Μόλοτοφ (καταδρομικό)

Μόλοτοφ (καταδρομικό)

Το βαρύ καταδρομικό Μόλοτοφ.
Πληροφορίες
Ονομασίες	Ονομάστηκε προς τιμήν του σημαντικού Σοβιετικού πολιτικού και διπλωμάτη Βιατσεσλάβ Μόλοτοφ. Μετονομάστηκε σε Σλαβα (Δόξα) το 1957.
Ναυπηγείο	Ναυπηγείο Μαύρης Θάλασσας στο Μικολάιβ
Έναρξη ναυπήγησης	14 Ιανουαρίου 1937
Καθέλκυση	4 Δεκεμβρίου 1939
Ένταξη σε υπηρεσία	14 Ιανουαρίου 1941
Κατάληξη	διαλύθηκε για σκραπ το 1972
Γενικά χαρακτηριστικά
Εκτόπισμα	standard: 8.177 t (8.048 LT) με πλήρη φόρτο: 9.728 t (9.574 LT)
Μήκος	191,4 m
Πλάτος	17,66 m
Βύθισμα	6,3 m
Πρόωση	129.750 shp
Ταχύτητα	36,72 kn (στις θαλάσσιες δοκιμές)
Αυτονομία	4.220 ναυτικά μίλια με ταχύτητα πλεύσης 18 kn
Πλήρωμα	963 αξιωματικοί και ναύτες
Οπλισμός	9 πυροβόλα των 180 mm 6 πυροβόλα των 100 mm 9 πυροβόλα των 45 mm 4 πολυβόλα των 12,7 mm 6 τορπιλοσωλήνες των 533 mm 96–150 νάρκες 50 βόμβες βυθού 2 αναγνωριστικά υδροπλάνα KOR-1
Θωράκιση	κύρια ζώνη θωράκισης: 70 mm κατάστρωμα: 50 mm πύργοι: 70 mm γέφυρα: 150 mm
Σημειώσεις
Τα στοιχεία αφορούν το πλοίο όταν ολοκληρώθηκε το 1941. Στην διάρκεια της επιχειρησιακής του ζωής ο οπλισμός και άλλες παράμετροι άλλαξαν.
Σχετικά πολυμέσα

Το Μόλοτοφ (ρωσικά: Молотов) ήταν σοβιετικό βαρύ καταδρομικό κλάσης Κίροφ. Γνώρισε σημαντική πολεμική δράση στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και παρέμεινε επιχειρησιακό για μεγάλο διάστημα μεταπολεμικά. Ανήκε στον Στόλο της Μαύρης Θάλασσας και υποστήριξε τις δυνάμεις του Ερυθρού Στρατού κατά τη διάρκεια της Πολιορκίας της Σεβαστούπολης (1941-42), στην απόβαση στο Κερτς καθώς και στις αμφίβιες επιχειρήσεις στο Νοβοροσίσκ (στα τέλη του Ιανουαρίου 1943). Την περίοδο 1952-55 έγινε ριζικός εκσυγχρονισμός του και το 1957, αφού ο Βιατσεσλάβ Μόλοτοφ είχε πέσει σε δυσμένεια, μετονομάστηκε σε Σλάβα (ρωσικά: Слава, Δόξα). Το 1961 έγινε εκπαιδευτικό πλοίο και το 1972 διαλύθηκε τελικά για σκραπ.

Περιγραφή

Το Μόλοτοφ και το πανομοιότυπο Μαξίμ Γκόρκι είχαν περισσότερη θωράκιση και ενσωμάτωναν ορισμένες βελτιώσεις συγκριτικά με τα πρώτα δύο καταδρομικά της κλάσης Κίροφ. Για τον λόγο αυτό τα πρώτα δύο πλοία ταξινομούνται στην υποκλάση Project 26 ενώ τα Μόλοτοφ και Γκόρκι στην Project 26bis.

Το μήκος του στην γραμμή της ισάλου ήταν 187 m, ενώ το ολικό μήκος του ήταν 191,4 m. Το πλάτος του ήταν 17,66 m και το βύθισμα του έφτανε τα 6,3 m (με πλήρη φόρτο). Το εκτόπισμα του ήταν κανονικά 8.177 t και έφτανε στους 9.728 t με πλήρες φορτίο. Οι ατμοστρόβιλοι παρείχαν μέγιστη ισχύ 129.750 shp, επιτρέποντας του να φτάσει σε μέγιστη ταχύτητα 36,72 kn (στις θαλάσσιες δοκιμές). Η ακτίνα δράσης ήταν 4.220 ναυτικά μίλια με ταχύτητα πλεύσης 18 kn.

Κύριο οπλισμό αποτελούσαν εννέα πυροβόλα των 180 mm, τοποθετημένα ανά τρία σε ισάριθμους πύργους. Εννέα πυροβόλα των 100 mm, έξι των 45 mm καθώς και τέσσερα πολυβόλα των 12,7 mm παρείχαν αντιαεροπορική κάλυψη. Επίσης ήταν εγκατεστημένοι έξι τορπιλοσωλήνες των 533 mm.

Ήταν το πρώτο σοβιετικό πλοίο στο οποίο εγκαταστάθηκε ραντάρ, για την ανίχνευση αεροσκαφών, το οποίο και χρησιμοποιήθηκε σε όλη την διάρκεια του πολέμου. Το 1944 προστέθηκαν ραντάρ ελέγχου πυρός σοβιετικής κατασκευής.

Τροποποιήσεις κατά την διάρκεια του πολέμου

Το 1943 αντικαταστάθηκαν τρία αντιαεροπορικά πυροβόλα των 45 mm από δώδεκα των 37 mm και δύο επιπλέον πολυβόλα των 12,7 mm. Ο καταπέλτης για την απονήωση αεροσκαφών αφαιρέθηκε το 1942. Στα 1943 έγιναν δοκιμές με πιο σύγχρονο σύστημα καταπέλτη, που επέτρεπε την απονήωση ενός μαχητικού Supermarine Spitfire. Παρόλα αυτά το όλο εγχείρημα ακυρώθηκε το 1947 και ο δεύτερος καταπέλτης επίσης αφαιρέθηκε.

Επιχειρησιακή ιστορία

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Η ναυπήγηση του Μόλοτοφ ξεκίνησε στις 14 Ιανουαρίου 1937 στο Μικολάιβ, στις ακτές της ΣΣΔ Ουκρανίας στην Μαύρη Θάλασσα. Καθελκύστηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1939 και ολοκληρώθηκε στις 14 Ιουνίου 1941. Όντας το μοναδικό σοβιετικό πλοίο με ραντάρ, παρέμεινε στην Σεβαστούπολη στα πρώτα στάδια της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα προκειμένου να παρέχει έγκαιρη προειδοποίηση για τις εχθρικές αεροπορικές επιθέσεις. Η προέλαση των γερμανικών δυνάμεων, που σύντομα έφτασαν στην Κριμαία, επέβαλε στα τέλη του Οκτωβρίου του 1941 την μεταφορά του πλοίου στο Tuapse, βόρεια του Σότσι, από όπου συνέχισε να παρέχει έγκαιρη προειδοποίηση. Στις 9 Νοεμβρίου βομβάρδισε γερμανικά στρατεύματα κοντά στη Θεοδοσία και το διάστημα 24-28 Δεκεμβρίου 1941 μετέφερε μαζί με άλλα πλοία την 386η Μεραρχία Τυφεκιοφόρων από το Πότι στην Σεβαστούπολη. Στις 29 Δεκεμβρίου, ενώ αποβίβαζε στρατεύματα, δέχτηκε τα πυρά του γερμανικού πυροβολικού και υπέστη ζημιές. Το σοβιετικό καταδρομικό ανταπέδωσε στα πυρά και την επομένη αποχώρησε, παίρνοντας μαζί του 600 τραυματίες.

Την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου του 1942 το Μόλοτοφ μετέφερε ξανά στρατεύματα. Στις 21/22 Ιανουαρίου το κύτος του υπέστη ζημιές σε σοβαρή καταιγίδα και τον επόμενο μήνα έγιναν επισκευές και δομική ενίσχυσή του. Οι τροποποιήσεις αύξησαν αισθητά το βάρος και μείωσαν την ταχύτητα πλεύσης του. Μέχρι τις 20 Μαρτίου που ξεκίνησαν εκτεταμένες επισκευές στο Πότι, βομβάρδισε αρκετές φορές τις εχθρικές δυνάμεις προς υποστήριξη της πολιορκημένης Σεβαστούπολης. Στις 12 Ιουνίου μετέφερε την 138η Ταξιαρχία Τυφεκιοφόρων στην Σεβαστούπολη και παράλληλα έπληξε ξανά γερμανικές θέσεις. Στο ταξίδι της επιστροφής διέσωσε 2.908 τραυματίες και πρόσφυγες. Στις 2 Αυγούστου, ενώ ήταν εν πλω, δέχθηκε συνδυασμένη επίθεση από γερμανικά βομβαρδιστικά Heinkel He 111 που μετέφεραν τορπίλες και ιταλικές τορπιλακάτους. Η πρύμνη του σκάφους ανατινάχθηκε και η ταχύτητα του μειώθηκε στους 10 kn. Το σκάφος πλοηγούνταν μόνο με τις μηχανές του. Παρέμεινε στο Πότι για επισκευές μέχρι την 31η Ιουλίου 1943. Χρησιμοποιήθηκαν τμήματα από άλλα ημιτελή πλοία: η πρύμνη του καταδρομικού Φρούνζε, το πηδάλιο από το καταδρομικό Zheleznyakov, ο μηχανισμός κινήσεως του πηδαλίου από το Καγκάνοβιτς. Η απώλεια τριών αντιτορπιλικών εξαιτίας της δράσης της εχθρικής αεροπορίας τον Οκτώβριο του 1943 ανάγκασε τον Στάλιν να εκδώσει διαταγή σύμφωνα με την οποία καμία κύρια μονάδα επιφανείας δεν θα συμμετείχε σε επιχειρήσεις χωρίς την ρητή άδεια του. Η απόφαση αυτή σήμανε επί της ουσίας το τέλος της επιχειρησιακής δράσης του Μόλοτοφ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μεταπολεμική χρήση

Το Νοέμβριο του 1945 ολοκληρώθηκε η επισκευή των ζημιών από την περίοδο του πολέμου. Πυρκαγιά τον Οκτώβριο του 1946 κατασβέστηκε πλημμυρίζοντας τμήματα του σκάφους. Το τίμημα ήταν πολύ υψηλό: 22 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 20 τραυματίστηκαν. Το Μόλοτοφ αξιοποιήθηκε ως πλατφόρμα δοκιμών για διάφορα συστήματα ραντάρ τα οποία προορίζονταν για τα καταδρομικά των κλάσεων Τσαπάεφ και Σβέρντλοφ. Από το 1952 μέχρι τον Ιανουάριο του 1955 πραγματοποιήθηκε ριζικός εκσυγχρονισμός. Εγκαταστάθηκαν ραντάρ ανίχνευσης εναέριων στόχων και στόχων επιφανείας, καθώς και ραντάρ ελέγχου πυρός για τα κύρια πυροβόλα και τα αντιαεροπορικά όπλα. Όλα τα ελαφρά αντιαεροπορικά πυροβόλα αντικαταστάθηκαν από έντεκα δίδυμα όπλα των 37 mm. Επίσης αφαιρέθηκαν οι τορπιλοσωλήνες, όλα τα ανθυποβρυχιακά όπλα, οι γερανοί για τις λέμβους και ο εξοπλισμός για την προσαπονήωση υδροπλάνων. Οι αλλαγές είχαν χρηματικό κόστος που ανέρχονταν σχεδόν στα 3/4 της ναυπήγησης ενός ολοκαίνουργιου καταδρομικού κλάσης Σβέρντλοφ.

Στις 29 Οκτωβρίου 1955 το Μόλοτοφ συμμετείχε στην διάσωση των ναυαγών από την καταστροφή του θωρηκτού Νοβοροσίσκ Πέντε μέλη του πληρώματος του καταδρομικού έχασαν την ζωή τους όταν το θωρηκτό ανατράπηκε, σχεδόν τρεις ώρες μετά από την αρχική έκρηξη.

Στις 3 Αυγούστου 1957 το πλοίο μετονομάστηκε σε Σλαβα διότι ο Βιατσεσλάβ Μόλοτοφ έπεσε σε δυσμένεια, έπειτα από αποτυχημένη απόπειρα ανατροπής του Νικίτα Χρουστσόφ εκείνη την χρονιά.

Τον Αύγουστο του 1961 έγινε εκπαιδευτικό πλοίο. Από τις 5 μέχρι τις 30 Ιουνίου 1967 στάλθηκε στην Μεσόγειο προκειμένου να δειχθεί η υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης στην Συρία κατά την διάρκεια του Πολέμου των έξι ημερών. Στάλθηκε ξανά στην Μεσόγειο το Νοέμβριο του 1970, αυτή φορά προς υποστήριξη του αντιτορπιλικού Bravyi, που είχε συγκρουστεί με το βρετανικό αεροπλανοφόρο HMS Ark Royal. Διαλύθηκε για σκραπ στις 4 Απριλίου 1972.

Βιβλιογραφία

• Mandel, Vladimir, "Cold War Duty in the Black Sea Fleet," Naval History (Annapolis, Md., April 2011), pp. 42–48
• Rohwer, Jürgen (2005). Chronology of the War at Sea 1939-1945: The Naval History of World War Two (Third Revised έκδοση). Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 1-59114-119-2. 
• Whitley, M. J. (1995). Cruisers of World War Two: An International Encyclopedia. London: Cassell. ISBN 1-86019-874-0. 
• Yakubov, Vladimir· Worth, Richard (2009). «The Soviet Light Cruisers of the Kirov Class». Στο: Jordan, John, επιμ. Warship 2009. London: Conway. σελίδες 82–95. ISBN 978-1-84486-089-0. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Molotov (ship, 1939) στο Wikimedia Commons