνάρας ήταν Έλληνας εθνικός ευεργέτης.

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στο Μέτσοβο το 1806. Γονείς του ήταν ο Δημήτριος Στουρνάρης και η Σταματική ή Στάμω ή Ταμούσιω Τοσίτσα. Ήταν ανιψιός των Μιχαήλ και Κωνσταντίνου Τοσίτσα. Γράμματα έμαθε στο χωριό του από τον τοπικό εφημέριο και διδάσκαλο παπά Ιωάννη. Συνέχισε τα μαθήματα στον Γρηγοράσκο, που είχε μάθει τα ελληνικά από τους Μπαλάνο και Ψαλίδα. Δίδαξε και ο ίδιος στο Μέτσοβο, όπου και διδάχτηκε την ιταλική γλώσσα από τον Ζοάνο. Από τα πρώτα χρόνια κιόλας διακρίθηκε για τον έρωτα προς τα γράμματα και την ευμάθειά του. Μόλις τέλειωσε τις σπουδές του στην ιδιαίτερη πατρίδα του μετέβη στο Λιβόρνο της Ιταλίας όπου εργάστηκε στον εμπορικό οίκο των Τοσίτσα. Οι θείοι του που ζούσαν ως έμποροι, στο Λιβόρνο ο Κωνσταντίνος και στην Αλεξάνδρεια ο Μιχαήλ, τον έστειλαν στο Παρίσι για να σπουδάσει οικονομικοεμπορικά στην Σχολή Εμπορίου και Βιομηχανίας. Όταν τέλειωσε τις σπουδές του πήγε στην Αλεξάνδρεια στον θείο του Μιχαήλ Τοσίτσα, ο οποίος γρήγορα αναγνώρισε τις ικανότητές του και του ανέθεσε τη διεύθυνση του καταστήματός του. Οι επισκέψεις του στα γεωργικά και βιομηχανικά κέντρα και σχολές της Ευρώπης συνέβαλαν στην ιδέα να χρησιμοποιήσει τον πλούτο του σε έργα κοινής ωφελείας. Επέστρεψε για λίγο στην Ελλάδα το 1829 και κατάλαβε ότι πρώτα έπρεπε να αποκτήσει δύναμη για να ευεργετήσει την πατρίδα του.

Ο Στουρνάρας όμως δεν ήθελε να περιοριστεί μόνο στο εμπόριο και ασχολήθηκε με τη βιομηχανία και τη γεωργία. Επισκέφτηκε την Ελλάδα δύο φορές το 1837 και το 1846 για να προγραμματίσει τις επενδύσεις του. Αγόρασε αξιόλογα κτήματα στη Φθιώτιδα και την Εύβοια, τα οποία είχε κατά νου να αξιοποιήσει με εργάτες από την Ιταλία και να εφαρμόσει νέες μεθόδους καλιέργειας και παραγωγής. Οι τοπικοί γεωργοί όμως αντέδρασαν, διότι δεν ήθελαν να παρατήσουν τον πατροπαράδοτο τρόπο καλλιέργειας. Ένα από τα κυριότερα σχέδιά του ήταν η κατασκευή σιδηρόδρομου που να συνδέει την Αθήνα με τον Πειραιά. Επίσης σχεδίαζε τη σύσταση ατμοπλοίων για να συνδέσει όλα τα νησιά με τα παράλια της Ελλάδας και να διακινεί τα απαραίτητα τρόφιμα για τον πληθυσμό τους. Σχεδίαζε επίσης τη διόρυξη πορθμού στην Εύβοια. Παράλληλα προέβη σε σημαντικές δωρεές σε εκπαιδευτικά ιδρύματα και φιλανθρωπικά καταστήματα της Αλεξάνδρειας, των Αθηνών καθώς και για τη θεμελίωση σχολείου στο Μέτσοβο. Το 1852 ήρθε στην Ελλάδα για να ασχοληθεί με αναπτυξιακά έργα όπου και πέθανε αιφνιδίως. Απεβίωσε νωρίς (46 χρονών) τον Οκτώβριο του 1852, πριν προλάβει να υλοποιήσει τα μεγάλα σχέδιά του.

Κληροδότησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του για πολλούς κοινωφελείς και φιλανθρωπικούς σκοπούς. Συντήρησε γενναιόδωρα τα δύο σχολεία στην Αλεξάνδρεια, τα σχολεία του Μετσόβου και την ίδρυση Πολυτεχνικής Σχολής στην Ελλάδα, ενώ ευεργέτησε σχεδόν όλα τα αγαθοεργά και κοινωφελή ιδρύματα στην Ελλάδα. Δώρισε υποτροφίες σε πολλά άπορα Ελληνόπουλα.

Πηγές

• Νικόλαος Σ. Μπούλιος (1908). Θυσίες στο βωμό του Χριστού και της Πατρίδος: (Μεγάλοι Εθνικοί Ευεργέτες). Ελεύθερο παιδικό ανάγνωσμα. Νίκαια: Χ. Α. Συμεωνίδη & Σια. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2010. 
• Παντελής Κοντογιάννης (1908). Εθνικοί ευεργέται. Εν Αθήναις: Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2010. 
• Αναστάσιος Γούδας (1870–1875). Βίοι Παράλληλοι των επί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων ανδρών, T. 3 - Πλούτος ή Εμπόριον. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου Μ. Π. Περίδου. σελίδες 289 (pdf). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2012. 

• Ι. Χατζηφώτης, « Οι Μετσοβίτες στην Αλεξάνδρεια » Πρακτικά Α΄συνεδρίου μετσοβίτικων σπουδών, Αθήνα 1993, σελ. 87-96.

• Α. Γούδας., Βίοι Παράλληλοι, των επί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων ανδρών, Πλούτος ή Εμπόριον, τόμ. Γ΄, εκ του τυπογραφείου Μ.Π. Περίδου, Αθήνα 1870, σελ. 289-318.

• Α. Πολίτου, Ο Ελληνισμός και η Νεωτέρα Αίγυπτος, τόμ. Α΄, Η ιστορία του αιγυπτιώτου ελληνισμού από του 1798 μέχρι 1927, εκδ. Γράμματα, Αλεξάνδρεια-Αθήναι 1928-1930, σελ. 172,219,239,240.

• Β. Σκαφιδάς, «Ιστορία του Μετσόβου», ΗΕ 12/132 (1963), σελ. 291-293.

• Γ. Πλατάρης-Τζίμας, Κώδικας Διαθηκών, Μείζονες και ελάσσονες ευεργέτες του Μετσόβου, τόμ. Α΄, εκδ. Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων και Δήμου Μετσόβου, Μέτσοβο/Αθήνα 2004, σελ. 174-178.