Μονή Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων

Μονή Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων
Είδος	μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες	35°33′38″N 24°8′6″E
Θρήσκευμα	Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Θρησκευτική υπαγωγή	Ιερά Μητρόπολις Κυδωνίας και Αποκορώνου
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Χανίων
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	17ος αιώνας
Προστασία	αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η Μονή της Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων βρίσκεται στη χερσόνησο Ακρωτήρι, 15 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων και κοντά στο αεροδρόμιο Ι. Δασκαλογιάννης. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά μοναστηριακά συγκροτήματα του τέλους της Βενετοκρατίας στην Κρήτη.

Ιστορία

Στο σημείο όπου είναι χτισμένη η μονή της Αγίας Τριάδος των Τζαγκαρόλων υπήρχε παλαιότερα άλλη μικρότερη μονή. Το 1611 οι βενετσιάνικες αρχές των Χανίων ανέθεσαν στον ιερομόναχο Ιερεμία Τζαγκαρόλο (που καταγόταν από ενετοκρητική οικογένεια με επιρροή σε όλους τους Χριστιανούς της περιοχής, τόσο στους Ορθόδοξους όσο και στους Καθολικούς) την ανασυγκρότησή της. Ο Ιερεμίας Τζαγκαρόλος αποφάσισε να κατασκευάσει στο σημείο ένα μεγαλύτερο μοναστηριακό συγκρότημα, τα σχέδια του οποίου έκανε ο ίδιος. Ο εν λόγω μοναχός ήταν κάτοχος της ελληνικής και της λατινικής παιδείας και είχε γνώσεις αρχιτεκτονικής και στην σχεδίαση και κατασκευή του μοναστηριού επηρεάστηκε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα του 16ου αιώνα Σεμπαστιάνο Σέρλιο (Sebastiano Serlio). Μετά το θάνατό του γύρω στο 1634, οι εργασίες συνεχίστηκαν από τον αδερφό του Λαυρέντιο, που ήταν και αυτός μοναχός, διακόπηκαν όμως το 1645 όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν τα Χανιά. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας το Μοναστήρι ήταν γνωστό ως Selvili Manastır (το Μοναστήρι με τα κυπαρίσσια).

Κατά την επανάσταση του 1821 η μονή κάηκε από τους Οθωμανούς και έτσι καταστράφηκαν και πολλά κειμήλια που βρίσκονταν σε αυτή. Εννιά χρόνια αργότερα οι Οθωμανικές αρχές έδωσαν άδεια για την ολοκλήρωση του ναού της μονής στους μοναχούς Καλλιόπιο και Γρηγόριο. Το 1864 χτίστηκε το καμπαναριό. Από το 1892 και για δεκατρία χρόνια λειτούργησε στην μονή ιεροδιδασκαλείο ενώ κατά την επανάσταση του 1896-97 το μοναστήρι μετατράπηκε σε νοσοκομείο και στρατηγείο των επαναστατών.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η μονή χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τους Έλληνες για αποθήκευση εφοδίων και αργότερα, μετά την κατάληψη της Κρήτης από τα γερμανικά στρατεύματα, οι Γερμανοί εγκατέστησαν εκεί, το 1942, τη Σχολή του Αντιεροπορικού Πυροβολικού και το 1944 150 με 200 στρατιώτες.

Η Μονή της Αγίας Τριάδος των Τζαγκαρόλων είναι Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή μονή.

Περιγραφή

Η Μονή της Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων είναι ένα τετράπλευρο μοναστηριακό συγκρότημα με εσωτερική αυλή όπου βρίσκεται το καθολικό της μονής. Η κεντρική είσοδος του μοναστηριού είναι στη δυτική πλευρά του συγκροτήματος. Σε αυτήν οδηγεί μνημειώδης σκάλα που καταλήγει σε πλατύσκαλο. Στις δύο πλευρές της πύλης υπάρχουν δύο ζεύγη μεγάλων κιόνων ιωνικού ρυθμού που υποβαστάζουν τον θριγκό. Πιο πάνω υπάρχουν άλλα δύο ζεύγη μικρότερων κιόνων κορινθιακού ρυθμού, μεταξύ των οποίων σχηματίζεται ένα ημικυκλικό τόξο. Στην κορυφή και στο μέσο της αρχιτεκτονικής σύνθεσης υπάρχει ένα μεγάλο αέτωμα και κάτω από αυτό μια ελληνική επιγραφή. Δύο μικρότερα αετώματα έχουν κατασκευαστεί πάνω από τις κολόνες κορινθιακού ρυθμού. Στην πύλη του μοναστηριού, που είναι κατασκευασμένη με πωρόλιθο, είναι φανερή η επίδραση του Libro estraordinario του Ιταλού αρχιτέκτονα Σεμπαστιάνο Σέρλιο.

Το καθολικό της μονής

Η επίδραση του Σεμπαστιάνο Σέρλιο είναι εμφανής και στον τρόπο κατασκευής γενικά του κτιρίου της δυτικής πλευράς του μοναστηριακού συγκροτήματος, που εξωτερικά είναι τριώροφο και εσωτερικά δυόροφο. Οι αδερφοί Τζαγκαρόλο φαίνεται πώς γνώριζαν και χρησιμοποίησαν τις δύο λύσεις που ο Ιταλός αρχιτέκτονας πρότεινε στο έβδομο βιβλίο του για την κατασκευή ενός κτιρίου σε μέρος με κλίση όπως είναι και το σημείο που είναι χτισμένο το μοναστήρι της Αγίας Τριάδος των Τζαγκαρόλων.

Από την κεντρική είσοδο ένας θολωτός διάδρομος οδηγεί στην εσωτερική αυλή του μοναστηριού όπου βρίσκεται το καθολικό της μονής. Το καθολικό είναι κατασκευασμένο με λαξευτή πέτρα, κατά τον αρχιτεκτονικό τύπο του τρίκογχου με τρούλο. Τα μορφολογικά του στοιχεία, και κυρίως ο διάκοσμός του, συνδέονται με τη δυτική αρχιτεκτονική. Το τέμπλο του ναού κατασκευάστηκε το 1836 και είναι ξυλόγλυπτο και επίχρυσο και οι περισσότερες από τις εικόνες του φέρεται να έγιναν από τον ζωγράφο Μερκούριο, από τη Σαντορίνη. Στην εκκλησία υπάρχουν και δύο παρεκκλήσια, της Ζωδόχου Πηγής και του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Στην αυλή, δίπλα στο καθολικό, υπάρχει ένας μικρός ναός, του Σωτήρος Χρηστού.

Στη δυτική πλευρά του συγκροτήματος υπάρχουν κελιά των μοναχών, τα κελάρια του κρασιού και το παλιό ελαιουργείο. Η βιβλιοθήκη της μονής βρίσκεται στη βόρεια πλευρά ενώ στην νότια είναι το οστεοφυλάκειο και το ηγουμενείο. Η εκκλησιαστική σχολή που λειτούργησε στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα εντός της μονής στεγάστηκε στην ανατολική πλευρά του συγκροτήματος.

Φωτοθήκη

• 
  Η είσοδος της Μονής Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων
• 
  Η είσοδος της μονής με το καμπαναριό
• 
  Η εσωτερική αυλή του μοναστηριού
• 
  Το καθολικό της Μονής της Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων
• 
  Το καθολικό της Μονής της Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων
• 
  Ο ναΐσκος του Σωτήρος Χριστού
• 
  Από τα κειμήλια της μονής.
• 
  Τμήμα της εσωτερικής αυλής

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• https://web.archive.org/web/20160304214500/http://deltionchae.org/index.php/deltion/article/viewFile/817/768.pdf
• https://web.archive.org/web/20140111021658/http://www.agiatriada-chania.gr/the_monastery_history.php
• https://web.archive.org/web/20121227215136/http://www.agiatriada-chania.gr/the_monastery_present.php
• https://web.archive.org/web/20121227215342/http://www.agiatriada-chania.gr/the_monastery_minster.php
• http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1585 Αρχειοθετήθηκε 2017-10-08 στο Wayback Machine.