Κώστας Κολιγιάννης
| Κώστας Κολιγιάννης | |
|---|---|
| Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας | |
| Περίοδος 1956 – 1972 | |
| Προκάτοχος | Απόστολος Γκρόζος |
| Διάδοχος | Χαρίλαος Φλωράκης |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Γέννηση | 1909, Ελλοπία Βοιωτίας |
| Θάνατος | 5 Σεπτεμβρίου 1979 (70 ετών) Βουδαπέστη |
| Εθνότητα | Ελληνική |
| Πολιτικό κόμμα | Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας |
Ο Κώστας Κολιγιάννης (1909 - 5 Σεπτεμβρίου 1979) ήταν ηγετικό στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), του οποίου διετέλεσε α΄ γραμματέας από το 1956 έως το 1972, στην καρδιά του Ψυχρού Πολέμου.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε το 1909 στην Ελλοπία Βοιωτίας. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έγινε μέλος αρχικά της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ) και στη συνέχεια του ΚΚΕ την περίoδο που ήταν φοιτητής της Νομικής. Μετά την επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά, συνελήφθη και κλείστηκε αρχικά στη φυλακή της Ακροναυπλίας και αργότερα στη φυλακή της Πύλου, απ' όπου κατάφερε να δραπετεύσει το 1943. Αμέσως πέρασε στις γραμμές του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ), με το ψευδώνυμο Κώστας Αρβανίτης.
Το 1945 εκλέχθηκε αναπληρωματικό μέλος και το 1949 τακτικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής (ΚΕ) του ΚΚΕ.
Είχε πρωταγωνιστικό και κρίσιμο ρόλο στον εμφύλιο πόλεμο ως ανώτατος Πολιτικός Επίτροπος (κομισάριος) του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) για την Ήπειρο. Επειδή στην Ήπειρο ο ΔΣΕ κατάφερε να κατακτήσει και να ελέγξει πολλά χωριά και κωμοπόλεις την περίοδο 1946-48, ο Κολιγιάννης εγκατέστησε θεσμούς κομμουνιστικής εξουσίας στις περιοχές αυτές. Μετά την τελική ήττα του ΔΣΕ το 1949, διέφυγε στις κομμουνιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Τον Νοέμβριο του 1952 εξελέγη μέλος του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του κόμματος.
Μετά τον θάνατο του Ιωσήφ Στάλιν, την αποσταλινοποίηση και την σταδιακή επικράτηση του Νικίτα Χρουστσόφ, ο Κολιγιάννης, έχοντας λάβει και εγγυήσεις υποστήριξης από την νέα χρουστσοφική Σοβιετική εξουσία, τάχθηκε πλέον ανοικτά κατά του Νίκου Ζαχαριάδη θέτοντας ζήτημα ηγεσίας. Έτσι προκαλείται, το 1955, η λεγόμενη εξέγερση στην Τασκένδη, πόλη που φιλοξενούσε χιλιάδες πολιτικούς πρόσφυγες, ανάμεσα στους οποίους και βασικά καθοδηγητικά στελέχη του ΚΚΕ, με βίαιες συγκρούσεις ζαχαριαδικών και αντιζαχαριαδικών. Ο Ζαχαριάδης τελικά καθαιρείται το 1956 (αν και η πλειοψηφία των μελών του κόμματος παρέμεναν πιστά αφοσιωμένοι σ' αυτόν) και μετά από μία πολύ σύντομη μεταβατική θητεία του Απόστολου Γκρόζου ο Κολιγιάννης παίρνει τη θέση του, αναλαμβάνοντας τα καθήκοντα του γραμματέα του κόμματος. Ηγήθηκε του ΚΚΕ έως το 1972 (από το 1961 ο τίτλος του ήταν α΄ γραμματέας και όχι γενικός γραμματέας, στα πλαίσια της αποσταλινοποίησης).
Το 1965, ο Κολιγιάννης ήρθε σε ρήξη με τον Μήτσο Παρτσαλίδη και άλλα στελέχη του ΚΚΕ για το θέμα της σύνθεσης της ΚΕ από εκπροσώπους του «εσωτερικού» (τα μέλη του εκτός νόμου ΚΚΕ που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα, κυρίως μέσω της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) και του παράνομου μηχανισμού που διατηρούσε το κόμμα) και εκπροσώπους του «εξωτερικού» (τους χιλιάδες πολιτικούς πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη). Η ρήξη αυτή είχε ρίζες ιδεολογικές και σχετίζονταν περισσότερο με τις σχέσεις του ΚΚΕ με το αντίστοιχο κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης καθώς και τη θέση του ΚΚΕ απέναντι στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις της εποχής εκείνης.[1][2]
Κατά την 12η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, στη Βουδαπέστη τον Φεβρουάριο του 1968, ο φιλοσοβιετικός Κολιγιάννης και η ομάδα του κατάφεραν να επικρατήσουν, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί το κόμμα σε κρίση και τελικά διάσπαση και να δημιουργηθεί το ΚΚΕ Εσωτερικού από τους διαφωνούντες.
Το 1972 ο Κολιγιάννης, έχοντας πια χάσει τον έλεγχο του κόμματος, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από τη θέση του γραμματέα «λόγω ασθένειας». Η 17η Ολομέλεια της ΚΕ, που μάλιστα έγινε εν απουσία του, τον Δεκέμβριο του 1972, εξέλεξε ως αντικαταστάτη του τον Χαρίλαο Φλωράκη.[3]
Έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του στη Βουδαπέστη της τότε κομμουνιστικής Ουγγαρίας, όπου και πέθανε στις 5 Σεπτεμβρίου 1979. Η κηδεία του και η ταφή της σορού του έγιναν λίγες ημέρες μετά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ελλοπία Βοιωτίας.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Τσαούσης, Κ. (17 Μαΐου 1998). «Γρηγόρης Φαράκος: Έτσι έγινε η διάσπαση του ΚΚΕ». Το Βήμα.
- ↑ Ο ιός της Κυριακής (Τ. Κωστόπουλος, Δ. Τρίμης, Α. Ψαρρά, Α. Ψαρρά και Δ. Ψαρράς) (3 Φεβρουαρίου 2008). «Η χαμένη άνοιξη του 1968: Τα βουλγαρικά αρχεία για τη διάσπαση του ΚΚΕ». Η Ελευθεροτυπία.
- ↑ Σταυρόπουλος, Λάμπρος (27 Μαΐου 2007). «Πώς έγινε Γραμματέας ο Χαρίλαος». Το Βήμα.